1
VETERINAIRE VOLKSGEZONDHEID IV
LES 1: INLEIDING
Hoeveel mensen worden er globaal ziek door een voedselovergedragen ziekten: 1 op 10.
Hoeveel mensen sterven er globaal jaarlijks een voedselovergedragen ziekten: 500 000. 1/3de gaat over kinderen
= gevoeligere populatie.
Ziektelast berekening ➔ berekenen van morbiditeit en mortaliteit, hoelang gaan personen ziek zijn + hoeveel
jaren gaat een populatie verliezen door vroegtijdige sterfte. Veel variatie op ziektelast, overgrote deel zit in
Zuidoost Azië en Afrika. In Europa doen we het veel beter. Alle systemen die in Europa zijn opgericht zijn voor
voedselveiligheid te garanderen heeft wel zijn effect.
EUROPA
5000 mensen die sterven: norovirus en campylobacter meest van belang ➔ diarree. 25% zijn kinderen onder de
vijf jaar.
Overgrote deel van voedseluitbraken is gerelateerd aan uitbraken van een dierlijke oorsprong. Belang op een
veilige manier voedsel produceren.
Strong evidence outbreaks = voldoende info om te kunnen zeggen wat de bron is. Belangrijk aandeel in de
bereide voeding (composit foods) ➔ vlees producten ➔ vis, crustacea ➔ groenten ➔ melk producten. Niet
vergeten in voedsel zit water, andere dranken kunnen ook een bron zijn.
Collectieve voedsel toxi-infecties: wanneer onder dezelfde omstandigheden 2 of meerdere personen
gelijkaardige SN vertonen en waarbij er een waarschijnlijk oorzakelijk verband bestaat met eenzelfde
voedselbron. Blijft moeilijk om een verband te leggen.
Uitbraak tartaar saus: hoe gaan we dat controleren? Alle eieren moeten terug geroepen worden. Systemen nodig
om te weten van waar de eieren geleverd worden, traceren zodat de juiste eieren terug geroepen worden.
Horeca, huishouden en take-away meeste meldingen. Levensmiddelen worden continue terug geroepen. Hoe
fijner je kan traceren, hoe minder je moet terug roepen. Biologische, chemische en fysische gevaren als
oorsprong. Systeem nodig om te informeren tussen landen.
EXAMEN foto waarbij je de pijn punten moet aanduiden.
• Knaagdieren
• Geen koeling
• Geen propere handen/handschoenen
• Geen beschermende kledij
• Barsten vloeren ➔ niet goed reinigbaar
• Vuile vloeren
• Vuil water
• Geen afscherming: gebroken ramen, deuren staan op ➔ contact met de buitenlucht ➔ vliegen
• Geen huisdieren
• Vuile machines
• Vuile recipiënten
• Geen scheiding van processen
, 2
VVG is niet alleen voedselveiligheid, breder alles wat een DA kan betekenen voor de gezondheid van de mens.
Dier productie goed kunnen behouden, dat mensen voldoende kunnen eten en ook voldoende gevarieerd.
Gezonde dieren geeft gezonde mensen.
LES 2: VOEDSELVEILIGHED INTERNATIONAAL (DEEL 1)
WHO = World Health Organisation, wereld gezondheidsorganisatie. FAO = Food en Agriculture Organisation.
WOA = World Organisation for Animal health ➔ vroeger het OIE.
WHO
Wat is het hoofddoel: een betere, gezondere toekomst voor alle mensen van de hele wereld. Hoe gaan ze dat
doen?
Hoofd bureau in Genève, veel lokale bureaus ook. Opgericht rond 1884. Beslissingsorgaan en een meer
uitvoerend orgaan.
Grote organisatie die internationaal werkt maar geen absolute focus op uitvoerend werk. Gaan op een hoog
niveau leiderschap vertonen rond gezondheid. Gaan bv de onderzoeksagenda opstellen, bepalen welk onderzoek
echt nodig is. Agentschappen gaan er dan geld voor vrij maken waardoor het onderzoek gaat uitgevoerd worden.
Opstellen van normen en standaarden ➔ harmonisatie. Zoveel mogelijk exploitanten op dezelfde manier laten
werken. Zeker zijn bij het volgen van normen en standaarden krijgen we veilig voedsel.
