MIMESIS
2. MIMESIS
• Op welke manier kunnen historische bronnen een inspiratie vormen voor huidige ontwerpuitdagingen
• Nabootsing, weerspiegeling of weergave van de zintuiglijk waarneembare werkelijkheid in de kunst.
o vaak in verband gebracht met de termen inventio, fictie en realisme-2.
o De oorspronkelijke betekenis van mimesis was uitdrukken, vormgeven, vandaar ook
nabootsen.
o Eigenlijk vanaf de vroegste theoretici – bijv. bij Plato, die de wereld van de kunst zag als een
indirecte nabootsing van de Ideeën – is mimesis een centraal begrip geweest in de
literatuurbeschouwing.
• Reeds bij zijn introductie in de Oudheid is het begrip mimesis omstreden.
o Plato: het kunstwerk is niet de empirisch waarneembare
werkelijkheid moet uitbeelden, maar de ‘idee’ daarachter.
o Niet de handelingen in het drama zijn belangrijk, maar de
geïmpliceerde deugden of ondeugden die ze uitdrukken.
o Daarbij constateert Plato dat kunst slechts een schaduw is van de
reële wereld, die op haar beurt slechts een schaduw is van de
goddelijke werkelijkheid
ELIOT TS (THOMAS STEARNS ELIOT, 1888–1965)
• vloedrijke Amerikaans-Britse dichter, toneelschrijver en literair criticus
• Geboren in VS, maar vanaf 1927 Britse nationaliteit
• Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste dichters van de 20e eeuw en speelde een grote rol
in de modernistische literatuur
• "The Waste Land" (1922) is een van zijn bekendste werken
• Nobelprijs literatuur in 1948
TRADITIE MODERNITEIT
• “… when we praise a poet, upon those aspects of his work in which he least resembles anyone else. In these
aspects or parts of his work we pretend to find what is individual, what is the peculiar essence of the man.
We dwell with satisfaction upon the poet’s difference from his predecessors, especially his immediate
predecessors; we endeavour to find something that can be isolated in order to be enjoyed. Whereas if we
approach a poet without this prejudice we shall often find that not only the best, but the most individual
parts of his work may be those in which the dead poets, his ancestors, assert their immortality most
vigorously.” (Eliot, 1919)
o Hij zegt dat we vaak verwijzen naar appreciatie in onderscheidt, maar moeten niet
zozeer kijken naar we je verschilt maar waarop hij zich verhoudt tov. Voorgaande
schrijvers
o En hoe je elementen kunt toepassen is even belangrijk als dingen die je anders doet
• Tradition is a matter of much wider significance. It cannot be inherited, and if you want it you must obtain it by
great labour. It involves, in the first place, the historical sense, …; and the historical sense involves a perception,
not only of the pastness of the past, but of its presence;
• … This historical sense, which is a sense of the timeless as well as of the temporal and of the timeless and of the
temporal together, is what makes a writer traditional. And it is at the same time what makes a writer most acutely
conscious of his place in time, of his own contemporaneity. (Eliot, 1919)
o Traditie is niet iets wat men erft/krijgt maar iets wat men actief verwerft; het vraagt grote
inspanning
o Eliot verwijst naar het historisch besef als essentieel voor een schrijver (of kunstenaar in de
brede zin); dit historisch besef maakt een schrijver traditioneel, maar tegelijkertijd ook
hedendaags
o Historisch bewustzijn is belangrijk => kan schrijver traditioneel als hedendaags maken
• “The existing monuments form an ideal order among themselves, which is modified by the introduction of the new
(the really new) work of art among them. The existing order is complete before the new work arrives; for order
to persist after the supervention of novelty, the whole existing order must be, if ever so slightly, altered; and so
1
, MIMESIS
the relations, proportions, values of each work of art toward the whole are readjusted; and this is conformity
between the old and the new. Whoever has approved this idea of order, of the form of European, of English
literature will not find it preposterous that the past should be altered by the present as much as the present is
directed by the past. And the poet who is aware of this will be aware of great difficulties and responsibilities.”
