PRIVAAT RECHT
HOGENT 2024-2025
,1 DE JURIDISCHE PERSOON .................................................................................................... 4
1.1 BEGRIPPEN............................................................................................................................4
1.2 DE FYSIEKE OF NATUURLIJKE PERSOON ..........................................................................................5
1.2.1 Het leven ........................................................................................................................6
1.2.2 Bescherming van het lichaam ..........................................................................................7
1.3 DE RECHTSPERSOON ...............................................................................................................9
2 JURIDISCHE IDENTITEIT ........................................................................................................ 9
2.1 IDENTIFICATIEGEGEVENS ...........................................................................................................9
2.1.1 De naam ....................................................................................................................... 10
2.1.2 Het geslacht ................................................................................................................. 11
2.1.3 Woonplaats .................................................................................................................. 11
2.1.4 De nationaliteit ............................................................................................................. 12
2.1.5 Rechtspersoon ............................................................................................................. 13
2.2 GEBEURTENISSEN EN HANDELINGEN .......................................................................................... 14
2.3 AKTEN VAN DE BURGERLIJKE STAND ............................................................................................ 15
3 BEKWAAMHEID VAN DE PERSOON .......................................................................................15
3.1 BEGRIPPEN.......................................................................................................................... 15
3.1.1 Rechtsbekwaam zijn ..................................................................................................... 15
3.1.2 Handelingsbekwaam zijn ............................................................................................... 16
3.1.3 Wilsbekwaam zijn ......................................................................................................... 16
3.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 17
3.2.2 Handelingsonbekwaamheid .......................................................................................... 17
3.2.3 Vertegenwoordiging door de ouder(s). ............................................................................ 17
3.2.4 De voogdij..................................................................................................................... 18
3.2.5 Andere vormen van voogd.............................................................................................. 20
3.2.6 Pleegzorg ...................................................................................................................... 21
3.2.7 Ontvoogding ................................................................................................................. 22
3.3 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 23
3.3.1 Handelingsbekwaam ..................................................................................................... 23
3.3.2 Bewindvoering .............................................................................................................. 23
3.3.3 Zorgmacht .................................................................................................................... 26
3.4 DE RELATIEVE NIETIGHEID VAN DE HANDELING. .............................................................................. 28
4 GEDWONGEN HULPVERLENING ...........................................................................................29
4.1 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 29
4.1.1 Gedwongen opname ..................................................................................................... 30
4.1.2 Na een misdrijf: forensische zorg .................................................................................... 32
4.1.3 Na een misdrijf: internering ............................................................................................ 32
4.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 33
4.2.1 Gedwongen opname ..................................................................................................... 33
4.2.2 Pedagogisch maatregelen .............................................................................................. 33
5 PROCEDURE BIJ STRAFBARE FEITEN .....................................................................................35
5.1 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 35
5.1.1 De registratie (fase 1) ..................................................................................................... 35
5.1.2 Het strafonderzoek of vooronderzoek (fase 2) .................................................................. 36
5.1.3 Het strafproces (fase 3) ................................................................................................. 38
5.1.4 Uitvoering van de straf ................................................................................................... 40
5.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 40
5.2.1 De voorbereidende fase (fase 1) ..................................................................................... 41
5.2.2 De afhandeling op het niveau van het jeugdparket (fase 2) ............................................... 41
5.2.3 De afhandeling op het niveau van de jeugdrechter (fase 3) ............................................... 42
5.2.4 De definitieve fase (fase 4) ............................................................................................. 42
5.2.5 Uitvoering van de sanctie ............................................................................................... 42
1
,1 AANSPRAKELIJKHEID...........................................................................................................42
1.1 BEGRIPPEN.......................................................................................................................... 42
1.2 STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID ...................................................................................... 45
1.3 AANSPRAKELIJKHEID UIT ONRECHTMATIGE DAAD ............................................................................ 45
1.3.1 Aansprakelijkheid voor eigen daden ............................................................................... 46
1.3.2 Aansprakelijkheid voor daden van anderen ..................................................................... 48
1.3.3 Aansprakelijkheid van dieren ......................................................................................... 50
1.3.4 Aansprakelijkheid voor zaken ......................................................................................... 50
