Samenvatting Muziek Meester!

H1 Muziek op de basisschool
1.2 Het belang van muziek voor de ontwikkeling van kinderen
Perspectief: Kinderen
- Kinderen ontwikkelen zich op allerlei gebieden. Je moet ze daarbij wel voeden anders gaan
op lichamelijk en mentaal gebied erop achteruit.
- Muziek stimuleert bepaalde hersenfuncties die je vaak nodig hebt in het dagelijks leven.
- Onderwijs heeft uitdaging en prikkels nodig.
- Ontwikkeling moet zo breed mogelijk zijn met behulp van een verrijkte omgeving.
- Zo vroeg mogelijk verbindingen maken in de hersenen, want in het vroege leven ontwikkel je
beter.

1.3 Wat gebeurt er op de basisschool?
Perspectief: Analyse
- In het muziekonderwijs worden 5 domeinen onderscheiden:
o Zingen
o Luisteren
o Muziek maken
o Muziek lezen en noteren
o Bewegen op muziek
- Door op verschillende manieren met muziek bezig te zijn, ervaren de kinderen wat ze zelf
kunnen op gebied van muziek.

1.3.1 Zingen
Perspectief: Kinderen
- Door de kinderen uit te dagen gaan ze enthousiast meedoen.
- Het schoolrepertoire verschilt veel met wat de kinderen buiten school horen.

1.3.2 Luisteren
Perspectief: Kinderen
- In het muziekonderwijs gaat het bij het luisteren niet in eerste instantie om het ontwikkelen
van het auditief vermogen, maar om het ontwikkelen van het muzikaal gehoor en het
muzikaal geheugen.
- Bij de ontwikkeling van het muzikale gehoor moeten de kinderen begrippen kennen,
waardoor ze muzikale kenmerken en structuren kunnen ervaren, beleven en benoemen.
- Muzikaal geheugen moet ook ontwikkeld worden om de structuur in muziek te herkennen.

1.3.3 Muziek maken
Perspectief: Kinderen
- Al experimenterend leren de kinderen de mogelijkheden van de materialen en instrumenten
kennen en leren ze om te gaan met de verschillende klankeigenschappen.
- De ervaring die kinderen opdoen bij het experimenteren met dit soort klankbronnen en
instrumenten, komt in hogere groepen weer van pas bij het spelen van instrumentale
stukken, ritmebegeleidingen, het verklanken van verhalen of afbeeldingen.

1.3.4 Muziek lezen en noteren
Perspectief: Kinderen
- De kinderen leren het notenschrift meelezen tijdens het luisteren en ze leren ook met het
notenschrift ‘spelen’.
- Je kunt met het traditionele notenschrift werken, maar het kan ook met grafische notatie.
- Kinderen kunnen zelf componeren: ze maken afspraken met elkaar, bedenken hun eigen
muziekstukjes en schrijven ze de muziek in hun eigen tekens op.

,1.3.5 Bewegen op muziek
Perspectief: Kinderen
- Bewegen pas je toe bij het luisteren naar muziek: op de maat of bij het herkennen van
verschillende muziek.
- Bewegen pas je toe bij het zingen: speelliedjes voor kleuters of door de kinderen zelf een
videoclip bij liedjes laten maken.

1.4 Wat is muziek?
Perspectief: Cultuur
- De een vindt iets muziek, de ander vindt het herrie en de derde begrijpt niet waar het over
gaat.
- Ieder heeft zijn eigen muziekstijl en leeft daar ook een beetje in, door zich zo te kleden.

1.4.1 Klank
Perspectief: Theorie
- Klanken zijn op het gehoor te onderscheiden: hard, zacht, hoog, laag, snel, langzaam
- Muziek kan variëren in klankduur, klankhoogte, klanksterkte en klankkleur.

1.4.2 Vorm
Perspectief: Theorie
- De vorm van muziek wordt vooral bepaald door herhaling, contrast en variatie.

1.4.3 Betekenis
Perspectief: Theorie
- De betekenis komt aan de orde als het gaat om het gevoel dat muziek bij je oproept of het
verhaal dat in de muziek te horen is.

1.4.4 KVB-model
Perspectief: Theorie
- In dit model wordt de essentie van muziek gecombineerd met de vijf domeinen die daar als
ring omheen staan.
- De buitenring vertelt iets over de manier waarop mensen bezig zijn met de klank, vorm e
betekenis van muziek.

H2 Zingen
2.3 Het belang van zingen voor de muzikale ontwikkeling
2.3.1 Muzikale en niet-muzikale redenen
Perspectief: kinderen
- Muzikale redenen
o Bevordert de muzikale ontwikkeling van kinderen.
o Stimuleert het muzikaal voorstellingsvermogen en muzikaal geheugen van kinderen.
o Goed voor de ontwikkeling van je stem.
- Niet-muzikale redenen
o Helpt om iets te onthouden
o Goed voor de culturele ontwikkeling en culturele identificatie.
o Levert een positieve bijdrage aan de taalvorming van kinderen.
o Goed voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
o Gezond.

, 2.4 Zingen met jonge kinderen
2.4.1 Zingen, taalontwikkeling en woordenschat? Uitbreiding
Perspectief: kinderen
- Jonge kinderen blijken heel gevoelig te zijn voor nuances en toonhoogte.
- Ritmische vaardigheden lijken invloed te hebben op de leesvaardigheid.
- Het zingen van liedteksten biedt een motiverende context voor het leren van woorden én de
noodzakelijke herhaling.
- Heb vooraf gesprekjes over de liedjes en haal nieuwe woorden eruit.
- Gebruik concreet materiaal. Gebruik het materiaal effectief bij het aanleren van het liedje.
- Werken aan woordenschatuitbreiding
o Voorbewerken: kinderen bij het onderwerp betrekken
o Sematiseren: woorden uitleggen
o Consolideren: oefen de woorden in.
o Controleren: kennen de kinderen de woorden echt?

2.4.2 Repertoire
Perspectief: Kinderen
- Enkele kenmerken van liedjes voor jonge kinderen
o Eenstemmig
o Kort
o Beperkte omvang
 Hoogste en laagste toon liggen niet ver uit elkaar.
o Melodisch eenvoudig
o Ritmisch eenvoudig
o Veel herhalingen
o Verbonden met beweging
o Aansluiten bij de belevingswereld

2.4.3 Hoe zingen jonge kinderen?
Perspectief: kinderen
- Jonge kinderen zingen met de leraar mee
- Jonge kinderen zingen voor zichzelf
o Kijken niet raar op als iemand later inzet of te lang doorgaat.
- Jonge kinderen zingen zoals ze praten

2.4.4 Hoe geef je leiding?
Perspectief: kinderen
- Door de leraar gestuurde activiteit
- Creëren van een goed pedagogisch klimaat is erg belangrijk.
- Zorg voor evenwicht tussen spontaniteit en expressiviteit.

2.4.5 De toonhoogte van kinderliedjes
Perspectief: kinderen
- Leerkracht zet vaak te laag in, gebruik een instrument de juiste toonhoogte voor de kinderen
te krijgen.
- Een absoluut gehoor is een aangeboren talent.