ETHOLOGIE PLUIMVEE
Evolutie en domesticatie:
Domesticatie > 8000 jaar geleden
- Schuw
- Bossen en dichte vegetatie
- Omnivoor (eten alles)
- Species: Gallus gallus
Hybride kippen zijn kruisingen van zuivere lijnen of rassen, hieruit ontstonden de echte leg of
vleeskippen.
Bankiva hoenderen in de wereldsituatie: in de natuurlijke situatie nemen ze een stofbad,
leven ze in afwisselende omgevingen, scharrelen op de grond (liever dan uit bakje eten),
hebben ze veel vrije ruimte om anderen te ontwijken (duidelijke rangordes), gemengde
samenstelling (meestal 1 haan en meerdere hennen), veilig slapen op tak in een boom (ze
willen hoog slapen), terugtrekken om ei te leggen. Dit zijn de ethological needs.
Gedragsverschillen Leghen – Rode boshoen:
o De leghennen zijn veel minder actief, want dan meer energie is er nodig voor de
groei.
o Ze hebben ook minder sociaal gedrag en minder intense sociale interacties.
o Er is ander en minder anti-roofdier gedrag (er is toch nog wat van over, en er is
redelijk wat verschil tussen predator van boven of van beneden).
o Ze zijn ook minder exploratief (heeft te maken met energie conservering)
o Ze hebben minder aanpassingsvermogen aan plotse verandering in de omgeving
(zelfde dag-nacht ritme en temperatuur, geen vreemde mensen)
o Meer moeite om sociale relaties te vormen en te onderhouden (andere individuen
herkennen, moeilijk als je met 30.000 zelfde kippen in een zaal zit).
o Het belangrijkste is de groei, met name voor de vleesdieren. De bankivahoenderen
bereiken op 18 weken de lichaamsgrootte, leghennen 17 weken, maar de vleeskip
bereikt het al in 6 weken, dit gaat ten koste van de botten en er komen dus
problemen bij en er zijn ook problemen bij de moederdieren. Die moeten minder voer
krijgen omdat ze anders niet de leeftijd bereiken om een ei te kunnen leggen.
Bankiva hoen => legkippen
- Zelfstandig na 8 weken
- Seksueel volwassen na 16-18 weken
- Broeden na 18-20 weken
- Levensverwachting is 2-3 jaar
Sociale organisatie:
- Groepjes van 4-30 dieren die elkaar herkennen (>100 herkennen ze niet meer)
- Harem
o 1 dominantie haan bevrucht meeste eieren en verdedigt territorium
o Meerdere hennen sociale facilitatie en volgen de dominante haan en hen
- Hanen en hennen delen een slaapboom
- Haan herkent eigen nakomelingen niet
- Dynamisch hanen en hennen kunnen van groep wisselen
- Haan verdedigt territorium en monopoliseert dekkingen bij hennen die in dit
territiorium leven
o Ongekende haan hen let op kamkleur, oogkleur, spoorlengte (zit achteraan
de poot), kamgrootte
, o Gekende haan hen let op dominantiestatus en balts
- Kraaien werkt als signaal voor conditie en territoriaal signaal. Lagere hanen zijn
minder seksueel actief en kraaien ook minder. Ze doen aan gedrags-castratie.
Klapperen van de vleugels is ook voor dominantie. Er zijn 52 miljard vleeskippen en 6,2
miljard legkippen. Dat is 7 kippen per persoon.
Domesticatie leghen:
- Lichte (originele kip):
o White leghorn wit ei
o 1,5-2,0 kg
o VS & mainland Europa
- Middelzwaar (originele kip):
o Rhode island Reds bruin ei
o 1,8-2,2 kg
o UK
- Selectie op:
o Ei-aantal/ kwaliteit
o Vroegrijpheid
o Voederconversie lage voeropname maar wel goede productie
- Selectie tegen:
o Verenpikken kan goed maar lastig in de praktijk ivm:
o Multifactoriële redenen van verenpikken
o Selecteren op verenpikken is negatief voor productie
Domesticatie vleeskip:
- Ross
o 15-90 gram dagelijkse groei
o 2,7 kg op 43 dagen
- Cobb
o 25-70 gram dagelijkse groei
o 2,8 kg op 43 dagen
- Geselecteerd op
o Groeisnelheid
o Vleesopbrengst
o % wit vlees
o Voederconversie snelgroeiend, inactief dier met zeer hoog % vlees
- Moederdieren zijn chronisch ondervoed
Kalkoenen
- Familie van fazanten
- Domesticatie 2000 jaar geleden
- Selectie op
o Groeisnelheid
o Eind gewicht (2x tov wilde voorouder)
- Vaak grote dichtheden gehouden, veel op 1 oppervlak
- Slachtleeftijd is ongeveer 15 weken. Hennen eerder geslacht dan hanen
- Hanen zijn tegenwordig te zwaar om te paren
Evolutie en domesticatie:
Domesticatie > 8000 jaar geleden
- Schuw
- Bossen en dichte vegetatie
- Omnivoor (eten alles)
- Species: Gallus gallus
Hybride kippen zijn kruisingen van zuivere lijnen of rassen, hieruit ontstonden de echte leg of
vleeskippen.
