Tijd
2. De oudste tijd
2.1 de didactische focus: de lvb
Een lvb op voorhand maken geeft meer inzicht over onderwerp
Hoe beter voorbereid op inhoud en organisatie -> hoe meer aand8 vr andere zaken
Meer grip op situatie
Beter voorbereid = flexibeler
Geen kennis = geen goede voorbereiding -> zonder kennis vertel je onzin
o Aandacht vr 8ergrondinformatie, leerinhoud, did materiaal & leercontext
Stappenplan goede lvb:
1. Leerplandoelen bepalen
2. Historisch onderwerp kiezen om doelen te realiseren (genoeg kennis nodig!)
3. Lesdoelen bepalen a.d.h.v. leerplandoel en onderwerp
4. Nadenken hoe je het onderwerp zo aantrekkelijk en doelgericht mogelijk kan overbrengen
- Hoe plaats je het onderwerp in de tijd?
- Welke beeldvormers zet je in?
- Welke bronnen gebruik je?
- Welke verwerking kies je?
- Hoe ontwikkel je het historisch tijdsbesef?
- Hoe laat je kinderen historisch denken en redeneren?
- Hoe sluit je de les aan bij de eindtermen en leerplandoelen?
Redenen wrm lvb geschiedenis zo uitgebreid zijn:
- Als lkr bouw je je kennis constant verder op
- Je weet dat je bronnen goed zijn en dat je erboven staat
- Goed uitgewerkte lessen kan je opnieuw gebruiken
Goede geschiedenisles:
- Doelstellingen correct geformuleerd
- Goede inleiding -> betrokkenheid
- Nagedacht over beginsituatie
- Onderwerp kan in een tijd geplaats worden
o Verdiept in onderwerp
o Goede invalshoeken gekozen
o Enthousiast vertelt
o Afwisseling werkvorm
- Beeldvormers ingezet
- Passende verwerking gekozen
- Link met actualiteit
- Afsluiter die leerinhoud samenvat
- Plezier
,2.1.1 de onderdelen van en lvb
A. Algemene gegevens
- Gegevens school
- Groep
- Groepsgrootte
- Naam lkr
- Datum
- Onderwijsverstrekker
- Extra info school
B. Beginsituatie
- Welke kennis/ vaardigheden hebben kids al
o Verder bouwen op leerinhoud
o Terugblik naar moeilijkheden
o Aanknopingspunt leefwereld
- Leerlijn school in kader historische tijd
- Reeds verworven historische vaardigheden
- Reeds gekende beeldvormers
- Schoolomgeving
- Leefwereld llen
‘Llen hebben nog niets gezien’ -> beginsituatie onvoldoende onderzocht
C. Doelstellingen
Lesdoelen volgens SMART-principe zijn goede lesdoelen:
S: specifiek: concreet gedrag, concrete inhoud
M: meetbaar: je kan beoordelen a.d.h.v. criteria
A: acceptabel: doel is de moeite waard
R: realistisch: doel is haalbaar, niet te laag, niet te hoog gegrepen, zone naaste ontwikkeling
T: tijdgebonden: doel is binnen bepaalde tijd te bereiken
-> niet altijd volledig toepasbaar, maar kan zinvol zijn om eraan te werken
Andere methodiek om lesdoelen te formuleren: KVA-doelen:
Kennis
Vaardigheden
Attitude
C1: kennis (cognitieve) doelstellingen
- Welke historische gebeurtenis moeten de llen kennen
- Welke begrippen moeten de llen kennen
- Welke inzichten en structuren moeten de llen kennen
, C2: vaardigheidsdoelen
Wat moeten ze kunnen -> vermogen om te denken en/of handelen
Inzicht hebben speelt belangrijke rol, zonder inzicht kan je geen vaardigheid realiseren
3 soorten vaardigheden:
Verwerven: begrippen, feiten, procedures verzamelen en leren
Interpreteren: verzamelde en geleerde kennis gebruiken om zaken te beschrijven, te
verklaren -> associëren: verbanden leggen tss meningen en feiten
Reflecteren: nadenken over het omgaan en het beoordelen vd wereld (essentieel!)
Informatie verzamelen:
Llen kunnen hulpmiddelen inzetten om kennis te verwerven, vb. atlas
Llen kunnen weten waar info gezocht kan worden
Mondelinge getuigenissen zijn belangrijke historische bronnen -> vb. laat llen zelf interview
afnemen
Informatie verwerken:
Verworven info moet geordend en opgeslagen worden
Denkoperaties:
o Info combineren
o Hoofd- en bijzaken onderscheiden
o Info overbrengen
o Gebeurtenissen op tijdlijn plaatsen
o Een smv maken
o Schema terugvertalen in ‘eigen verhaal’
o Memoriseren
-> leidt tot integratie met voorkennis die lln al had -> lln ontwikkelt vaardigheid
Informatie presenteren
Opgedane info moet verwerkt worden -> op die manier infobron vr anderen
Mogelijkheden om te presenteren:
o Werkstukje
o Spreekbeurt
o Andere presentatievorm
C3: product- en procesdoelen
Procesdoel: beoogd doel op lange termijn, vb. ontwikkelen van historisch besef
o Procesdoelen kunnen niet gerealiseerd worden in 1 les
o Procesdoelen kan je in begin van les al aankaarten
o Als lkr ook bewust mee aan de slag gaan
o Llen leren zich oriënteren in heden en toekomst
Productdoel: beoogd doel op korte termijn, vb. samenwerken
2. De oudste tijd
2.1 de didactische focus: de lvb
Een lvb op voorhand maken geeft meer inzicht over onderwerp
Hoe beter voorbereid op inhoud en organisatie -> hoe meer aand8 vr andere zaken
Meer grip op situatie
Beter voorbereid = flexibeler
Geen kennis = geen goede voorbereiding -> zonder kennis vertel je onzin
o Aandacht vr 8ergrondinformatie, leerinhoud, did materiaal & leercontext
Stappenplan goede lvb:
1. Leerplandoelen bepalen
2. Historisch onderwerp kiezen om doelen te realiseren (genoeg kennis nodig!)
3. Lesdoelen bepalen a.d.h.v. leerplandoel en onderwerp
4. Nadenken hoe je het onderwerp zo aantrekkelijk en doelgericht mogelijk kan overbrengen
- Hoe plaats je het onderwerp in de tijd?
- Welke beeldvormers zet je in?
- Welke bronnen gebruik je?
- Welke verwerking kies je?
- Hoe ontwikkel je het historisch tijdsbesef?
- Hoe laat je kinderen historisch denken en redeneren?
- Hoe sluit je de les aan bij de eindtermen en leerplandoelen?
Redenen wrm lvb geschiedenis zo uitgebreid zijn:
- Als lkr bouw je je kennis constant verder op
- Je weet dat je bronnen goed zijn en dat je erboven staat
- Goed uitgewerkte lessen kan je opnieuw gebruiken
Goede geschiedenisles:
- Doelstellingen correct geformuleerd
- Goede inleiding -> betrokkenheid
- Nagedacht over beginsituatie
- Onderwerp kan in een tijd geplaats worden
o Verdiept in onderwerp
o Goede invalshoeken gekozen
o Enthousiast vertelt
o Afwisseling werkvorm
- Beeldvormers ingezet
- Passende verwerking gekozen
- Link met actualiteit
- Afsluiter die leerinhoud samenvat
- Plezier
,2.1.1 de onderdelen van en lvb
A. Algemene gegevens
- Gegevens school
- Groep
- Groepsgrootte
- Naam lkr
- Datum
- Onderwijsverstrekker
- Extra info school
B. Beginsituatie
- Welke kennis/ vaardigheden hebben kids al
o Verder bouwen op leerinhoud
o Terugblik naar moeilijkheden
o Aanknopingspunt leefwereld
- Leerlijn school in kader historische tijd
- Reeds verworven historische vaardigheden
- Reeds gekende beeldvormers
- Schoolomgeving
- Leefwereld llen
‘Llen hebben nog niets gezien’ -> beginsituatie onvoldoende onderzocht
C. Doelstellingen
Lesdoelen volgens SMART-principe zijn goede lesdoelen:
S: specifiek: concreet gedrag, concrete inhoud
M: meetbaar: je kan beoordelen a.d.h.v. criteria
A: acceptabel: doel is de moeite waard
R: realistisch: doel is haalbaar, niet te laag, niet te hoog gegrepen, zone naaste ontwikkeling
T: tijdgebonden: doel is binnen bepaalde tijd te bereiken
-> niet altijd volledig toepasbaar, maar kan zinvol zijn om eraan te werken
Andere methodiek om lesdoelen te formuleren: KVA-doelen:
Kennis
Vaardigheden
Attitude
C1: kennis (cognitieve) doelstellingen
- Welke historische gebeurtenis moeten de llen kennen
- Welke begrippen moeten de llen kennen
- Welke inzichten en structuren moeten de llen kennen
, C2: vaardigheidsdoelen
Wat moeten ze kunnen -> vermogen om te denken en/of handelen
Inzicht hebben speelt belangrijke rol, zonder inzicht kan je geen vaardigheid realiseren
3 soorten vaardigheden:
Verwerven: begrippen, feiten, procedures verzamelen en leren
Interpreteren: verzamelde en geleerde kennis gebruiken om zaken te beschrijven, te
verklaren -> associëren: verbanden leggen tss meningen en feiten
Reflecteren: nadenken over het omgaan en het beoordelen vd wereld (essentieel!)
Informatie verzamelen:
Llen kunnen hulpmiddelen inzetten om kennis te verwerven, vb. atlas
Llen kunnen weten waar info gezocht kan worden
Mondelinge getuigenissen zijn belangrijke historische bronnen -> vb. laat llen zelf interview
afnemen
Informatie verwerken:
Verworven info moet geordend en opgeslagen worden
Denkoperaties:
o Info combineren
o Hoofd- en bijzaken onderscheiden
o Info overbrengen
o Gebeurtenissen op tijdlijn plaatsen
o Een smv maken
o Schema terugvertalen in ‘eigen verhaal’
o Memoriseren
-> leidt tot integratie met voorkennis die lln al had -> lln ontwikkelt vaardigheid
Informatie presenteren
Opgedane info moet verwerkt worden -> op die manier infobron vr anderen
Mogelijkheden om te presenteren:
o Werkstukje
o Spreekbeurt
o Andere presentatievorm
C3: product- en procesdoelen
Procesdoel: beoogd doel op lange termijn, vb. ontwikkelen van historisch besef
o Procesdoelen kunnen niet gerealiseerd worden in 1 les
o Procesdoelen kan je in begin van les al aankaarten
o Als lkr ook bewust mee aan de slag gaan
o Llen leren zich oriënteren in heden en toekomst
Productdoel: beoogd doel op korte termijn, vb. samenwerken
