Week 5 OVV-2
Patiënt met LUTS-diagnostiek en therapie
LUTS
= lowar urinary tract symptoms.
- Gezien bij mannen van 50+, prostaat gaat dan wat groeien
Algemene vragen
- Voorgeschiedenis
- Medicatie
- Familieanamnese
- Sociale anamnese
o Bij veel stress kan er meer mictieaandrang ontstaan
Uitvragen klachten
- Irritatieve klachten (opslag-LUTS)
o Urgency: als je moet kun je het niet instellen (uwi)
o Frequence: vaak plassen
o Urge incontinentie: aandrang voor plassen, kun het niet ophouden, verliest wat
druppels
o Nycturie: nachtelijke mictie
o Dysurie: pijn bij het plassen
o Hier komen patiënten vaker mee naar de dokter
- Obstructieve klachten
o Hesitatie: bij plassen duurt het even voordat de mictie opgang komt
o Zwakke straal: vaak waar oudere mannen mee komen
o Nadruppelen
o Residugevoel
Differentiaaldiagnosen
- Kan massa zijn buiten de blaas die op de baas drukt
o Bv. een tumor of ontstekingsproces van dikke darm
o Dit kan irriteren
- Kan in blaas zelf iets zitten
o Bv. tumor in de blaas
o Irriteert blaasslijmvlies > kan vaker bv. moeten plassen
- BPH= benigne prostaat hyperplasie (prostaatklachten)
o Komt heel vaak voor
o Geeft meestal geen klachten
o Blaascarcinoom zit voornamelijk buiten de blaas
- Neurologische afwijkingen
o Hierdoor vaak blaasfunctiestoornissen
- Vernauwing in plasbuis
o Urethrastructuur
o SOA’s kunnen ontstekingen geven waardoor littekenweefsel dat restrictie kan
veroorzaken (voornamelijk gonorroe, een druiper, ontsteking urethra)
- Blaasstenen
- DM
DD: Irritatieve klachten
- Urineweginfecties
- Blaastumor
, - Urolithiasis
- BPH
- Overactieve blaas= als blaas vaak samentrekt waardoor steeds aandrang tot plassen
- Neurogeen
DD: Obstructief
- BPE
- Prostaatcarcinoom: ontstaat voornamelijk aan buitenkant, echter bij grote tumor kan het
obstructieklachten geven
- Blaasstenen: klachten doordat ze soms voor de uitgang schieten
- Urethrastrictuur
- Blaashalssclerose
- Detruso sphincter dyssynergie
- Overactieve bekkenbodem komt niet heel vaak voor
Definities
- BPH= benigne prostaathyperplasie
o Histologische diagnose
o Bij ouder worden krijgt ieder dit (alle mannen boven 40/50 jaar)
- BPE= benigne prostaat enlargement
o Prostaatvergroting
o Kun je voelen (ook te zien bij echo)
- BOO= bladder outlet obstruction
o Blaasuitgangobstructie/ afvloedbelemmering
o Zegt wel wat, dit kan oorzaak van klachten zijn
- BPO= benigne prostaat obstructie
o Afvloedbelemmering door (statische of dynamische) blaasuitgangobstructie op basis
van BPH
- LUTS= lowar urinary tract symptoms
o Mictieklachten
- LUTS/BPH
o Symptomatische BPH
o Mictieklachten ten gevolge van (statische of dynamische)
blaasuitgangsobstructie op basis van BPH
BPH
- BPH wanneer alle symptomen voorkomen: prostaatvergroting (BPE) +
mictie-klachten + obstructie (BPO)
- A= zwakke blaas?
- B= asymptomatisch
o Bij obstructie maar patiënt heeft geen klachten
o De blaas kan op een gegeven moment verslappen > slappe
blaas waardoor enorme retentie (blaas heeft geen kracht
meer om zijn functie te beoefenen)
o Als blaas steeds vol zit met urine > bouwt er druk op in de nieren > nieren gaat
uitzetten > dit geeft nierinsufficiëntie
▪ Te meten met het creatininegehalte in de mictie
- C= andere oorzaak obstructie
,Prostaat
= normale prostaat is 10-15 gram.