1.3.5 Aansprakelijkheid tussen buren ..................................................................................... 50
1.4 CONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID.......................................................................................... 51
1.4.2 Wilsovereenstemming ................................................................................................... 53
1.4.3 Een geldig contract ........................................................................................................ 54
1.4.4 Een contract bewijzen ................................................................................................... 54
1.4.5 Een contract uitvoeren .................................................................................................. 55
1.4.6 Dwingende en aanvullende recht ................................................................................... 56
1.4.7 Het koopkracht ............................................................................................................. 57
1.4.8 Het huurcontract........................................................................................................... 58
1.5 BEROEPSGEHEIM .................................................................................................................. 64
2 HET OUDERSCHAP ..............................................................................................................65
2.1 OUDERLIJKE PLICHT ............................................................................................................... 66
2.1.1 Beslissingen nemen in het belang van het kind. ............................................................... 66
2.1.2 Onderhoudsplicht ......................................................................................................... 66
2.1.3 De onderhoudsplicht voor minderjarige kinderen ............................................................ 67
2.1.4 De onderhoudsplicht voor meerderjarige kinderen .......................................................... 67
2.2 OUDERLIJKE RECHTEN ............................................................................................................ 67
2.2.1 Het ouderlijk gezag ........................................................................................................ 67
2.2.2 Beslissen over contact met anderen ............................................................................... 69
2.2.3 Gezamenlijk en gelijkwaardige uitoefening ...................................................................... 69
2.2.4 De onderhoudsplicht van meerderjarige kinderen ........................................................... 69
2.3 BIJZONDERE VORDERING ......................................................................................................... 69
2.4 VASTSTELLING VAN HET OUDERSCHAP (AFSTAMMING)...................................................................... 70
2.4.1 De afstamming van moederszijnde ................................................................................. 70
2.4.2 De vaderlijke afstamming (of het meemoederschap) ....................................................... 71
2.4.3 Betwisting van ouderschap ............................................................................................ 73
2.5 ADOPTIE ............................................................................................................................. 74
3 HET PARTNERSCHAP ...........................................................................................................76
3.1 FEITELIJK SAMENWONING ........................................................................................................ 76
3.2 WETTELIJK SAMENWONING ...................................................................................................... 77
3.2.1 Hoe? ............................................................................................................................ 77
3.2.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 77
3.2.3 Beëindiging ................................................................................................................... 79
3.3 HET HUWELIJK ...................................................................................................................... 79
3.3.1 Voorwaarden ................................................................................................................ 79
3.3.2 Hoe? ............................................................................................................................ 80
3.3.3 Gevolgen ...................................................................................................................... 80
3.3.4 Beëindiging ................................................................................................................... 82
3.4 ECHTSCHEIDING ................................................................................................................... 82
3.4.1 Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO) ........................................ 83
3.4.2 Echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) .......................................................... 83
3.4.3 Gevolgen ...................................................................................................................... 83
1 BEGRIPPEN .........................................................................................................................83
1.1 HET VERMOGEN .................................................................................................................... 83
1.2 SOORTEN GOEDEREN ............................................................................................................. 84
2
, 2 ZAKELIJKE RECHTEN ............................................................................................................85
2.1 HET EIGENDOMSRECHT........................................................................................................... 85
2.2 HET VRUCHTGEBRUIK ............................................................................................................. 86
3 HUWELIJKSVERMOGENRECHT .............................................................................................88
3.1 HET WETTELIJK STELSEL ........................................................................................................... 88
3.2 DE HUWELIJKSOVEREENKOMST ................................................................................................. 90
3.3 VERDELING VAN SCHULDEN ..................................................................................................... 90
3.4 HET BEHEER VAN VERMOGENS .................................................................................................. 90
3.5 EINDE VAN HET HUWELIJK ........................................................................................................ 90
4 HET ERFRECHT ....................................................................................................................91
4.1 HET WETTELIJK STELSEL ........................................................................................................... 92
4.1.1 Algemeen ..................................................................................................................... 92
3
HOGENT 2024-2025
