WETGEVINGSLEER EN -
TECHNIEK
SAMENVATTING ACADEMIEJAAR 202 4-2025
W.B.
Professor: Tim Corthaut
,Inhoudstafel
Algemene info 6
Planning 6
Te kennen stof 7
Info examen 7
1 De wetgever (WG) 9
1.1 Macht en onmacht van de WG 9
1.1.1 Het wetsbegrip 9
1.1.2 Wie schrijft de wet 10
1.1.3 De veranderende maatschappelijke rol van de WG 10
1.1.4 Functies van de wet 11
1.1.5 Terugtred van de WG 11
1.1.6 Toegenomen techniciteit 12
1.1.7 Trial and error 12
1.1.8 Eenzijdig gebruik van RG 12
1.2 Instrumentalisering van de wetsidee 13
1.2.1 Concept 13
1.2.2 Perspectieven en niveaus 13
1.2.3 Ontbreken van automatisme 14
1.2.4 Gevolgen – juridisering/dejuridisering 14
1.2.5 Gevolgen – verlies van de ethische dimensie 14
1.2.6 Gelegenheidswetgeving 15
1.2.7 Experimentele wetgeving 16
1.2.8 Gelede normstelling 16
1.2.9 Vervaging onderscheid wetgeving – bestuur 17
1.2.10 Vervaging tussen wetgeving en rechtspraak 17
2 Beginselen van behoorlijke RG 18
2.1 Begrip 18
2.1.1 Waar? 18
2.2 Materiële beginselen 18
2.2.1 Beginsel van de duidelijk doelstelling 19
2.2.2 Noodzakelijkheidsbeginsel 20
2.2.3 Uitvoerbaarheidsbeginsel 21
2.2.4 Rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel 21
2.2.5 Rechtsgelijkheidsbeginsel 23
2.3 Formele beginselen 23
2.3.1 Beginsel van normatieve draagwijdte 23
2.3.2 Beginsel van duidelijke RG 24
2.3.3 Beginsel van RG op het juiste niveau 29
2.3.4 Beginsel van de kenbaarheid 31
3 Wetgevingstechniek 32
3.1 Begrip 32
3.2 Belang 32
3.3 Bronnen 33
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,4 Bestanddelen van een normatieve tekst 33
4.1 Overzicht 33
4.2 Het opschrift 34
4.2.1 Elementen identificatie 35
Opschrift – problematische voorbeelden 35
Opschrift – andere aspecten 36
4.3 Begroeting en bekrachtiging - begin 37
4.3.1 Begroeting 37
4.3.2 Bekrachtiging 37
4.4 Afkondiging – einde 37
4.5 Aanhef 38
Aanhef - voorbeeld 38
4.5.1 EU-verordeningen 38
4.5.2 Rechtsgrond 39
4.5.3 Vermeldingen gewijzigde, opgeheven of ingetrokken regelingen 40
4.5.4 Vervulde en niet-vervulde verplichte VV 40
4.5.5 Advies Raad van State 42
4.5.6 Facultatieve VV 43
4.5.7 Motivering 43
4.5.8 Juridisch kader 43
4.5.9 Voordracht-formule: Vermelding minister(s) die voordragen 43
4.5.10 Indienings-formule: bij indieningsbesluit 44
4.5.11 Overleg in minsterraad/collegiale beraadslaging regering 44
De nieuwe Vlaamse aanhef - voorbeeld 45
4.6 Europese aanhef 46
Europese aanhef – voorbeeld GDPR 46
5 Delegatie 46
5.1 Delegatietheorie 47
5.1.1 Begrip 47
5.1.2 Wezenskenmerken 47
5.1.3 Primaat van de formele WG 47
5.1.4 Het grondwettelijk delegatiestelsel 48
5.1.5 Vuistregels voor de redactie van delegatiebepalingen 50
5.1.6 Uitdeinende delegatieverhoudingen 50
5.1.7 Diverse procedés 51
5.2 Het grote delegatiedebat 52
5.2.1 Recente evolutie inzake delegatie in België 52
De zwaartekrachtwerking van specifieke voorbehouden bevoegdheden 53
5.2.2 Recente evolutie inzake delegatie in Europa 54
Rechtsgrond 54
Wetgeving versus uitvoering 54
Delegatie versus uitvoering 55
Delegatie aan agentschappen 56
5.3 Praktische gevolgen 56
5.3.1 Delegatie en rechtsgrond 56
5.3.2 Voorbeeld AUB 56
5.3.3 Voorbeeld uitdrukkelijke delegatie 57
5.3.4 Rechtsgrondentabel 57
