Nederlandse Geschiedenis Samenvatting
Inhoudsopgave
Inhoud
Nederlandse Geschiedenis Samenvatting...............................................................................................1
Inleiding (Pagina 1-13)............................................................................................................................6
Hoofdstuk 1 Nederlandse geschiedenis tot 1384 (Pagina 13-35)...........................................................6
Preromaanse tijd............................................................................................................................7
Permanente bewoning...................................................................................................................7
De Romeinse Nederlanden:................................................................................................................7
Rome komt aan de macht...............................................................................................................7
Het leven in het Romeinse Rijk.......................................................................................................7
Romeinse neergang, migratie en ontvolking..................................................................................7
De Merovingische en Karolingische perioden.....................................................................................8
De samenleving in de vroege Middeleeuwen.................................................................................8
De opkomst van het Frankische christendom.................................................................................8
Karolingische erfenis.......................................................................................................................8
Uiteenvallen Frankisch Rijk en de komst van Vikingen...................................................................8
Bisschoppen, steden en landuitbreiding.............................................................................................9
Opkomst van prinsbisdommen, Holland en Vlaanderen................................................................9
Handel en uitbreiding van de landbouw.........................................................................................9
De opkomst van steden..................................................................................................................9
De welvarende dertiende eeuw........................................................................................................10
Burgermaatschappij......................................................................................................................10
Opkomst van Gelre, Brabant en Holland......................................................................................10
Religieus leven..............................................................................................................................10
Economische ontwikkelingen.......................................................................................................10
Veertiende-eeuwse crisis..................................................................................................................11
Afnemende economische vooruitzichten en politieke spanningen..............................................11
Ongekende natuurlijke rampen....................................................................................................11
Politieke instabiliteit.....................................................................................................................11
Opstuwende krachten..................................................................................................................11
2. Opkomst van de noordelijke Nederlanden, 1384-1588 (blz 64-116)................................................12
De opkomst en val van de Bourgondiërs, 1384-1477........................................................................12
, Dynastieke politiek en de overwinning van de Bourgondiërs, 1384-1435....................................12
Economische ontwikkelingen.......................................................................................................12
Stedelijke onrust...........................................................................................................................12
Moderne devotie..........................................................................................................................13
Groeiende centralisatie en regionale samenwerking, 1430-1465................................................13
De plotselinge neergang van de Bourgondiërs.............................................................................13
De Habsburgse regering en verdergaande centralisatie 1477-1555.................................................13
Een moeilijke start........................................................................................................................13
De geleidelijke opmars van de Habsburgers.................................................................................13
De contouren van de Habsburgse overheid..................................................................................14
Antwerpen, Holland en de groeiende wereldeconomie...............................................................14
Nederlandse cultuur in het centrum van Europa..........................................................................14
De vroege protestantse Reformatie.............................................................................................15
Crisis en revolutie, 1555-1588...........................................................................................................15
De eerste confrontaties................................................................................................................15
De ontknopingen van 1566...........................................................................................................15
De hertog van Alva en de eerste jaren van de Nederlandse Opstand..........................................15
Holland en Zeeland als nieuwe basis voor rebellie.......................................................................16
Unie van Utrecht...........................................................................................................................16
De zoektocht naar nieuw leiderschap en de Spaanse comeback..................................................16
3 De gouden Eeuw van de jonge Republiek, 1588-1672.......................................................................17
Vestiging van een nieuwe economische en politieke orde, 1588-1621.............................................17
De republiek slaat terug................................................................................................................17
Militaire vooruitgang....................................................................................................................17
Succesfactoren in de nieuwe Republiek.......................................................................................17
Uitbreiding van het Nederlandse Imperium.................................................................................18
Politieke crisis...............................................................................................................................18
Religieuze crisis.............................................................................................................................18
Ontknoping...................................................................................................................................18
De prestaties van de koopvaardij in de Republiek, 1621-1648..........................................................19
Militaire successen.......................................................................................................................19
Nieuwe prestaties: grachtenhuizen en polders............................................................................19
De kunsten....................................................................................................................................19
Intellectuele ontwikkelingen........................................................................................................19
Tolerantie.....................................................................................................................................20
Het zelfvertrouwen van de burgerij..............................................................................................20
, Zware tijden in de Gouden Eeuw..................................................................................................20
De overige provincies...................................................................................................................20
De Generaliteitslanden en de katholieke provincies in het zuiden...............................................20
