College 1 en 2: Inleiding
Slide 7:
Cijfer dat we te weinig gebruiken in de zorg is 97%. Dit is het % van patiënten dat het ZH levend verlaat. Er is
dus een mortaliteit van 3%. We focussen te veel op negatieve zaken, maar 97% van onze patiënten verlaten het
ZH levend, niet per se zonder problemen. De vraag is, is er room for improvement.
Slide 8:
In het rapport ‘what is the latest evidence on quality?’spreekt men voornamelijk over België. Zouden er
verschillen zijn tussen ZH?... Als er cijfers naar buiten komen dan komt er altijd commentaar op. Ofwel is het
niet juist, ofwel wordt het misbruikt.
Over mortaliteit gaat het over high income countries. Er is nog >10% room for improvement in 2024.
- 10% van de patiënten maakt iets mee, dat die niet zou moeten meemaken in een ZH. (7% voor de
eerstelijnszorg)
- 12% hiervan maakt iets ernstig mee.
Regio is geen bepalende factor voor verschil in mortaliteit. Zolang we niet weten welke factoren bepalend zijn,
zullen we moeten graven, beter samenwerken, andere manieren vinden om beter over kwaliteit te verhogen.
Van alle patiënten die overlijden blijkt dat 2-4% vroegtijdig overlijden door onbedoelde zorg gerelateerde
schade, door iets dat ze gedaan hebben (of juist niet gedaan hebben) als ziekenhuis. Het nieuwe rapport van
het WHO zegt dat de COPQ (=extra kost/investering die we moeten doen door dat zorg optimaal georganiseerd
wordt) 12,6% is.
Slide 9: EXAMENVRAAG
Quality 1.0 : We hebben proberen de kwaliteit te verbeteren, door er thresholds op te zetten. Als je die
drempel bereikt dan lever je kwaliteit.
Hoe? We hebben dat de voorbije jaren gedaan door… te maken
- Richtlijnen
- Standaarden
- Inspecties en
- accreditaties
Dan hebben ze kwaliteit 2.0 proberen te introduceren. Dit legt de nadruk op zorgpaden. We proberen
systemen te bouwen in organisaties, zodat de betrouwbaarheid verbetert. Door zorgprocessen in te zetten,
systeemnadenken, performantiemetingen te doen…
We moeten naar kwaliteit 3.0 gaan. Dit betekent dat we 1.0 en 2.0 niet mogen wegwerken!!!, maar we willen
OOK meer service (ook naar medewerkers), ownership of health hebben als patiënt. We willen co-productie,
samen afspraken maken. We willen waarde creëren. (Waarde = outcome/ costs). Waar gaan we de middelen
aan besteden en waaraan niet. Hierover moeten we nadenken.
Slide 10:
Man wordt opgenomen op spoedgevallen. Hij heeft op een zaterdagavond na het eten
enorm hevige buikpijn gekregen, uitstralend naar de rug. Kan niet blijven zitten. De man
is 47 jaar en heeft 10 jaar eerder nierstenen gehad. Hij blijft wachten thuis en gaat
uiteindelijk toch maar naar het ziekenhuis. Hij heeft al meerdere keren wat buikpijn gehad. Hij heeft
al verschillende testen ondergaan zoals allergietesten etc. De man wordt opgenomen. Dokter raad een CT scan
aan en om de patiënt te overtuigen zegt de arts: “Moest u mijn familie zijn zou ik u hetzelfde aanraden”
Uiteindelijk heeft hij een ontsteking aan de pancreas. Ze proberen de Pancreas af te koelen door pijnstilling.
Jonge arts vraagt hoeveel eenheden alcohol drinkt u per week. De patiënt zegt 3-5 per week. De arts komt
volgende dag terug met dezelfde vraag. En de dag erna nog eens. Dit is een logische vraag want vaak heeft
,deze aandoening te maken met alcohol. Ze vermoeden dat het een alcohol probleem is, want de beelden
kloppen niet met zijn verhaal. Ze moeten dus verder zoeken.
Het was niet alcoholisch. Er is een operatie nodig die men laprascopisch uitoefent. Dit kan echt niet wachten
dus binnen de 2 weken wordt dit op het dagziekenhuis uitgevoerd. De man wordt wakker op het daghospitaal.
