Samenvatting luchtvracht 2025
Module 1 – Geschiedenis van de luchtvaart
Algemene inleiding
Goederenvervoer via de lucht.
Reden voor luchtvervoer: vooral snelheid, wat belangrijk is bij
bederfbare goederen.
Voordelen Nadelen
Snel Duur
Internationaal Voor- en natransport nodig
Veilig Restricties op maten en
gewichten en bepaalde
goederen
Historische evolutie van de luchtvaart
1903: Orville Wright maakte 1ste gemotoriseerde vlucht 36m in
12sec.
1910: Eerste cargo-vlucht Zijde vervoerd tussen Dayton en
Columbus in Wright Model B.
1910 (Nederland): Anthony Fokker bouwt vliegtuig “spin”. Later
bekend als “Vliegende Hollander” en produceert oorlogsvliegtuigen.
Begin luchtvaartindustrie:
1916: William Boeing richt in Seattle het bedrijf “Pacific Aero
Products Company” op in 1917 hernoemd tot “Boeing Airplane
Company”. 1ste model: Boeing Model C.
1919: begin luchtvracht vooral gebruikt voor vervoeren van post.
Voorbeeld: Boeing CL-4S.
Belangrijke doorbraak:
1927: Charles Lindbergh vliegt als 1ste solo & non-stop over
Atlantische Oceaan in “The Spirit of Saint-Louis”. Duur: 33 uur,
30 min, 29,8 sec.
Oorlog & technologische vooruitgang:
1941 – WO II: Grote opmars van militaire luchtvracht.
1944: Luchtvaart krijgt belangrijke militaire rol in verloop van de
oorlog.
,Commerciële & technologische evolutie:
1952: Eerste straalvliegtuig voor passagiers: De Havilland
Comet.
1972: Airbus lanceert A300. Tegen 2003 haalt Airbus Boeing in qua
verkoop.
1982: Eerste Antonov An-124, een van de grootste
vrachtvliegtuigen ter wereld.
2000: Airbus kondigt plannen aan voor A380 (meer dan 555
passagiers).
o 2007: Eerste commerciële vlucht met A380 via Singapore
Airlines
2003: Boeing kondigt model 7E7 Dreamliner aan
(langeafstandsvluchten, 200–250 passagiers).
o 2009: Eerste vlucht van Dreamliner.
België en luchtvaart:
1919: Georges Nélis richt met steun van Koning Albert I de SNETA
op.
1923: Belgische staat richt Sabena op (opvolger van SNETA).
o Eerste vlucht: 23 mei 1923, vrachtvlucht tussen Brussel en
Lympne (VK).
2001: Failliet.
2006: Opvolger: Brussels Airlines.
Toekomst luchtvaart:
Moderne vrachtvliegtuigen & concepten:
o Boeing 747-409 Dreamlifter: Vervoeren van grote
vliegtuigonderdelen.
o Airbus Beluga A330: Voor volumineuze vracht.
o Airlander & drones: Vooruitstrevende technologieën in o.a.
logistiek, defensie en hulpverlening.
,Module 2 – reglementering i.v.m. luchtvrachtvervoer
Er zijn 4 hoofdactoren/conventies :
1. Conventie van Warschau (1929)
2. Conventie van Chicago (1944)
3. Verdrag van Montreal (1999, in werking sinds 2003)
4. IATA (International Air Transport Association)
Internationale Conventies en Verdragen
1. Conventie van Warschau (1929)
o Regelt internationaal vervoer van personen, bagage en
goederen.
o Standaardiseert documentatie en aansprakelijkheid.
Aansprakelijkheid luchtvaartmaatschappijen is
beperkt tenzij ze grove fout begaan.
Specifieke documenten zoals ticket, bagagecheck en
luchtvrachtbrief.
Schadeclaims: procedures en termijnen zijn vastgelegd.
Beperkingen: vergoeding is gelimiteerd, uitzonderingen
mogelijk.
Documenten: bepalingen staan op de achterzijde van
Airway Bill.