Wetenschappelijke onderbouw van alles dat aangeraden wordt is van belang voor alle organisaties.
Technische steun: alle landen capaciteit opgebouwd voor een goed gezondheidssysteem ➔ geen spreiding van
ziekten tussen landen.
Monitoring van de globale gezondheidssituatie ➔ wat moeten we in de gate beginnen houden. Kunnen landen
meer beginnen verplichten in actie ondernemen.
1. Vooruitgang in het bereiken van universele gezondheidszorg
a. Iedereen moet op elk moment toegang moeten hebben tot gezondheidszorg
i. Toegang tot een arts/verpleger
ii. Toegang tot behandeling
iii. Financieel beleid
2. Bereiken van gezondheidsgerelateerde ontwikkelingsobjectieven (SDG): focus op gezondheid van
moeder en kind, HIV, malaria, TB, polio eradicatie, een aantal neglected tropical diseases.
3. Werken aan niet overdraagbare ziekten, mentale gezondheid, geweld, verwondingen, handicap.
4. Verzekeren dat alle landen acute gezondheidsrisico’s/bedreigingen kunnen detecteren en op een juiste
manier reageren, volgens de International Health Regulations
a. Richtlijnen waarin staat dat de landen capaciteit moeten opbouwen om internationale
spreiding van ziekten tegen te gaan
i. Bij ziekte uitbraak: correct op reageren, informatie doorspelen naar andere landen
b. Zonder onnodig te interferen met internationale transport en handel
5. Stijging van de toegang tot kwalitatieve, veilige, en betaalbare medicatie, vaccins, diagnostische testen
etc.
6. Socio-economische en omgevingsdeterminanten van gezondheid aanpakken om gezondheid en
onevenwichten binnen en tussen landen te verkleinen (voedselveiligheid en voeding)
Niet-overdraagbare ziekten plus verwondingen en geweld zijn verantwoordelijk voor meer dan 70% van de
globale sterfte. Infectieuze ziekten komen vrij laag, bovenaan hart- en vaatziekte.
, 3
Health-related Sustainable Development Goals: Waar moeten we allemaal aan werken om een betere wereld
te hebben.
Studies uitvoeren (vb. evaluatie chemische risico’s, microbiologische risico’s, ziektelast). Richtlijnen en adviezen,
SPS: zie verder (WTO), Codex Alimentarius: International food standards: zie verder.
Global Health Observatory (GHO) data ➔ Health statistics and information systems. Betrouwbare bron van
informatie.
WORLD ORGANISATION FOR ANIMAL HEALTH (OIE)
World Assembly of Delegates = hoogste autoriteit van OIE:
• Nationale delegatie van alle lidstaten (usually CVO)
o Chief veterinary officer
o Iemand bij het FAVV
• Eenmaal jaarlijkse vergadering
Hoofd doelstellingen: dieren beschermen en onze
toekomst daardoor veilig stellen. Zeer ruim:
info/diensten leveren die er voor zorgen dat we de
risico’s gaan beheersen van dieren + minimaliseren
van geassocieerde gevaren voor de volksgezondheid.
Gaan ook de omgeving en biodiversiteit beschermen
➔ one health aanpak in de praktijk uitvoeren.
Standaarden ontwikkelen voor diergezondheid maar
ook dierlijke producten en dierenwelzijn. Bijdrage
aan de SPS. Handel en economie op een veilige
manieren kunnen uitvoeren.
Informatie ontvangen en opnieuw delen. Netwerk van experten die gaan helpen met info analyseren en
dissemineren.
Solidariteit: ook de armere landen helpen in hun controle van dieren.
Code en manuels = belangrijke documenten met advies, richtlijnen,… die alle overheden gebruiken als basis om
hun systeem op te stellen om dierziekte onder controle te houden. Heel veel van de standaarden die in de
documenten staan gaan we zien terug keren deels in de codex alimentarus maar ook in onze europese wetgeving.
Belangrijk deel over import en export van dieren om dit op een veilige manier te doen.
Daarnaast hoofdstukken die heel ziekte specifiek zijn.
Gaan focussen op wat ze noemen de listed diseases. Als
een ziekte op de lijst staat van de organisatie dan zijn
landen verplicht om de ziekte aan te geven. Informatie
doorgeven moet helpen om de spreiding van ziekte
tegen te gaan.