Wanneer die wakker wordt krijgt die nieuwe info in zijn dossier op zijn gsm. De galblaas stond op de foto. De
arts zegt voor u heb ik dat nog is gedaan, normaal laat ik mijn assistenten dat doen. De patiënt krijgt 2 dagen
later een evaluatie doorgestuurd. Een patiëntenbevraging doorgestuurd. Hoeveel op 10 zou de patiënt het ZH
gescoord hebben?
8/10 en zeker aan te raden aan vrienden en familie.
Patiënt heeft tijdens de opname een volledig verslag bijgehouden. De nagels van een verpleegkundige waren
zeer vuil. Hij vertelt dat in het ZH video’s getoond worden met patiënteninformatie, oa. Over medische
innovaties, nogal expliciet van een bevalling bv, maar ook outdated foto’s en handelingen in deze video’s.
Doorheen de röntgenfoto’s scrollen door consultatie. Infuus liep niet meer omdat dat op was. Dit gaf een zeer
onveilig gevoel. Ook meerdere keren per dag werden de naam en geboortedatum gevraagd. Maar hij heeft elke
keer een andere datum gegeven en niemand heeft hem verbeterd. Wat hem het meest is bijgebleven is de
manier waarop ze hem hebben bejegend vond hij niet kunnen.
Overtuigd van wat ze gedaan hadden hem geholpen had. Hij had gescoord op effectiviteit.
Slide 11:
4 tal basiswaarden voor goede zorg: waardigheid & respect, holisme, partnership & coproductie,
vriendelijkheid met compassie/ empathie.
Slide 14-15: NIET interessante slide ahahahhaha
Slide 16:
Hospitals are a non-system. Ze werken in afzonderlijke silo’s. Men vermoedt (in 2001) dat 5% van de patiënten
iets meemaken dat ze niet zouden moeten meemaken. 5dit is ondertussen al 10% geworden.
2 jaren later schrijven ze het volgende boek dat de kloof tussen wat we denken dat we doen en effectief doen,
beschrijft. Kwaliteit kan je enkel meten als je het operationaliseert in 6 dimensies:
- safe (is er onbedoelde schade),
- effective (doen we wat we beogen te doen),
- efficient, timely (tijdig),
- person-centred (ook nadruk op preventie, voordat de patiënt een patiënt was) en
- equitable.
Dit is ondertussen 24 jaar oud. Is de wereld niet veranderd? Is de zorgvraag niet veranderd? De maatschappij
veranderd?
Slide 18:
Vergeet de 6 dimensies van kwaliteit van de IOM. Moeten we de kwaliteit van de patiënt niet loskoppelen van
de patiënt?
,Slide 20: EXAMENVRAAG
Je gaat een hoge kwaliteitsscore krijgen als de patiënt u vertrouwt. Dat heeft te maken met front-office
(moment of truth: dit kan de patiënt beoordelen) / back-office .
- Front-office: empathy & kindness, dignity & respect, holistisch, partnership & co-productie
kan enkel als uw back-office in orde is.
- Back-office is Q1 en Q2: veiligheid, effectiviteit, efficientie, eco-friendly, tijdig en equity
- Person-centered care gaat over de individuele waarden en normen van de patiënt, de naasten en
zorgverleners. De back-office moet met elkaar verbonden zijn.
- Het management zijn de blauwe vakjes: transparantie, communicatie, leiderschap en resilience
belangrijk!
Back-office zal in de toekomst door de overheid geïnspecteerd worden en de front-office zullen we zelf moeten
doen.
Slide 23: EXAMENVRAAG
We bespreken nu een voor een de pijlers van de back-office. We starten bij veiligheid.
Slide 24: veiligheid
Potentieel vermijdbare onbedoelde zorggerelateerde schade
- Potentieel vermijdbaar: dit betekent dat we er iets aan kunnen doen.
- Onbedoelde: niet de terrorist die binnenkomt. Het gaat niet over sabottage
- Maar het gaat wel over zorggerelateerde schade. Het gaat over een actie die men doet bij de patIënt.
Bv) onbedoeld hoge medicatie geven kan tot schade lijden.
Slide 25:
In de literatuur staan heel veel cijfers. Cijfers schommelen overheen de jaren en dit komt omdat ze andere
manieren gebruikt hebben om te vermijdbare schade te rapporteren. De studie waar het meest naar verwezen
wordt is de studie van 2018 van de WHO/ OECD/ wereldbank.
