100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting fiscaal recht vub

Rating
-
Sold
3
Pages
117
Uploaded on
23-07-2025
Written in
2023/2024

Dit is een zeer goede en uitgebreide samenvatting van het vak fiscaal recht. Het vak wordt gedoceerd door de prof Michel Maus. Hiermee heb ik een 14/20 behaald. Deze samenvatting is zeer volledig en is voldoende om met een mooi cijfer te slagen op het examen.

Show more Read less
Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
July 23, 2025
Number of pages
117
Written in
2023/2024
Type
Summary

Subjects

Content preview

Samenvatting fiscaal recht (academiejaar
2023 – 2024)

DEEL 1: ALGEMENE FISCALE BEGINSELEN
Inhoud en voorwerp belastingrecht
Het belastingrecht regelt de wijze waarop de overheid een (financiële) prestatie kan vorderen van de
rechtssubjecten.

Het belastingrecht omvat volgende onderdelen:
o 1) Rechtsgrond van de belastingbevoegdheid
Wie kan belastingen heffen?
o 2) Toepassingsgebied van de belasting
Wie wordt belast, wat wordt belast en hoe wordt er belast?
o 3) Dwangmaatregelen van de overheid
Controle, sanctionering en invordering.
o 4) Fiscale geschillenbeslechting
Hoe kan een belasting betwist worden?



Definitie van een “belasting”
Wat is een belasting? Een belasting doet een rechtsband ontstaan tussen de overheid en de
belastingplichtige, waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid, met
als doel in de openbare uitgaven te voorzien.
Een belasting heeft dus 4 kenmerken:
o Een rechtsband
o Tussen de overheid en de belastingplichtige
o Waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid
o Met als doel in de openbare uitgaven te voorzien

Naast belastingen kan de OH andere heffingen opleggen zoals bijvoorbeeld een retributie.
Wat is een retributie? Je betaalt een geldsom en je krijgt van de overheid hiervoor iets in de plaats, je krijgt
een individuele dienstprestatie van de OH.

1) Een belasting doet een rechtsband ontstaan:
Van zodra de toepassingsvoorwaarden van een belasting vervuld zijn, ontstaat er een juridische relatie,
m.n. de belastingschuld  dus de overheid heeft een schuldvordering t.a.v. de burger/onderneming.

De belastingschuld/schuldvordering heeft een materieel en een formeel karakter:
o Het materieel karakter houdt verband met de berekening van de belasting
o Het formeel karakter houdt verband met de eisbaarheid en invordering van de belasting.

Twee voorbeelden om beter te begrijpen wat er met het materieel en formeel karakter wordt bedoeld:
Voorbeeld Personenbelasting


1

,Dat is een belasting op het inkomen van natuurlijke personen die in ons land gevestigd zijn.
Personenbelasting belast het inkomen die elk van ons heeft verkregen tijdens het kalenderjaar
(=inkomstenjaar). Op het einde van het kalenderjaar (31 december) ontstaat de materiële belastingschuld
voor elke belastingplichtige die in het kalenderjaar inkomsten heeft verkregen. Op 31 december is het
belastbaar tijdperk afgesloten en gaan de rechtsregels in werking treden die de belastingschuld berekenen.
Dat betekent niet dat die belastingschuld op dat moment moet betaald worden. Want die materiële
belastinschuld moet omgevormd worden tot een formele belastingschuld zodat de overheid effectief tot
inning en invordering kan overgaan. => de belastingschuld is dus pas opeisbaar indien deze schuld wordt
geformaliseerd!
Het formaliseringsproces zit complex in elkaar:
o Op het einde van het kalenderjaar (31 december) hebben we de materiële belastingschuld die
ontstaat. Het jaar volgend op het kalenderjaar noemen we het aanslagjaar. In dat aanslagjaar, zal de
belastingplichtige een aangifte moeten indienen. Dat is een eerste belangrijke stap in het
formaliseringsproces. Van zodra de overheid die aangifte heeft binnengekregen gaat ze die aangifte
bekijken en gaan controleren.
o Vervolgens moet de administratie de vastgestelde belasting inkohieren, d.w.z. zelf een uitvoerbare
titel creëren.
• Dus nadat de aangifte werd gedaan en de fiscale administratie/overheid deze heeft
binnengekregen moet de belastingschuld geformaliseerd worden, dit gebeurt door de
opname van de materiële belastingschuld in een kohier (= is een formeel document dat
uitvoerbaar wordt verklaard door een hogere fiscale ambtenaar) en van zodra dat kohier is
opgemaakt is er een uitvoerbare titel ontstaan waarmee de fiscus tot invordering kan
overgaan.
• Geen tussenkomst van een rechter nodig om een uitvoerbare titel te verkrijgen! De
administratie/OH kan zelf een uitvoerbare titel opstellen om zo de belastingschuld te
kunnen invorderen!
o Dit moet binnen vastgestelde aanslagtermijnen gebeuren, zoniet is de administratie vervallen van
het recht belasting te heffen
• Een aanslagtermijn bedraagt 18 maanden (ze begint te lopen op 1 januari van het
aanslagjaar tot 30 juni het jaar erna) => de administratie moet voor het verstrijken van deze
termijn de belastingschuld hebben geformaliseerd, anders kan ze de belasting niet meer
heffen/invorderen!
=> Dit is wanneer de belastingplichtige zijn aangifte op tijd heeft gedaan en zonder te
hebben gesjoemeld.
=> Dus de belasting op de inkomsten van het kalenderjaar 2020, die moeten uiterlijk
geformaliseerd zijn op 30 juni 2022. Als die termijn is verstreken, dan kan de fiscus geen
uitvoering meer geven aan haar schuldvordering!
• Wanneer de belastingplichtige heef gesjoemeld en dus heeft gefraudeerd, dan beschikt de
fiscus over een aanslagtermijn van 10 jaar (vanaf 1 januari van het aanslagjaar). Vb. wanneer
je hebt zwart gewerkt (je geeft dat inkomen niet aan)