De Atlantische en Caribische gebieden.........................................................................................20
Ontwikkelingen in Azië.................................................................................................................21
Naar een Europese vrede.............................................................................................................21
Vrede op het thuisfront, problemen in het buitenland......................................................................21
Constitutionele crisis....................................................................................................................21
Regeren zonder stadhouder.........................................................................................................21
De opkomst van Johan de Wit......................................................................................................21
Problemen met Engeland.............................................................................................................21
Het buitenlandse beleid van De Witt............................................................................................22
Het hoogtepunt van de Nederlandse cultuur...............................................................................22
De deugdzame Nederlandse samenleving....................................................................................22
De orangistische uitdaging en een nieuwe oorlog........................................................................22
Een nieuw en dreigend gevaar.....................................................................................................23
4. Afnemende welvaart en nieuwe hoop, 1672-1795...........................................................................23
Van het rampjaar naar de Vrede van Utrecht, 1672-1713................................................................23
1672 en de nasleep.......................................................................................................................23
Behoud van het handelsimperium................................................................................................23
Interne politiek en theologische spanningen................................................................................24
Oorlog met Frankrijk en de Glorious Revolution in Engeland.......................................................24
Gecontinueerd militair conflict.....................................................................................................24
De Tweede stadhouderloze periode.............................................................................................25
Politieke impasse, economische neergang en culturele onrust, 1713-1747.....................................25
Financiële problemen...................................................................................................................25
Toenemende internationale concurrentie....................................................................................25
Afnemende intellectuele positie...................................................................................................26
Verlichting en religieuze (on)verdraagzaamheid..........................................................................26
Ontwikkelingen in de zuidelijke Nederlanden..............................................................................26
Groeiende crisis, 1747-1795.............................................................................................................26
Het Huis van Oranje keert terug naar de macht...........................................................................26
Afgebroken hervorming................................................................................................................26
De Zevenjarige Oorlog..................................................................................................................27
Stedelijk verval.............................................................................................................................27
Hoop op een betere toekomst.....................................................................................................27
, De Amerikaanse Revolutie en de oorlog met Groot-Brittannië....................................................27
De Patriottenbeweging en dreigende burgeroorlog.....................................................................27
Een nieuwe revolutionaire stroming.............................................................................................28
5 Bouwen aan een natiestaat, 1795-1870............................................................................................28
Franse overheersing, 1795-1813......................................................................................................28
Nederlandse revoluties.................................................................................................................28
Een gefaald politiek experiment...................................................................................................28
Radicalen en hun eerste grondwetten..........................................................................................28
Financiële en economische problemen........................................................................................29
De laatste Bataafse hervormingen...............................................................................................29
De eerste Nederlandse monarchie...............................................................................................29
Ingelijfd bij Frankrijk.....................................................................................................................29
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1813-1830.....................................................................29
Het creëren van een post-Napoleon-toekomst............................................................................29
Een Verenigd Koninkrijk................................................................................................................30
Toenemende zuidelijke vervreemding..........................................................................................30
De Belgische Opstand...................................................................................................................30
Nederland na de Belgisch onafhankelijkheid, 1830-1848.............................................................31
Gemengd economisch succes.......................................................................................................31
Een kritischer maatschappij..........................................................................................................31
Een nieuwe dynamiek, 1848-1870....................................................................................................31
Thorbecke en de grondwet van 1848...........................................................................................31
Nieuwe religieuze vrijheden en confrontaties..............................................................................31
Economische heroriëntatie...........................................................................................................32
Prestaties en onzekerheden.........................................................................................................32
6. Vooruitgang en crisis, 1870-1949.....................................................................................................32
De Horizon breidt zich uit, 1870-1914..............................................................................................32
Nederlands imperialisme..............................................................................................................32
Economische modernisatie...........................................................................................................32
De schoolstrijd..............................................................................................................................33
Debat over het stemrecht.............................................................................................................33
Het sociale vraagstuk....................................................................................................................33
Een verzuilde samenleving...........................................................................................................33
Een tweede Gouden Eeuw............................................................................................................34
Nederlands vredesbeleid..............................................................................................................34
Oorlog, vrede, Depressie, 1914-1940...............................................................................................34