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,6 Het beschikkend gedeelte 58
6.1 Vormelijk 58
6.1.1 Definitie en opzet 58
6.1.2 Opbouw 58
6.1.3 Uitwerking en indeling 59
Indeling59
6.2 Inhoudelijk 60
6.2.1 Strafbepalingen 60
6.2.2 Wijzigingsbepalingen 61
6.2.3 Opheffingsbepalingen 63
6.2.4 Overgangsbepalingen 64
6.2.5 Inwerkingtreding 65
6.2.6 Uitvoeringsbepalingen 67
6.2.7 Bijlagen 67
7 Consolidatie 68
7.1 Herdruk en consolidatie 68
7.2 Coördinatie 68
7.2.1 Coördinatie - voorbeeld 70
7.3 Codificatie 70
7.4 Vereenvoudiging 70
8 Deregulering en alternatieven voor regulering 72
8.1 Deregulering 72
8.1.1 Begripsomschrijving 72
8.1.2 Deregulering en regelintensiteit 72
8.1.3 Deregulering en vervaging van het wetsbegrip 73
8.1.4 De relativiteit van deregulering 73
8.1.5 Oorzaken van overregulering 73
8.1.6 Motieven voor deregulering 74
8.1.7 Deregulering als antidotum 74
8.1.8 Het vereiste van een genuanceerde benadering 75
8.2 Alternatieven voor RG 75
8.2.1 Begrip en actuele relevantie 76
8.2.2 De nuloptie van de behoedzame regelgever 76
8.2.3 Zelfregulering 76
Zuiver v. Geconditioneerd 77
Voor- en nadelen 77
8.2.4 Validatiestelsels 77
Normalisering - Normalisatie 77
Certificatie & accreditatie 78
Standaardisering 79
Praktijkvoorbeeld 80
8.2.5 Privatisering 80
Nadelen en risico’s 81
8.2.6 Vormen van privatisering 81
Verzelfstandiging 82
Het contractuele procedé (varianten) 83
1. Beleidsovereenkomsten 83
2. Bestuurs- en beheersovereenkomsten 85
8.2.7 Marktregulering 85
8.2.8 Scala van alternatieven 85
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,9 Een evaluatie van de corona-maatregelen 86
9.1 Noodzaak van wetgevend optreden 86
9.1.1 Terughoudend 86
9.1.2 Functies van de wet i.f.v. coronacrisis– zie 1.1.4 87
9.2 Bijzondere machten (BM) 88
9.2.1 Het grondwettelijk delegatiestelsel (art. 105 en 108 Gw.) 88
9.2.2 Overzicht 89
9.2.3 Voorwaarden 89
9.2.4 Problemen 90
9.3 Rechtsgrondproblemen 92
9.3.1 Concept rechtsgrond 92
9.3.2 Delegatietheorie 92
9.3.3 Federale maatregelen 92
9.3.4 Vlaanderen 95
9.4 Versnippering van de regelgevende bevoegdheid 96
9.4.1 Proliferatie van regelgevers 96
9.4.2 Bevoegdheid 97
9.4.3 Gelede normstelling 97
9.4.4 Pseudowetgeving 98
9.4.5 Technieken 99
9.5 De coronawet als heilige graal? 100
9.5.1 Wat en waarom? 100
9.5.2 Oplossing voor het rechtsgrondprobleem 100
9.5.3 Het coördinatieprobleem 101
9.6 Pandemiewet van 14 augustus 2021 102
9.6.1 Aanleiding 102
9.6.2 Basisadvies 68.936/av 102
9.6.3 Inhoud 104
9.6.4 Inwerkingtreding 105
9.6.5 Activering 105
9.7 CST-SAK 106
9.7.1 Uitgangspunt 106
9.7.2 Advies 67.730/VR en het originele akkoord 107
9.7.3 De eerste uitbreiding 107
9.7.4 Oeps, de vierde golf 108
9.7.5 Nieuwe uitbreidingen 109
9.8 KB van 28 oktober 2021 109
9.8.1 Déjà-vu all over again 109
9.9 Einde van de pandemie? 110
9.9.1 De laatste verlengingen 110
9.9.2 Wet van 11 maart 2022 110
9.9.3 Of niet? 111
Afkortingen 112
Terminologie 113
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Algemene info
➔ Voorbeelden // ➔ Rechtspraak // ➔ advies RvS
Reflectievak cluster publiekrecht. Hands-on werken met juridische teksten
Hoe wordt wetgeving opgesteld maar ook reflectie op het wetgevingsbedrijf zelf.
Planning
- Les 1 – Introductie (27/09 – lokaal D3.10 – 18-20u)
o Intro
o Rol van de WG (zie Elementen van legisprudentie, hoofdstukken I en IV)
- Les 2 – Beginselen van behoorlijke RG (RG) (4/10 – online)
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk III
- Les 3 – Beginselen van Wetgevingstechniek (11/10 – online)
o Bestanddelen van een wet
o Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk II
- Oefening wetgevingstechniek (12/10 – online – indienen 22/10)
- Les 4 – Delegatie (18/10 – online)
o Elementen van legisprudentie (hoofdstuk V)
o Bijkomende rechtsleer en rechtspraak via Canvas
- Bespreking oefening wetgevingstechniek – inleiding eindopdracht (25/10 – D3.10)
- Les 5 – Beginselen van Wetgevingstechniek (8/11 - online)
o Beschikkend gedeelte
o Uitwerking in de tijd
o Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk II
- Opdracht opstellen rechtsgrond (8/11 – indienen 25/11)
o Opdracht via Canvas
- Les 6 – Deregulering en alternatieven voor regulering (15/11 – online)
o Elementen van legisprudentie (hoofdstukken II en III)
- Bespreking rechtsgrondentabel + vragen (29/11– D3.10)
- Les 7A – De rol van de regelgever in de strijd tegen corona (13/12 – D3.10)
o Leesmateriaal via Canvas
- Les 7B - De rol van de regelgever in de strijd tegen corona (20/12 – D3.10)
o Leesmateriaal via Canvas
- Inleveren eindopdracht (31/12 – online)
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Te kennen stof
Materiaal?
- H. Coremans, M. Van Damme, J. Dujardin, B. Seutin, G. Vermeylen, Beginselen van
wetgevingstechniek en behoorlijke RG (die Keure) (ook beschikbaar via Jurisquare)
- Raad van State, Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten,
online via http://www.raadvst-consetat.be/?page=technique_legislative&lang=nl.
- Omzendbrief Wetgevingstechniek Vlaamse OH:
o https://OH.vlaanderen.be/wetgevingstechniek/omzendbrief-betreffende-de-
wetgevingstechniek-vr-2019/4
- Bijkomende documenten (adviezen, arresten, rechtsleer) via Canvas
o M. Van Damme, Elementen van legisprudentie (Larcier, 2010) aanbevolen beschikbaar
Info examen
Mondeling 17 of 18 januari 2025
- Een aantal concepten uitleggen
- Een grote theorie vraag over 1 van de grotere leerstukken
- Nabespreking van de opdracht
o Eindopdracht: wijzigend Besluit opmaken
Inhoudelijk
1. Bestuderen van een aantal beginselen welke aan een behoorlijke RG moeten ten grondslag
liggen
o duidelijke doelstelling,
o noodzakelijkheid,
o uitvoerbaarheid,
o rechtszekerheid,
o vertrouwen in de RG,
o rechtsgelijkheid,
o duidelijkheid en kenbaarheid,
o RG op het juiste niveau.
2. Studie van de legistieke opmaak van wetten, decreten, ordonnanties en besluiten.
Analyse van de diverse onderdelen van een normatieve tekst.
o Treedt buiten werking op 30/09 Wordt opgeheven op 1/10
3. Bespreking van een aantal uiteenlopende items op het vlak van de 'legisprudentie':
o De wezenlijke elementen van het wetsbegrip (normatief karakter en algemeenheid),
o De evolutie van het wetsbegrip (met inbegrip van moderne vormen van RG zoals de
pseudo-wetgeving) en de in de tijd wisselende betekenis van de wet (van
ongeschreven' over 'beschreven' recht naar het geschreven recht van de grote
codificaties; de wet als rechtsbron:
▪ aandacht voor stromingen als het legisme en de Freirechtslehre,
▪ de rol van sommige actoren in het moderne wetgevingsproces
• o.m. drukkingsgroepen,
▪ delegatie en wettelijke validering van RG,
▪ typologie van wetgeving,
▪ overregulering en deregulering,
▪ wetsevaluatie.
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Vormelijk
- Hoorcollege
o On-campus: focus op wetgevingstechniek
o Online: focus op wetgevingsleer
- Opdrachten
- Zelfstudie
- Eindwerk:
o Besluit met wijzigingsbepaling, autonome bepaling, inwerkingtreding,
uitvoeringsbepaling, correcte aanhef en verslag aan de Koning/Regering en
rechtsgrondentabel
o O.b.v. bestaande besluiten naar keuze uit lijst – zie opdracht online
o Volgens de bijhorende instructies
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
, 1 De wetgever (WG)
1.1 Macht en onmacht van de WG
1.1.1 Het wetsbegrip
Het onderscheid tussen een materiële en een formele wet heeft te maken met de manier waarop
een wet tot stand komt en de inhoud ervan. Hier is het verschil:
-Formele wet
o Een formele wet verwijst naar het juridische vormelijke aspect van de wet.
▪ Formele handeling WG sensu stricto (Kamer (+Senaat) + Koning) 1
o Het gaat hierbij om alle wetten die door de WM (het parlement) zijn goedgekeurd
volgens een specifieke procedure, ongeacht de inhoud van de wet.
Het betreft dus wetten in de formele zin, puur gebaseerd op het feit dat ze door een bevoegd orgaan
(zoals het federale parlement of een deelstaatparlement) zijn vastgesteld.
➔ Het vormelijke aspect is hier het belangrijkste: de wet is aangenomen door een bevoegde WM via
de procedure die de Grondwet voorschrijft.
vb. Een wet die is aangenomen door het federale parlement en gepubliceerd is in het BS, zoals de Grondwet
of andere federale wetten.
vb. zuiver formele wet: een begrotingswet (wordt jaarlijks door parlement goedgekeurd, bevat geen rechten
en plichten voor burgers. Begroting heeft puur bestuurlijke functie), naturalisatie (gaat over de specifieke
procedure die geen algemeen bindende regels)
- Materiële wet
o Een materiële wet verwijst naar de inhoudelijke kenmerken van de wet.
o Het gaat hierbij om elk bindend OHsbesluit dat algemeen bindende regels bevat,
ongeacht door welk orgaan het is opgesteld.
▪ Vele normstellers op alle bestuursniveaus
▪ Bindend
▪ Algemeen (voor iedereen)
o In beginsel “voor iedereen” – beter “in abstracto”
o Maar in de praktijk beperkingen aan de algemeenheid van de wet
▪ Plaats – maar zie extraterritorialiteit
▪ Tijd
▪ Gedragingen die minstens potentieel kunnen worden herhaald
vb. betogingsverbod: algemeen of specifiek?
▪ Rechtssubject
• Algemeen ≠ iedereen
• Wetgeving voor 1 rechtssubject
vb. “de Koning”, maar ook “de transmissienetbeheerder”
▪ Functioneel toepassingsgebied
• Kan verschillende vormen aannemen, gelinkt met gebod of verbod
dat tot uiting wordt gebracht
o Gewestplannen: Kaarten, legendes
o Tabellen met cijfers
vb. “reglementair” in de zin van art 3 RvS-wet (de nucleaire heffing saga)
1 Zie ook decreten en ordonnanties
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
TECHNIEK
SAMENVATTING ACADEMIEJAAR 202 4-2025
W.B.
