20/20!!! Samenvatting financiële markten en producten '24-'25

Financiële markten en producten – semester 2, 2024-2025
MODULE 2: FINANCIËLE VERRICHTINGEN – DE BEURS
Beleggings- en financieringsverrichtingen via de beurs
- De beurs is een financiële markt

HOOFDSTUK 1: FINANCIËLE MARKTEN
1. Algemeen
Wat is een financiële markt?
- De markt voor financiële producten
o Financiële producten zullen voornamelijk obligaties en aandelen bevatten

- Financiële markt = beurs
- De plaats waar vraag en aanbod van financiële producten samenkomt
- Financiële producten zullen hierop verhandelt worden

Spaaroverschotten bij
institutionele en particuliere
beleggers




Obligatie Financiël Aandele
s e markt n



Spaartekorten bij bedrijven
en de overheid


Partijen die spaaroverschotten hebben – inkomen > uitgaven
- Kunnen overschotten gaan beleggen  beleggers
o 2 soorten beleggers: particuliere of institutionele belegger
 Particulier: gaat over kleine bedragen – gaat over weinig geld maar zijn met velen
 Institutioneel: veel geld om te beleggen maar zijn met weinigen om te beleggen
 Bv. pensioenfondsen, verzekeringen…

Partijen die spaartekorten hebben – inkomen < uitgaven
- Bedrijven en overheden hebben geld te kort
- Tekort gaan invullen / dekken door geld te gaan zoeken
o Geld zoeken op 2 manieren
 Obligaties uitgeven
 Vorm van vreemd vermogen (= schulden)

 Aandelen uitgeven
 Vorm van eigen vermogen (= kapitaal dat beleggers inbrengen in het bedrijf)

- Obligaties en aandelen worden verhandeld op de financiële markt
o Beleggers zullen deze producten kunnen aankopen

Schema is een vereenvoudiging van de werkelijkheid
- Geen rekening gehouden met banken
- Bedrijven en overheden zijn niet de enigen die geld te kort hebben – denk ook aan
gezinnen
o Bv. bij de aankoop van een huis is er extra geld nodig – kunnen een lening aangaan
bij de bank
1

, o Gezinnen kunnen er niet voor kiezen aandelen of obligaties te gaan uitgeven
- Bedrijven kunnen zowel aandelen als obligaties uitgeven, de overheid kan enkel
obligaties uitgeven

Een financiële markt is een plek (fysiek of digitaal) waar kopers en verkopers financiële
activa verhandelen, zoals aandelen, obligaties, valuta en grondstoffen. Deze markten
spelen een cruciale rol in de economie door kapitaalstromen te vergemakkelijken en
beleggers de mogelijkheid te geven om te investeren en risico’s te spreiden.

Obligaties zijn schuldbewijzen die door overheden, bedrijven of andere instellingen worden
uitgegeven om geld op te halen. Wanneer je een obligatie koopt, leen je in feite geld aan de
uitgever (bijvoorbeeld een overheid of bedrijf) en ontvang je daarvoor rente (ook
wel couponrente genoemd).
- Bedrijven en de overheid kunnen deze uitgeven
o Bedrijfsobligaties
o Overheidsobligaties

Aandelen zijn eigendomsbewijzen van een bedrijf. Wanneer je een aandeel koopt, word je
mede-eigenaar van dat bedrijf en heb je recht op een deel van de winst en soms stemrecht
bij aandeelhoudersvergaderingen.
Verrichtingen
Beleggers die overschotten hebben gaan beleggingsverrichtingen uitvoeren
Zij die geld te kort hebben – bedrijven / overheid – gaan financieringsverrichtingen uitvoeren

Verschillen obligaties en aandelen
1. Uitbetaling bij faling emittent
- Emittent = de uitgever van de obligatie of het aandeel
- We gaan ervan uit dat de overheid nooit in faling kan gaan
- Bedrijven kunnen wel in faling gaan
o Kunnen zowel obligaties en aandelen uitgeven

- Bij faling wordt een curator aangesteld om zoveel mogelijk geld te gaan recupereren,
voor zij die er recht op hebben
o We gaan ervan uit dat enkel zij met obligaties en aandelen nog geld tegoed hebben
van het bedrijf
 Obligaties zullen het eerst terugbetaald worden omdat dit schulden zijn, deze
moeten altijd terugbetaald worden in de mate van het mogelijke
- Bij onvoldoende geld zal de keuze moeten gemaakt worden hoeveel iedereen
terug zal krijgen

 Als er nog geld overblijft, zullen de aandeelhouders geheel of gedeeltelijk
terugbetaald worden
- Zijn geen schulden, dus hoeven op zich niet terugbetaald te worden
- Meer risico bij aandelen – de kans dat je je geld terugziet bij faling is een stuk
kleiner

2. Opbrengst die uitbetaald wordt aan de bezitter van het financiële product
- Beide financiële producten betalen een opbrengst aan de bezitten van het financiële
product
o Bij obligaties wordt de opbrengst vooraf vastgesteld
 = coupon, een bedrag in euro – geen percentages

o Minder risico, meer zekerheid

- Bij aandelen krijg je een dividend – afhankelijk van hoe goed / slecht het gaat met het
bedrijf – wordt niet vooraf vastgelegd
2

, o Meer risico, minder zekerheid

3. De looptijd
- Een obligatie heeft een eindige looptijd – je krijgt het bedrag dat je investeerde terug na
afloop
o Meestal 5 tot 10 jaar

- Aandelen hebben een oneindige looptijd – je krijgt het geld nooit terug
o Je kan het wel proberen verkopen aan iemand anders als je het geld dringend nodig
hebt




Balans van het bedrijf
ACTIEF PASSIEF
Eigen vermogen
- Aandelen

Vreemd vermogen
- Obligaties
- Bankleningen
- Handelsschulden

Zowel aandelen als obligaties terug te vinden op de passiefzijde van de balans
- Aandelen = eigen vermogen
- Obligaties = vreemd vermogen

2. Voordelen financiële markten
Voordeel 1
- De beurs zorgt voor het kanaliseren van kapitaaloverschotten en -tekorten
o Te beleggen middelen van vaak veel kleine beleggers worden gebundeld
o Kunnen voorzien in de grote financiële behoeften van ondernemingen

Voordeel 2
- De beurs zorgt voor een transparante prijsvorming
o Investeerders hebben op elk moment een idee van de waarde van een financieel
product of effect door permanente affichering van koersen
o Prijs van een effect op een bepaald moment is voor alle investeerders gelijk

Voordeel 3
- De beurs biedt een referentiekader voor de beleggers

3

, o Door middel van berekende beursindexen die het algemeen verloop van de beurs
weergeven voor een korf van aandelen of voor een sector, beschikt de belegger over
een benchmark
o Kan met eigen formule vergeleken worden

Voordeel 4
- Door de beurs worden transactiekosten en tijdskosten beperkt
o Beurs bundelt alle verkoop- en aankooporders en de eraan verkopen prijzen
o Zorgt voor efficiëntere afhandeling van transactief
o Beurzen verhogen de verhandelbaarheid of liquiditeit van de effecten
Voordeel 5
- De beurs laat risicospreiding toe
o Door grote aanbod aan effecten en grote variëteit binnen een productgroep kan de
investeerder een gediversifieerde portefeuille samenstellen
o Kan de kans op grote verliezen door het ineenstorten van de koersen van een effect
beperken

3. Soorten
Types financiële markten
1. Primaire vs. secundaire markt




- Emissie = de uitgifte, het uitgeven van een nieuw financieel product – op tijdstip 0
- Tijdens de levensloop kan het product verhandeld worden op de financiële markt
- Primaire markt = de markt waar nieuwe financiële producten worden uitgegeven
o Duurt ongeveer 1 week voor het product verhuist naar de secundaire markt
o Heeft belang waar je gaat aankopen
 Op de primaire markt kan je als belegger enkel aankopen met de emittent als
tegenpartij
 Geld zal rechtstreeks naar de emittent gaan

- Secundaire markt = plaats waar bestaande financiële producten verhandeld worden
o Emittent speelt hier niet meer mee
o Het product EN het geld worden verwisseld tussen 2 beleggers

2. Geldmarkt vs. kapitaalmarkt
- De looptijd is de tijd die verstrijkt tussen de emissie en de einddatum
o Restlooptijd is wat er nog overschiet van de looptijd

- Op de geldmarkt worden alle financiële producten verhandeld met een restlooptijd van
minder dan 1 jaar
- Op de kapitaalmarkt worden alle financiële producten verhandeld met een restlooptijd
van meer dan 1 jaar
o Elke obligatie zal bijgevolg overgaan van de kapitaalmarkt naar de geldmarkt
wanneer het laatste jaar van de periode start
o Aandelen zullen enkel verhandeld worden op de kapitaalmarkt omdat aandelen een
oneindige looptijd – en dus oneindige restlooptijd hebben

Bv. je verhandelt een obligatie van 5 jaar
- De obligatie zal verhandeld worden op de kapitaalmarkt

Bv. je verhandelt een obligatie die nog een restlooptijd heeft van 8 maanden
4