Slide 26: INTERESSANTE SLIDE
10% van de patiënten maakt iets mee dat die niet zou mogen meemaken.
Het grootste deel gaat over medicatie incidenten (in de ziekenhuizen). Dit is het incident dat het vaaks t
voorkomt. Op de 2e plaatst gaat over alles van procedures: verkeerdelijk een infuus plaatsen/ inspuiting
verkeerde oog/ biopsie op foutieve plaats… Op de 3 e plaats: alles wat betreft anamnese en opvolging. Dingen
die we missen/ niet weten/ vergeten te vragen.
12% daarvan (van die 10%) is ernstige schade: verleng verblijf, overlijden, blijvende schade. (dit is dus eigenlijk
maar 1,2%.)
In 50% van de gevallen is het niet potentieel vermijdbaar maar highly preventable = ZEKER vermijdbaar. Meer
dan 50% van de incidenten dat we analyseren is vermijdbaar.
Valincidenten is het incident dat het vaaksts voorkomt. Het is niet het incident dat het vaakst voorkomt maar
wordt gewoon het vaaksts gerapporteerd!!!! Als je 1 ding niet moet doen is naar uw incidentmeldingsysteem
, kijken om uw patiëntveiligheid te bekijken. Dit is een totale onderschatting slechts 10-20% van de incidenten
wordt gemeld.
2-4% van alle patiënten die overlijden in het ziekenhuis overlijden omwille van een verstrekking die werd
uitgevoerd
“die na een incident afgegleden zijn, we waren die kwijt, je krijgt hem er niet meer bovenop”
ze overlijden door onbedoelde zorggerelateerde schade
Slide 27:
Side notes:
- Er is geen enkel ziekenhuis in België van 1000
bedden.)
- De polikliniek zit niet in de opnames in het
ziekenhuis.
De cijfers die we in de vorige slide zien zien we hier ook
gepresenteerd hoeveel patiënten dit dan zijn voor het
aantal bedden.
- 3% overlijdt in een ziekenhuis door ziekte. DAARVAN is dus 2-4% die vroegtijdig overlijdt. Dit is nog een
onderschatting
In België overlijden er ongeveer 30 patiënten per week (in hospital mortality). Hier zit nog niet diagnostic error
in! Dingen die we niet gezien hebben. Vaak heeft dit ook te maken met het feit dat de patiënten niet de juiste
info geven. Niet allemaal “blame to the “ zorgverstrekker. Heel veel is “blame to” the system. Systemfailures.
Wij zijn mee verantwoordelijk aan dit soort zaken doordat we het suboptimaal organiseren.
Slide 28:
Onderzoek van Bates:
In 11 ZH hebben zij 2809 dossiers onderzocht (dit is veel). Hierin heeft hij van 23,6% (heel hoog <-> 10% van
eerder) van de gevallen minstens 1 adverse event, waarvan 22,7% (laag <-> 50% van eerder) vermijdbaar
waren.
23,6% hoog omdat ze kijken naar ziekenhuizen met een hoge veiligheidscultuur. Hier zitten zelfs ook verschillen
in in landen. Sommige landen hebben een betere meldcultuur dan anderen. Als het voor de rechtbank komt en
je kan niet staven in uw dossier dat je het opgevolgd hebt dan verlies je!
22,6% laag omdat hij die 50% niet gelooft door de complexiteit van de zorg.
Slide 29:
Nieuwe rapport: voor het eerst schrijft men dat er meer dan 10% overlijdt door vermijdbare incidenten waren.
In de eerstelijn is het meer dan 7%.
Slide 30:
Hoe zou dit in de geestelijke gzz zijn?
18% medication errors
Slide 33:
2428 patiëntendossier van patiënten die naar intensieve of spoedgevallen zijn moeten gaan (hogere graad van
ondersteuning) of overlijden. Dit is niet de gemiddelde patiënt.
23% daarvan door diagnostic error
17% door fouten.
Vooral risico’s rondom “testing” & “assessment”
Slide 34:
Flat line: hoe zou het komen dat de cijfers hetzelfde blijven. Ze noteren het in het dossier, dus we vinden er
meer. We moeten meer gedetailleerd en eerlijker noteren.