Inhoudsopgave
Inhoud
Nederlandse Geschiedenis Samenvatting...............................................................................................1
Inleiding (Pagina 1-13)............................................................................................................................6
Hoofdstuk 1 Nederlandse geschiedenis tot 1384 (Pagina 13-35)...........................................................6
Preromaanse tijd............................................................................................................................7
Permanente bewoning...................................................................................................................7
De Romeinse Nederlanden:................................................................................................................7
Rome komt aan de macht...............................................................................................................7
Het leven in het Romeinse Rijk.......................................................................................................7
Romeinse neergang, migratie en ontvolking..................................................................................7
De Merovingische en Karolingische perioden.....................................................................................8
De samenleving in de vroege Middeleeuwen.................................................................................8
De opkomst van het Frankische christendom.................................................................................8
Karolingische erfenis.......................................................................................................................8
Uiteenvallen Frankisch Rijk en de komst van Vikingen...................................................................8
Bisschoppen, steden en landuitbreiding.............................................................................................9
Opkomst van prinsbisdommen, Holland en Vlaanderen................................................................9
Handel en uitbreiding van de landbouw.........................................................................................9
De opkomst van steden..................................................................................................................9
De welvarende dertiende eeuw........................................................................................................10
Burgermaatschappij......................................................................................................................10
Opkomst van Gelre, Brabant en Holland......................................................................................10
Religieus leven..............................................................................................................................10
Economische ontwikkelingen.......................................................................................................10
Veertiende-eeuwse crisis..................................................................................................................11
Afnemende economische vooruitzichten en politieke spanningen..............................................11
Ongekende natuurlijke rampen....................................................................................................11
Politieke instabiliteit.....................................................................................................................11
Opstuwende krachten..................................................................................................................11
2. Opkomst van de noordelijke Nederlanden, 1384-1588 (blz 64-116)................................................12
De opkomst en val van de Bourgondiërs, 1384-1477........................................................................12
, Dynastieke politiek en de overwinning van de Bourgondiërs, 1384-1435....................................12
Economische ontwikkelingen.......................................................................................................12
Stedelijke onrust...........................................................................................................................12
Moderne devotie..........................................................................................................................13
Groeiende centralisatie en regionale samenwerking, 1430-1465................................................13
De plotselinge neergang van de Bourgondiërs.............................................................................13
De Habsburgse regering en verdergaande centralisatie 1477-1555.................................................13
Een moeilijke start........................................................................................................................13
De geleidelijke opmars van de Habsburgers.................................................................................13
De contouren van de Habsburgse overheid..................................................................................14
Antwerpen, Holland en de groeiende wereldeconomie...............................................................14
Nederlandse cultuur in het centrum van Europa..........................................................................14
De vroege protestantse Reformatie.............................................................................................15
Crisis en revolutie, 1555-1588...........................................................................................................15
De eerste confrontaties................................................................................................................15
De ontknopingen van 1566...........................................................................................................15
De hertog van Alva en de eerste jaren van de Nederlandse Opstand..........................................15
Holland en Zeeland als nieuwe basis voor rebellie.......................................................................16
Unie van Utrecht...........................................................................................................................16
De zoektocht naar nieuw leiderschap en de Spaanse comeback..................................................16
3 De gouden Eeuw van de jonge Republiek, 1588-1672.......................................................................17
Vestiging van een nieuwe economische en politieke orde, 1588-1621.............................................17
De republiek slaat terug................................................................................................................17
Militaire vooruitgang....................................................................................................................17
Succesfactoren in de nieuwe Republiek.......................................................................................17
Uitbreiding van het Nederlandse Imperium.................................................................................18
Politieke crisis...............................................................................................................................18
Religieuze crisis.............................................................................................................................18
Ontknoping...................................................................................................................................18
De prestaties van de koopvaardij in de Republiek, 1621-1648..........................................................19
Militaire successen.......................................................................................................................19
Nieuwe prestaties: grachtenhuizen en polders............................................................................19
De kunsten....................................................................................................................................19
Intellectuele ontwikkelingen........................................................................................................19
Tolerantie.....................................................................................................................................20
Het zelfvertrouwen van de burgerij..............................................................................................20
, Zware tijden in de Gouden Eeuw..................................................................................................20
De overige provincies...................................................................................................................20
De Generaliteitslanden en de katholieke provincies in het zuiden...............................................20
