IE-recht aantekeningen
College 1: Inleiding
Soorten IE-rechten
1. Octrooirechten: Deze rechten beschermen technische uitvindingen op diverse gebieden zoals
werktuigbouwkunde, chemie, farmacie en informatica. Een octrooi biedt exclusieve
bescherming voor een periode van 20 jaar.
2. Modellenrecht: Dit recht beschermt tekeningen en modellen, zoals industrieel design. Het
gaat hierbij om de visuele kenmerken van een product, zoals lijnen, contouren, kleuren,
vormen en textuur. De maximale beschermingsduur is 25 jaar, verdeeld in periodes van vijf
jaar, waarbij na elke periode een verlenging vereist is. Na afloop van deze termijn mag het
ontwerp vrij worden gebruikt door derden.
3. Auteursrecht: Beschermt culturele prestaties zoals boeken, films, muziek en kunst. Het recht
omvat zowel morele als exploitatierechten: de maker behoudt zeggenschap over hoe het
werk wordt gebruikt en kan financiële voordelen halen uit de exploitatie ervan. De
bescherming blijft geldig tot 70 jaar na de dood van de maker.
4. Merkenrecht: Het merkenrecht beschermt tekens die een onderneming of product
onderscheiden van concurrenten, zoals logo’s, namen en slogans. Een merkregistratie geeft
de houder het exclusieve recht om het merk te gebruiken en derden te verbieden een
identiek of verwarrend gelijkend merk te hanteren. Merken kunnen onbeperkt worden
verlengd, mits tijdige vernieuwing plaatsvindt (doorgaans elke 10 jaar).
5. Handelsnaamrecht: Dit recht beschermt de naam waaronder een onderneming opereert en
voorkomt dat anderen een identieke of sterk gelijkende naam voeren als dit tot verwarring
kan leiden bij het publiek. Het handelsnaamrecht ontstaat door het feitelijk gebruik van de
naam in het handelsverkeer, zonder dat registratie vereist is. De bescherming blijft bestaan
zolang de naam actief wordt gebruikt.
6. Databankenrecht: Het databankrecht beschermt de investering in het opzetten, structureren
en onderhouden van databanken, mits er sprake is van een substantiële investering in tijd,
geld of moeite. Dit recht geldt 15 jaar en biedt de maker het exclusieve recht om
(substantiële delen van) de databank te kopiëren of beschikbaar te stellen.
7. Kwekersrecht: Dit recht beschermt nieuwe plantenrassen die door middel van veredeling zijn
ontwikkeld. De houder van het kwekersrecht krijgt exclusieve rechten op de productie,
verkoop en distributie van het nieuwe ras. De beschermingsduur is 25 tot 30 jaar, afhankelijk
van het gewastype.
1
,Het is mogelijk dat op een enkel object meerdere IE-rechten rusten, zoals een combinatie van
auteursrechten, octrooien en modellenrechten. Dit gebeurt wanneer een product verschillende
beschermingswaardige elementen bevat die onder verschillende vormen van intellectuele eigendom
vallen.
- Voorbeeld ‘een slimme speaker, Amazon Echo’: De spraakherkenningstechnologie en de
manier waarop de speaker reageert op commando’s (octrooirecht). Het unieke design en de
vorm van de speaker (modellenrecht). De software-interface, stemgeluiden en standaard
geïnstalleerde software (auteursrecht). De naam "Amazon Echo" en het logo (merkenrecht).
Intellectuele prestaties: auteursrechten, octrooi, modellenrechten, naburige rechten, etc.
Onderscheidingstekens: zorgen ervoor dat producten, diensten en ondernemingen herkenbaar
blijven en zich onderscheiden van concurrenten.
Belangrijke soorten onderscheidingstekens:
Merken: Onderscheiden namen, logo’s, kleurencombinaties of andere kenmerken van
producten en diensten van andere aanbieders.
Een merk kan bijvoorbeeld een bedrijfsnaam zijn (zoals "Nike"), een beeldmerk (zoals het
swoosh-logo) of een slagzin (zoals "Just Do It").
Handelsnamen: Beschermen de naam waaronder een onderneming opereert. Dit zorgt
ervoor dat bedrijven zich in het handelsverkeer van elkaar onderscheiden.
- Domeinnamen: Een internetadres dat vaak samenhangt met een handelsnaam of
merk. Een domeinnaam op zich geeft geen exclusief IE-recht, maar kan in bepaalde
gevallen wel beschermd worden tegen misleidend gebruik of domeinnaamkaping.
Soms kan een naam zowel als handelsnaam en als merk worden gebruikt. Een voorbeeld hiervan is
KLM: Als handelsnaam verwijst KLM naar het luchtvaartbedrijf als onderneming. Als merk is KLM
geregistreerd om producten en diensten te beschermen en te onderscheiden van concurrenten.
Registratie is verplicht voor merken, maar niet voor handelsnamen.
Onderscheidingstekens is oneindig. Dit voorkomt verwarring op de markt, aangezien meerdere
ondernemingen niet dezelfde handelsnaam kunnen gebruiken zonder onderscheidend vermogen te
verliezen.
Reden voor het bestaan van IE-recht:
Vrije concurrentie is het uitgangspunt, waarbij nabootsing in principe is toegestaan. Echter, IE-wetten
bieden bescherming tegen namaken, kopiëren, na-apen en parasitair meeliften.
De ratio achter het IE-recht kent twee hoofddoelstellingen:
1. Eerlijkheid in de handel (normering van de concurrentie en bescherming tegen oneerlijke
praktijken.)
2. Stimuleren van innovatie en creatie.
Sub 1. Eerlijkheid in de handel:
Intellectuele prestaties:
- Investeringen beschermen tegen goedkope namaak Voorkomt dat bedrijven oneigenlijk
profiteren van andermans investeringen.
- Auteurs/uitvinders erkennen en belonen voor hun werk voor de investeringen die zijn
gedaan. Dit stimuleert om verder te innoveren.
Onderscheidingstekens :
- Transparantie van de markt garanderen (bescherming tegen verwarringsgevaar)
Consumenten kunnen vertrouwen op de herkomst en kwaliteit van producten en diensten
(herkomstaanduiding).
- Voorkomen dat derden onrechtmatig profiteren van investeringen en goodwill van een merk.
2
,Sub 2. Stimuleren van innovatie en creatie:
Intellectuele prestaties:
- Exclusieve rechten zorgen ervoor dat investeringen lonend blijven. Zonder bescherming
zouden bedrijven minder snel investeren in onderzoek en ontwikkeling.
- Innovatie en diversiteit worden gestimuleerd door bescherming tegen ongeoorloofd gebruik.
Door ongeoorloofde kopieën te verbieden, blijven bedrijven gemotiveerd om te vernieuwen.
Onderscheidingstekens:
- Goodwill van bekende merken wordt beschermd Merken kunnen waarde opbouwen
zonder dat concurrenten hier onrechtmatig van profiteren.
- Merkenrecht fungeert als een strategisch marketinginstrument Sterke merken creëren
vertrouwen en loyaliteit bij consumenten, wat concurrentie stimuleert op basis van kwaliteit
en reputatie.
Actueel: Intellectuele eigendom (IE) speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van duurzame en
digitale innovaties. Door bescherming via octrooien, modellen- en merkenrecht worden investeringen
in groene technologieën en digitale toepassingen gestimuleerd.
Duurzaamheid: Octrooien beschermen innovaties zoals waterstoftechnologie en circulaire
productiemethoden. Merken en modellenrecht ondersteunen herkenbaarheid en duurzame
ontwerpen.
Digitalisering: Auteursrecht en databankrechten beschermen software, AI en data, terwijl
merken en handelsnamen online misbruik tegengaan.
IE-recht behoort tot het privaatrecht en valt onder de regels van ongeoorloofde mededinging.
- IE-recht valt onder het privaatrecht omdat het betrekking heeft op de juridische
verhoudingen tussen private partijen, zoals bedrijven, ondernemers en individuele uitvinders
of auteurs. Het stelt deze partijen in staat om hun rechten te claimen en te handhaven,
bijvoorbeeld door juridische stappen te ondernemen tegen inbreuk op hun IE-rechten. In dit
kader kunnen eigenaars van IE-rechten hun prestaties beschermen tegen onrechtmatig
gebruik of verveelvoudiging door derden.
- Daarnaast valt IE-recht ook onder de regels van ongeoorloofde mededinging, een belangrijk
onderdeel van het mededingingsrecht binnen het privaatrecht. Ongeoorloofde mededinging
betreft situaties waarin bedrijven of personen zich schuldig maken aan onrechtmatige
concurrentie, bijvoorbeeld door het kopiëren van producten, het misleiden van consumenten
of het profiteren van de inspanningen van anderen zonder toestemming. In dit kader biedt
het IE-recht bescherming tegen praktijken zoals namaak, verwarringsgevaar en meeliften.