Slide 7:
Cijfer dat we te weinig gebruiken in de zorg is 97%. Dit is het % van patiënten dat het ZH levend verlaat. Er is
dus een mortaliteit van 3%. We focussen te veel op negatieve zaken, maar 97% van onze patiënten verlaten het
ZH levend, niet per se zonder problemen. De vraag is, is er room for improvement.
Slide 8:
In het rapport ‘what is the latest evidence on quality?’spreekt men voornamelijk over België. Zouden er
verschillen zijn tussen ZH?... Als er cijfers naar buiten komen dan komt er altijd commentaar op. Ofwel is het
niet juist, ofwel wordt het misbruikt.
Over mortaliteit gaat het over high income countries. Er is nog >10% room for improvement in 2024.
- 10% van de patiënten maakt iets mee, dat die niet zou moeten meemaken in een ZH. (7% voor de
eerstelijnszorg)
- 12% hiervan maakt iets ernstig mee.
Regio is geen bepalende factor voor verschil in mortaliteit. Zolang we niet weten welke factoren bepalend zijn,
zullen we moeten graven, beter samenwerken, andere manieren vinden om beter over kwaliteit te verhogen.
Van alle patiënten die overlijden blijkt dat 2-4% vroegtijdig overlijden door onbedoelde zorg gerelateerde
schade, door iets dat ze gedaan hebben (of juist niet gedaan hebben) als ziekenhuis. Het nieuwe rapport van
het WHO zegt dat de COPQ (=extra kost/investering die we moeten doen door dat zorg optimaal georganiseerd
wordt) 12,6% is.
Slide 9: EXAMENVRAAG
Quality 1.0 : We hebben proberen de kwaliteit te verbeteren, door er thresholds op te zetten. Als je die
drempel bereikt dan lever je kwaliteit.
Hoe? We hebben dat de voorbije jaren gedaan door… te maken
- Richtlijnen
- Standaarden
- Inspecties en
- accreditaties
Dan hebben ze kwaliteit 2.0 proberen te introduceren. Dit legt de nadruk op zorgpaden. We proberen
systemen te bouwen in organisaties, zodat de betrouwbaarheid verbetert. Door zorgprocessen in te zetten,
systeemnadenken, performantiemetingen te doen…
We moeten naar kwaliteit 3.0 gaan. Dit betekent dat we 1.0 en 2.0 niet mogen wegwerken!!!, maar we willen
OOK meer service (ook naar medewerkers), ownership of health hebben als patiënt. We willen co-productie,
samen afspraken maken. We willen waarde creëren. (Waarde = outcome/ costs). Waar gaan we de middelen
aan besteden en waaraan niet. Hierover moeten we nadenken.
Slide 10:
Man wordt opgenomen op spoedgevallen. Hij heeft op een zaterdagavond na het eten
enorm hevige buikpijn gekregen, uitstralend naar de rug. Kan niet blijven zitten. De man
is 47 jaar en heeft 10 jaar eerder nierstenen gehad. Hij blijft wachten thuis en gaat
uiteindelijk toch maar naar het ziekenhuis. Hij heeft al meerdere keren wat buikpijn gehad. Hij heeft
al verschillende testen ondergaan zoals allergietesten etc. De man wordt opgenomen. Dokter raad een CT scan
aan en om de patiënt te overtuigen zegt de arts: “Moest u mijn familie zijn zou ik u hetzelfde aanraden”
Uiteindelijk heeft hij een ontsteking aan de pancreas. Ze proberen de Pancreas af te koelen door pijnstilling.
Jonge arts vraagt hoeveel eenheden alcohol drinkt u per week. De patiënt zegt 3-5 per week. De arts komt
volgende dag terug met dezelfde vraag. En de dag erna nog eens. Dit is een logische vraag want vaak heeft
,deze aandoening te maken met alcohol. Ze vermoeden dat het een alcohol probleem is, want de beelden
kloppen niet met zijn verhaal. Ze moeten dus verder zoeken.
Het was niet alcoholisch. Er is een operatie nodig die men laprascopisch uitoefent. Dit kan echt niet wachten
dus binnen de 2 weken wordt dit op het dagziekenhuis uitgevoerd. De man wordt wakker op het daghospitaal.