Niet alle ziektes kunnen op de lijst: wil zeggen dat er getest moeten worden, officieel gerapporteerd,…. Zo
doorgeven naar de internationale organisatie. moeten aantal ziektes gaan beperken. Hoe gaan we dan de keuze
maken. Welke criteria gaan we opstellen.
, 4
We kunnen niet elke pathogeen op een heel
betrouwbare manier detecteren.
Economische impact wordt niet letterlijk vermeld
maar zit betrokken in de spreiding van ziekten.
OIE WORLD ANIMAL HEALTH INFORMATION SYSTEM (WAHIS)
EXAMEN: geef de 4 pijlers van het WAHIS
Informatie wordt verzameld door DA
en door veehouders ➔ moet
geanalyseerd worden zodat de info
die terug naar buiten wordt gestuurd
correct is.
Informatie over capaciteit van een
land, capaciteit om een dierziekte
aan te pakken. Belangrijke zaak
daarin, hoeveel DA zijn beschikbaar
in een land + hoeveel DA zijn beschikbaar in een sector (bv DA bij rundvee).
FAO
Opgericht in 1945, hoofdbureau is in Rome.
1. Honger, voedselonzekerheid en malnutritie helpen elimineren
Visie = zero hunger, een wereld zonder honger. Zorgen dat er voldoende voedsel is. Toegang tot gezonde
voeding: breed gezien ➔ te veel fast food, zorgen meer toegang tot gezonde voeding.
Druk zetten voor politieke akkoorden, zorgen voor beleid rond voedselveiligheid en zekerheid. Plus correcte
informatie ter beschikking stellen.
2. Agricultuur, bosbouw en visserij meer duurzaam maken, met een verhoogde productiviteit
Duurzaamheid van landbouw garanderen met aandacht voor goede verdeling van de winsten.
3. Reduceren van rurale armoede
4. Vorming van inclusieve, geïntegreerde, efficiënte landbouw en voeding systemen
5. Verhoogde veerkracht, resistentie van gezinnen tegen crisissen en rampen
VETERINAIRE VOLKSGEZONDHEID IV
LES 1: INLEIDING
Hoeveel mensen worden er globaal ziek door een voedselovergedragen ziekten: 1 op 10.
Hoeveel mensen sterven er globaal jaarlijks een voedselovergedragen ziekten: 500 000. 1/3de gaat over kinderen
= gevoeligere populatie.
Ziektelast berekening ➔ berekenen van morbiditeit en mortaliteit, hoelang gaan personen ziek zijn + hoeveel
jaren gaat een populatie verliezen door vroegtijdige sterfte. Veel variatie op ziektelast, overgrote deel zit in
Zuidoost Azië en Afrika. In Europa doen we het veel beter. Alle systemen die in Europa zijn opgericht zijn voor
voedselveiligheid te garanderen heeft wel zijn effect.
EUROPA
5000 mensen die sterven: norovirus en campylobacter meest van belang ➔ diarree. 25% zijn kinderen onder de
vijf jaar.
Overgrote deel van voedseluitbraken is gerelateerd aan uitbraken van een dierlijke oorsprong. Belang op een
veilige manier voedsel produceren.
Strong evidence outbreaks = voldoende info om te kunnen zeggen wat de bron is. Belangrijk aandeel in de
bereide voeding (composit foods) ➔ vlees producten ➔ vis, crustacea ➔ groenten ➔ melk producten. Niet
vergeten in voedsel zit water, andere dranken kunnen ook een bron zijn.
Collectieve voedsel toxi-infecties: wanneer onder dezelfde omstandigheden 2 of meerdere personen
gelijkaardige SN vertonen en waarbij er een waarschijnlijk oorzakelijk verband bestaat met eenzelfde
voedselbron. Blijft moeilijk om een verband te leggen.
Uitbraak tartaar saus: hoe gaan we dat controleren? Alle eieren moeten terug geroepen worden. Systemen nodig
om te weten van waar de eieren geleverd worden, traceren zodat de juiste eieren terug geroepen worden.
