Samenvatting PGO 2 – Onderzoek:
H1: Introductie
1. Omschrijving praktijkgericht onderzoek
Dagdagelijks onderzoek VS wetenschappelijk onderzoek:
Wetenschappelijk onderzoek = doelgericht proces, waarbij men op een systematische manier,
betrouwbare en geldige gegevens / data verzamelt & analyseert, om onderzoeksvragen te
beantwoorden, die vertrekken van een probleemstelling.
➔ praktijkgericht onderzoek
= via kennis en inzicht, bijdragen aan de oplossing van een praktijkprobleem.
(hogescholen & universiteiten)
Bv. onderzoek naar de factoren die de toegang tot schuldhulpverlening belemmeren.
➔ fundamenteel onderzoek
= de algemene kennis over de werkelijkheid vergroten. (enkel universiteiten)
→ hieruit kunnen praktische oplossingen voortvloeien, maar is NIET het primaire doel!
Bv. onderzoek naar hoe sociale ongelijkheid ontstaat & in stand wordt gehouden.
2. Nut van praktijkgericht onderzoek
Sinds 1994 → praktijkgericht onderzoek = een kernopdracht van hogescholen.
Redenen:
• Band versterken tussen opleiding, werkveld en wetenschappelijke wereld.
• Innovatie binnen de betrokken sector.
• Expertiseopbouw & professionalisering van de medewerkers.
• Kwaliteitsvolle onderwijs- en curriculumvernieuwing.
• Sterk gevormde alumni (afgestudeerden).
Aandacht voor praktijkgericht onderzoek komt ook van hogescholen die studenten wil laten
groeien tot excellente professionals → het beroepsmatig handelen verbeteren.
Binnen sociaal werk, nood aan:
- Signaleren
= wijzen op lacunes in het beleid & sociale wantoestanden aanklagen.
→ op verschillende beleidsniveaus mogelijk: binnen team, organisatie, Vlaams niveau…
- Evidence based practice (EBP)
= gebruik maken van praktijken waarvan impact via onderzoeksresultaten is aangetoond.
Signaleren & EBP is onmogelijk zonder praktijkgericht onderzoek.
3. Literatuur versus empirisch onderzoek
Onderscheid:
Literatuuronderzoek => GEEN fase van eigen dataverzameling en/of analyse.
Reeds bestaande literatuur (bronnen) wordt grondig bestudeerd en weergegeven.
,Empirisch onderzoek => fase van dataverzameling en/of analyse.
Literatuuronderzoek maakt deel uit van elk empirisch onderzoek:
➔ empirisch onderzoek bouwt verder op bestaande theoretische en methodologische kennis.
Belangrijk in verschillende fases van empirisch onderzoek:
- Afbakening van probleem tot probleemstelling
- Formulering van onderzoeksvragen
- Ontwerpen van onderzoek (grondvorm, dataverzamelingsmethode, te toetsen hypothesen…)
Goed literatuuronderzoek:
WEL: kritische bespreking van meest relevante info
NIET: simpele opsomming van alle beschikbare info
Relevante bronnen:
Zoeken via goede zoektermen, slim zoeken, zowel vak- als wetenschappelijke literatuur,
verschillende soorten bronnen, onderzoeksrapporten, controleer bruikbaarheid (relevantie,
actualiteit, betrouwbaarheid), refereren naar bronnen in APA-stijl.
4. Kwantitatief versus kwalitatief onderzoek
2 grondvormen in empirisch onderzoek:
• Kwantitatief onderzoek
= cijfermatige gegevens.
= type onderzoek waarbij de onderzoeker gegevens/data verzamelt die in cijfers uit te
drukken zijn. Doel is om objectieve kennis over de werkelijkheid te verkrijgen. Analyse
gebeurt via berekeningen of statistische analyse. Men probeert tot bevindingen te komen die
naar een grotere achterliggende groep te veralgemenen zijn.
Bv. ziekteverzuim onder gescheiden en niet-gescheiden werknemers.
• Kwalitatief onderzoek
= analyse van gegevens van een interview.
= type onderzoek dat gericht is op het begrijpen van menselijke ervaringen en perspectieven.
Gegevens zijn niet in cijfers uit te drukken. Doel is om rijke, gedetailleerde informatie te
verkrijgen over complexe, subjectieve ervaringen. Resultaten zijn meestal specifiek voor een
bepaalde setting of groep mensen.
Daarom zijn ze niet bedoeld om breed te generaliseren.
Bv. mensen in latrelatie.
→ Ook combinatie mogelijk = multimethodenonderzoek
Vertrekpunt: ander ontologisch perspectief
= opvattingen over de aard van de werkelijkheid. Hoe wij de werkelijkheid zien.
Ontologisch perspectief van kwantitatief onderzoek = er is maar één werkelijkheid.
Werkelijkheid is externe realiteit die bestaat buiten onze gedachten en percepties omdat
en voor iedereen hetzelfde is.
,Men kan dus objectieve kennis over de werkelijkheid bekomen.
➢ Door: (kwantificeerbare) verschijnselen te categoriseren en te tellen + nadien statistisch te
analyseren.
Onderzoeksvragen gaan over: hoeveel, hoe groot, hoe vaak of in welke mate iets in de
werkelijkheid voorkomt.
Ontologisch perspectief van kwalitatief onderzoek = er zijn meerdere, subjectieve
werkelijkheden.
➢ Werkelijkheid is afhankelijk van menselijke interpretaties en ervaringen/belevingen.
➢ Verschillende mensen kunnen eenzelfde situatie op een andere manier
ervaren/beleven.
Kennis bekomt men door het diepgaand begrijpen / ‘verstehen’, door tot hun leefwereld
door te dringen.
Op deze wijze wordt rijke, gedetailleerde informatie bekomen die niet in cijfers uit te
drukken is.
Breed generaliseren van bevindingen is NIET de bedoeling.
5. Kennisgericht versus ontwerpend praktijkgericht onderzoek
Kennisgericht praktijkgericht onderzoek
• Leidt tot kennis & inzicht in het praktijkprobleem
• Vaak mondt dit uit in aanbevelingen om veranderingen/interventies door te voeren in de
praktijk.
Ontwerpend praktijkgericht onderzoek
• Leidt tot effectieve interventies in de praktijk die men test en bijstuurt
• Er gaat kennisgericht praktijkonderzoek aan vooraf.
6. Stappen in praktijkgericht onderzoek
Stappen in kennisgericht praktijkgericht onderzoek:
1. Oriënteren en richten
= formuleren van de probleemstelling en de onderzoeksvragen. (zie H2)
2. Plannen
= plannen van het onderzoek.
3. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens.
4. Analyseren
= analyse van de gegevens.
5. Rapporteren
= rapporteren van het onderzoek.
, Stappen in ontwerpend praktijkgericht onderzoek, in 2 fases:
→ cyclisch karakter
FASE 1:
1. Oriënteren en richten
= formuleren van de probleemstelling en de onderzoeksvragen.
2. Plannen
= plannen van het onderzoek.
3. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens.
4. Analyseren
= analyse van de gegevens (om tot een ontwerp te komen).
FASE 2:
5. Ontwerpen
= in de praktijk brengen van het ontwerp.
6. Plannen
= plannen van het onderzoek (om het ontwerp te evalueren).
7. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens (om het ontwerp te evalueren).
8. Analyseren
= analyse van de gegevens (= de eigenlijke evaluatie van het ontwerp, met eventueel een
herhaling van stap 5 t.e.m. 8).
9. Rapporteren
= rapporteren van het onderzoek.
H1: Introductie
1. Omschrijving praktijkgericht onderzoek
Dagdagelijks onderzoek VS wetenschappelijk onderzoek:
Wetenschappelijk onderzoek = doelgericht proces, waarbij men op een systematische manier,
betrouwbare en geldige gegevens / data verzamelt & analyseert, om onderzoeksvragen te
beantwoorden, die vertrekken van een probleemstelling.
➔ praktijkgericht onderzoek
= via kennis en inzicht, bijdragen aan de oplossing van een praktijkprobleem.
(hogescholen & universiteiten)
Bv. onderzoek naar de factoren die de toegang tot schuldhulpverlening belemmeren.
➔ fundamenteel onderzoek
= de algemene kennis over de werkelijkheid vergroten. (enkel universiteiten)
→ hieruit kunnen praktische oplossingen voortvloeien, maar is NIET het primaire doel!
Bv. onderzoek naar hoe sociale ongelijkheid ontstaat & in stand wordt gehouden.
2. Nut van praktijkgericht onderzoek
Sinds 1994 → praktijkgericht onderzoek = een kernopdracht van hogescholen.
Redenen:
• Band versterken tussen opleiding, werkveld en wetenschappelijke wereld.
• Innovatie binnen de betrokken sector.
• Expertiseopbouw & professionalisering van de medewerkers.
• Kwaliteitsvolle onderwijs- en curriculumvernieuwing.
• Sterk gevormde alumni (afgestudeerden).
Aandacht voor praktijkgericht onderzoek komt ook van hogescholen die studenten wil laten
groeien tot excellente professionals → het beroepsmatig handelen verbeteren.
Binnen sociaal werk, nood aan:
- Signaleren
= wijzen op lacunes in het beleid & sociale wantoestanden aanklagen.
→ op verschillende beleidsniveaus mogelijk: binnen team, organisatie, Vlaams niveau…
- Evidence based practice (EBP)
= gebruik maken van praktijken waarvan impact via onderzoeksresultaten is aangetoond.
Signaleren & EBP is onmogelijk zonder praktijkgericht onderzoek.
3. Literatuur versus empirisch onderzoek
Onderscheid:
Literatuuronderzoek => GEEN fase van eigen dataverzameling en/of analyse.
Reeds bestaande literatuur (bronnen) wordt grondig bestudeerd en weergegeven.
,Empirisch onderzoek => fase van dataverzameling en/of analyse.
Literatuuronderzoek maakt deel uit van elk empirisch onderzoek:
➔ empirisch onderzoek bouwt verder op bestaande theoretische en methodologische kennis.