Voorbeeld successierechten (Bxl en WI)


2

,De materiële belastingschuld ontstaat voor elke erfgenaam zodra de nalatenschap komt open te vallen. Op
dat moment treedt de belastingwet en het erfrecht in werking en zijn er belastingen verschuldigd op het
overgedragen vermogen.
Deze belastingschuld is direct opeisbaar zonder formalisering. De fiscus kan de materiële belastingschuld
gewoon gaan opvragen aan de belastingplichtige. => De belastingplichtige moet een aangifte indienen en
vervolgens verstuurt de administratie een uitnodiging tot betalen.

Het is pas indien niet vrijwillig wordt betaald, dat de administratie binnen vastgestelde verjaringstermijnen
de belastingschuld zal moeten formaliseren door een uitvoerbare titel creëren, met name een dwangschrift.
o In het kader van successierechten zal de fiscale administratie dus geen kohier maar een dwangschrift
opstellen waarmee de fiscus dan ook tot de gedwongen invordering kan overgaan van de
belastingschuld die is ontstaan bij het openvallen van de nalatenschap.
o In bepaalde gevallen is de formalisering een absolute noodzaak om de belasting te kunnen innen, in
andere gevallen is dat niet zo en is de formalisering uitzonderlijk en moet er pas geformaliseerd
worden als de belastingplichtige niet vrijwillig is overgegaan tot spontane betaling ervan.

VERSCHIL tussen personenbelasting en successierechten: formalisering is bij personenbelasting in alle
gevallen verplicht, bij successierechten is formalisering enkel verplicht/nodig bij niet vrijwillige betaling.

2) Tussen de “overheid” en de “belastingplichtige”
De overheid is een breed begrip. Om na te gaan welke “overheid” een belasting kan invoeren en heffen,
moeten we terugkoppelen naar onze grondwet. Meer bepaald naar de artikelen 170 en 173 GW daarin staat
omschreven welke overheidsniveaus bevoegd zijn om aan belastingheffing te gaan doen. Dat zijn er 3, m.n.:
• Federale staat
• De gemeenschappen en de gewesten
• De provincies en gemeenten

Belangrijk ONDERSCHEID tussen de AUTONOME en de TOEGEWEZEN belastingbevoegdheid:
• De autonome belastingbevoegdheid impliceert dat een beleidsniveau binnen haar wettelijk
bevoegdheidskader zelf (autonoom) belastingen kan invoeren. => de OH’en die belastingen kunnen
invoeren, gaan ZELF beslissen wat en wie ze gaan belasten
• De toegewezen belastingbevoegdheid impliceert dat een (hoger) beleidsniveau een stuk van
haar eigen belastingbevoegdheid afstaat aan een ander (lager) beleidsniveau.
Vb. federale OH heeft een groot deel van haar belastingbevoegdheid doorgeschoven naar de
gewesten