Wanneer die wakker wordt krijgt die nieuwe info in zijn dossier op zijn gsm. De galblaas stond op de foto. De
arts zegt voor u heb ik dat nog is gedaan, normaal laat ik mijn assistenten dat doen. De patiënt krijgt 2 dagen
later een evaluatie doorgestuurd. Een patiëntenbevraging doorgestuurd. Hoeveel op 10 zou de patiënt het ZH
gescoord hebben?
8/10 en zeker aan te raden aan vrienden en familie.
Patiënt heeft tijdens de opname een volledig verslag bijgehouden. De nagels van een verpleegkundige waren
zeer vuil. Hij vertelt dat in het ZH video’s getoond worden met patiënteninformatie, oa. Over medische
innovaties, nogal expliciet van een bevalling bv, maar ook outdated foto’s en handelingen in deze video’s.
Doorheen de röntgenfoto’s scrollen door consultatie. Infuus liep niet meer omdat dat op was. Dit gaf een zeer
onveilig gevoel. Ook meerdere keren per dag werden de naam en geboortedatum gevraagd. Maar hij heeft elke
keer een andere datum gegeven en niemand heeft hem verbeterd. Wat hem het meest is bijgebleven is de
manier waarop ze hem hebben bejegend vond hij niet kunnen.
Overtuigd van wat ze gedaan hadden hem geholpen had. Hij had gescoord op effectiviteit.
Slide 11:
4 tal basiswaarden voor goede zorg: waardigheid & respect, holisme, partnership & coproductie,
vriendelijkheid met compassie/ empathie.
Slide 14-15: NIET interessante slide ahahahhaha
Slide 16:
Hospitals are a non-system. Ze werken in afzonderlijke silo’s. Men vermoedt (in 2001) dat 5% van de patiënten
iets meemaken dat ze niet zouden moeten meemaken. 5dit is ondertussen al 10% geworden.
2 jaren later schrijven ze het volgende boek dat de kloof tussen wat we denken dat we doen en effectief doen,
beschrijft. Kwaliteit kan je enkel meten als je het operationaliseert in 6 dimensies:
- safe (is er onbedoelde schade),
- effective (doen we wat we beogen te doen),
- efficient, timely (tijdig),
- person-centred (ook nadruk op preventie, voordat de patiënt een patiënt was) en
- equitable.
Dit is ondertussen 24 jaar oud. Is de wereld niet veranderd? Is de zorgvraag niet veranderd? De maatschappij
veranderd?
Slide 18:
Vergeet de 6 dimensies van kwaliteit van de IOM. Moeten we de kwaliteit van de patiënt niet loskoppelen van
de patiënt?
,Slide 20: EXAMENVRAAG
Je gaat een hoge kwaliteitsscore krijgen als de patiënt u vertrouwt. Dat heeft te maken met front-office
(moment of truth: dit kan de patiënt beoordelen) / back-office .
- Front-office: empathy & kindness, dignity & respect, holistisch, partnership & co-productie
kan enkel als uw back-office in orde is.
- Back-office is Q1 en Q2: veiligheid, effectiviteit, efficientie, eco-friendly, tijdig en equity
- Person-centered care gaat over de individuele waarden en normen van de patiënt, de naasten en
zorgverleners. De back-office moet met elkaar verbonden zijn.
- Het management zijn de blauwe vakjes: transparantie, communicatie, leiderschap en resilience
belangrijk!
Back-office zal in de toekomst door de overheid geïnspecteerd worden en de front-office zullen we zelf moeten
doen.
Slide 23: EXAMENVRAAG
We bespreken nu een voor een de pijlers van de back-office. We starten bij veiligheid.
Slide 24: veiligheid
Potentieel vermijdbare onbedoelde zorggerelateerde schade
- Potentieel vermijdbaar: dit betekent dat we er iets aan kunnen doen.
- Onbedoelde: niet de terrorist die binnenkomt. Het gaat niet over sabottage
- Maar het gaat wel over zorggerelateerde schade. Het gaat over een actie die men doet bij de patIënt.
Bv) onbedoeld hoge medicatie geven kan tot schade lijden.
Slide 25:
In de literatuur staan heel veel cijfers. Cijfers schommelen overheen de jaren en dit komt omdat ze andere
manieren gebruikt hebben om te vermijdbare schade te rapporteren. De studie waar het meest naar verwezen
wordt is de studie van 2018 van de WHO/ OECD/ wereldbank.