- BPH: benigne prostaathyperplasie
o Hoeft geen klachten te geven
o Geen correlatie histologie en symptomen
o 20% leeftijd van 40, 50% bij 50 jaar, 70% bij 60 jaar
o Manier om te voorkomen dat de prostaat gaat groeien:
▪ Testosteron zorgt ervoor dat de prostaat gaat groeien
▪ Bij testosteron wegnemen > geen BPH
- BPE: benigne prostaatvergroting
o Vergroting van de prostaat is niet gerelateerd aan het feit dat iemand klachten
heeft of niet
o Geen relatie met mictieklachten
o Kan operatief verwijderd worden
- BPO: benigne prostaatobstructie
o Bij obstructie natuurlijk geen mictie
o Kan stuwing ontstaat van hogere urinewegen door de obstructie
Lichamelijk onderzoek
- Abdomen
o Door obstructie kan er een volle blaas ontstaan
▪ Ongeveer 150-200 cc dat achterblijft kun je wel voelen
- Urogenitaal
o Bij vernauwing in plasbuis/ vernauwing voorhuid (fimosis) > kan er nadruppelen
ontstaan of druppelend plassen
- DRE
o Rectaal toucher
o Kan prostaatkanker ontdekken
- Hygiëne checken
o Door slechte hygiëne kunnen vernauwingen ontstaan van de voorhuid
Aanvullend onderzoek
- Urineonderzoek
o Creatinine
▪ Bij stuwing van de nieren
o Erytrocyten/ leukocyten
▪ Ery’s in bloed > is niet normaal, kan door blaaskanker komen
▪ Na behandeling met ab checken of bloed echt eruit is
o Bacteriën
o Nitraat
▪ Bij combi bloed, ery’s, leuko’s en nitraat > blaasontsteking > ab bij vrouw
▪ Bij man verder onderzoeken want bij man is het niet normaal
▪ Vrouwen vaker uwi’s omdat zij een kortere plasbuis hebben en nauwere
relatie anus, endeldarm en vagina
- Op indicatie bloedonderzoek
, - Flowmetrie en residumeting
o Patiënt moet met een volle
blaas komen en plassen in
een koker
o Meten hoeveel plassen,
straalkracht (Umax),
hoelang het duurt
▪ Er wordt geen
obstructie gemeten
want de kracht die
iemand moet zetten
om te plassen mist
er
▪ Dus de kracht van
de blaasspier (of
deze voldoende of is het een slappe blaas)
▪ Weet alleen of de straalkracht verminderd is
o <5cc per seconde > bijna iedereen obstructie
o >15cc per seconde is normaal
o Met echo kan er gekeken worden of er een residu achterblijft
- Mictielijst
- IPSS
- Op indicatie:
o Beeldvorming urinewegen: dilatatie, urolithiasis, anatomie
o Cystoscopie: bij verdenking blaastumor, urethraafwijkingen
o Urodynamisch onderzoek
Patiënt met LUTS-diagnostiek en therapie
LUTS
= lowar urinary tract symptoms.
- Gezien bij mannen van 50+, prostaat gaat dan wat groeien
Algemene vragen
- Voorgeschiedenis
- Medicatie
- Familieanamnese
- Sociale anamnese
o Bij veel stress kan er meer mictieaandrang ontstaan
Uitvragen klachten
- Irritatieve klachten (opslag-LUTS)
o Urgency: als je moet kun je het niet instellen (uwi)
o Frequence: vaak plassen
o Urge incontinentie: aandrang voor plassen, kun het niet ophouden, verliest wat
druppels
o Nycturie: nachtelijke mictie
o Dysurie: pijn bij het plassen
o Hier komen patiënten vaker mee naar de dokter
- Obstructieve klachten
o Hesitatie: bij plassen duurt het even voordat de mictie opgang komt
o Zwakke straal: vaak waar oudere mannen mee komen
o Nadruppelen
o Residugevoel
Differentiaaldiagnosen
- Kan massa zijn buiten de blaas die op de baas drukt
o Bv. een tumor of ontstekingsproces van dikke darm
o Dit kan irriteren
- Kan in blaas zelf iets zitten
o Bv. tumor in de blaas
o Irriteert blaasslijmvlies > kan vaker bv. moeten plassen
- BPH= benigne prostaat hyperplasie (prostaatklachten)
o Komt heel vaak voor
o Geeft meestal geen klachten
o Blaascarcinoom zit voornamelijk buiten de blaas
- Neurologische afwijkingen
o Hierdoor vaak blaasfunctiestoornissen
- Vernauwing in plasbuis
o Urethrastructuur
o SOA’s kunnen ontstekingen geven waardoor littekenweefsel dat restrictie kan
veroorzaken (voornamelijk gonorroe, een druiper, ontsteking urethra)
- Blaasstenen
- DM
DD: Irritatieve klachten
- Urineweginfecties
- Blaastumor
, - Urolithiasis
- BPH
- Overactieve blaas= als blaas vaak samentrekt waardoor steeds aandrang tot plassen
- Neurogeen
DD: Obstructief
- BPE
- Prostaatcarcinoom: ontstaat voornamelijk aan buitenkant, echter bij grote tumor kan het
obstructieklachten geven
- Blaasstenen: klachten doordat ze soms voor de uitgang schieten
- Urethrastrictuur
- Blaashalssclerose
- Detruso sphincter dyssynergie
- Overactieve bekkenbodem komt niet heel vaak voor
Definities
- BPH= benigne prostaathyperplasie
o Histologische diagnose
o Bij ouder worden krijgt ieder dit (alle mannen boven 40/50 jaar)
- BPE= benigne prostaat enlargement
o Prostaatvergroting
o Kun je voelen (ook te zien bij echo)
- BOO= bladder outlet obstruction
o Blaasuitgangobstructie/ afvloedbelemmering
o Zegt wel wat, dit kan oorzaak van klachten zijn
- BPO= benigne prostaat obstructie
o Afvloedbelemmering door (statische of dynamische) blaasuitgangobstructie op basis
van BPH
- LUTS= lowar urinary tract symptoms
o Mictieklachten
- LUTS/BPH
o Symptomatische BPH
o Mictieklachten ten gevolge van (statische of dynamische)
blaasuitgangsobstructie op basis van BPH
BPH
- BPH wanneer alle symptomen voorkomen: prostaatvergroting (BPE) +
mictie-klachten + obstructie (BPO)
- A= zwakke blaas?