Bankiva hoenderen in de wereldsituatie: in de natuurlijke situatie nemen ze een stofbad,
leven ze in afwisselende omgevingen, scharrelen op de grond (liever dan uit bakje eten),
hebben ze veel vrije ruimte om anderen te ontwijken (duidelijke rangordes), gemengde
samenstelling (meestal 1 haan en meerdere hennen), veilig slapen op tak in een boom (ze
willen hoog slapen), terugtrekken om ei te leggen. Dit zijn de ethological needs.
Gedragsverschillen Leghen – Rode boshoen:
o De leghennen zijn veel minder actief, want dan meer energie is er nodig voor de
groei.
o Ze hebben ook minder sociaal gedrag en minder intense sociale interacties.
o Er is ander en minder anti-roofdier gedrag (er is toch nog wat van over, en er is
redelijk wat verschil tussen predator van boven of van beneden).
o Ze zijn ook minder exploratief (heeft te maken met energie conservering)
o Ze hebben minder aanpassingsvermogen aan plotse verandering in de omgeving
(zelfde dag-nacht ritme en temperatuur, geen vreemde mensen)
o Meer moeite om sociale relaties te vormen en te onderhouden (andere individuen
herkennen, moeilijk als je met 30.000 zelfde kippen in een zaal zit).
o Het belangrijkste is de groei, met name voor de vleesdieren. De bankivahoenderen
bereiken op 18 weken de lichaamsgrootte, leghennen 17 weken, maar de vleeskip
bereikt het al in 6 weken, dit gaat ten koste van de botten en er komen dus
problemen bij en er zijn ook problemen bij de moederdieren. Die moeten minder voer
krijgen omdat ze anders niet de leeftijd bereiken om een ei te kunnen leggen.
Bankiva hoen => legkippen
- Zelfstandig na 8 weken
- Seksueel volwassen na 16-18 weken
- Broeden na 18-20 weken
- Levensverwachting is 2-3 jaar
Sociale organisatie:
- Groepjes van 4-30 dieren die elkaar herkennen (>100 herkennen ze niet meer)
- Harem
o 1 dominantie haan bevrucht meeste eieren en verdedigt territorium
o Meerdere hennen sociale facilitatie en volgen de dominante haan en hen
- Hanen en hennen delen een slaapboom
- Haan herkent eigen nakomelingen niet
- Dynamisch hanen en hennen kunnen van groep wisselen
- Haan verdedigt territorium en monopoliseert dekkingen bij hennen die in dit
territiorium leven
o Ongekende haan hen let op kamkleur, oogkleur, spoorlengte (zit achteraan
de poot), kamgrootte
, o Gekende haan hen let op dominantiestatus en balts
- Kraaien werkt als signaal voor conditie en territoriaal signaal. Lagere hanen zijn
minder seksueel actief en kraaien ook minder. Ze doen aan gedrags-castratie.
Klapperen van de vleugels is ook voor dominantie. Er zijn 52 miljard vleeskippen en 6,2
miljard legkippen. Dat is 7 kippen per persoon.
Domesticatie leghen:
- Lichte (originele kip):
o White leghorn wit ei
o 1,5-2,0 kg
o VS & mainland Europa
- Middelzwaar (originele kip):
o Rhode island Reds bruin ei
o 1,8-2,2 kg
o UK
- Selectie op:
o Ei-aantal/ kwaliteit
o Vroegrijpheid
o Voederconversie lage voeropname maar wel goede productie
- Selectie tegen:
o Verenpikken kan goed maar lastig in de praktijk ivm:
o Multifactoriële redenen van verenpikken
o Selecteren op verenpikken is negatief voor productie
Domesticatie vleeskip:
- Ross
o 15-90 gram dagelijkse groei
o 2,7 kg op 43 dagen
- Cobb
o 25-70 gram dagelijkse groei
o 2,8 kg op 43 dagen
- Geselecteerd op
o Groeisnelheid
o Vleesopbrengst
o % wit vlees
o Voederconversie snelgroeiend, inactief dier met zeer hoog % vlees
- Moederdieren zijn chronisch ondervoed
Kalkoenen
- Familie van fazanten
- Domesticatie 2000 jaar geleden
- Selectie op
o Groeisnelheid
o Eind gewicht (2x tov wilde voorouder)
- Vaak grote dichtheden gehouden, veel op 1 oppervlak
- Slachtleeftijd is ongeveer 15 weken. Hennen eerder geslacht dan hanen
- Hanen zijn tegenwordig te zwaar om te paren
