Elke van Grimbergen WO: tijd 6.2 De 15e eeuw
De Bourgondische hertogen
De Bourgondiërs hebben een grote impact gehad op zowel geografisch,
politiek als cultureel vlak.
1. De start
Filips de Stoute zoon van de Franse koning Jan II de Goede. Zijn bijnaam
de Stoute verwijst naar zijn heldhaftig optreden tijdens de Slag van
Poitiers. In tegenstelling tot zijn broers verliet hij de zijde van zijn vader
niet tijdens de strijd. Naast die daad leverde hem naast zijn bijnaam ook
een hertogdom op: Bourgondië.
Filips de Stoute was al enkele jaren gehuwd met Margaretha van Male, de
dochter van de graaf van Vlaanderen. Hij verkreeg pas in 1384 het recht
om het graafschap in haar naam te regeren. Filips de Stoute besefte dat
versnipperde gebieden niet gunstig waren voor een machtig en stabiel rijk.
Filip stierf op 27 april 1404 in Halle. Een gedenkplaats aan de gevel van
een huis niet ver van de basiliek in Halle herinnert hieraan. Hij werd
opgevolgd door zijn zoon Jan zonder Vrees. Deze naam heeft hij vooral
gemaakt door zijn sluwe manier van heersen. Verwikkeld in een strijd voor
de Franse kroon ging hij verschillende allianties aan en schuwde er niet
van om een opponent te laten uitschakelen. Dit koste geld waardoor hij
ook meer grip wilde krijgen op belasting inkomen en een centrale
rekenkamer oprichtte in Brussel.
Filip de goede (zoon van jan zonder vrees) werd sneller dan verwacht de
nieuwe hertog van Bourgondië omdat zijn vader koelbloedig vermoord
was.
2. Het hoogtepunt
Filips de Goede zijn doel was om de macht van Bourgondische rijk uit te
breiden zodat het kon rivaliseren met grote Europese dynastieën. Hij
zorgde ook voor de toevoeging van verschillende gebieden. Zo as hij de
stichter van de Nederlanden. Dit gebied had het statuut van een personele
unie. Dit hield in dat het een samengesteld rijk was, waarbij elk gebied
bestuurd werd via een andere titel: 1 zelfde persoon had meerdere titels
afhankelijk van waar hij zich begon.
Bij een personele unie bleef elke gebied, na de toevoeging, zijn eigen
instellingen, wetten, gebruiken en privileges behouden. Doordat meerdere
gebieden onder 1 unie vielen, ontstonden er gezamenlijke belangen en
was er nood aan een nieuwe instelling. Zo ontstond er een Staten-
Generaal.
, Elke van Grimbergen WO: tijd 6.2 De 15e eeuw
Het is duidelijk dat het politieke epicentrum tijdens Filips de Goede
verschoof van hertogdom Bourgondië naar de Nederlanden, met als
hoofdstad Brussel. Na een regeerperiode van bijna 50 jaar overleed Filips
de Goede en nam zijn zoon, Karel de Stoute, de troon over. Als erfgenaam
kreeg hij een heel groot rijk in handen. Zijn kunstminnende kant wordt
overschaduwd door zijn imago als krijgsheer.
In 1468 kwam Luik in opstand, waarop Karel ingreep en de opstand
neersloeg en de stad liet plunderen. De Luikenaren waren niet onder de
indruk en namen de wapens terug op, waarop Karel meedogenloos de stad
liet platbranden. Hij creëerde een permanent gerechtshof in Mechelen. Het
fungeerde als hoogste gerechtshof voor alle gebieden in de personele
unie. Daarnaast liet hij de verspreide rekenkamers, die belast waren met
het beheer van de inkomsten, tot 1 rekenkamer in Mechelen
samensmelten.
Karel had een heel ambitieuze droom: hij wilde zelf een koningskroon
dragen en niet meer onderdanig zijn als vazal aan de Franse koning. Om
dit te verwezenlijken had hij een machtige bondgenoot nodig zodat hij zich
onafhankelijk van de Franse koning kon verklaren. Hij liet zijn oog vallen op
de keizer van het Heilige Roomse rijk.
In ruil voor de titel van koning bood hij zijn dochter, Maria van Bourgondië
aan als bruid voor de zoon van de keizer. De hoge eisen zaten de keizer
dwars en daarom ging de deal niet door. Karel vond een nieuwe steun van
de Engels koning. Hij wou dan op zijn beurt erkend worden als rechtmatige
koning van Frankrijk. Maar als Karel dit deed, werd hij vrij gescholden van
zijn feodale verplichtingen.
Dit gebeurde niet omdat de hertog van Lotharingen zijn verloren gebieden
opnieuw wou verloren gebieden opnieuw herover van Karel de Stoute en
dit werd de laatste veldslag voor Karel.