De Atlantische en Caribische gebieden.........................................................................................20
Ontwikkelingen in Azië.................................................................................................................21
Naar een Europese vrede.............................................................................................................21
Vrede op het thuisfront, problemen in het buitenland......................................................................21
Constitutionele crisis....................................................................................................................21
Regeren zonder stadhouder.........................................................................................................21
De opkomst van Johan de Wit......................................................................................................21
Problemen met Engeland.............................................................................................................21
Het buitenlandse beleid van De Witt............................................................................................22
Het hoogtepunt van de Nederlandse cultuur...............................................................................22
De deugdzame Nederlandse samenleving....................................................................................22
De orangistische uitdaging en een nieuwe oorlog........................................................................22
Een nieuw en dreigend gevaar.....................................................................................................23
4. Afnemende welvaart en nieuwe hoop, 1672-1795...........................................................................23
Van het rampjaar naar de Vrede van Utrecht, 1672-1713................................................................23
1672 en de nasleep.......................................................................................................................23
Behoud van het handelsimperium................................................................................................23
Interne politiek en theologische spanningen................................................................................24
Oorlog met Frankrijk en de Glorious Revolution in Engeland.......................................................24
Gecontinueerd militair conflict.....................................................................................................24
De Tweede stadhouderloze periode.............................................................................................25
Politieke impasse, economische neergang en culturele onrust, 1713-1747.....................................25
Financiële problemen...................................................................................................................25
Toenemende internationale concurrentie....................................................................................25
Afnemende intellectuele positie...................................................................................................26
Verlichting en religieuze (on)verdraagzaamheid..........................................................................26
Ontwikkelingen in de zuidelijke Nederlanden..............................................................................26
Groeiende crisis, 1747-1795.............................................................................................................26
Het Huis van Oranje keert terug naar de macht...........................................................................26
Afgebroken hervorming................................................................................................................26
De Zevenjarige Oorlog..................................................................................................................27
Stedelijk verval.............................................................................................................................27
Hoop op een betere toekomst.....................................................................................................27
, De Amerikaanse Revolutie en de oorlog met Groot-Brittannië....................................................27
De Patriottenbeweging en dreigende burgeroorlog.....................................................................27
Een nieuwe revolutionaire stroming.............................................................................................28
5 Bouwen aan een natiestaat, 1795-1870............................................................................................28
Franse overheersing, 1795-1813......................................................................................................28
Nederlandse revoluties.................................................................................................................28
Een gefaald politiek experiment...................................................................................................28
Radicalen en hun eerste grondwetten..........................................................................................28
Financiële en economische problemen........................................................................................29
De laatste Bataafse hervormingen...............................................................................................29
De eerste Nederlandse monarchie...............................................................................................29
Ingelijfd bij Frankrijk.....................................................................................................................29
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1813-1830.....................................................................29
Het creëren van een post-Napoleon-toekomst............................................................................29
Een Verenigd Koninkrijk................................................................................................................30
Toenemende zuidelijke vervreemding..........................................................................................30
De Belgische Opstand...................................................................................................................30
Nederland na de Belgisch onafhankelijkheid, 1830-1848.............................................................31
Gemengd economisch succes.......................................................................................................31
Een kritischer maatschappij..........................................................................................................31
Een nieuwe dynamiek, 1848-1870....................................................................................................31
Thorbecke en de grondwet van 1848...........................................................................................31
Nieuwe religieuze vrijheden en confrontaties..............................................................................31
Economische heroriëntatie...........................................................................................................32
Prestaties en onzekerheden.........................................................................................................32
6. Vooruitgang en crisis, 1870-1949.....................................................................................................32
De Horizon breidt zich uit, 1870-1914..............................................................................................32
Nederlands imperialisme..............................................................................................................32
Economische modernisatie...........................................................................................................32
De schoolstrijd..............................................................................................................................33
Debat over het stemrecht.............................................................................................................33
Het sociale vraagstuk....................................................................................................................33
Een verzuilde samenleving...........................................................................................................33
Een tweede Gouden Eeuw............................................................................................................34
Nederlands vredesbeleid..............................................................................................................34
Oorlog, vrede, Depressie, 1914-1940...............................................................................................34