Door comprimeren van pdf voor stuvia kan het zijn dat
sommige afbeeldingen kwaliteit verliezen, druk op
Les 1: inleiding onderstaande link voor het document in volle resolutie:
Google doc
1.1 definities
Van Dale cultureel geograaf JB European landscape
Jackson convention
1. omgeving zoals de ‘A portion of land which the "Landscape" means an
mens hem eye can comprehend at a area, as perceived by
waarneemt glance’ people, whose
2. schilderij van een character is the result of the
landschap action and interaction of
natural and/or
human factors
ELC: landschapsverdrag gesloten door verschillende europese landen
Natuurlijke landschappen zijn vaak ook evolg van ingrepen van de mens.
Voorbeeld: Nederlands landschap in 17e eeuw
Platteland als plek om dingen te doen die de stad in leven houdt.
Representatief voor dubbele definitie als ‘omgeving’ en ‘beeld’
Toont bepaalde delen en laat bepaalde delen weg
● toont het fysieke landschap zoals het op dat moment was
● is ook een representatie, een schilderij van een landschap
Resultaat van actie en interacie tussen menselijke en natuurlijke
factoren:
● platteland in interactie met stad: bv voedselproductie,
bleekvelden → stad en land vormen samenhangend
systeel
● manier waarop landschap gebruikt wordt (percelering,
vegetatie, manier van bouwen,...) hangt samen met
landschappelijke kenmerken (georgrafie, topografie,...)
maar ook met sociale, economische en politieke context
Definite Tim waterman over landschapsarchitectuur
When asked where landscape architects work, many people might point out their back door
to the garden. It would be more accurate, however, to look out of the front door. The
landscape is anywhere and everywhere outdoors, and landscape architects are shaping
cities, towns and countryside alike. Landscape architecture involves shaping and managing
the physical world and the natural systems that we inhabit. Landscape architects do design
gardens, but what is critical is that the garden, or any other outdoor space, is seen in
context. All living things are interdependent, and the landscape is where they all come
1
,together. Context is social, cultural, environmental, and historical, among other
considerations. Landscape architects are constantly zooming in and out from the details to
the big picture (…)
● landschapsarchitecten werken in stedelijke en landelijke context
● interactie mens en natuur
● sociale, culturele,... context
● verschillende schalen
● zowel ontwerp als wetenschap → dikwijls technische randvoorwaarden die een
ontwerp maakt zoals het is
● raakt aan architectuur en stedenbouw
● speelt rol in belangrijke hedendaagse maatschappelijke uitdagingen
1.2 belang van landschap in de 21e eeuw
maatschappelijke uitdagingen
● transitie als antwoord op klimaatverandering, versterken van biodiversiteit, ingaan
tegen sociale uitsluiting, duurzaam omgaan met grondstoffen,...
● in het zoeken naar oplossingen speelt hoe we omgaan met ruimte meer en meer
bijzonder met het landschap een zeer belangrijke rol. Dit gaat zowel over ontwerp
van een tuin, ontwerp van een publieke ruimte als over territoriaal ontwerp van het
landschap.
The Big U als park dat als grote bumper dient als er een orkaan op Manhatten stoot.
2
,1.3 landschapsarchitectuur, architectuur en stedenbouw
● doorheen geschiedenis heel wat
voorbeelden waar discipline van
landschap en architectuur sterk met
elkaar verbonden zijn en zelfs
samenkomen in oeuvre van
architect/ontwerper
● 20e eeuw: scheiding ontstaan
tussen discipline landschap en
architectuur (en stedenbouw)
● voordeel: sterkere
professionalisering binnen
landschapsarchitectuur
● nadeel: betrokkenheid van architect
en stedenbouwkundige bij landbouw
minder sterk
Omsted was landsschapsarchitect maar ook stedenbouwkundige
Woodland cemetry: mooi voorbeeld hoe architectuur en landschap samengaan
Beide architecten met enorme gevoeligheid voor landschap, geen landschapsarchitecten
Citaten
“... the first type of intervention in the environment coincided with the desire to only bring
about minimal changes in order to encounter as little resistance as possible; this modus
operandi left only fragile remnants that are, however, perfectly characteristic as they involved
the most essential options.” ~ Vittorio Gregotti, 'The Form of the Territory', OASE #80 On
Territories
Gregotti: iemand die veel geschreven heeft over architectuurslandschap en ‘territorium’. Het
hele idee erachter is dat we als architecten en stedenbouwkundige ons teritorium ehel goed
moeten kennen. Is geen landschap, maar gaat verder in begrijpen van die plek met alle
lagen die daarronder zitten.
“In his (Vittorio Gregotti's) view architects and urban designers have to take into account the
material condition of a wider territory. He suggests that architects have to make contact with
the territory: they have to measure, modify, redouble, situate and utilise the territory.”
