BOS Kwalitatief - samenvatting hoorcolleges

Onderzoeksmethoden & statistiek hoorcolleges
Deel 1: Kwalitatief onderzoek.

Hoorcollege 1.
Je kunt op verschillende manieren uitspraken doen over een thema/onderwerp (bijv. narcisme).
- Intuïtie  subjectief
- Ervaring  subjectief
- Autoriteit (iemand met meer macht/kennis) (bijv. koning of wetenschapper)
We willen altijd zo objectief mogelijk onderzoek doen.

5 kenmerken van wetenschappelijk onderzoek:
1. Theorievormend
Vaak wordt een eerder onderzoek hier als uitgangspunt gebruikt. Ieder onderzoek levert
nieuwe vragen op. Je bouwt aan meer kennis door de eerdere theorie te gebruiken.
2. Systematisch
Je volgt bepaalde stappen in een vaste systematiek om antwoord te krijgen op hetgeen wat
je wilt weten.
3. Controleerbaar
Over de stappen die je doorloopt wordt gerapporteerd en we geven anderen hiermee
inzicht. Wetenschappers werken vaak samen en controleren elkaar. Het onderzoek kan
herhaald worden en op ongeveer dezelfde uitkomst komen.
4. Empirisch
Gebaseerd op systematische waarnemingen. Het verzamelen van gegevens.
5. Probabilistisch
Van toepassing op een bepaald moment/tijd/plaats. We kunnen altijd maar een gedeelte
van de werkelijkheid verklaren.

Cursusdoelen:
- Basisbegrippen SW (sociaalwetenschappelijk)-onderzoek leren;
- Fases van het SW-onderzoek leren;
- Ethische aspecten van een SW-onderzoek;
- Kennis over enkele kwantitatieve en kwalitatieve dataverzamelingsmethoden en data-
analysetechnieken en de voor- en nadelen hiervan.
 Al deze punten moet je kunnen toepassen om een SW-onderzoek op hoofdlijnen kritisch te
beoordelen.
Producent: zelf een wetenschappelijk onderzoek uitvoeren.
Consument: resultaten van een SW-onderzoek lezen, evalueren en interpreteren om ze te kunnen
benutten.

, 1. Idee/theorie
Dit is het onderwerp van je onderzoek. Je begint met
theorie verzamelen die al beschikbaar is.

Kenmerken goede theorie:
- Falsificeerbaar  echte onderwerpen waar je
onderzoek naar kan doen en je kunt gegevens verzamelen over deze theorie. Onderwerpen
kunnen niet weerlegd worden als we hier geen echt onderzoek naar kunnen doen.
- Spaarzaam  voorkeur voor simpele theorie, die duidelijk aangeeft wat de relatie is tussen
bepaalde onderwerpen.

2. Onderzoeksvragen
o Fundamenteel (basic)  kennisprobleem. Hierbij verzamel je informatie.
o Toegepast (applied)  praktijkprobleem. Hierbij wil je een praktijkprobleem
oplossen.
o Translationeel (translational)  link tussen fundamenteel + toegepast.

3. Onderzoeksontwerp
Dit is hoe je onderzoek eruit gaat zien. De onderzoeksvraag leidt tot het onderzoeksontwerp.
- Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld?
- Gebruik je kwalitatieve of kwantitatieve gegevens?
- Bij wie worden empirische gegevens verzameld?

Kwalitatief: meestal onderzoek wat bij kleine groepen wordt uitgevoerd, gegevens die verzameld
worden in tekst en die op die manier ook geanalyseerd worden.
Kwantitatief: meestal in grote groepen, gegevens worden omgezet in getallen en op die manier
geanalyseerd met behulp van bijvoorbeeld statistiek.

4. Hypothesen (voorspellingen)
 Brug slaan tussen kennis die we al hebben en de kennis die we willen verzamelen. Hierover doen
we een uitspraak, een verwachting van het onderzoek.

5. Dataverzameling
Hier gaan we het onderzoeksontwerp in uitvoering brengen. We gaan de gegevens verzamelen
zodat deze geanalyseerd kunnen worden.

6. Data-analyse
Op verschillende manieren kan de verzamelde data geanalyseerd worden. Na het verzamelen en
analyseren van deze data, wordt er vaak een wetenschappelijk artikel geschreven. Dit is ook wel
rapporteren.

Hoorcollege 2.
Doel kwalitatief onderzoek:
- Sociale fenomenen begrijpen vanuit hun natuurlijke context.
- Empirische patronen vinden.
- Deze empirische gegevens zijn een startpunt voor theorievorming:
o Ontwikkeling nieuwe theorie;
o Aanpassing of uitbreiding van bestaande theorie.
 Gebruik maken van gesproken/geschreven teksten, observaties van gedrag en
interacties etc.

Kenmerken kwalitatief onderzoek
1. De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent (niet in
een laboratorium bijv., maar juist de omgeving waar de respondent zich in bevindt);
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering;
3. Het perspectief van de respondenten staat centraal;
4. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker:
o De sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit;
o Naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande
theorieën aanpassen/uitbreiden.