A. Atmosferische circulatie
ITCZ: stabiel lagedrukgebied rond de evenaar waar het warm is en door opstijgende lucht
veel buien voorkomen
Rond 60º NB en ZB stijgt deze relatief warme lucht weer op tegen de koude lucht van de
polen. Er ontstaan lagedrukgebieden met regen en wind. Rond de polen is het koud. Koude
lucht is zwaar en daalt. Je vindt er dus een hogedrukgebied.
Atmosferische circulatie/grote windsystemen: algemeen systeem van luchtstromen op
aarde en de daarbij behorende lage- en hogedrukgebieden
A. De wet van Buys Ballot
Lucht stroomt van hoge- naar lagedruk. Deze luchtstroming is voelbaar als wind. Er zit een
afwijking in de wind:
- Op het zuidelijk halfrond gaat de wind naar links
- Op het noordelijk halfrond gaat de wind naar rechts
Wet van Buys Ballot/corioliseffect: het effect dat luchtstromen een zijdelingse afwijking
krijgen door de draaiing van de aarde.
B. Passaten en moessons
Passaten: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richting de evenaar waait
- Omdat de hoogte van de zon varieert met de jaargetijden, waait de passaat niet altijd
In de zomer staat de zon verder naar het noorden en in de winter naar het zuiden. Het
lagedrukgebied rond de evenaar schuift dan ook naar het noorden in de zomer en naar het
zuiden in de winter. Dit gebeurt het sterkst boven landmassa’s, omdat die sneller opwarmen
dan oceanen.
In de zomer kruist de zuidoostelijke passaat de evenaar. Op het noordelijk halfrond krijgt de
wind een afwijking naar rechts en waait dan als zuidwestelijke wind op de kust van India, in
de richting van het tropische lagedrukgebied in Noord-India.
Moesson: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richting de evenaar waait, die
vervolgens kruist en van richting verandert.
A. Zeestromen
Zeestromen ontstaan doordat wind over zee waait en zeewater meeneemt.
Oceanische circulatie: algemeen systeem van zee- en oceaanstromen op aarde
Warme zeestroom: zeestroom die afkomstig is uit een warmer gebied
- De Golfstroom van het Caribische gebied stroomt naar Noordwest-Europa zorgt
voor warmte, regen en ijsvrije havens
, Koude zeestroom: zeestroom die afkomstig is uit een kouder gebied
- Labradorstroom stroomt vanuit de Baffinbaai langs de kust van Canada zorgt voor
een extra koud klimaat en dichtgevroren havens
In de subtropen vind je aan kusten met een koude zeestroom veel woestijnen:
- Het koude zeewater koelt de lucht af
- De lucht kan weinig vocht vasthouden geen regen
Zonder de lucht- en zeestromen zouden de polen nog kouder zijn en de gebieden rond de
evenaar nog warmer.
B. Klimaatgebieden
Klimaatgebied: groot gebied met sterke overeenkomsten in klimaat
C. Klimaatfactoren
Klimaatfactoren: oorzaken voor klimaat verschillen
Dit zijn de factoren:
1. Geografische breedteligging
o Rond de evenaar is het warm, doordat de zon hoog aan de hemel staat
o Bij de polen is het koud, doordat koude lucht minder vast kan houden
2. Gebergtes en hoogte
o Hoe hoger je komt hoe kouder het word
o Achter een berg ligt vaak een droog gebied
3. Type oppervlak
o Oceanen warmen sneller op dan continenten
o Gebieden aan zee kennen een kleiner verschil in temperatuur tussen zomer
en winter
o De ITCZ verschuift ’s zomers bij India veel verder naar het noorden dan in
Zuid-Amerika
o Lucht boven de oceaan neemt veel vocht op, waardoor gebieden aan zee
meer neerslag kennen
o Warme zeestroom zorgt voor meer warmte, koude zeestroom niet
A. Landschapszones
Landschapszone: groot gebied met sterke overeenkomsten in landschap
- Gebieden waarin bepaalde vegetatie- en bodemtype domineren
Geofactoren: ondergrond, klimaat, mens, bodem, lucht, plantenwereld en dierenwereld
B. Tropische zone
Tropische zone: landschapszone rond de evenaar, gekenmerkt door tropisch regenwoud,
savanne en tropische landbouw
De bodem is heel onvruchtbaar doordat door de warmte en vochtigheid de voedingsstoffen
en bodemdeeltjes die voedingsstoffen vast kunnen houden snel afgebroken worden.