~Tom Avermaete e.a., 'Editorial – On Territories', OASE #80 On Territories.
Niet over teritorium denken als tabula rasa, er is iets waarvan je moet beginnen. Je moet
niets nieuws maken
⇒ Eind 20ste eeuw: terug meer aandacht voor het landschap en relatie tussen
landschapsontwerp, stedenbouw en architectuur wordt terug sterker aangehaald.
⇒ Aandacht voor landschap: pleidooi voor werken met wat er is i.p.v. tabula rasa, werken
met aanwezige materiële condities
Openbare ruimtes die landschaps volgen
3
, ● projecten en praktijk die
opereren op raakvlak tussen
architectuur, stedenbouw en
landschap
● combinatie van disciplines in
ontwerpbureaus:
architectenbureaus die werken
aan publieke ruimteprojecten:
architecten actief
● moeilijke ontwerpopgave.
● Skanderberg Square: toren
gebouwd met plein dat soort
evenementenplein moest zijn
(verhard) maar tegelijk
landschap met groene ruimtes
aan zijkanten. Aangepast aan
specifieke conditie van droge
warme stad in Albanie
● Rubensplein: erg architecturale open ruimte. zelfde kleuren en materialen tot een
kunstiteratie.
Verschillende schalen van
landschapsontwerpers
● Mandrake hotel: een van zijn kleinste
ontwerpen. Luxues hotel waarin hij
hangende tuin maakt. Beneden in patio
zijn palmbomen. technisch hoogstandje.
Hele technische installatie voor planten
die naar beneden kunnen groeien.
groene gevel is totaal niet ecologisch
omdat planten veel meer water nodig
hebben (greenwashing)
● renaturalisatie Aire: ontwerp voor rivier
die gekanaliseert was. met
gekanaliseerde rivieren is er gevaar voor
overstromingen. als dijken worden
opengemaakt is er meer plek om water af te voeren. kanaal behouden als vorm in
het landschap met recreatieve elementen er rond (sportvelden,...) Rivier is er naast
komen liggen. Dit is een hele grote schaal.
1.4 inzichten
Aantal inzichten die ze willen bijbrengen in de cursus.
1. Inzicht in de manier waarop landschapsontwerp zich ontwikkelt in wisselwerking met
de veelzijdige context.
2. Inzicht in de brede traditie van landschapsontwerp. Gekende tradities (barok,
pittoreske, …) maar ook minder gekende tradities (modernisme).
4
sommige afbeeldingen kwaliteit verliezen, druk op
Les 1: inleiding onderstaande link voor het document in volle resolutie:
Google doc
1.1 definities
Van Dale cultureel geograaf JB European landscape
Jackson convention
1. omgeving zoals de ‘A portion of land which the "Landscape" means an
mens hem eye can comprehend at a area, as perceived by
waarneemt glance’ people, whose
2. schilderij van een character is the result of the
landschap action and interaction of
natural and/or
human factors
ELC: landschapsverdrag gesloten door verschillende europese landen
Natuurlijke landschappen zijn vaak ook evolg van ingrepen van de mens.
Voorbeeld: Nederlands landschap in 17e eeuw
Platteland als plek om dingen te doen die de stad in leven houdt.
Representatief voor dubbele definitie als ‘omgeving’ en ‘beeld’
Toont bepaalde delen en laat bepaalde delen weg
● toont het fysieke landschap zoals het op dat moment was
● is ook een representatie, een schilderij van een landschap
Resultaat van actie en interacie tussen menselijke en natuurlijke
factoren:
● platteland in interactie met stad: bv voedselproductie,
bleekvelden → stad en land vormen samenhangend
systeel
● manier waarop landschap gebruikt wordt (percelering,
vegetatie, manier van bouwen,...) hangt samen met
landschappelijke kenmerken (georgrafie, topografie,...)
maar ook met sociale, economische en politieke context
Definite Tim waterman over landschapsarchitectuur
When asked where landscape architects work, many people might point out their back door
to the garden. It would be more accurate, however, to look out of the front door. The
landscape is anywhere and everywhere outdoors, and landscape architects are shaping
cities, towns and countryside alike. Landscape architecture involves shaping and managing
the physical world and the natural systems that we inhabit. Landscape architects do design
gardens, but what is critical is that the garden, or any other outdoor space, is seen in
context. All living things are interdependent, and the landscape is where they all come
1
,together. Context is social, cultural, environmental, and historical, among other
considerations. Landscape architects are constantly zooming in and out from the details to
the big picture (…)
● landschapsarchitecten werken in stedelijke en landelijke context
● interactie mens en natuur
● sociale, culturele,... context
● verschillende schalen
● zowel ontwerp als wetenschap → dikwijls technische randvoorwaarden die een
ontwerp maakt zoals het is
● raakt aan architectuur en stedenbouw
● speelt rol in belangrijke hedendaagse maatschappelijke uitdagingen
1.2 belang van landschap in de 21e eeuw
maatschappelijke uitdagingen
● transitie als antwoord op klimaatverandering, versterken van biodiversiteit, ingaan
tegen sociale uitsluiting, duurzaam omgaan met grondstoffen,...
● in het zoeken naar oplossingen speelt hoe we omgaan met ruimte meer en meer
bijzonder met het landschap een zeer belangrijke rol. Dit gaat zowel over ontwerp
van een tuin, ontwerp van een publieke ruimte als over territoriaal ontwerp van het
landschap.
The Big U als park dat als grote bumper dient als er een orkaan op Manhatten stoot.
2
,1.3 landschapsarchitectuur, architectuur en stedenbouw
● doorheen geschiedenis heel wat
voorbeelden waar discipline van
landschap en architectuur sterk met
elkaar verbonden zijn en zelfs
samenkomen in oeuvre van
architect/ontwerper
● 20e eeuw: scheiding ontstaan
tussen discipline landschap en
architectuur (en stedenbouw)
● voordeel: sterkere
professionalisering binnen
landschapsarchitectuur
● nadeel: betrokkenheid van architect
en stedenbouwkundige bij landbouw
minder sterk
Omsted was landsschapsarchitect maar ook stedenbouwkundige
Woodland cemetry: mooi voorbeeld hoe architectuur en landschap samengaan
Beide architecten met enorme gevoeligheid voor landschap, geen landschapsarchitecten
Citaten
“... the first type of intervention in the environment coincided with the desire to only bring
about minimal changes in order to encounter as little resistance as possible; this modus
operandi left only fragile remnants that are, however, perfectly characteristic as they involved
the most essential options.” ~ Vittorio Gregotti, 'The Form of the Territory', OASE #80 On
Territories
Gregotti: iemand die veel geschreven heeft over architectuurslandschap en ‘territorium’. Het
hele idee erachter is dat we als architecten en stedenbouwkundige ons teritorium ehel goed
moeten kennen. Is geen landschap, maar gaat verder in begrijpen van die plek met alle
lagen die daarronder zitten.
“In his (Vittorio Gregotti's) view architects and urban designers have to take into account the
material condition of a wider territory. He suggests that architects have to make contact with
the territory: they have to measure, modify, redouble, situate and utilise the territory.”
~Tom Avermaete e.a., 'Editorial – On Territories', OASE #80 On Territories.
Niet over teritorium denken als tabula rasa, er is iets waarvan je moet beginnen. Je moet
niets nieuws maken
⇒ Eind 20ste eeuw: terug meer aandacht voor het landschap en relatie tussen
landschapsontwerp, stedenbouw en architectuur wordt terug sterker aangehaald.
⇒ Aandacht voor landschap: pleidooi voor werken met wat er is i.p.v. tabula rasa, werken
met aanwezige materiële condities
Openbare ruimtes die landschaps volgen
3
, ● projecten en praktijk die
opereren op raakvlak tussen
architectuur, stedenbouw en
landschap
● combinatie van disciplines in
ontwerpbureaus:
architectenbureaus die werken
aan publieke ruimteprojecten:
architecten actief
● moeilijke ontwerpopgave.
● Skanderberg Square: toren
gebouwd met plein dat soort
evenementenplein moest zijn
(verhard) maar tegelijk
landschap met groene ruimtes
aan zijkanten. Aangepast aan
specifieke conditie van droge
warme stad in Albanie
● Rubensplein: erg architecturale open ruimte. zelfde kleuren en materialen tot een
kunstiteratie.
Verschillende schalen van
landschapsontwerpers
● Mandrake hotel: een van zijn kleinste
ontwerpen. Luxues hotel waarin hij
hangende tuin maakt. Beneden in patio
zijn palmbomen. technisch hoogstandje.
Hele technische installatie voor planten
die naar beneden kunnen groeien.
groene gevel is totaal niet ecologisch
omdat planten veel meer water nodig
hebben (greenwashing)
● renaturalisatie Aire: ontwerp voor rivier
die gekanaliseert was. met
gekanaliseerde rivieren is er gevaar voor
overstromingen. als dijken worden
opengemaakt is er meer plek om water af te voeren. kanaal behouden als vorm in
het landschap met recreatieve elementen er rond (sportvelden,...) Rivier is er naast
komen liggen. Dit is een hele grote schaal.
1.4 inzichten
Aantal inzichten die ze willen bijbrengen in de cursus.
1. Inzicht in de manier waarop landschapsontwerp zich ontwikkelt in wisselwerking met
de veelzijdige context.
2. Inzicht in de brede traditie van landschapsontwerp. Gekende tradities (barok,
pittoreske, …) maar ook minder gekende tradities (modernisme).
4