(Eliot, 1919)
o De bestaande canon vormt een ‘ideale orde’ en deze veranderd wanneer er een nieuw
(werkelijk nieuw) werk aan toegevoegd wordt
o De bestaande orde is compleet voordat het nieuwe werk wordt afgeleverd; om te blijven
bestaan na de uitvinding van de nieuwigheid, moet de hele bestaande orde, al is het maar
een klein beetje, worden veranderd
o Dit is een grote uitdaging en verantwoordelijkheid voor de kunstenaar
VOORBEELDEN
• Klooster van La Tourette van Le Corbusier
o Enerzijds toonbeeld van modernisme omdat hij 5 Punten van architectuur toepast op klooster
architectuur
o Typisch modernistisch gebouw maar toch klassieke grondplan van klooster overnemen
o Typologisch inschrijven maar ook vernieuwing invoeren (5 punten systeem)
WIE IS LUCIEN HERVÉ
• Hongaarse fotograaf => werkte met Le Corbusier
• Specifieke fotografie stijl => vaak zwart wit met felle contrasten
• Heeft deels de geschiedenis van de architectuur bepaald => vaak ook gepubliceerd in tijdschriften
etc.
• Belangrijke figuur in architectuurgeschiedenis
• ‘Architecture of truth’
o De inleiding werd geschreven door Le Corbusier, waarin hij de foto's beschrijft als
"getuigen van de waarheid".
o Le Corbusier bewonderde de sobere en spirituele architectuur van Le Thoronet en liet zich
hierdoor inspireren bij het ontwerpen van La Tourette.
o De foto's van Hervé benadrukken het spel van licht en schaduw in de abdij, een aspect dat
ook terugkomt in de ontwerpen van Le Corbusier
VOORBEELDEN
• Carlo Scarpa’s renovatie van Castelvecchio in Verona (1959-1973)
o Middeleeuws gebouw
o Gebouw gaan aanpassen en omgebouwd tot museum
o een herbestemming waarbij bepaalde historische lagen verwijderd worden om oudere lagen
bloot te leggen. In plaats van simpelweg het verleden te conserveren, bracht Scarpa een
dialoog tot stand tussen verschillende periodes
o Op een heel duurzame manier
respecteren de originele architectuur en maken tegelijkertijd zijn eigen tijd zichtbaar
beschermd erfgoed nu
o Zijn werk illustreert dat architectuur een dynamisch proces waarin traditie en moderniteit
samensmelten tot een nieuw geheel.
2
2. MIMESIS
• Op welke manier kunnen historische bronnen een inspiratie vormen voor huidige ontwerpuitdagingen
• Nabootsing, weerspiegeling of weergave van de zintuiglijk waarneembare werkelijkheid in de kunst.
o vaak in verband gebracht met de termen inventio, fictie en realisme-2.
o De oorspronkelijke betekenis van mimesis was uitdrukken, vormgeven, vandaar ook
nabootsen.
o Eigenlijk vanaf de vroegste theoretici – bijv. bij Plato, die de wereld van de kunst zag als een
indirecte nabootsing van de Ideeën – is mimesis een centraal begrip geweest in de
literatuurbeschouwing.
• Reeds bij zijn introductie in de Oudheid is het begrip mimesis omstreden.
o Plato: het kunstwerk is niet de empirisch waarneembare
werkelijkheid moet uitbeelden, maar de ‘idee’ daarachter.
o Niet de handelingen in het drama zijn belangrijk, maar de
geïmpliceerde deugden of ondeugden die ze uitdrukken.
o Daarbij constateert Plato dat kunst slechts een schaduw is van de
reële wereld, die op haar beurt slechts een schaduw is van de
goddelijke werkelijkheid
ELIOT TS (THOMAS STEARNS ELIOT, 1888–1965)
• vloedrijke Amerikaans-Britse dichter, toneelschrijver en literair criticus
• Geboren in VS, maar vanaf 1927 Britse nationaliteit
• Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste dichters van de 20e eeuw en speelde een grote rol
in de modernistische literatuur
• "The Waste Land" (1922) is een van zijn bekendste werken
• Nobelprijs literatuur in 1948
TRADITIE MODERNITEIT
• “… when we praise a poet, upon those aspects of his work in which he least resembles anyone else. In these
aspects or parts of his work we pretend to find what is individual, what is the peculiar essence of the man.