2. Conventie van Chicago (1944)
o Gaat over burgerluchtvaart en regelt wereldwijde toegang
tot luchtruimen.
o Benadrukt soevereiniteit van staten over hun luchtruim.
o Algemene principes:
Art. 1-3: soevereiniteit, territorium, onderscheid burger-
vs. staatsluchtvaart.
o Vliegtuigvoorschriften en vrijheden van de lucht:
Art. 4-7: vliegvoorschriften, cabotagerechten
(binnenlandse vluchten beperken).
o Veiligheid en regelgeving:
Art. 10-16: veiligheid, douaneluchthavens,
gezondheidsmaatregelen, inspectie.
o Nationaliteit en registratie van luchtvaartuigen:
, Art. 17-21: nationaliteit en registratie van vliegtuigen.
o Internationale luchtvaartfaciliteiten en standaarden:
Art. 28, 37, 38: internationale standaarden,
meldingsplicht bij afwijkingen.
o Documentatie en bemanning:
Art. 29-35: documenten aan boord, vlieglicenties,
luchtwaardigheid.
o Het oplossen van geschillen:
Art. 84-85: geschillenregeling tussen staten.
3. IATA (International Air Transport Association)
o Opgericht na Havana-conferentie in 1945
Veilig, ordelijk en economisch luchtvervoer bevorderen.
Samenwerking tussen luchtvaartmaatschappijen.
Regels opstellen voor gevaarlijke goederen via
"Dangerous Goods Regulations".
Samenwerking met ICAO (International Civil Aviation
Organization).
4. Verdrag van Montreal (1999)
o Modernisering van conventie van Warschau.
o Belangrijke verschillen t.o.v. Warschau:
Hogere aansprakelijkheidsgrenzen voor schade
(passagiers, bagage, goederen).
Versoepeling van bewijslast voor schadeclaims.
Elektronische documenten (Warschau: alleen papier).
Meer rechtsgrond en duidelijkheid bij internationale
incidenten.
Europese regelgeving
Opgelegd door de Europese Unie.
Richtlijnen vooral gericht op:
o Veiligheid.
o Milieubescherming.
Belangrijkste instantie: EASA – European Aviation Safety Agency.
Bepaalt technische regels voor luchtvervoer.
Nationale wetgeving
Georganiseerd door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en
Vervoer (FOD).
Taken van FOD Mobiliteit:
o Exploitatie van luchtvaart regelen.
o Erkenningen en vergunningen (bv. vervoer gevaarlijke
goederen).
o Controles & registraties van luchtvaartuigen.
Module 1 – Geschiedenis van de luchtvaart
Algemene inleiding
Goederenvervoer via de lucht.
Reden voor luchtvervoer: vooral snelheid, wat belangrijk is bij
bederfbare goederen.
Voordelen Nadelen
Snel Duur
Internationaal Voor- en natransport nodig
Veilig Restricties op maten en
gewichten en bepaalde
goederen
Historische evolutie van de luchtvaart
1903: Orville Wright maakte 1ste gemotoriseerde vlucht 36m in
12sec.
1910: Eerste cargo-vlucht Zijde vervoerd tussen Dayton en
Columbus in Wright Model B.
1910 (Nederland): Anthony Fokker bouwt vliegtuig “spin”. Later
bekend als “Vliegende Hollander” en produceert oorlogsvliegtuigen.
Begin luchtvaartindustrie:
1916: William Boeing richt in Seattle het bedrijf “Pacific Aero
Products Company” op in 1917 hernoemd tot “Boeing Airplane
Company”. 1ste model: Boeing Model C.
1919: begin luchtvracht vooral gebruikt voor vervoeren van post.
Voorbeeld: Boeing CL-4S.
Belangrijke doorbraak:
1927: Charles Lindbergh vliegt als 1ste solo & non-stop over
Atlantische Oceaan in “The Spirit of Saint-Louis”. Duur: 33 uur,
30 min, 29,8 sec.
Oorlog & technologische vooruitgang:
1941 – WO II: Grote opmars van militaire luchtvracht.
1944: Luchtvaart krijgt belangrijke militaire rol in verloop van de
oorlog.
,Commerciële & technologische evolutie:
1952: Eerste straalvliegtuig voor passagiers: De Havilland
Comet.
1972: Airbus lanceert A300. Tegen 2003 haalt Airbus Boeing in qua
verkoop.
1982: Eerste Antonov An-124, een van de grootste
vrachtvliegtuigen ter wereld.
2000: Airbus kondigt plannen aan voor A380 (meer dan 555
passagiers).
o 2007: Eerste commerciële vlucht met A380 via Singapore
Airlines
2003: Boeing kondigt model 7E7 Dreamliner aan
(langeafstandsvluchten, 200–250 passagiers).
o 2009: Eerste vlucht van Dreamliner.
