INTRODUCTIE TOT ORGANISCHE
STOFFEN
Alkanen: koolwaterstoffen die alleen enkelvoudige bindingen
bevatten
CnH2n + 2
Structuurisomeren: zelfde brutoformule, andere structuur
Bv. butaan en 2-methylpropaan
Hoe groter molecule, hoe meer structuurisomeren
ISO: duidt op een een vertakte isomeer
BV. Isobutaan = isomeer van buitaan die vertakt is 2-methylpropaan
ALKYLSUBSTITUENTEN
Bekom je door een H uit een alkaan te verwijderen
Bv. methaan (CH4) – 1 H = CH3 - CH3CH2 CH3CH2 CH3CH2 CH2 CH3CH2 CH2 CH2 R-
methyl - CH2- CH2 - CH2-
Meth Ethyl Propyl Butyl Pentyl Alk
yl yl
Primair carbon: 1 andere C aan verbonden
Secundair carbon: 2 andere C’s aan verbonden
Tertiair carbon: 3 andere C’s aan verbonden
Primair waterstof: gebonden aan primaire C
Tertiair waterstof: gebonden aan tertiair C
NAAMGEVING ALKANEN
1. Bepaal langste keten
2. Nummer zodat substituenten laagste nummering hebben
3. Substituenten in alfabetische volgorde zetten
Prefixen worden genegeerd!! ⚠️Iso en cyclo worden niet
genegeerd
ISOpropyl want vertakt
⚠️Beide richtingen dezelfde nummers = nummeren zodat substituent eerst in
aflfabet kleinste nummer krijgt
⚠️2 ketens met evenveel C’s = keten kiezen met meeste substituenten
CYCLOALKANEN
Koolstofatomen in een ring “cyclo”
CnH2n
⚠️1 substituent = geen nummering TENZIJ substituent meer C-atomen heeft
dan ring
, HALOGEENALKANEN
# alkylgroepen verbonden met C waarop halogeen gebonden is bepaald
prim/sec/tert halogeenalkaan
ANDERE NAAMGEVING
Vinyl = etheen waarin 1 H is vervangen
ETHER – O
Symmetrisch ether: 2 alkylsubstituenten zijn identiek
Stam kortste R + OXY + naam langste R
ALCOHOLEN – OH
# alkylgroepen gebonden aan C waar OH op staat bepaald prim/sec/tert alcohol
Naam R – plaats OH – prefix voor aantal + OL (2 OH’s = Diol)
⚠️Functionele groep moet in langste keten zitten
⚠️Functionele groep moet kleinste nummer krijgen
⚠️Functionele groep + substituent = functionele groep laagste nummer
⚠️Cyclische verbinding = functionele groep NIET genummerd, altijd positie 1
AMINE – NH2
⚠️
(N – naam alkylgroep aan N – )plaats amine – naam R + AMINE
Quaternair ammoniumzout: stikstofverbinding met 4 gebonden alkylgroepen
FYSISCHE EIGENSCHAPPEN
INTERMOLECULAIRE KRACHTEN
= tussen verschillende moleculen
Hoe sterker, hoe meer moleculen samengehouden worden, hoe hoger
kookpunt
Van der Waals krachten:
STOFFEN
Alkanen: koolwaterstoffen die alleen enkelvoudige bindingen
bevatten
CnH2n + 2
Structuurisomeren: zelfde brutoformule, andere structuur
Bv. butaan en 2-methylpropaan
Hoe groter molecule, hoe meer structuurisomeren
ISO: duidt op een een vertakte isomeer
BV. Isobutaan = isomeer van buitaan die vertakt is 2-methylpropaan
ALKYLSUBSTITUENTEN
Bekom je door een H uit een alkaan te verwijderen
Bv. methaan (CH4) – 1 H = CH3 - CH3CH2 CH3CH2 CH3CH2 CH2 CH3CH2 CH2 CH2 R-
methyl - CH2- CH2 - CH2-
Meth Ethyl Propyl Butyl Pentyl Alk
yl yl
Primair carbon: 1 andere C aan verbonden
Secundair carbon: 2 andere C’s aan verbonden
Tertiair carbon: 3 andere C’s aan verbonden
Primair waterstof: gebonden aan primaire C
Tertiair waterstof: gebonden aan tertiair C
NAAMGEVING ALKANEN
1. Bepaal langste keten
2. Nummer zodat substituenten laagste nummering hebben
3. Substituenten in alfabetische volgorde zetten
Prefixen worden genegeerd!! ⚠️Iso en cyclo worden niet
genegeerd
ISOpropyl want vertakt
⚠️Beide richtingen dezelfde nummers = nummeren zodat substituent eerst in
aflfabet kleinste nummer krijgt
⚠️2 ketens met evenveel C’s = keten kiezen met meeste substituenten
CYCLOALKANEN
Koolstofatomen in een ring “cyclo”
CnH2n
⚠️1 substituent = geen nummering TENZIJ substituent meer C-atomen heeft
dan ring
, HALOGEENALKANEN
# alkylgroepen verbonden met C waarop halogeen gebonden is bepaald
prim/sec/tert halogeenalkaan
ANDERE NAAMGEVING
Vinyl = etheen waarin 1 H is vervangen
ETHER – O
Symmetrisch ether: 2 alkylsubstituenten zijn identiek
Stam kortste R + OXY + naam langste R
ALCOHOLEN – OH
# alkylgroepen gebonden aan C waar OH op staat bepaald prim/sec/tert alcohol
Naam R – plaats OH – prefix voor aantal + OL (2 OH’s = Diol)
⚠️Functionele groep moet in langste keten zitten
⚠️Functionele groep moet kleinste nummer krijgen
⚠️Functionele groep + substituent = functionele groep laagste nummer
⚠️Cyclische verbinding = functionele groep NIET genummerd, altijd positie 1
AMINE – NH2
⚠️
(N – naam alkylgroep aan N – )plaats amine – naam R + AMINE
Quaternair ammoniumzout: stikstofverbinding met 4 gebonden alkylgroepen
FYSISCHE EIGENSCHAPPEN
INTERMOLECULAIRE KRACHTEN
= tussen verschillende moleculen
Hoe sterker, hoe meer moleculen samengehouden worden, hoe hoger
kookpunt
Van der Waals krachten:
