Samenvatting - Sociale psychologie - hoofdstuk 3

Sociale psychologie
Hoofdstuk 3: Agressie
3.0 Intrusieve gedachten & cute aggression




3.1 Inleiding en definitie
Inleiding: Klopt deze tegenstelling?
• McClintock: niet egoïsme maar agressie is het tegenovergestelde van altruïsme




MAAR… is niet-helpen gelijk aan agressie?

Definitie agressie
= een gedrag dat uitgebracht wordt met de intentie om anderen te pijnigen
 Eén definitie is moeilijk (Nuttin)
 Verschillend gedrag
 Verschillende uitingen
 Verschillende motieven

‘Intentie om te pijnigen’ nuanceren (Nuttin):
• Fysiek én emotioneel leed (kwetsende uitspraak)
• Instrumentele agressie (niet-agressief doel)
 Bv. pedagogische tik, doel is om met agressie als middel iets anders te bereiken
 Aversieve gevolgen i.p.v. ‘pijnigen’

Definitie agressie (in lijn met Nuttin)
= agressie is een gedrag dat uitgebracht wordt met de intentie om anderen aversieve gevolgen
te bezorgen.

Nieuwe invulling (Nuttin): Nu klopt de tegenstelling wél:

, 3.2 Agressief gedrag en de prikkelsituatie
Verklaringen voor agressief gedrag:
 Antisociale persoonlijkheid (DSM-5)
 Leerprincipes (elektrische shock ratten)
 Thanatos (= doodsdrift, drang om anderen of zichzelf pijn te doen = onbewuste)

5 situationele determinanten:
3.2.1 Pijn
Experiment O’Kelley en Steckle
 Ratjes samen in één kooi
 Ratjes krijgen elektrische shocks  vechten met elkaar
 Denken dat de andere ratten de oorzaak van de pijn zijn

Vervolgexperimenten: agressie wordt beïnvloed door:
 Frequentie (hoe vaker shock, hoe agressief)
 Duur (hoe langer, hoe agressiever) Aangeboren reflex
 Intensiteit (hoe intenser, hoe agressiever)
 Grootte kooi (hoe groter de kooi, hoe minder agressief)

3.2.2 Ruimte
 Grootte kooi
- Daling agressief gedrag
 Prikkelnabijheid
- Kleinere ruimte = meer agressief gedrag
- Grotere ruimte = socius (ander ratje) negeren
 Reflex?
Voorwaarde reflex=
 Veroorzaakt door prikkel
 Niet contextafhankelijk (ongeacht in welke situatie erop reageren)
 Dus grootte van de kooi is geen aangeboren reflex

Experiment Calhoun
 36 – 56 ratjes samenleven, zeer kleine ruimte
- Harmonie en organisatie
 Reproductie tot 80 ratjes
- Behavioral sink (gedragsmatig riool)
 Werden heel agressief omdat er ruimtegebrek was

MAAR… kritische bedenkingen
 Causaliteit ruimte?
 Vertaalslag naar mensen?




MAAR… link tussen agressie en ruimte bij mensen is complexer  correlatie, geen causaliteit