De autonome belastingbevoegdheid is ruim maar niet absoluut, er zijn grenzen door internationale normen
en nationale wetsbepalingen:
o Bevoegdheid beperkt door EU-wetgeving en door verdragen
• Vb. EU-verdrag ( vb. vrij verkeer van kapitaal en personen )  als de federale overheid een
belasting wil invoeren, dan moet die federale overheid het vrij verkeer van kapitaal en
personen waarborgen. Soms gebeurt dit niet en dan moet België of een andere lidstaat
teruggefloten worden.
• Vb. EVRM ( vb. recht op eigendom)  ook het recht op eigendom moet gerespecteerd
worden wanneer ze aan belastingheffing doen.
• Vb. EU-richtlijnen inzake BTW ( vb. minimumtarief )
 de BTW is een Europese geregelde belasting. De lidstaten moeten deze EU-richtlijnen
respecteren. Zo wordt bijvoorbeeld oplegt dat elke EU-lidstaat een minimumtarief van
minstens 15% moet respecteren. Dus het Btw-tarief moet minstens 15% bedragen.



3

, ð De autonome belastingbevoegdheid van de federale staat is begrensd door die EU-
wetgeving die bepaalt dat de BTW dus minstens 15% moet zijn en dus kan de
federale OH niet zelf gaan bepalen dat deze lager is. Nu de EU-wetgeving laat toe
dat in bepaalde gevallen/voor bepaalde goederen je onder dat percentage mag
gaan.
• Vb. EU verordening inzake douanerechten  bij een EU-richtlijn heb je nog een klein beetje
speling, maar bij een EU-verordening is dat niet het geval. Deze is rechtstreeks van
toepassing op elke EU-lidstaat en is van toepassing op douanerechten.
• Vb. Dubbelbelastingverdragen in de inkomstenbelastingen en de successierechten
ð Successierechten zijn regionaal geregeld (Vlaanderen, Brussel, Wallonië).
Waar moet belasting/successierechten betaald worden (wat is het criterium)?
De laatste woonplaats van de erflater.
ð Erfgenamen worden belast op hun wereldvermogen.
ð Vb. vader sterft (erflater) en heeft een vermogen in BE, een tweede verblijf
in Côte d’Azur en een Zwitserse bankrekening -> niet enkel zijn BE vermogen
zal worden belast, maar zijn wereldvermogen! => dus de erfenaam zal
belasting moeten betalen op het vermogen van de erflater in BE, maar ook
op het tweede verblijf in Côte d’Azur en zijn Zwitserse bankrekening
 kan leiden tot dubbele belasting (want bv. in Spanje is het criterium om
belasting te heffen de woonplaats van de erfgenaam en niet van de erflater)
 in het kader van successierechten heeft BE enkel een dubbelbelastingverdrag
met FR en Zweden (Zweden heeft echter ondertussen successierechten
volledig afgeschaft). Dus enkel nog met FR dubbelbelastingverdrag voor
successierechten.
ð Dubbelbelastingverdragen in het kader van inkomstenbelastingen
ð In BE wordt het wereldinkomen belast (=inkomen verkregen in BE en in het
buitenland). Dit kan ervoor zorgen dat eenzelfde inkomen 2x wordt belast.
ð Oplossing: dubbelbelastingverdragen.
ð Wat is een dubbelbelastingverdrag? => verdrag tussen 2 staten om dubbele
belasting te voorkomen, zo heeft BE een dubbelbelastingverdrag in het
kader van inkomstenbelastingen met FR. BE en FR hebben dus een regeling
voor bepaalde inkomsten opgesteld, voor o.a. inkomsten uit:
- onroerende goederen (staat waar goed ligt mag belasting heffen)
- intresten op bankrekeningen
-…
BE heeft naast FR nog dubbelbelastingvedragen met vele andere landen in
het kader van belastingen op inkomsten.

o Bevoegdheid beperkt door de Grondwet
• Vb. het gelijkheidsbeginsel (10,11 en 172 GW)  het gelijkheidsbeginsel bepaalt dat
wanneer men belastingwetten invoert, dat er niet gediscrimineerd mag worden.
ð De personenbelasting kent een progressieve belastingtarief. De sterke schouders
dragen meer. We werken met schijven, hoe hoger je inkomen hoe meer belasting je
zal moeten betalen. => lijkt discriminerend maar is conform het gelijkheidsbeginsel

o Bevoegdheid beperkt door de “wet”
• Vb. gewesten en gemeenschappen: Wet van 23 januari 1989  ze hebben een verbod
gekregen om materies te belasten die reeds door het federale niveau belast worden,
behalve water en afval.


4
$19.14
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
morganemiezi

Get to know the seller

Seller avatar
morganemiezi Vrije Universiteit Brussel
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
4
Member since
1 year
Number of followers
0
Documents
2
Last sold
3 weeks ago

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions