INLEIDING ONDERZOEKSMETHODE
Info over het schriftelijke examen;
Vraag1: Acht begrippen linken aan omschrijving (4 PUNTEN)
Vraag 2: Open vraag Theorie (2 PUNTEN)
Vraag 3: Open vraag Theorie (2 PUNTEN)
Vraag 4: Toepassingsvraag (vb. zelf een onderzoek voorstellen) (2 PUNTEN)
• Vraag 4: doornemen van ppt doorwijzing van werklozen!!!
1. KENMERKEN VAN BESTUURKUNDIG ONDERZOEK
Wat houdt dit stuk in?
▪ Definitie bestuurskundig onderzoek
▪ Drie typische kenmerken
DEFINITIE BESTUURKUNDIG ONDERZOEK
Bestuurskundig onderzoek richt zich primair op beleid als kernobject. Het is een onderzoek naar de inrichting,
werking en functie van het openbaar bestuur. Beleid is de centrale voorwerp van studie.
VOORBEELDEN VAN BESTUURSKUNDIG ONDERZOEK ZIJN:
1. EVALUATIE VAN HET INTEGRATIE BELEID VAN DE OVERHEID
2. OPVOLGING VAN HET PERSONEELSBELEID IN SCHOLEN
3. EVALUATIE VAN HET VEILIGHEIDSBELEID IN EEN STAD
4. HET EFFECT VAN HET BEGROTINGSBELEID VAN GEMEENTEN OP STEMGEDRAG
WISSELWERKING TUSSEN BELEID EN ONDERZOEK
1. Beleid geldt als kernobject van bestuurskundig onderzoek: beleid is dus zelf het onderwerp van
studie
2. Beleid wordt gevoed door bestuurskundig onderzoek: onderzoek kan input leveren door nieuw
beleid die kan gebeuren door via;
( ) Trendonderzoek: het meten van een bepaald fenomeen op herhaalde tijdstippen om
trendontwikkelingen te signaleren die als input dienen voor beleid (vb. economisch groei,
werkloosheidsgraad)
( ) Kosten-batenanalyses: het berekenen van kosten en opbrengsten van beleid voor het
wordt uitgerold (dus voor het beleid wordt geïmplementeerd
( ) Evaluatieonderzoek: Nagaan of bepaald beleid de doelstellingen heeft waargemaakt. Dit
is gebaseerd aan evidence based beleid, waarbij beleid gebaseerd is op wetenschap
i.p.v. buikgevoel. Dit betekent dat beleidsmaatregelen worden geïmplementeerd
waarvan eerder door onderzoek werd aangetoond dat het effectief is.
3. Beleid kan zelf de uitkomst zijn van bestuurskundig onderzoek: onderzoekers kunnen zelf
beleidsvoorstellen doen die eventueel worden uitgerold.
,DRIE TYPISCHE KENMERKEN VAN BESTUURSKUNDIG ONDERZOEK
Bestuurskundig onderzoek onderscheidt zich door drie belangrijke kenmerken:
1. Bestuurskunde heeft openbaar bestuur als kernobject: Ontwerpen die bestudeerd worden, zijn vaak
uniek voor bestuurskunde of komen voor in andere disciplines. Dit maakt het soms moeilijk conclusies
te veralgemenen naar andere situaties of algemene theorieën te ontwikkelen. Dit heeft te maken met
externe validiteit.
Externe validiteit: vermogen om conclusies te generaliseren naar andere cases
2. Bestuurskundig onderzoek kijkt vanuit meerdere invalshoeken: de bestuurskunde leunt op veel
steundisciplines zoals; recht, sociologie, politicologie en economie. → Leidt tot:
→ Interdisciplinair onderzoek: onderzoekt dat kennis uit verschillende disciplines samenvoegt
en tot een synthese komt. (=verschillende puzzelstukjes van kennis samengelegd)
= Voegt kennis uit verschillende disciplines samen
→ Multidisciplinair onderzoek: onderzoek dat een wet of beleid bestudeert en daarbij kennis
uit verschillende disciplines naast elkaar toepast (meerdere disciplines komen in het
onderzoek aan bod). Hierdoor heeft bestuurskunde een beperkte eigen ‘body of knowledge’
Dus eigenlijk wordt kennis uit verschillende disciplines naast elkaar toegepast om
een visie te geven op bv een wet of beleid.
= past kennis uit verschillende disciplines naast elkaar toe
3. Bestuurskundig onderzoek heeft een toepassingsgericht karakter: Bestuurskundig onderzoek is
gericht op het vinden van oplossingen voor actuele problemen. Ook is het vaker normatief van aard
(vb. positief van aard)
→ Positief onderzoek: Empirisch, neutraal, objectief onderzoek waarbij data wordt geanalyseerd om
de werkelijkheid te beschrijven zoals die is => beschrijvend, feitelijk en neutraal
→ Normatief onderzoek: gericht op hoe iets zou moeten zijn of wat ideaal beleid is. Komt vaker voor
bij bestuurskunde en richt zich op het uitleggen hoe bijvoorbeeld discriminatie gereduceerd kan
worden en waarom dat belangrijk is. => Beschrijft hoe beleid zou moeten zijn
“Het toepassingsgerichte karakter van bestuurskundig onderzoek leidt
vaak tot normatieve uitspraken over hoe het openbaar bestuur beter
kan functioneren”
OVERVIEW:
1. Wetenschappelijk onderzoek is zorgvuldig, verifieerbaar en gericht op kennisuitbreiding
2. Bestuurskundig onderzoek is wetenschappelijk onderzoek naar de inrichting, werking en het
functioneren van openbaar bestuur.
3. Er is een sterke wisselwerking tussen beleid en onderzoek: beleid is onderwerp van onderzoek en
onderzoek voedt beleid (via trendonderzoek, kost-baten analyses, evaluatieonderzoek). Onderzoek
kan zelfs leiden tot nieuw beleidsvoorstellen.
4. De drie typische kenmerken van bestuurskundig onderzoek zijn:
→ Openbaar bestuur als kernobject: focus op unieke voorkomende onderwerpen, vaak bestudeerd
met gevalstudies, wat veralgemening lastig maakt
, → Meerdere invalshoeken: Gebruik steundisciplines zoals recht, economie, politicologie en sociologie,
wat leidt tot interdisciplinair of multidisciplinair onderzoek. Bestuurskunde heeft een beperkte
eigen ‘body of knowledge’.
→ Toepassingsgerichte karakter: sterke gerichtheid op het vinden van oplossingen voor actuele
problemen, wat vaak resulteert in normatieve uitspraken over hoe het zou moeten zijn, in
tegenstelling tot puur beschrijvend, positief onderzoek.
REVIEW VRAGEN
• Wat is het hoofddoel van wetenschappelijk onderzoek:
= Uitbreiden van de kennis over bestuderende kwestie
• Definieer bestuurskundig onderzoek in eigen woorden
= bestuurskundig onderzoek is wetenschappelijk onderzoek dat zich richt op hoe het openbaar bestuur is
georganiseerd, hoe het werkt en functioneert.
• Geef 2 voorbeelden van hoe bestuurskundig onderzoek beleid kan beïnvloeden:
→ Trendonderzoek kan input leveren voor beleid door ontwikkelingen in fenomenen te meten
→ Evaluatieonderzoek kan zinvolle input geven voor toekomstig beleid door na te gaan of beleid
doelstellingen heeft waargemaakt
• Waarom is het soms moeilijk om conclusies uit bestuurskundig onderzoek te veralgemenen?
= Omdat bestuurskundig onderzoek zich vaak richt op onderwerpen die uniek zijn of minder vaak voorkomen
(zoals bestuur op een bepaald niveau of wet) waardoor het lastig is om conclusies te dragen naar andere
situaties of algemene theorieën te ontwikkelen.
• Welke disciplines worden vaak gebruikt als steundisciplines in bestuurskundig onderzoek?
= De disciplines die vaak als steundisciplines worden gebruikt, zijn recht, economie, politicologie en sociologie.
• Verschil interdisciplinair/multidisciplinair onderzoek?
→ Interdisciplinair onderzoek; kennis uit verschillende disciplines worden samengevoegd
→ Multidisciplinair onderzoek; kennis uit verschillende disciplines worden naast elkaar toegepast.
• Wat betekent toepassingsgerichte karakter van bestuurskundig onderzoek?
= Het toepassingsgerichte karakter betekent dat bestuurskundig onderzoek vaker dan andere disciplines
gericht is op het vinden van oplossingen voor actuele problemen.
• Verschil normatief en positief onderzoek
→ Normatief onderzoek richt zich op hoe iets zou moeten zijn (wat wenselijk is)
→ Positief onderzoek is beschrijvend, feitelijk, neutraal en objectief (beschrijft de werkelijkheid zoals
die is)
, VOORBEELDSTUDIE: STEMMEN MET DE PORTOMONEE
Over wat gaat de studie?= begrijpen of burgers ‘stemmen met de portemonnee’ op lokaal niveau in
Vlaanderen.
MOTIVERING
Het onderzoek naar de link tussen gemeentelijk begrotingsbeleid en verkiezingsresultaten heeft zowel
maatschappelijke als wetenschappelijke relevantie.
MAATSCHAPPELIJKE MOTIVERING
Een maatschappelijke motivering verwijst naar de relevantie van het onderzoek voor de samenleving of voor
beleidsvraagstukken. Het gaat over de vraag in hoeverre het onderzoek bijdraagt aan het oplossen van actuele
problemen, het informeren van het publieke debat, of het ondersteunen van beleidsbeslissingen.
• Context van de studie: de maatschappelijke motivering van deze studie waren de naderende
gemeenteraadverkiezingen en de vraag welke factoren de uitslag bepalen, specifiek of het
begrotingsbeleid van de gemeente een rol speelt in het stemgedrag. Dit is relevant voor zowel
beleidsmakers als burgers die willen begrijpen hoe verkiezingen werken.
WETENSCHAPPELIJKE MOTIVERING
Een wetenschappelijke motivering verwijst naar de relevantie van het onderzoek voor de wetenschappelijke
kennis. Het gaat over de vraag in hoeverre de onderzoek bijdraagt aan het uitbreiden van de bestaande kennis,
het opvullen van lacunes in literatuur, testen van theorieën, of ontwikkelen van nieuwe theoretische inzichten.
• Context studie: de wetenschappelijke motivering in de studie was het uitbreiden van de bestaande
wetenschappelijke kennis over de relatie tussen budgettair beleid en verkiezingsresultaten op
gemeentelijk niveau. De onderzoekers identificeerden een beperking in eerdere studies (focus op
bepaalde facetten) en motiveerden hun onderzoek door te stellen dat het noodzakelijk is om
inkomsten, uitgaven en schuld samen te bestuderen, omdat ze invloed op elkaar hebben. Dit draagt
bij aan een meer compleet beeld binnen de wetenschappelijke literatuur.
Recente studies, zoals die van Van Malderen & Gerard en Vermier & Heyndels, keken naar het effect van
begrotingsbeleid in de buurgemeenten. Dit concept staat bekend als ‘yardstick voting’ (= Kiezers gebruiken de
prestaties of het beleid van naburige overheden als een maatstaf (yardstick) om het beleid van hun eigen
overheid te evalueren. Dus kiezers vergelijken het beleid in hun eigen gemeente met dat in naburige gemeenten
bij het vormen van hun stemkeuze.)
In eerdere studies hadden ze een beperking: ze focusten vaak op bepaalde facetten van het gemeentelijk
budgettair beleid, terwijl andere facetten werden genegeerd. Het beleid inzake inkomsten, uitgaven en schuld
is nauw met elkaar verbonden. Het is denkbaar dat verhoogde belastingen minder negatief worden beoordeeld
door kiezers wanneer deze leiden tot populaire investeringen of verlaging van een schuldgraad. Het is daarom
noodzakelijk facetten samen te bestuderen om een complete beeld te krijgen.
KORTOM
Maatschappelijk motivering; ‘Waarom is dit onderzoek belangrijk voor de samenleving/beleid’
Wetenschappelijke motivering: ‘Waarom is dit onderzoek belangrijk voor de wetenschappelijke
kennis/literatuur’
Info over het schriftelijke examen;
Vraag1: Acht begrippen linken aan omschrijving (4 PUNTEN)
Vraag 2: Open vraag Theorie (2 PUNTEN)
Vraag 3: Open vraag Theorie (2 PUNTEN)
Vraag 4: Toepassingsvraag (vb. zelf een onderzoek voorstellen) (2 PUNTEN)
• Vraag 4: doornemen van ppt doorwijzing van werklozen!!!
1. KENMERKEN VAN BESTUURKUNDIG ONDERZOEK
Wat houdt dit stuk in?
▪ Definitie bestuurskundig onderzoek
▪ Drie typische kenmerken
DEFINITIE BESTUURKUNDIG ONDERZOEK
Bestuurskundig onderzoek richt zich primair op beleid als kernobject. Het is een onderzoek naar de inrichting,
werking en functie van het openbaar bestuur. Beleid is de centrale voorwerp van studie.
VOORBEELDEN VAN BESTUURSKUNDIG ONDERZOEK ZIJN:
1. EVALUATIE VAN HET INTEGRATIE BELEID VAN DE OVERHEID
2. OPVOLGING VAN HET PERSONEELSBELEID IN SCHOLEN
3. EVALUATIE VAN HET VEILIGHEIDSBELEID IN EEN STAD
4. HET EFFECT VAN HET BEGROTINGSBELEID VAN GEMEENTEN OP STEMGEDRAG
WISSELWERKING TUSSEN BELEID EN ONDERZOEK
1. Beleid geldt als kernobject van bestuurskundig onderzoek: beleid is dus zelf het onderwerp van
studie
2. Beleid wordt gevoed door bestuurskundig onderzoek: onderzoek kan input leveren door nieuw
beleid die kan gebeuren door via;
( ) Trendonderzoek: het meten van een bepaald fenomeen op herhaalde tijdstippen om
trendontwikkelingen te signaleren die als input dienen voor beleid (vb. economisch groei,
werkloosheidsgraad)
( ) Kosten-batenanalyses: het berekenen van kosten en opbrengsten van beleid voor het
wordt uitgerold (dus voor het beleid wordt geïmplementeerd
( ) Evaluatieonderzoek: Nagaan of bepaald beleid de doelstellingen heeft waargemaakt. Dit
is gebaseerd aan evidence based beleid, waarbij beleid gebaseerd is op wetenschap
i.p.v. buikgevoel. Dit betekent dat beleidsmaatregelen worden geïmplementeerd
waarvan eerder door onderzoek werd aangetoond dat het effectief is.
3. Beleid kan zelf de uitkomst zijn van bestuurskundig onderzoek: onderzoekers kunnen zelf
beleidsvoorstellen doen die eventueel worden uitgerold.
,DRIE TYPISCHE KENMERKEN VAN BESTUURSKUNDIG ONDERZOEK
Bestuurskundig onderzoek onderscheidt zich door drie belangrijke kenmerken:
1. Bestuurskunde heeft openbaar bestuur als kernobject: Ontwerpen die bestudeerd worden, zijn vaak
uniek voor bestuurskunde of komen voor in andere disciplines. Dit maakt het soms moeilijk conclusies
te veralgemenen naar andere situaties of algemene theorieën te ontwikkelen. Dit heeft te maken met
externe validiteit.
Externe validiteit: vermogen om conclusies te generaliseren naar andere cases
2. Bestuurskundig onderzoek kijkt vanuit meerdere invalshoeken: de bestuurskunde leunt op veel
steundisciplines zoals; recht, sociologie, politicologie en economie. → Leidt tot:
→ Interdisciplinair onderzoek: onderzoekt dat kennis uit verschillende disciplines samenvoegt
en tot een synthese komt. (=verschillende puzzelstukjes van kennis samengelegd)
= Voegt kennis uit verschillende disciplines samen
→ Multidisciplinair onderzoek: onderzoek dat een wet of beleid bestudeert en daarbij kennis
uit verschillende disciplines naast elkaar toepast (meerdere disciplines komen in het
onderzoek aan bod). Hierdoor heeft bestuurskunde een beperkte eigen ‘body of knowledge’
Dus eigenlijk wordt kennis uit verschillende disciplines naast elkaar toegepast om
een visie te geven op bv een wet of beleid.
= past kennis uit verschillende disciplines naast elkaar toe
3. Bestuurskundig onderzoek heeft een toepassingsgericht karakter: Bestuurskundig onderzoek is
gericht op het vinden van oplossingen voor actuele problemen. Ook is het vaker normatief van aard
(vb. positief van aard)
→ Positief onderzoek: Empirisch, neutraal, objectief onderzoek waarbij data wordt geanalyseerd om
de werkelijkheid te beschrijven zoals die is => beschrijvend, feitelijk en neutraal
→ Normatief onderzoek: gericht op hoe iets zou moeten zijn of wat ideaal beleid is. Komt vaker voor
bij bestuurskunde en richt zich op het uitleggen hoe bijvoorbeeld discriminatie gereduceerd kan
worden en waarom dat belangrijk is. => Beschrijft hoe beleid zou moeten zijn
“Het toepassingsgerichte karakter van bestuurskundig onderzoek leidt
vaak tot normatieve uitspraken over hoe het openbaar bestuur beter
kan functioneren”
OVERVIEW:
1. Wetenschappelijk onderzoek is zorgvuldig, verifieerbaar en gericht op kennisuitbreiding
2. Bestuurskundig onderzoek is wetenschappelijk onderzoek naar de inrichting, werking en het
functioneren van openbaar bestuur.
3. Er is een sterke wisselwerking tussen beleid en onderzoek: beleid is onderwerp van onderzoek en
onderzoek voedt beleid (via trendonderzoek, kost-baten analyses, evaluatieonderzoek). Onderzoek
kan zelfs leiden tot nieuw beleidsvoorstellen.
4. De drie typische kenmerken van bestuurskundig onderzoek zijn:
→ Openbaar bestuur als kernobject: focus op unieke voorkomende onderwerpen, vaak bestudeerd
met gevalstudies, wat veralgemening lastig maakt
, → Meerdere invalshoeken: Gebruik steundisciplines zoals recht, economie, politicologie en sociologie,
wat leidt tot interdisciplinair of multidisciplinair onderzoek. Bestuurskunde heeft een beperkte
eigen ‘body of knowledge’.
→ Toepassingsgerichte karakter: sterke gerichtheid op het vinden van oplossingen voor actuele
problemen, wat vaak resulteert in normatieve uitspraken over hoe het zou moeten zijn, in
tegenstelling tot puur beschrijvend, positief onderzoek.
REVIEW VRAGEN
• Wat is het hoofddoel van wetenschappelijk onderzoek:
= Uitbreiden van de kennis over bestuderende kwestie
• Definieer bestuurskundig onderzoek in eigen woorden
= bestuurskundig onderzoek is wetenschappelijk onderzoek dat zich richt op hoe het openbaar bestuur is
georganiseerd, hoe het werkt en functioneert.
• Geef 2 voorbeelden van hoe bestuurskundig onderzoek beleid kan beïnvloeden:
→ Trendonderzoek kan input leveren voor beleid door ontwikkelingen in fenomenen te meten
→ Evaluatieonderzoek kan zinvolle input geven voor toekomstig beleid door na te gaan of beleid
doelstellingen heeft waargemaakt
• Waarom is het soms moeilijk om conclusies uit bestuurskundig onderzoek te veralgemenen?
= Omdat bestuurskundig onderzoek zich vaak richt op onderwerpen die uniek zijn of minder vaak voorkomen
(zoals bestuur op een bepaald niveau of wet) waardoor het lastig is om conclusies te dragen naar andere
situaties of algemene theorieën te ontwikkelen.
• Welke disciplines worden vaak gebruikt als steundisciplines in bestuurskundig onderzoek?
= De disciplines die vaak als steundisciplines worden gebruikt, zijn recht, economie, politicologie en sociologie.
• Verschil interdisciplinair/multidisciplinair onderzoek?
→ Interdisciplinair onderzoek; kennis uit verschillende disciplines worden samengevoegd
→ Multidisciplinair onderzoek; kennis uit verschillende disciplines worden naast elkaar toegepast.
• Wat betekent toepassingsgerichte karakter van bestuurskundig onderzoek?
= Het toepassingsgerichte karakter betekent dat bestuurskundig onderzoek vaker dan andere disciplines
gericht is op het vinden van oplossingen voor actuele problemen.
• Verschil normatief en positief onderzoek
→ Normatief onderzoek richt zich op hoe iets zou moeten zijn (wat wenselijk is)
→ Positief onderzoek is beschrijvend, feitelijk, neutraal en objectief (beschrijft de werkelijkheid zoals
die is)
, VOORBEELDSTUDIE: STEMMEN MET DE PORTOMONEE
Over wat gaat de studie?= begrijpen of burgers ‘stemmen met de portemonnee’ op lokaal niveau in
Vlaanderen.
MOTIVERING
Het onderzoek naar de link tussen gemeentelijk begrotingsbeleid en verkiezingsresultaten heeft zowel
maatschappelijke als wetenschappelijke relevantie.
MAATSCHAPPELIJKE MOTIVERING
Een maatschappelijke motivering verwijst naar de relevantie van het onderzoek voor de samenleving of voor
beleidsvraagstukken. Het gaat over de vraag in hoeverre het onderzoek bijdraagt aan het oplossen van actuele
problemen, het informeren van het publieke debat, of het ondersteunen van beleidsbeslissingen.
• Context van de studie: de maatschappelijke motivering van deze studie waren de naderende
gemeenteraadverkiezingen en de vraag welke factoren de uitslag bepalen, specifiek of het
begrotingsbeleid van de gemeente een rol speelt in het stemgedrag. Dit is relevant voor zowel
beleidsmakers als burgers die willen begrijpen hoe verkiezingen werken.
WETENSCHAPPELIJKE MOTIVERING
Een wetenschappelijke motivering verwijst naar de relevantie van het onderzoek voor de wetenschappelijke
kennis. Het gaat over de vraag in hoeverre de onderzoek bijdraagt aan het uitbreiden van de bestaande kennis,
het opvullen van lacunes in literatuur, testen van theorieën, of ontwikkelen van nieuwe theoretische inzichten.
• Context studie: de wetenschappelijke motivering in de studie was het uitbreiden van de bestaande
wetenschappelijke kennis over de relatie tussen budgettair beleid en verkiezingsresultaten op
gemeentelijk niveau. De onderzoekers identificeerden een beperking in eerdere studies (focus op
bepaalde facetten) en motiveerden hun onderzoek door te stellen dat het noodzakelijk is om
inkomsten, uitgaven en schuld samen te bestuderen, omdat ze invloed op elkaar hebben. Dit draagt
bij aan een meer compleet beeld binnen de wetenschappelijke literatuur.
Recente studies, zoals die van Van Malderen & Gerard en Vermier & Heyndels, keken naar het effect van
begrotingsbeleid in de buurgemeenten. Dit concept staat bekend als ‘yardstick voting’ (= Kiezers gebruiken de
prestaties of het beleid van naburige overheden als een maatstaf (yardstick) om het beleid van hun eigen
overheid te evalueren. Dus kiezers vergelijken het beleid in hun eigen gemeente met dat in naburige gemeenten
bij het vormen van hun stemkeuze.)
In eerdere studies hadden ze een beperking: ze focusten vaak op bepaalde facetten van het gemeentelijk
budgettair beleid, terwijl andere facetten werden genegeerd. Het beleid inzake inkomsten, uitgaven en schuld
is nauw met elkaar verbonden. Het is denkbaar dat verhoogde belastingen minder negatief worden beoordeeld
door kiezers wanneer deze leiden tot populaire investeringen of verlaging van een schuldgraad. Het is daarom
noodzakelijk facetten samen te bestuderen om een complete beeld te krijgen.
KORTOM
Maatschappelijk motivering; ‘Waarom is dit onderzoek belangrijk voor de samenleving/beleid’
Wetenschappelijke motivering: ‘Waarom is dit onderzoek belangrijk voor de wetenschappelijke
kennis/literatuur’