ITCZ: stabiel lagedrukgebied rond de evenaar waar het warm is en door opstijgende lucht
veel buien voorkomen
Rond 60º NB en ZB stijgt deze relatief warme lucht weer op tegen de koude lucht van de
polen. Er ontstaan lagedrukgebieden met regen en wind. Rond de polen is het koud. Koude
lucht is zwaar en daalt. Je vindt er dus een hogedrukgebied.
Atmosferische circulatie/grote windsystemen: algemeen systeem van luchtstromen op
aarde en de daarbij behorende lage- en hogedrukgebieden
A. De wet van Buys Ballot
Lucht stroomt van hoge- naar lagedruk. Deze luchtstroming is voelbaar als wind. Er zit een
afwijking in de wind:
- Op het zuidelijk halfrond gaat de wind naar links
- Op het noordelijk halfrond gaat de wind naar rechts
Wet van Buys Ballot/corioliseffect: het effect dat luchtstromen een zijdelingse afwijking
krijgen door de draaiing van de aarde.
B. Passaten en moessons
Passaten: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richting de evenaar waait
- Omdat de hoogte van de zon varieert met de jaargetijden, waait de passaat niet altijd
In de zomer staat de zon verder naar het noorden en in de winter naar het zuiden. Het
lagedrukgebied rond de evenaar schuift dan ook naar het noorden in de zomer en naar het
zuiden in de winter. Dit gebeurt het sterkst boven landmassa’s, omdat die sneller opwarmen
dan oceanen.
In de zomer kruist de zuidoostelijke passaat de evenaar. Op het noordelijk halfrond krijgt de
wind een afwijking naar rechts en waait dan als zuidwestelijke wind op de kust van India, in
de richting van het tropische lagedrukgebied in Noord-India.
Moesson: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richting de evenaar waait, die
vervolgens kruist en van richting verandert.
A. Zeestromen
Zeestromen ontstaan doordat wind over zee waait en zeewater meeneemt.
Oceanische circulatie: algemeen systeem van zee- en oceaanstromen op aarde
Warme zeestroom: zeestroom die afkomstig is uit een warmer gebied
- De Golfstroom van het Caribische gebied stroomt naar Noordwest-Europa zorgt
voor warmte, regen en ijsvrije havens
, Koude zeestroom: zeestroom die afkomstig is uit een kouder gebied
- Labradorstroom stroomt vanuit de Baffinbaai langs de kust van Canada zorgt voor
een extra koud klimaat en dichtgevroren havens
In de subtropen vind je aan kusten met een koude zeestroom veel woestijnen:
- Het koude zeewater koelt de lucht af
- De lucht kan weinig vocht vasthouden geen regen
Zonder de lucht- en zeestromen zouden de polen nog kouder zijn en de gebieden rond de
evenaar nog warmer.
B. Klimaatgebieden
Klimaatgebied: groot gebied met sterke overeenkomsten in klimaat
C. Klimaatfactoren
Klimaatfactoren: oorzaken voor klimaat verschillen
Dit zijn de factoren:
1. Geografische breedteligging
o Rond de evenaar is het warm, doordat de zon hoog aan de hemel staat
o Bij de polen is het koud, doordat koude lucht minder vast kan houden
2. Gebergtes en hoogte
o Hoe hoger je komt hoe kouder het word
o Achter een berg ligt vaak een droog gebied
3. Type oppervlak
o Oceanen warmen sneller op dan continenten
o Gebieden aan zee kennen een kleiner verschil in temperatuur tussen zomer
en winter
o De ITCZ verschuift ’s zomers bij India veel verder naar het noorden dan in
Zuid-Amerika
o Lucht boven de oceaan neemt veel vocht op, waardoor gebieden aan zee
meer neerslag kennen
o Warme zeestroom zorgt voor meer warmte, koude zeestroom niet
A. Landschapszones
Landschapszone: groot gebied met sterke overeenkomsten in landschap
- Gebieden waarin bepaalde vegetatie- en bodemtype domineren
Geofactoren: ondergrond, klimaat, mens, bodem, lucht, plantenwereld en dierenwereld
B. Tropische zone
Tropische zone: landschapszone rond de evenaar, gekenmerkt door tropisch regenwoud,
savanne en tropische landbouw
De bodem is heel onvruchtbaar doordat door de warmte en vochtigheid de voedingsstoffen
en bodemdeeltjes die voedingsstoffen vast kunnen houden snel afgebroken worden.