Horeca, huishouden en take-away meeste meldingen. Levensmiddelen worden continue terug geroepen. Hoe
fijner je kan traceren, hoe minder je moet terug roepen. Biologische, chemische en fysische gevaren als
oorsprong. Systeem nodig om te informeren tussen landen.
EXAMEN foto waarbij je de pijn punten moet aanduiden.
• Knaagdieren
• Geen koeling
• Geen propere handen/handschoenen
• Geen beschermende kledij
• Barsten vloeren ➔ niet goed reinigbaar
• Vuile vloeren
• Vuil water
• Geen afscherming: gebroken ramen, deuren staan op ➔ contact met de buitenlucht ➔ vliegen
• Geen huisdieren
• Vuile machines
• Vuile recipiënten
• Geen scheiding van processen
, 2
VVG is niet alleen voedselveiligheid, breder alles wat een DA kan betekenen voor de gezondheid van de mens.
Dier productie goed kunnen behouden, dat mensen voldoende kunnen eten en ook voldoende gevarieerd.
Gezonde dieren geeft gezonde mensen.
LES 2: VOEDSELVEILIGHED INTERNATIONAAL (DEEL 1)
WHO = World Health Organisation, wereld gezondheidsorganisatie. FAO = Food en Agriculture Organisation.
WOA = World Organisation for Animal health ➔ vroeger het OIE.
WHO
Wat is het hoofddoel: een betere, gezondere toekomst voor alle mensen van de hele wereld. Hoe gaan ze dat
doen?
Hoofd bureau in Genève, veel lokale bureaus ook. Opgericht rond 1884. Beslissingsorgaan en een meer
uitvoerend orgaan.
Grote organisatie die internationaal werkt maar geen absolute focus op uitvoerend werk. Gaan op een hoog
niveau leiderschap vertonen rond gezondheid. Gaan bv de onderzoeksagenda opstellen, bepalen welk onderzoek
echt nodig is. Agentschappen gaan er dan geld voor vrij maken waardoor het onderzoek gaat uitgevoerd worden.
Opstellen van normen en standaarden ➔ harmonisatie. Zoveel mogelijk exploitanten op dezelfde manier laten
werken. Zeker zijn bij het volgen van normen en standaarden krijgen we veilig voedsel.
Wetenschappelijke onderbouw van alles dat aangeraden wordt is van belang voor alle organisaties.
Technische steun: alle landen capaciteit opgebouwd voor een goed gezondheidssysteem ➔ geen spreiding van
ziekten tussen landen.
Monitoring van de globale gezondheidssituatie ➔ wat moeten we in de gate beginnen houden. Kunnen landen
meer beginnen verplichten in actie ondernemen.
1. Vooruitgang in het bereiken van universele gezondheidszorg
a. Iedereen moet op elk moment toegang moeten hebben tot gezondheidszorg
i. Toegang tot een arts/verpleger
ii. Toegang tot behandeling
iii. Financieel beleid
2. Bereiken van gezondheidsgerelateerde ontwikkelingsobjectieven (SDG): focus op gezondheid van
moeder en kind, HIV, malaria, TB, polio eradicatie, een aantal neglected tropical diseases.
3. Werken aan niet overdraagbare ziekten, mentale gezondheid, geweld, verwondingen, handicap.
4. Verzekeren dat alle landen acute gezondheidsrisico’s/bedreigingen kunnen detecteren en op een juiste
manier reageren, volgens de International Health Regulations
a. Richtlijnen waarin staat dat de landen capaciteit moeten opbouwen om internationale
spreiding van ziekten tegen te gaan
i. Bij ziekte uitbraak: correct op reageren, informatie doorspelen naar andere landen
b. Zonder onnodig te interferen met internationale transport en handel
5. Stijging van de toegang tot kwalitatieve, veilige, en betaalbare medicatie, vaccins, diagnostische testen
etc.
6. Socio-economische en omgevingsdeterminanten van gezondheid aanpakken om gezondheid en
onevenwichten binnen en tussen landen te verkleinen (voedselveiligheid en voeding)
Niet-overdraagbare ziekten plus verwondingen en geweld zijn verantwoordelijk voor meer dan 70% van de
globale sterfte. Infectieuze ziekten komen vrij laag, bovenaan hart- en vaatziekte.
, 3
Health-related Sustainable Development Goals: Waar moeten we allemaal aan werken om een betere wereld
te hebben.
Studies uitvoeren (vb. evaluatie chemische risico’s, microbiologische risico’s, ziektelast). Richtlijnen en adviezen,
SPS: zie verder (WTO), Codex Alimentarius: International food standards: zie verder.
Global Health Observatory (GHO) data ➔ Health statistics and information systems. Betrouwbare bron van
informatie.
WORLD ORGANISATION FOR ANIMAL HEALTH (OIE)
World Assembly of Delegates = hoogste autoriteit van OIE:
• Nationale delegatie van alle lidstaten (usually CVO)
o Chief veterinary officer
o Iemand bij het FAVV
• Eenmaal jaarlijkse vergadering
Hoofd doelstellingen: dieren beschermen en onze
toekomst daardoor veilig stellen. Zeer ruim:
info/diensten leveren die er voor zorgen dat we de
risico’s gaan beheersen van dieren + minimaliseren
van geassocieerde gevaren voor de volksgezondheid.
Gaan ook de omgeving en biodiversiteit beschermen
➔ one health aanpak in de praktijk uitvoeren.
Standaarden ontwikkelen voor diergezondheid maar
ook dierlijke producten en dierenwelzijn. Bijdrage
aan de SPS. Handel en economie op een veilige
manieren kunnen uitvoeren.
Informatie ontvangen en opnieuw delen. Netwerk van experten die gaan helpen met info analyseren en
dissemineren.
Solidariteit: ook de armere landen helpen in hun controle van dieren.
Code en manuels = belangrijke documenten met advies, richtlijnen,… die alle overheden gebruiken als basis om
hun systeem op te stellen om dierziekte onder controle te houden. Heel veel van de standaarden die in de
documenten staan gaan we zien terug keren deels in de codex alimentarus maar ook in onze europese wetgeving.
Belangrijk deel over import en export van dieren om dit op een veilige manier te doen.
Daarnaast hoofdstukken die heel ziekte specifiek zijn.
Gaan focussen op wat ze noemen de listed diseases. Als
een ziekte op de lijst staat van de organisatie dan zijn
landen verplicht om de ziekte aan te geven. Informatie
doorgeven moet helpen om de spreiding van ziekte
tegen te gaan.
Niet alle ziektes kunnen op de lijst: wil zeggen dat er getest moeten worden, officieel gerapporteerd,…. Zo
doorgeven naar de internationale organisatie. moeten aantal ziektes gaan beperken. Hoe gaan we dan de keuze
maken. Welke criteria gaan we opstellen.
, 4
We kunnen niet elke pathogeen op een heel
betrouwbare manier detecteren.
Economische impact wordt niet letterlijk vermeld
maar zit betrokken in de spreiding van ziekten.
OIE WORLD ANIMAL HEALTH INFORMATION SYSTEM (WAHIS)
EXAMEN: geef de 4 pijlers van het WAHIS
Informatie wordt verzameld door DA
en door veehouders ➔ moet
geanalyseerd worden zodat de info
die terug naar buiten wordt gestuurd
correct is.
Informatie over capaciteit van een
land, capaciteit om een dierziekte
aan te pakken. Belangrijke zaak
daarin, hoeveel DA zijn beschikbaar
in een land + hoeveel DA zijn beschikbaar in een sector (bv DA bij rundvee).
FAO
Opgericht in 1945, hoofdbureau is in Rome.
1. Honger, voedselonzekerheid en malnutritie helpen elimineren
Visie = zero hunger, een wereld zonder honger. Zorgen dat er voldoende voedsel is. Toegang tot gezonde
voeding: breed gezien ➔ te veel fast food, zorgen meer toegang tot gezonde voeding.
Druk zetten voor politieke akkoorden, zorgen voor beleid rond voedselveiligheid en zekerheid. Plus correcte
informatie ter beschikking stellen.
2. Agricultuur, bosbouw en visserij meer duurzaam maken, met een verhoogde productiviteit
Duurzaamheid van landbouw garanderen met aandacht voor goede verdeling van de winsten.
3. Reduceren van rurale armoede
4. Vorming van inclusieve, geïntegreerde, efficiënte landbouw en voeding systemen
5. Verhoogde veerkracht, resistentie van gezinnen tegen crisissen en rampen