,1 DE JURIDISCHE PERSOON .................................................................................................... 4
1.1 BEGRIPPEN............................................................................................................................4
1.2 DE FYSIEKE OF NATUURLIJKE PERSOON ..........................................................................................5
1.2.1 Het leven ........................................................................................................................6
1.2.2 Bescherming van het lichaam ..........................................................................................7
1.3 DE RECHTSPERSOON ...............................................................................................................9
2 JURIDISCHE IDENTITEIT ........................................................................................................ 9
2.1 IDENTIFICATIEGEGEVENS ...........................................................................................................9
2.1.1 De naam ....................................................................................................................... 10
2.1.2 Het geslacht ................................................................................................................. 11
2.1.3 Woonplaats .................................................................................................................. 11
2.1.4 De nationaliteit ............................................................................................................. 12
2.1.5 Rechtspersoon ............................................................................................................. 13
2.2 GEBEURTENISSEN EN HANDELINGEN .......................................................................................... 14
2.3 AKTEN VAN DE BURGERLIJKE STAND ............................................................................................ 15
3 BEKWAAMHEID VAN DE PERSOON .......................................................................................15
3.1 BEGRIPPEN.......................................................................................................................... 15
3.1.1 Rechtsbekwaam zijn ..................................................................................................... 15
3.1.2 Handelingsbekwaam zijn ............................................................................................... 16
3.1.3 Wilsbekwaam zijn ......................................................................................................... 16
3.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 17
3.2.2 Handelingsonbekwaamheid .......................................................................................... 17
3.2.3 Vertegenwoordiging door de ouder(s). ............................................................................ 17
3.2.4 De voogdij..................................................................................................................... 18
3.2.5 Andere vormen van voogd.............................................................................................. 20
3.2.6 Pleegzorg ...................................................................................................................... 21
3.2.7 Ontvoogding ................................................................................................................. 22
3.3 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 23
3.3.1 Handelingsbekwaam ..................................................................................................... 23
3.3.2 Bewindvoering .............................................................................................................. 23
3.3.3 Zorgmacht .................................................................................................................... 26
3.4 DE RELATIEVE NIETIGHEID VAN DE HANDELING. .............................................................................. 28
4 GEDWONGEN HULPVERLENING ...........................................................................................29
4.1 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 29
4.1.1 Gedwongen opname ..................................................................................................... 30
4.1.2 Na een misdrijf: forensische zorg .................................................................................... 32
4.1.3 Na een misdrijf: internering ............................................................................................ 32
4.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 33
4.2.1 Gedwongen opname ..................................................................................................... 33
4.2.2 Pedagogisch maatregelen .............................................................................................. 33
5 PROCEDURE BIJ STRAFBARE FEITEN .....................................................................................35
5.1 MEERDERJARIGEN ................................................................................................................. 35
5.1.1 De registratie (fase 1) ..................................................................................................... 35
5.1.2 Het strafonderzoek of vooronderzoek (fase 2) .................................................................. 36
5.1.3 Het strafproces (fase 3) ................................................................................................. 38
5.1.4 Uitvoering van de straf ................................................................................................... 40
5.2 MINDERJARIGEN ................................................................................................................... 40
5.2.1 De voorbereidende fase (fase 1) ..................................................................................... 41
5.2.2 De afhandeling op het niveau van het jeugdparket (fase 2) ............................................... 41
5.2.3 De afhandeling op het niveau van de jeugdrechter (fase 3) ............................................... 42
5.2.4 De definitieve fase (fase 4) ............................................................................................. 42
5.2.5 Uitvoering van de sanctie ............................................................................................... 42
1
,1 AANSPRAKELIJKHEID...........................................................................................................42
1.1 BEGRIPPEN.......................................................................................................................... 42
1.2 STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID ...................................................................................... 45
1.3 AANSPRAKELIJKHEID UIT ONRECHTMATIGE DAAD ............................................................................ 45
1.3.1 Aansprakelijkheid voor eigen daden ............................................................................... 46
1.3.2 Aansprakelijkheid voor daden van anderen ..................................................................... 48
1.3.3 Aansprakelijkheid van dieren ......................................................................................... 50
1.3.4 Aansprakelijkheid voor zaken ......................................................................................... 50
