HOOFDSTUK 3: TUSSENPERSONEN BIJ DE INTERNATIONALE HANDEL EN TRANSPORT
Inleiding: Zelfstandige tussenpersonen
Definitie zelfstandige tussenpersonen:
• Personen die in eigen naam optreden
• Die trachten twee partijen met elkaar in contact te brengen
• Die aan handelsvertegenwoordiging doen maar niet onder gezag van werkgever staan
Voordelen van werken met tussenpersonen:
• Kosten staan in verhouding tot geleverde prestaties
• Tussenpersonen zijn specialisten
• Beter vertrouwd met gewoonten en reglementeringen van buitenlandse markten
• Hebben veel contacten en ruime ervaring
3.1 Tussenpersonen bij internationale handel
3.1.1 De handelsagent
Definitie: Werkt in naam van en voor rekening van één of meerdere opdrachtgevers (principalen).
Agentuurcontract= overeenkomst tussen de handelsagent en de principaal, hierin worden de aard en
duur van de prestaties, het werkgebied en de vergoeding (commissie of provisie) contractueel bepaald.
Kernkenmerken:
• Zelfstandige basis (geen werknemer)
• Duurzame commerciële samenwerking
• Permanente commerciële relatie met opdrachtgever
• Kan inkoopagent of verkoopagent zijn
Vergoeding:
• Vast bedrag per opdracht of commissie op verkoop
• Combinatie van beide mogelijk
• Bij eenzijdige opzegging door principaal: uitwinningsvergoeding (max. 1 jaarinkomen)
Wettelijke regeling:
• Richtlijn 86/653/EEG
• Handelsagentuurwet van 13 april 1995 (nu in WER)
• Boek X van Wetboek Economisch Recht
1
,Opzeggingstermijnen:
• 1 maand per begonnen jaar (max. 6 maanden)
• Langer mogelijk indien contractueel bepaald
• Principaal mag niet kortere opzegtermijn dan opgelegd aan de handelsagent
• Beëindiging wegens dringende reden mogelijk = zonder opzegtermijn
Beding van niet concurrentie:
• Handelsagent mag na beëindigen overeenkomst noch rechtstreeks, nog onrechtstreeks
activiteiten voeren die concurrerend zijn met deze van de principaal.
• Moet schriftelijk vastgelegd
• Geldt voor zelfde soort zaken en activiteitsgebied
• Maximum 6 maanden na beëindiging
• Bij miskenning: forfaitaire vergoeding 1 jaar inkomen
3.1.1.1 Plichten van handelsagent:
1. Zich naar behoren wijden aan de onderhandelingen over en, in voorkomend geval, aan het
afsluiten van de zaken waarmee hij belast is
2. Aan de principaal alle nodige inlichtingen verschaffen waarover hij beschikt
3. De redelijke richtlijnen opvolgen die de principaal hem aangeeft.
3.1.1.2 Plichten van principaal:
1. Aan handelsagent nodige documentatie ter beschikking stellen die betrekking heeft op de
betrokken zaken
2. Alle inlichtingen verschaffen die nodig zijn voor het uitvoeren van de agentuurovereenkomst.
• Binnen redelijke termijn waarschuwen dat het aantal zaken geringer zijn dan verwacht
• Binnen redelijke termijn op de hoogte stellen van aanvaarding, weigering of niet-
uitvoering van een zaak die de handelsagent heeft bemiddeld
➔ Belangrijk om een gedetailleerde handelsagentuurovereenkomst op te stellen aangezien niet alles
wettelijk geregeld is!!
Agentuurovereenkomst bevat best:
• Schriftelijke overeenkomst met afspraken over omzet, resultaten die agent moet behalen,
intellectuele eigendomsrechten, geheimhoudingsafspraken …
• Berekeningswijze van vergoeding
• Bij variabele commissies, best bepalen dat deze maar verschuldigd zijn na betaling van klant en
op het nettobedrag van de factuur of incassokosten in rekening worden gebracht of niet enz.