We dwell with satisfaction upon the poet’s difference from his predecessors, especially his immediate
predecessors; we endeavour to find something that can be isolated in order to be enjoyed. Whereas if we
approach a poet without this prejudice we shall often find that not only the best, but the most individual
parts of his work may be those in which the dead poets, his ancestors, assert their immortality most
vigorously.” (Eliot, 1919)
o Hij zegt dat we vaak verwijzen naar appreciatie in onderscheidt, maar moeten niet
zozeer kijken naar we je verschilt maar waarop hij zich verhoudt tov. Voorgaande
schrijvers
o En hoe je elementen kunt toepassen is even belangrijk als dingen die je anders doet
• Tradition is a matter of much wider significance. It cannot be inherited, and if you want it you must obtain it by
great labour. It involves, in the first place, the historical sense, …; and the historical sense involves a perception,
not only of the pastness of the past, but of its presence;
• … This historical sense, which is a sense of the timeless as well as of the temporal and of the timeless and of the
temporal together, is what makes a writer traditional. And it is at the same time what makes a writer most acutely
conscious of his place in time, of his own contemporaneity. (Eliot, 1919)
o Traditie is niet iets wat men erft/krijgt maar iets wat men actief verwerft; het vraagt grote
inspanning
o Eliot verwijst naar het historisch besef als essentieel voor een schrijver (of kunstenaar in de
brede zin); dit historisch besef maakt een schrijver traditioneel, maar tegelijkertijd ook
hedendaags
o Historisch bewustzijn is belangrijk => kan schrijver traditioneel als hedendaags maken
• “The existing monuments form an ideal order among themselves, which is modified by the introduction of the new
(the really new) work of art among them. The existing order is complete before the new work arrives; for order
to persist after the supervention of novelty, the whole existing order must be, if ever so slightly, altered; and so
1
, MIMESIS
the relations, proportions, values of each work of art toward the whole are readjusted; and this is conformity
between the old and the new. Whoever has approved this idea of order, of the form of European, of English
literature will not find it preposterous that the past should be altered by the present as much as the present is
directed by the past. And the poet who is aware of this will be aware of great difficulties and responsibilities.”
(Eliot, 1919)
o De bestaande canon vormt een ‘ideale orde’ en deze veranderd wanneer er een nieuw
(werkelijk nieuw) werk aan toegevoegd wordt
o De bestaande orde is compleet voordat het nieuwe werk wordt afgeleverd; om te blijven
bestaan na de uitvinding van de nieuwigheid, moet de hele bestaande orde, al is het maar
een klein beetje, worden veranderd
o Dit is een grote uitdaging en verantwoordelijkheid voor de kunstenaar
VOORBEELDEN
• Klooster van La Tourette van Le Corbusier
o Enerzijds toonbeeld van modernisme omdat hij 5 Punten van architectuur toepast op klooster
architectuur
o Typisch modernistisch gebouw maar toch klassieke grondplan van klooster overnemen
o Typologisch inschrijven maar ook vernieuwing invoeren (5 punten systeem)
WIE IS LUCIEN HERVÉ
• Hongaarse fotograaf => werkte met Le Corbusier
• Specifieke fotografie stijl => vaak zwart wit met felle contrasten
• Heeft deels de geschiedenis van de architectuur bepaald => vaak ook gepubliceerd in tijdschriften
etc.
• Belangrijke figuur in architectuurgeschiedenis
• ‘Architecture of truth’
o De inleiding werd geschreven door Le Corbusier, waarin hij de foto's beschrijft als
"getuigen van de waarheid".
o Le Corbusier bewonderde de sobere en spirituele architectuur van Le Thoronet en liet zich
hierdoor inspireren bij het ontwerpen van La Tourette.
o De foto's van Hervé benadrukken het spel van licht en schaduw in de abdij, een aspect dat
ook terugkomt in de ontwerpen van Le Corbusier
VOORBEELDEN
• Carlo Scarpa’s renovatie van Castelvecchio in Verona (1959-1973)
o Middeleeuws gebouw
o Gebouw gaan aanpassen en omgebouwd tot museum
o een herbestemming waarbij bepaalde historische lagen verwijderd worden om oudere lagen
bloot te leggen. In plaats van simpelweg het verleden te conserveren, bracht Scarpa een
dialoog tot stand tussen verschillende periodes
o Op een heel duurzame manier
respecteren de originele architectuur en maken tegelijkertijd zijn eigen tijd zichtbaar
beschermd erfgoed nu
o Zijn werk illustreert dat architectuur een dynamisch proces waarin traditie en moderniteit
samensmelten tot een nieuw geheel.
2