1.3.5 Aansprakelijkheid tussen buren ..................................................................................... 50
1.4 CONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID.......................................................................................... 51
1.4.2 Wilsovereenstemming ................................................................................................... 53
1.4.3 Een geldig contract ........................................................................................................ 54
1.4.4 Een contract bewijzen ................................................................................................... 54
1.4.5 Een contract uitvoeren .................................................................................................. 55
1.4.6 Dwingende en aanvullende recht ................................................................................... 56
1.4.7 Het koopkracht ............................................................................................................. 57
1.4.8 Het huurcontract........................................................................................................... 58
1.5 BEROEPSGEHEIM .................................................................................................................. 64
2 HET OUDERSCHAP ..............................................................................................................65
2.1 OUDERLIJKE PLICHT ............................................................................................................... 66
2.1.1 Beslissingen nemen in het belang van het kind. ............................................................... 66
2.1.2 Onderhoudsplicht ......................................................................................................... 66
2.1.3 De onderhoudsplicht voor minderjarige kinderen ............................................................ 67
2.1.4 De onderhoudsplicht voor meerderjarige kinderen .......................................................... 67
2.2 OUDERLIJKE RECHTEN ............................................................................................................ 67
2.2.1 Het ouderlijk gezag ........................................................................................................ 67
2.2.2 Beslissen over contact met anderen ............................................................................... 69
2.2.3 Gezamenlijk en gelijkwaardige uitoefening ...................................................................... 69
2.2.4 De onderhoudsplicht van meerderjarige kinderen ........................................................... 69
2.3 BIJZONDERE VORDERING ......................................................................................................... 69
2.4 VASTSTELLING VAN HET OUDERSCHAP (AFSTAMMING)...................................................................... 70
2.4.1 De afstamming van moederszijnde ................................................................................. 70
2.4.2 De vaderlijke afstamming (of het meemoederschap) ....................................................... 71
2.4.3 Betwisting van ouderschap ............................................................................................ 73
2.5 ADOPTIE ............................................................................................................................. 74
3 HET PARTNERSCHAP ...........................................................................................................76
3.1 FEITELIJK SAMENWONING ........................................................................................................ 76
3.2 WETTELIJK SAMENWONING ...................................................................................................... 77
3.2.1 Hoe? ............................................................................................................................ 77
3.2.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 77
3.2.3 Beëindiging ................................................................................................................... 79
3.3 HET HUWELIJK ...................................................................................................................... 79
3.3.1 Voorwaarden ................................................................................................................ 79
3.3.2 Hoe? ............................................................................................................................ 80
3.3.3 Gevolgen ...................................................................................................................... 80
3.3.4 Beëindiging ................................................................................................................... 82
3.4 ECHTSCHEIDING ................................................................................................................... 82
3.4.1 Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO) ........................................ 83
3.4.2 Echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) .......................................................... 83
3.4.3 Gevolgen ...................................................................................................................... 83
1 BEGRIPPEN .........................................................................................................................83
1.1 HET VERMOGEN .................................................................................................................... 83
1.2 SOORTEN GOEDEREN ............................................................................................................. 84
2
, 2 ZAKELIJKE RECHTEN ............................................................................................................85
2.1 HET EIGENDOMSRECHT........................................................................................................... 85
2.2 HET VRUCHTGEBRUIK ............................................................................................................. 86
3 HUWELIJKSVERMOGENRECHT .............................................................................................88
3.1 HET WETTELIJK STELSEL ........................................................................................................... 88
3.2 DE HUWELIJKSOVEREENKOMST ................................................................................................. 90
3.3 VERDELING VAN SCHULDEN ..................................................................................................... 90
3.4 HET BEHEER VAN VERMOGENS .................................................................................................. 90
3.5 EINDE VAN HET HUWELIJK ........................................................................................................ 90
4 HET ERFRECHT ....................................................................................................................91
4.1 HET WETTELIJK STELSEL ........................................................................................................... 92
4.1.1 Algemeen ..................................................................................................................... 92
3