België en luchtvaart:
1919: Georges Nélis richt met steun van Koning Albert I de SNETA
op.
1923: Belgische staat richt Sabena op (opvolger van SNETA).
o Eerste vlucht: 23 mei 1923, vrachtvlucht tussen Brussel en
Lympne (VK).
2001: Failliet.
2006: Opvolger: Brussels Airlines.
Toekomst luchtvaart:
Moderne vrachtvliegtuigen & concepten:
o Boeing 747-409 Dreamlifter: Vervoeren van grote
vliegtuigonderdelen.
o Airbus Beluga A330: Voor volumineuze vracht.
o Airlander & drones: Vooruitstrevende technologieën in o.a.
logistiek, defensie en hulpverlening.
,Module 2 – reglementering i.v.m. luchtvrachtvervoer
Er zijn 4 hoofdactoren/conventies :
1. Conventie van Warschau (1929)
2. Conventie van Chicago (1944)
3. Verdrag van Montreal (1999, in werking sinds 2003)
4. IATA (International Air Transport Association)
Internationale Conventies en Verdragen
1. Conventie van Warschau (1929)
o Regelt internationaal vervoer van personen, bagage en
goederen.
o Standaardiseert documentatie en aansprakelijkheid.
Aansprakelijkheid luchtvaartmaatschappijen is
beperkt tenzij ze grove fout begaan.
Specifieke documenten zoals ticket, bagagecheck en
luchtvrachtbrief.
Schadeclaims: procedures en termijnen zijn vastgelegd.
Beperkingen: vergoeding is gelimiteerd, uitzonderingen
mogelijk.
Documenten: bepalingen staan op de achterzijde van
Airway Bill.
2. Conventie van Chicago (1944)
o Gaat over burgerluchtvaart en regelt wereldwijde toegang
tot luchtruimen.
o Benadrukt soevereiniteit van staten over hun luchtruim.
o Algemene principes:
Art. 1-3: soevereiniteit, territorium, onderscheid burger-
vs. staatsluchtvaart.
o Vliegtuigvoorschriften en vrijheden van de lucht:
Art. 4-7: vliegvoorschriften, cabotagerechten
(binnenlandse vluchten beperken).
o Veiligheid en regelgeving:
Art. 10-16: veiligheid, douaneluchthavens,
gezondheidsmaatregelen, inspectie.
o Nationaliteit en registratie van luchtvaartuigen:
, Art. 17-21: nationaliteit en registratie van vliegtuigen.
o Internationale luchtvaartfaciliteiten en standaarden:
Art. 28, 37, 38: internationale standaarden,
meldingsplicht bij afwijkingen.
o Documentatie en bemanning:
Art. 29-35: documenten aan boord, vlieglicenties,
luchtwaardigheid.
o Het oplossen van geschillen:
Art. 84-85: geschillenregeling tussen staten.
3. IATA (International Air Transport Association)
o Opgericht na Havana-conferentie in 1945
Veilig, ordelijk en economisch luchtvervoer bevorderen.
Samenwerking tussen luchtvaartmaatschappijen.
Regels opstellen voor gevaarlijke goederen via
"Dangerous Goods Regulations".
Samenwerking met ICAO (International Civil Aviation
Organization).
4. Verdrag van Montreal (1999)
o Modernisering van conventie van Warschau.
o Belangrijke verschillen t.o.v. Warschau:
Hogere aansprakelijkheidsgrenzen voor schade
(passagiers, bagage, goederen).
Versoepeling van bewijslast voor schadeclaims.
Elektronische documenten (Warschau: alleen papier).
Meer rechtsgrond en duidelijkheid bij internationale
incidenten.
Europese regelgeving
Opgelegd door de Europese Unie.
Richtlijnen vooral gericht op:
o Veiligheid.
o Milieubescherming.
Belangrijkste instantie: EASA – European Aviation Safety Agency.
Bepaalt technische regels voor luchtvervoer.
Nationale wetgeving
Georganiseerd door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en
Vervoer (FOD).
Taken van FOD Mobiliteit:
o Exploitatie van luchtvaart regelen.
o Erkenningen en vergunningen (bv. vervoer gevaarlijke
goederen).
o Controles & registraties van luchtvaartuigen.