Belangrijk in verschillende fases van empirisch onderzoek:
- Afbakening van probleem tot probleemstelling
- Formulering van onderzoeksvragen
- Ontwerpen van onderzoek (grondvorm, dataverzamelingsmethode, te toetsen hypothesen…)
Goed literatuuronderzoek:
WEL: kritische bespreking van meest relevante info
NIET: simpele opsomming van alle beschikbare info
Relevante bronnen:
Zoeken via goede zoektermen, slim zoeken, zowel vak- als wetenschappelijke literatuur,
verschillende soorten bronnen, onderzoeksrapporten, controleer bruikbaarheid (relevantie,
actualiteit, betrouwbaarheid), refereren naar bronnen in APA-stijl.
4. Kwantitatief versus kwalitatief onderzoek
2 grondvormen in empirisch onderzoek:
• Kwantitatief onderzoek
= cijfermatige gegevens.
= type onderzoek waarbij de onderzoeker gegevens/data verzamelt die in cijfers uit te
drukken zijn. Doel is om objectieve kennis over de werkelijkheid te verkrijgen. Analyse
gebeurt via berekeningen of statistische analyse. Men probeert tot bevindingen te komen die
naar een grotere achterliggende groep te veralgemenen zijn.
Bv. ziekteverzuim onder gescheiden en niet-gescheiden werknemers.
• Kwalitatief onderzoek
= analyse van gegevens van een interview.
= type onderzoek dat gericht is op het begrijpen van menselijke ervaringen en perspectieven.
Gegevens zijn niet in cijfers uit te drukken. Doel is om rijke, gedetailleerde informatie te
verkrijgen over complexe, subjectieve ervaringen. Resultaten zijn meestal specifiek voor een
bepaalde setting of groep mensen.
Daarom zijn ze niet bedoeld om breed te generaliseren.
Bv. mensen in latrelatie.
→ Ook combinatie mogelijk = multimethodenonderzoek
Vertrekpunt: ander ontologisch perspectief
= opvattingen over de aard van de werkelijkheid. Hoe wij de werkelijkheid zien.
Ontologisch perspectief van kwantitatief onderzoek = er is maar één werkelijkheid.
Werkelijkheid is externe realiteit die bestaat buiten onze gedachten en percepties omdat
en voor iedereen hetzelfde is.
,Men kan dus objectieve kennis over de werkelijkheid bekomen.
➢ Door: (kwantificeerbare) verschijnselen te categoriseren en te tellen + nadien statistisch te
analyseren.
Onderzoeksvragen gaan over: hoeveel, hoe groot, hoe vaak of in welke mate iets in de
werkelijkheid voorkomt.
Ontologisch perspectief van kwalitatief onderzoek = er zijn meerdere, subjectieve
werkelijkheden.
➢ Werkelijkheid is afhankelijk van menselijke interpretaties en ervaringen/belevingen.
➢ Verschillende mensen kunnen eenzelfde situatie op een andere manier
ervaren/beleven.
Kennis bekomt men door het diepgaand begrijpen / ‘verstehen’, door tot hun leefwereld
door te dringen.
Op deze wijze wordt rijke, gedetailleerde informatie bekomen die niet in cijfers uit te
drukken is.
Breed generaliseren van bevindingen is NIET de bedoeling.
5. Kennisgericht versus ontwerpend praktijkgericht onderzoek
Kennisgericht praktijkgericht onderzoek
• Leidt tot kennis & inzicht in het praktijkprobleem
• Vaak mondt dit uit in aanbevelingen om veranderingen/interventies door te voeren in de
praktijk.
Ontwerpend praktijkgericht onderzoek
• Leidt tot effectieve interventies in de praktijk die men test en bijstuurt
• Er gaat kennisgericht praktijkonderzoek aan vooraf.
6. Stappen in praktijkgericht onderzoek
Stappen in kennisgericht praktijkgericht onderzoek:
1. Oriënteren en richten
= formuleren van de probleemstelling en de onderzoeksvragen. (zie H2)
2. Plannen
= plannen van het onderzoek.
3. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens.
4. Analyseren
= analyse van de gegevens.
5. Rapporteren
= rapporteren van het onderzoek.
, Stappen in ontwerpend praktijkgericht onderzoek, in 2 fases:
→ cyclisch karakter
FASE 1:
1. Oriënteren en richten
= formuleren van de probleemstelling en de onderzoeksvragen.
2. Plannen
= plannen van het onderzoek.
3. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens.
4. Analyseren
= analyse van de gegevens (om tot een ontwerp te komen).
FASE 2:
5. Ontwerpen
= in de praktijk brengen van het ontwerp.
6. Plannen
= plannen van het onderzoek (om het ontwerp te evalueren).
7. Verzamelen
= verzamelen van de gegevens (om het ontwerp te evalueren).
8. Analyseren
= analyse van de gegevens (= de eigenlijke evaluatie van het ontwerp, met eventueel een
herhaling van stap 5 t.e.m. 8).
9. Rapporteren
= rapporteren van het onderzoek.