Slide 26: INTERESSANTE SLIDE
10% van de patiënten maakt iets mee dat die niet zou mogen meemaken.
Het grootste deel gaat over medicatie incidenten (in de ziekenhuizen). Dit is het incident dat het vaaks t
voorkomt. Op de 2e plaatst gaat over alles van procedures: verkeerdelijk een infuus plaatsen/ inspuiting
verkeerde oog/ biopsie op foutieve plaats… Op de 3 e plaats: alles wat betreft anamnese en opvolging. Dingen
die we missen/ niet weten/ vergeten te vragen.
12% daarvan (van die 10%) is ernstige schade: verleng verblijf, overlijden, blijvende schade. (dit is dus eigenlijk
maar 1,2%.)
In 50% van de gevallen is het niet potentieel vermijdbaar maar highly preventable = ZEKER vermijdbaar. Meer
dan 50% van de incidenten dat we analyseren is vermijdbaar.
Valincidenten is het incident dat het vaaksts voorkomt. Het is niet het incident dat het vaakst voorkomt maar
wordt gewoon het vaaksts gerapporteerd!!!! Als je 1 ding niet moet doen is naar uw incidentmeldingsysteem
, kijken om uw patiëntveiligheid te bekijken. Dit is een totale onderschatting slechts 10-20% van de incidenten
wordt gemeld.
2-4% van alle patiënten die overlijden in het ziekenhuis overlijden omwille van een verstrekking die werd
uitgevoerd
“die na een incident afgegleden zijn, we waren die kwijt, je krijgt hem er niet meer bovenop”
ze overlijden door onbedoelde zorggerelateerde schade
Slide 27:
Side notes:
- Er is geen enkel ziekenhuis in België van 1000
bedden.)
- De polikliniek zit niet in de opnames in het
ziekenhuis.
De cijfers die we in de vorige slide zien zien we hier ook
gepresenteerd hoeveel patiënten dit dan zijn voor het
aantal bedden.
- 3% overlijdt in een ziekenhuis door ziekte. DAARVAN is dus 2-4% die vroegtijdig overlijdt. Dit is nog een
onderschatting
In België overlijden er ongeveer 30 patiënten per week (in hospital mortality). Hier zit nog niet diagnostic error
in! Dingen die we niet gezien hebben. Vaak heeft dit ook te maken met het feit dat de patiënten niet de juiste
info geven. Niet allemaal “blame to the “ zorgverstrekker. Heel veel is “blame to” the system. Systemfailures.
Wij zijn mee verantwoordelijk aan dit soort zaken doordat we het suboptimaal organiseren.
Slide 28:
Onderzoek van Bates:
In 11 ZH hebben zij 2809 dossiers onderzocht (dit is veel). Hierin heeft hij van 23,6% (heel hoog <-> 10% van
eerder) van de gevallen minstens 1 adverse event, waarvan 22,7% (laag <-> 50% van eerder) vermijdbaar
waren.
23,6% hoog omdat ze kijken naar ziekenhuizen met een hoge veiligheidscultuur. Hier zitten zelfs ook verschillen
in in landen. Sommige landen hebben een betere meldcultuur dan anderen. Als het voor de rechtbank komt en
je kan niet staven in uw dossier dat je het opgevolgd hebt dan verlies je!
22,6% laag omdat hij die 50% niet gelooft door de complexiteit van de zorg.
Slide 29:
Nieuwe rapport: voor het eerst schrijft men dat er meer dan 10% overlijdt door vermijdbare incidenten waren.
In de eerstelijn is het meer dan 7%.
Slide 30:
Hoe zou dit in de geestelijke gzz zijn?
18% medication errors
Slide 33:
2428 patiëntendossier van patiënten die naar intensieve of spoedgevallen zijn moeten gaan (hogere graad van
ondersteuning) of overlijden. Dit is niet de gemiddelde patiënt.
23% daarvan door diagnostic error
17% door fouten.
Vooral risico’s rondom “testing” & “assessment”
Slide 34:
Flat line: hoe zou het komen dat de cijfers hetzelfde blijven. Ze noteren het in het dossier, dus we vinden er
meer. We moeten meer gedetailleerd en eerlijker noteren.