- B= asymptomatisch
o Bij obstructie maar patiënt heeft geen klachten
o De blaas kan op een gegeven moment verslappen > slappe
blaas waardoor enorme retentie (blaas heeft geen kracht
meer om zijn functie te beoefenen)
o Als blaas steeds vol zit met urine > bouwt er druk op in de nieren > nieren gaat
uitzetten > dit geeft nierinsufficiëntie
▪ Te meten met het creatininegehalte in de mictie
- C= andere oorzaak obstructie
,Prostaat
= normale prostaat is 10-15 gram.
- BPH: benigne prostaathyperplasie
o Hoeft geen klachten te geven
o Geen correlatie histologie en symptomen
o 20% leeftijd van 40, 50% bij 50 jaar, 70% bij 60 jaar
o Manier om te voorkomen dat de prostaat gaat groeien:
▪ Testosteron zorgt ervoor dat de prostaat gaat groeien
▪ Bij testosteron wegnemen > geen BPH
- BPE: benigne prostaatvergroting
o Vergroting van de prostaat is niet gerelateerd aan het feit dat iemand klachten
heeft of niet
o Geen relatie met mictieklachten
o Kan operatief verwijderd worden
- BPO: benigne prostaatobstructie
o Bij obstructie natuurlijk geen mictie
o Kan stuwing ontstaat van hogere urinewegen door de obstructie
Lichamelijk onderzoek
- Abdomen
o Door obstructie kan er een volle blaas ontstaan
▪ Ongeveer 150-200 cc dat achterblijft kun je wel voelen
- Urogenitaal
o Bij vernauwing in plasbuis/ vernauwing voorhuid (fimosis) > kan er nadruppelen
ontstaan of druppelend plassen
- DRE
o Rectaal toucher
o Kan prostaatkanker ontdekken
- Hygiëne checken
o Door slechte hygiëne kunnen vernauwingen ontstaan van de voorhuid
Aanvullend onderzoek
- Urineonderzoek
o Creatinine
▪ Bij stuwing van de nieren
o Erytrocyten/ leukocyten
▪ Ery’s in bloed > is niet normaal, kan door blaaskanker komen
▪ Na behandeling met ab checken of bloed echt eruit is
o Bacteriën
o Nitraat
▪ Bij combi bloed, ery’s, leuko’s en nitraat > blaasontsteking > ab bij vrouw
▪ Bij man verder onderzoeken want bij man is het niet normaal
▪ Vrouwen vaker uwi’s omdat zij een kortere plasbuis hebben en nauwere
relatie anus, endeldarm en vagina
- Op indicatie bloedonderzoek
, - Flowmetrie en residumeting
o Patiënt moet met een volle
blaas komen en plassen in
een koker
o Meten hoeveel plassen,
straalkracht (Umax),
hoelang het duurt
▪ Er wordt geen
obstructie gemeten
want de kracht die
iemand moet zetten
om te plassen mist
er
▪ Dus de kracht van
de blaasspier (of
deze voldoende of is het een slappe blaas)
▪ Weet alleen of de straalkracht verminderd is
o <5cc per seconde > bijna iedereen obstructie
o >15cc per seconde is normaal
o Met echo kan er gekeken worden of er een residu achterblijft
- Mictielijst
- IPSS
- Op indicatie:
o Beeldvorming urinewegen: dilatatie, urolithiasis, anatomie
o Cystoscopie: bij verdenking blaastumor, urethraafwijkingen
o Urodynamisch onderzoek
