Samenvatting Ontwikkelingspsychologie deel 2 sv ().pdf

ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE DEEL 2




LES 1 (1 okt) – informatie en overzicht leerstof

Levensloop perspectief ontwikkelingspsychologie:

- opdeling in betekenisvolle periodes
o de ontwikkeling begint niet met de geboorte
o voorbeeld van betekenisvolle periode: kindertijd
- samenhangend hieraan ; concept van ontwikkelingstaken: elke periode van levensloop
wordt heirdoor gedefinieerd, de uitdagingen/verrijkingen die een individu moet afwerken
om deze periode succesvol te verlopen
o levensloop perspectief gaat ons vragen leveren om de ontwikkelingstaken te
specificeren en te benaderen
o Robert: taken omvat een reeks van vaardigheden, deels genetisch bepaald, die
mensen ontwikkelingen doorheen hun elvensloop
o ontwikkeling is hier dus gekoppeld aan leren
o bronnen van ontwikkelingstaken verschillen, meer dan 1 bronnen
 lichamelijke, bijvoorbeeld onderscheiden van adolescenten en dieper
volwassenheid
 adolescenten ervaren een snelle rijping/groei, een biologische bron van
rijping, maar ook bijvoorbeeld de seksuele rijping
 interesses veranderen
 individuele doelen en waarden: prioriteiten ontwikkelingen en keuzes
maken, op verschillende leeftijden kan het er heel verschillende uitzien
 samenhangend aan culturele verwachtingen
- constraint, randvoorwaarden: het is zowel een kans als een beperking, de context in de
ontwikkeling die we moeten tegenkomen, maar die we ook kunnen gebruiken om te
kunnen veranderen
o een ontwikkelingstaak is de brug tussen de verschillende periodes
- periodes van ontwikkeling gekoppeld aan leeftijd
o MAAR het is niet per se de leeftijd die een periode typeert, maar eerder de taken
o de fasen van de adolescentie is historisch compleet veranderd
o vandaag de dag verwachten wij een langere adolescentie periode en
jongvolwassenheid dan 20 jaar geleden, de correspondentie tussen de fasen en
de taken is ook veranderd, we stellen vandaag de dag niet zo snel meer dat
iemand van 18 volledig volwassen is
 MAAR dit geldt enkel/vooral voor de ontwikkelende landen, in andere
landen gebeurt dit anders, daar heb je een volwassenheidslabel vanaf
16/17 jaar oud, en ben je sneller getrouwd, heb je sneller kinderen, etc




1

,ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE DEEL 2


Levensloopperspectief:

- in kaart brengen adhv 4 knelpunten
o ontwikkeling is levenslang
 vroeger was er vooral/enkel een focus op de ontwikkelingen in de
kindertijd, alsof ze belangrijker waren dan die van in de onderheid
 de klemtoon op levensoploop ontwikkeling heeft zijn inspiratie uit de
bezetenheid op kindertijd
 *eeuwelingen = mensen boven de 100 jaar oud
o multidimensionale en multidirectioneel
 (1) lichamelijke
 (2) cognitieve
 (3) emotionele en sociale
 net zoals bij de 3 bronnen moeten we bewust zijn van de verschillende
contexten
 als psychologen moeten we ermee tekening houden dat de verschillende
functies bepalen niet met dezelfde snelheid en wegen ontwikkelen
o plastisch
 kunnen we nog steeds verwachten dat ouderen op latere leeftijd nog veel
nieuwe informatie opnemen en verwerken
 JA uiteraard, de vaardigheid om iets nieuws te leren verliezen we
pas een paar jaar voor de dood, in die laatste jaren
 MAAR veranderingen in de maatschappij( met bijvoorbeeld
sociale media), heeft dit ook een invloed op de manier waarop en
de snelheid waarmee we leren tov andere generaties
 betreft het cognitieve systeem, en zowel het brein
o beïnvloed door veelvuldige intragerende krachten
 reacties op menopauze: voor veel vrouwen een grote uitdaging
 veel en grote individuele verschillen, gekoppeld aan maatschappelijke
verwachtingen, hangt ook af van de context (rollen en taken)
 er zijn samenlevingen waarin de rol van de oudere vrouw anders is dan in
onze samenlevingen



Uitdagingen helpen bij groeien, ze vermijden of voorkomen is een belemmeringen van de
ontwikkeling, MAAR we willen ook niet tegen de muur lopen, want dat is ook niet altijd
bevorderend voor de ontwikkeling



ALLE INFO UIT DEZE LES KOMT TERUG DOORHEEN HET SEMESTER, ALS LEERSTOF

DUS TERUG BEKIJKEN VOOR KAPSTOK, MAAR ECHTE INFO KOMT NOG




2

,ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE DEEL 2


LES 2 (8 okt) – adolescentie

Adolescentie: wat en wanneer?

- overgang tussen kindertijd en volwassenheid
o gerekt van 11 tot 22 jaar
o 18 jaar is de wettelijke eindleeftijd, maar qua ontwikkeling is het iets later
- aanvang wordt gekenmerkt door: “de puberteit”
o = verschillende biologische gebeurtenissen die uiteindelijk leiden tot een
volwassen lichaam en seksuele maturiteit (in de biologische betekenis)
- de basis ontwikkelingstaken van deze periode zijn over de hele wereld hetzelfde
o niet exact dezelfde vorm, maar wel gelijkaardig
o in onze huidige geïndustrialiseerd samenlevingen zijn deze taken dermate
complex dat de adolescentie een decennium duurt



Opvattingen over adolescentie:

- biologisch perspectief
o puberteit = rebellie & roekeloosheid
 Stanley Hall: “savages”
o biologische opschudding zorgt voor verhoogde emotionaliteit & conflict
 Jean-Jaques Rousseau: storm-and-stress-perspectief
o in opvatting van Freud als genitale fase; bewustwording van seksuele impulsen
- sociaal perspectief
o sociale en culturele invloeden: ruime interindividuele en bepaalde interculturele
verschillen
 Margret Mead: *heeft blijkbaar verzonnen, niet gebaseerd op info
- gebalanceerd standpunt
o zowel biologische als sociale invloeden
o interactie hersenontwikkeling en sociaal gedrag



Ontwikkelingstaken en cultuur:

- basis ontwikkelingstaken van deze periode zijn over de hele wereld hetzelfde, maar duur
periode en specifieke vereisten verschillen tussen culturen
- korte periode (enkele jaren) in stam- en dorpsgemeenschappen
- in de huidige geïndustrialiseerde samenlevingen zijn ontwikkelingstaken dermate
complex dat de adolescentie een decennium duurt



Ontwikkelingstaken van de adolescentie:

- psychologische adaptatie (= aanpassing) aan, en de aanvaarding van, fysieke
veranderingen
o oa volgroeid lichaam, onevenwichtigheid
- leren mannelijke of vrouwelijke sociale rol in te vullen

3

, ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE DEEL 2


- verwerven van volwassen manieren van denken (bv: hypothetisch deductief redeneren)
- bereiken van emotionele en economische onafhankelijkheid (tov ouders)
- ouders hebben minder invloed omdat peers belangrijker worden
- ontwikkeling van meer volwassen manieren van omgaan met leeftijdsgenoten (beide)
- verwerven van waarden en een ethisch kader voor gedrag
- identiteitsconstructie (veilig gevoel van ‘zelf’ in seksuele, morele en maatschappelijke
termen)



Complexe ontwikkelingstaken: 3 fasen van adolescentie

- vroeg: hormonaal gedreven groeispurt,
ontwikkelen van de seks-organen
- midden: lichamelijk al goed ontwikkeld, maar
cognitief nog niet
- laat: al meer cognitief vooruitgaand



Hormonale veranderingen tijdens de puberteit:

- genen beïnvloeden hormonale processen
- groeihormoon en thyroxine – toename rond 8/9 jaar
- meisjes bereiken pubertiet gemiddelde 2 jaar voeger dan jongens, maar veel individuele
variatie
- 2 soorten van veranderingen:
o (1) algemene groei van het lichaam
o (2) maturatie van seksuele kenmerken



Geslachtsverschillen bij hormonale veranderingen:

- oestrogeen
o meer bij meisjes
o eierstokken geven oestrogeen vrij
o bijnieren geven oestrogeen vrij
- androgeen
o meer bij jongens
o testikels geven grote hoeveelheden testosteron vrij
 *maar ook kleine hoeveelheden oestrogeen
o oestrogeen verhoogt GH-productie bij jongens en meisjes (vroeger)




4