Professor: Tim Corthaut
,Inhoudstafel
Algemene info 6
Planning 6
Te kennen stof 7
Info examen 7
1 De wetgever (WG) 9
1.1 Macht en onmacht van de WG 9
1.1.1 Het wetsbegrip 9
1.1.2 Wie schrijft de wet 10
1.1.3 De veranderende maatschappelijke rol van de WG 10
1.1.4 Functies van de wet 11
1.1.5 Terugtred van de WG 11
1.1.6 Toegenomen techniciteit 12
1.1.7 Trial and error 12
1.1.8 Eenzijdig gebruik van RG 12
1.2 Instrumentalisering van de wetsidee 13
1.2.1 Concept 13
1.2.2 Perspectieven en niveaus 13
1.2.3 Ontbreken van automatisme 14
1.2.4 Gevolgen – juridisering/dejuridisering 14
1.2.5 Gevolgen – verlies van de ethische dimensie 14
1.2.6 Gelegenheidswetgeving 15
1.2.7 Experimentele wetgeving 16
1.2.8 Gelede normstelling 16
1.2.9 Vervaging onderscheid wetgeving – bestuur 17
1.2.10 Vervaging tussen wetgeving en rechtspraak 17
2 Beginselen van behoorlijke RG 18
2.1 Begrip 18
2.1.1 Waar? 18
2.2 Materiële beginselen 18
2.2.1 Beginsel van de duidelijk doelstelling 19
2.2.2 Noodzakelijkheidsbeginsel 20
2.2.3 Uitvoerbaarheidsbeginsel 21
2.2.4 Rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel 21
2.2.5 Rechtsgelijkheidsbeginsel 23
2.3 Formele beginselen 23
2.3.1 Beginsel van normatieve draagwijdte 23
2.3.2 Beginsel van duidelijke RG 24
2.3.3 Beginsel van RG op het juiste niveau 29
2.3.4 Beginsel van de kenbaarheid 31
3 Wetgevingstechniek 32
3.1 Begrip 32
3.2 Belang 32
3.3 Bronnen 33
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,4 Bestanddelen van een normatieve tekst 33
4.1 Overzicht 33
4.2 Het opschrift 34
4.2.1 Elementen identificatie 35
Opschrift – problematische voorbeelden 35
Opschrift – andere aspecten 36
4.3 Begroeting en bekrachtiging - begin 37
4.3.1 Begroeting 37
4.3.2 Bekrachtiging 37
4.4 Afkondiging – einde 37
4.5 Aanhef 38
Aanhef - voorbeeld 38
4.5.1 EU-verordeningen 38
4.5.2 Rechtsgrond 39
4.5.3 Vermeldingen gewijzigde, opgeheven of ingetrokken regelingen 40
4.5.4 Vervulde en niet-vervulde verplichte VV 40
4.5.5 Advies Raad van State 42
4.5.6 Facultatieve VV 43
4.5.7 Motivering 43
4.5.8 Juridisch kader 43
4.5.9 Voordracht-formule: Vermelding minister(s) die voordragen 43
4.5.10 Indienings-formule: bij indieningsbesluit 44
4.5.11 Overleg in minsterraad/collegiale beraadslaging regering 44
De nieuwe Vlaamse aanhef - voorbeeld 45
4.6 Europese aanhef 46
Europese aanhef – voorbeeld GDPR 46
5 Delegatie 46
5.1 Delegatietheorie 47
5.1.1 Begrip 47
5.1.2 Wezenskenmerken 47
5.1.3 Primaat van de formele WG 47
5.1.4 Het grondwettelijk delegatiestelsel 48
5.1.5 Vuistregels voor de redactie van delegatiebepalingen 50
5.1.6 Uitdeinende delegatieverhoudingen 50
5.1.7 Diverse procedés 51
5.2 Het grote delegatiedebat 52
5.2.1 Recente evolutie inzake delegatie in België 52
De zwaartekrachtwerking van specifieke voorbehouden bevoegdheden 53
5.2.2 Recente evolutie inzake delegatie in Europa 54
Rechtsgrond 54
Wetgeving versus uitvoering 54
Delegatie versus uitvoering 55
Delegatie aan agentschappen 56
5.3 Praktische gevolgen 56
5.3.1 Delegatie en rechtsgrond 56
5.3.2 Voorbeeld AUB 56
5.3.3 Voorbeeld uitdrukkelijke delegatie 57
5.3.4 Rechtsgrondentabel 57
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,6 Het beschikkend gedeelte 58
6.1 Vormelijk 58
6.1.1 Definitie en opzet 58
6.1.2 Opbouw 58
6.1.3 Uitwerking en indeling 59
Indeling59
6.2 Inhoudelijk 60
6.2.1 Strafbepalingen 60
6.2.2 Wijzigingsbepalingen 61
6.2.3 Opheffingsbepalingen 63
6.2.4 Overgangsbepalingen 64
6.2.5 Inwerkingtreding 65
6.2.6 Uitvoeringsbepalingen 67
6.2.7 Bijlagen 67
7 Consolidatie 68
7.1 Herdruk en consolidatie 68
7.2 Coördinatie 68
7.2.1 Coördinatie - voorbeeld 70
7.3 Codificatie 70
7.4 Vereenvoudiging 70
8 Deregulering en alternatieven voor regulering 72
8.1 Deregulering 72
8.1.1 Begripsomschrijving 72
8.1.2 Deregulering en regelintensiteit 72
8.1.3 Deregulering en vervaging van het wetsbegrip 73
8.1.4 De relativiteit van deregulering 73
8.1.5 Oorzaken van overregulering 73
8.1.6 Motieven voor deregulering 74
8.1.7 Deregulering als antidotum 74
8.1.8 Het vereiste van een genuanceerde benadering 75
8.2 Alternatieven voor RG 75
8.2.1 Begrip en actuele relevantie 76
8.2.2 De nuloptie van de behoedzame regelgever 76
8.2.3 Zelfregulering 76
Zuiver v. Geconditioneerd 77
Voor- en nadelen 77
8.2.4 Validatiestelsels 77
Normalisering - Normalisatie 77
Certificatie & accreditatie 78
Standaardisering 79
Praktijkvoorbeeld 80
8.2.5 Privatisering 80
Nadelen en risico’s 81
8.2.6 Vormen van privatisering 81
Verzelfstandiging 82
Het contractuele procedé (varianten) 83
1. Beleidsovereenkomsten 83
2. Bestuurs- en beheersovereenkomsten 85
8.2.7 Marktregulering 85
8.2.8 Scala van alternatieven 85
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,9 Een evaluatie van de corona-maatregelen 86
9.1 Noodzaak van wetgevend optreden 86
9.1.1 Terughoudend 86
9.1.2 Functies van de wet i.f.v. coronacrisis– zie 1.1.4 87
9.2 Bijzondere machten (BM) 88
9.2.1 Het grondwettelijk delegatiestelsel (art. 105 en 108 Gw.) 88
9.2.2 Overzicht 89
9.2.3 Voorwaarden 89
9.2.4 Problemen 90
9.3 Rechtsgrondproblemen 92
9.3.1 Concept rechtsgrond 92
9.3.2 Delegatietheorie 92
9.3.3 Federale maatregelen 92
9.3.4 Vlaanderen 95
9.4 Versnippering van de regelgevende bevoegdheid 96
9.4.1 Proliferatie van regelgevers 96
9.4.2 Bevoegdheid 97
9.4.3 Gelede normstelling 97
9.4.4 Pseudowetgeving 98
9.4.5 Technieken 99
9.5 De coronawet als heilige graal? 100
9.5.1 Wat en waarom? 100
9.5.2 Oplossing voor het rechtsgrondprobleem 100
9.5.3 Het coördinatieprobleem 101
9.6 Pandemiewet van 14 augustus 2021 102
9.6.1 Aanleiding 102
9.6.2 Basisadvies 68.936/av 102
9.6.3 Inhoud 104
9.6.4 Inwerkingtreding 105
9.6.5 Activering 105
9.7 CST-SAK 106
9.7.1 Uitgangspunt 106
9.7.2 Advies 67.730/VR en het originele akkoord 107
9.7.3 De eerste uitbreiding 107
9.7.4 Oeps, de vierde golf 108
9.7.5 Nieuwe uitbreidingen 109
9.8 KB van 28 oktober 2021 109
9.8.1 Déjà-vu all over again 109
9.9 Einde van de pandemie? 110
9.9.1 De laatste verlengingen 110
9.9.2 Wet van 11 maart 2022 110
9.9.3 Of niet? 111
Afkortingen 112
Terminologie 113
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Algemene info
➔ Voorbeelden // ➔ Rechtspraak // ➔ advies RvS
Reflectievak cluster publiekrecht. Hands-on werken met juridische teksten
Hoe wordt wetgeving opgesteld maar ook reflectie op het wetgevingsbedrijf zelf.
Planning
- Les 1 – Introductie (27/09 – lokaal D3.10 – 18-20u)
o Intro
o Rol van de WG (zie Elementen van legisprudentie, hoofdstukken I en IV)
- Les 2 – Beginselen van behoorlijke RG (RG) (4/10 – online)
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk III
- Les 3 – Beginselen van Wetgevingstechniek (11/10 – online)
o Bestanddelen van een wet
o Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk II
- Oefening wetgevingstechniek (12/10 – online – indienen 22/10)
- Les 4 – Delegatie (18/10 – online)
o Elementen van legisprudentie (hoofdstuk V)
o Bijkomende rechtsleer en rechtspraak via Canvas
- Bespreking oefening wetgevingstechniek – inleiding eindopdracht (25/10 – D3.10)
- Les 5 – Beginselen van Wetgevingstechniek (8/11 - online)
o Beschikkend gedeelte
o Uitwerking in de tijd
o Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten
o Beginselen van wetgevingstechniek en behoorlijke RG, hoofdstuk II
- Opdracht opstellen rechtsgrond (8/11 – indienen 25/11)
o Opdracht via Canvas
- Les 6 – Deregulering en alternatieven voor regulering (15/11 – online)
o Elementen van legisprudentie (hoofdstukken II en III)
- Bespreking rechtsgrondentabel + vragen (29/11– D3.10)
- Les 7A – De rol van de regelgever in de strijd tegen corona (13/12 – D3.10)
o Leesmateriaal via Canvas
- Les 7B - De rol van de regelgever in de strijd tegen corona (20/12 – D3.10)
o Leesmateriaal via Canvas
- Inleveren eindopdracht (31/12 – online)
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Te kennen stof
Materiaal?
- H. Coremans, M. Van Damme, J. Dujardin, B. Seutin, G. Vermeylen, Beginselen van
wetgevingstechniek en behoorlijke RG (die Keure) (ook beschikbaar via Jurisquare)
- Raad van State, Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten,
online via http://www.raadvst-consetat.be/?page=technique_legislative&lang=nl.
- Omzendbrief Wetgevingstechniek Vlaamse OH:
o https://OH.vlaanderen.be/wetgevingstechniek/omzendbrief-betreffende-de-
wetgevingstechniek-vr-2019/4
- Bijkomende documenten (adviezen, arresten, rechtsleer) via Canvas
o M. Van Damme, Elementen van legisprudentie (Larcier, 2010) aanbevolen beschikbaar
Info examen
Mondeling 17 of 18 januari 2025
- Een aantal concepten uitleggen
- Een grote theorie vraag over 1 van de grotere leerstukken
- Nabespreking van de opdracht
o Eindopdracht: wijzigend Besluit opmaken
Inhoudelijk
1. Bestuderen van een aantal beginselen welke aan een behoorlijke RG moeten ten grondslag
liggen
o duidelijke doelstelling,
o noodzakelijkheid,
o uitvoerbaarheid,
o rechtszekerheid,
o vertrouwen in de RG,
o rechtsgelijkheid,
o duidelijkheid en kenbaarheid,
o RG op het juiste niveau.