De Bourgondische hertogen
De Bourgondiërs hebben een grote impact gehad op zowel geografisch,
politiek als cultureel vlak.
1. De start
Filips de Stoute zoon van de Franse koning Jan II de Goede. Zijn bijnaam
de Stoute verwijst naar zijn heldhaftig optreden tijdens de Slag van
Poitiers. In tegenstelling tot zijn broers verliet hij de zijde van zijn vader
niet tijdens de strijd. Naast die daad leverde hem naast zijn bijnaam ook
een hertogdom op: Bourgondië.
Filips de Stoute was al enkele jaren gehuwd met Margaretha van Male, de
dochter van de graaf van Vlaanderen. Hij verkreeg pas in 1384 het recht
om het graafschap in haar naam te regeren. Filips de Stoute besefte dat
versnipperde gebieden niet gunstig waren voor een machtig en stabiel rijk.
Filip stierf op 27 april 1404 in Halle. Een gedenkplaats aan de gevel van
een huis niet ver van de basiliek in Halle herinnert hieraan. Hij werd
opgevolgd door zijn zoon Jan zonder Vrees. Deze naam heeft hij vooral
gemaakt door zijn sluwe manier van heersen. Verwikkeld in een strijd voor
de Franse kroon ging hij verschillende allianties aan en schuwde er niet
van om een opponent te laten uitschakelen. Dit koste geld waardoor hij
ook meer grip wilde krijgen op belasting inkomen en een centrale
rekenkamer oprichtte in Brussel.
Filip de goede (zoon van jan zonder vrees) werd sneller dan verwacht de
nieuwe hertog van Bourgondië omdat zijn vader koelbloedig vermoord
was.
2. Het hoogtepunt
Filips de Goede zijn doel was om de macht van Bourgondische rijk uit te
breiden zodat het kon rivaliseren met grote Europese dynastieën. Hij
zorgde ook voor de toevoeging van verschillende gebieden. Zo as hij de
stichter van de Nederlanden. Dit gebied had het statuut van een personele
unie. Dit hield in dat het een samengesteld rijk was, waarbij elk gebied
bestuurd werd via een andere titel: 1 zelfde persoon had meerdere titels
afhankelijk van waar hij zich begon.
Bij een personele unie bleef elke gebied, na de toevoeging, zijn eigen
instellingen, wetten, gebruiken en privileges behouden. Doordat meerdere
gebieden onder 1 unie vielen, ontstonden er gezamenlijke belangen en
was er nood aan een nieuwe instelling. Zo ontstond er een Staten-
Generaal.
, Elke van Grimbergen WO: tijd 6.2 De 15e eeuw
Het is duidelijk dat het politieke epicentrum tijdens Filips de Goede
verschoof van hertogdom Bourgondië naar de Nederlanden, met als
hoofdstad Brussel. Na een regeerperiode van bijna 50 jaar overleed Filips
de Goede en nam zijn zoon, Karel de Stoute, de troon over. Als erfgenaam
kreeg hij een heel groot rijk in handen. Zijn kunstminnende kant wordt
overschaduwd door zijn imago als krijgsheer.
In 1468 kwam Luik in opstand, waarop Karel ingreep en de opstand
neersloeg en de stad liet plunderen. De Luikenaren waren niet onder de
indruk en namen de wapens terug op, waarop Karel meedogenloos de stad
liet platbranden. Hij creëerde een permanent gerechtshof in Mechelen. Het
fungeerde als hoogste gerechtshof voor alle gebieden in de personele
unie. Daarnaast liet hij de verspreide rekenkamers, die belast waren met
het beheer van de inkomsten, tot 1 rekenkamer in Mechelen
samensmelten.
Karel had een heel ambitieuze droom: hij wilde zelf een koningskroon
dragen en niet meer onderdanig zijn als vazal aan de Franse koning. Om
dit te verwezenlijken had hij een machtige bondgenoot nodig zodat hij zich
onafhankelijk van de Franse koning kon verklaren. Hij liet zijn oog vallen op
de keizer van het Heilige Roomse rijk.
In ruil voor de titel van koning bood hij zijn dochter, Maria van Bourgondië
aan als bruid voor de zoon van de keizer. De hoge eisen zaten de keizer
dwars en daarom ging de deal niet door. Karel vond een nieuwe steun van
de Engels koning. Hij wou dan op zijn beurt erkend worden als rechtmatige
koning van Frankrijk. Maar als Karel dit deed, werd hij vrij gescholden van
zijn feodale verplichtingen.
Dit gebeurde niet omdat de hertog van Lotharingen zijn verloren gebieden
opnieuw wou verloren gebieden opnieuw herover van Karel de Stoute en
dit werd de laatste veldslag voor Karel.