2
, • Overeenkomst van bepaalde of onbepaalde duur
• Niet-concurrentiebeding opnemen (max. 6 maanden na beëindigen overeenkomst + bepalen
schadevergoeding bij inbreuk
• Recht om bestellingen te weigeren als principaal
• Handelsagent moet solvabiliteit klanten onderzoeken
• Modaliseer inzagerecht van de handelsagent in boekhoudkundige stukken
• Bepalen van opzegtermijnen bij beëindiging overeenkomst (wettelijk 1 maand per begonnen jaar
met max. van 6 maanden)
• Wat met voorraden, promomateriaal bij beëindiging? Wanneer teruggeven?
• Welke uitzonderlijke omstandigheden maken verdere samenwerking onmogelijk? Bv. Inbreuk op
niet-concurrentiebeding, geheimhoudingsplicht, niet behalen van quota of omzetcijfers. Wel of
geen vergoeding meer verschuldigd?
• Dubbele wettelijke termijn van 7 werkdagen bij beëindiging omwille van uitzonderlijke
omstandigheden: 7 dagen om te beëindigen + 7 dagen om einde te motiveren
• Bepalen van bevoegde rechtbank in geval van discussie
3.1.2 De commissionair
Definitie: Tussenpersoon die in eigen naam overeenkomsten sluit, maar voor rekening van
opdrachtgever (committent).
Onrechtstreekse vertegenwoordiging = opdrachtgever heeft geen vordering op de tegenpartij van
commissionair en vice versa.
Twee essentiële elementen:
1. In eigen naam: Verbindt zich persoonlijk tegenover derde, identiteit opdrachtgever geheim
2. Voor rekening van opdrachtgever: Handelt niet voor eigen rekening, overeenkomst afsluiten om
een welbepaalde opdracht tegen commissie uit te voeren.
Structuur:
• Twee overeenkomsten: commissieovereenkomst tussen commissionair en opdrachtgever(intern)
+ handelsovereenkomst tussen commissionair en derden(extern)
• Geen contract van bepaalde duur
• Vergoeding: commissieloon per opdracht
• Meestal inkoopcommissionair, soms verkoopcommissionair
Wettelijke regeling: Wetboek van Koophandel, Boek 1, Titel VI (wet van 5 mei 1872)
3
Inleiding: Zelfstandige tussenpersonen
Definitie zelfstandige tussenpersonen:
• Personen die in eigen naam optreden
• Die trachten twee partijen met elkaar in contact te brengen
• Die aan handelsvertegenwoordiging doen maar niet onder gezag van werkgever staan
Voordelen van werken met tussenpersonen:
• Kosten staan in verhouding tot geleverde prestaties
• Tussenpersonen zijn specialisten
• Beter vertrouwd met gewoonten en reglementeringen van buitenlandse markten
• Hebben veel contacten en ruime ervaring
3.1 Tussenpersonen bij internationale handel
3.1.1 De handelsagent
Definitie: Werkt in naam van en voor rekening van één of meerdere opdrachtgevers (principalen).
Agentuurcontract= overeenkomst tussen de handelsagent en de principaal, hierin worden de aard en
duur van de prestaties, het werkgebied en de vergoeding (commissie of provisie) contractueel bepaald.
Kernkenmerken:
• Zelfstandige basis (geen werknemer)
• Duurzame commerciële samenwerking
• Permanente commerciële relatie met opdrachtgever
• Kan inkoopagent of verkoopagent zijn
Vergoeding:
• Vast bedrag per opdracht of commissie op verkoop
• Combinatie van beide mogelijk
• Bij eenzijdige opzegging door principaal: uitwinningsvergoeding (max. 1 jaarinkomen)
Wettelijke regeling:
• Richtlijn 86/653/EEG
• Handelsagentuurwet van 13 april 1995 (nu in WER)
• Boek X van Wetboek Economisch Recht
1
,Opzeggingstermijnen:
• 1 maand per begonnen jaar (max. 6 maanden)
• Langer mogelijk indien contractueel bepaald
• Principaal mag niet kortere opzegtermijn dan opgelegd aan de handelsagent
• Beëindiging wegens dringende reden mogelijk = zonder opzegtermijn
Beding van niet concurrentie:
• Handelsagent mag na beëindigen overeenkomst noch rechtstreeks, nog onrechtstreeks
activiteiten voeren die concurrerend zijn met deze van de principaal.
• Moet schriftelijk vastgelegd
• Geldt voor zelfde soort zaken en activiteitsgebied
• Maximum 6 maanden na beëindiging
• Bij miskenning: forfaitaire vergoeding 1 jaar inkomen
3.1.1.1 Plichten van handelsagent:
1. Zich naar behoren wijden aan de onderhandelingen over en, in voorkomend geval, aan het
afsluiten van de zaken waarmee hij belast is
2. Aan de principaal alle nodige inlichtingen verschaffen waarover hij beschikt
3. De redelijke richtlijnen opvolgen die de principaal hem aangeeft.
3.1.1.2 Plichten van principaal:
1. Aan handelsagent nodige documentatie ter beschikking stellen die betrekking heeft op de
betrokken zaken
2. Alle inlichtingen verschaffen die nodig zijn voor het uitvoeren van de agentuurovereenkomst.
• Binnen redelijke termijn waarschuwen dat het aantal zaken geringer zijn dan verwacht
• Binnen redelijke termijn op de hoogte stellen van aanvaarding, weigering of niet-
uitvoering van een zaak die de handelsagent heeft bemiddeld
➔ Belangrijk om een gedetailleerde handelsagentuurovereenkomst op te stellen aangezien niet alles
wettelijk geregeld is!!
Agentuurovereenkomst bevat best:
• Schriftelijke overeenkomst met afspraken over omzet, resultaten die agent moet behalen,
intellectuele eigendomsrechten, geheimhoudingsafspraken …
• Berekeningswijze van vergoeding
• Bij variabele commissies, best bepalen dat deze maar verschuldigd zijn na betaling van klant en
op het nettobedrag van de factuur of incassokosten in rekening worden gebracht of niet enz.
2
, • Overeenkomst van bepaalde of onbepaalde duur
• Niet-concurrentiebeding opnemen (max. 6 maanden na beëindigen overeenkomst + bepalen
schadevergoeding bij inbreuk
• Recht om bestellingen te weigeren als principaal
• Handelsagent moet solvabiliteit klanten onderzoeken
• Modaliseer inzagerecht van de handelsagent in boekhoudkundige stukken
• Bepalen van opzegtermijnen bij beëindiging overeenkomst (wettelijk 1 maand per begonnen jaar
met max. van 6 maanden)
• Wat met voorraden, promomateriaal bij beëindiging? Wanneer teruggeven?
• Welke uitzonderlijke omstandigheden maken verdere samenwerking onmogelijk? Bv. Inbreuk op
niet-concurrentiebeding, geheimhoudingsplicht, niet behalen van quota of omzetcijfers. Wel of
geen vergoeding meer verschuldigd?
• Dubbele wettelijke termijn van 7 werkdagen bij beëindiging omwille van uitzonderlijke
omstandigheden: 7 dagen om te beëindigen + 7 dagen om einde te motiveren
• Bepalen van bevoegde rechtbank in geval van discussie
3.1.2 De commissionair
Definitie: Tussenpersoon die in eigen naam overeenkomsten sluit, maar voor rekening van
opdrachtgever (committent).
Onrechtstreekse vertegenwoordiging = opdrachtgever heeft geen vordering op de tegenpartij van
commissionair en vice versa.
Twee essentiële elementen:
1. In eigen naam: Verbindt zich persoonlijk tegenover derde, identiteit opdrachtgever geheim
2. Voor rekening van opdrachtgever: Handelt niet voor eigen rekening, overeenkomst afsluiten om
een welbepaalde opdracht tegen commissie uit te voeren.
Structuur:
• Twee overeenkomsten: commissieovereenkomst tussen commissionair en opdrachtgever(intern)
+ handelsovereenkomst tussen commissionair en derden(extern)
• Geen contract van bepaalde duur
• Vergoeding: commissieloon per opdracht
• Meestal inkoopcommissionair, soms verkoopcommissionair
Wettelijke regeling: Wetboek van Koophandel, Boek 1, Titel VI (wet van 5 mei 1872)
3