2. Studie van de legistieke opmaak van wetten, decreten, ordonnanties en besluiten.
Analyse van de diverse onderdelen van een normatieve tekst.
o Treedt buiten werking op 30/09 Wordt opgeheven op 1/10
3. Bespreking van een aantal uiteenlopende items op het vlak van de 'legisprudentie':
o De wezenlijke elementen van het wetsbegrip (normatief karakter en algemeenheid),
o De evolutie van het wetsbegrip (met inbegrip van moderne vormen van RG zoals de
pseudo-wetgeving) en de in de tijd wisselende betekenis van de wet (van
ongeschreven' over 'beschreven' recht naar het geschreven recht van de grote
codificaties; de wet als rechtsbron:
▪ aandacht voor stromingen als het legisme en de Freirechtslehre,
▪ de rol van sommige actoren in het moderne wetgevingsproces
• o.m. drukkingsgroepen,
▪ delegatie en wettelijke validering van RG,
▪ typologie van wetgeving,
▪ overregulering en deregulering,
▪ wetsevaluatie.
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
,Vormelijk
- Hoorcollege
o On-campus: focus op wetgevingstechniek
o Online: focus op wetgevingsleer
- Opdrachten
- Zelfstudie
- Eindwerk:
o Besluit met wijzigingsbepaling, autonome bepaling, inwerkingtreding,
uitvoeringsbepaling, correcte aanhef en verslag aan de Koning/Regering en
rechtsgrondentabel
o O.b.v. bestaande besluiten naar keuze uit lijst – zie opdracht online
o Volgens de bijhorende instructies
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
, 1 De wetgever (WG)
1.1 Macht en onmacht van de WG
1.1.1 Het wetsbegrip
Het onderscheid tussen een materiële en een formele wet heeft te maken met de manier waarop
een wet tot stand komt en de inhoud ervan. Hier is het verschil:
-Formele wet
o Een formele wet verwijst naar het juridische vormelijke aspect van de wet.
▪ Formele handeling WG sensu stricto (Kamer (+Senaat) + Koning) 1
o Het gaat hierbij om alle wetten die door de WM (het parlement) zijn goedgekeurd
volgens een specifieke procedure, ongeacht de inhoud van de wet.
Het betreft dus wetten in de formele zin, puur gebaseerd op het feit dat ze door een bevoegd orgaan
(zoals het federale parlement of een deelstaatparlement) zijn vastgesteld.
➔ Het vormelijke aspect is hier het belangrijkste: de wet is aangenomen door een bevoegde WM via
de procedure die de Grondwet voorschrijft.
vb. Een wet die is aangenomen door het federale parlement en gepubliceerd is in het BS, zoals de Grondwet
of andere federale wetten.
vb. zuiver formele wet: een begrotingswet (wordt jaarlijks door parlement goedgekeurd, bevat geen rechten
en plichten voor burgers. Begroting heeft puur bestuurlijke functie), naturalisatie (gaat over de specifieke
procedure die geen algemeen bindende regels)
- Materiële wet
o Een materiële wet verwijst naar de inhoudelijke kenmerken van de wet.
o Het gaat hierbij om elk bindend OHsbesluit dat algemeen bindende regels bevat,
ongeacht door welk orgaan het is opgesteld.
▪ Vele normstellers op alle bestuursniveaus
▪ Bindend
▪ Algemeen (voor iedereen)
o In beginsel “voor iedereen” – beter “in abstracto”
o Maar in de praktijk beperkingen aan de algemeenheid van de wet
▪ Plaats – maar zie extraterritorialiteit
▪ Tijd
▪ Gedragingen die minstens potentieel kunnen worden herhaald
vb. betogingsverbod: algemeen of specifiek?
▪ Rechtssubject
• Algemeen ≠ iedereen
• Wetgeving voor 1 rechtssubject
vb. “de Koning”, maar ook “de transmissienetbeheerder”
▪ Functioneel toepassingsgebied
• Kan verschillende vormen aannemen, gelinkt met gebod of verbod
dat tot uiting wordt gebracht
o Gewestplannen: Kaarten, legendes
o Tabellen met cijfers
vb. “reglementair” in de zin van art 3 RvS-wet (de nucleaire heffing saga)
1 Zie ook decreten en ordonnanties
Wetgevingsleer en -techniek - samenvatting academiejaar 2024-2025
© 2024 Vrije Universiteit Brussel