IE-recht verschaft een exclusief/uitsluitend recht waarmee de eigenaar het gebruik door derden kan
beperken. Dit recht kan worden overgedragen of via een licentie beschikbaar worden gesteld aan
derden. De eigenaar kan het tegen ieder geldend maken (het is absoluut). Maar het is niet meest
omvattende recht zoals genoemd in art. 5:1 BW, want de eigenaar van de zaak kan doen wat hij wil
met de zaak en de maker kan daar niks over zeggen.
IE-rechten kunnen op twee manieren worden geëxploiteerd:
1. Goederenrechtelijke overdracht: IE-rechten zijn overdraagbare vermogensrechten, wat
betekent dat ze kunnen worden verkocht of overgedragen aan een andere partij. Bij
overdracht krijgt de nieuwe eigenaar alle rechten die aan het intellectuele eigendom zijn
verbonden, zoals het recht om het product te exploiteren, te licentiëren of te verkopen.
2. Verbintenisrechtelijke toestemming: In plaats van de rechten volledig over te dragen, kan de
rechthebbende toestemming voor gebruik verlenen via een licentieovereenkomst. Dit biedt
de licentiehouder het recht om het intellectuele eigendom te gebruiken, zonder dat het
eigendom van het recht zelf verandert.
3
, Inbreuk op IE-rechten is een ernstige zaak, aangezien deze rechten zijn vastgelegd in specifieke
wetten en de rechthebbende een exclusief recht wordt verleend. Dit betekent dat anderen zonder
toestemming geen gebruik mogen maken van het intellectuele eigendom.
- Wetgeving en bescherming: Alle IE-rechten zijn gebaseerd op wetten die in formele zin zijn
vastgesteld, zoals de octrooiwet, de auteurswet en de merkenwet. Deze wetten geven
rechthebbenden de juridische basis om hun rechten te claimen en te beschermen tegen
ongeoorloofd gebruik door derden.
- Exclusiviteit van het IE-recht: Het IE-recht verschaft de houder het exclusieve recht om het
intellectuele eigendom te exploiteren. Dit houdt in dat de eigenaar alleen het recht heeft om
te beslissen wie toegang heeft tot het gebruik van het werk, ontwerp of technologie.
- Inbreuk als onrechtmatige daad: Wanneer iemand inbreuk maakt op een IE-recht,
bijvoorbeeld door een product te kopiëren, wordt dit gekwalificeerd als een onrechtmatige
daad (er ontstaat recht op schadevergoeding). Dit komt doordat de inbreukmaker het
wettelijk beschermde recht van de eigenaar schendt.
Basisregel: vrijheid van mededinging is het uitgangspunt. IE vormt daarop een uitzondering.
Nabootsen mag (dus), tenzij de wet dit verbiedt.
Hoewel IE-rechten exclusiviteit bieden, zijn er wettelijke beperkingen om monopolieposities te
reguleren:
Begrenzing in duur: De bescherming die door IE-rechten wordt geboden is tijdelijk.
Bijvoorbeeld, een octrooi biedt 20 jaar exclusiviteit, en het auteursrecht blijft geldig tot 70
jaar na de dood van de maker. Na deze perioden vervallen de rechten, waardoor anderen
vrijelijk gebruik kunnen maken van het werk of de uitvinding.
Dwanglicenties: In bepaalde gevallen kan de overheid een gedwongen licentie opleggen,
waardoor een partij het recht krijgt om gebruik te maken van het IE-recht zonder de
toestemming van de rechthebbende. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer het gebruik van een
octrooi van groot openbaar belang is of wanneer het recht de concurrentie ernstig
belemmert.
Uitputting:
o Wanneer een product met toestemming van de rechthebbende op de markt is
gebracht, vervalt het IE-recht voor dat specifieke exemplaar.
o Uitputting geldt alleen voor het verkochte exemplaar, niet voor de rechten in het
algemeen.
Bij de registratie van een merk hoeft er niet direct gebruik van te worden gemaakt. De houder heeft
vijf jaar de tijd om te beslissen hoe het merk ingezet wordt. Dit biedt voordelen zoals zekerheid over
de bescherming, maar kan ook leiden tot misbruik, bijvoorbeeld door het speculatief vastleggen van
merken zonder daadwerkelijk gebruiksintentie of zonder dat je weet wat je ermee gaat doen.
De vraag is of slogans beschermd mogen worden als merk. ”Make America Great Again”.
Als een slogan in strijd is met de openbare orde / goede zeden, dan mag het geweigerd worden.
Derden kunnen bezwaar maken tegen een merkaanvraag. Deze derden worden de oppositie
genoemd.
Daarnaast kan je ook bezwaar maken als er onrechtmatig gebruik wordt gemaakt op jouw merk door
derden (door het na te maken en door te verkopen).
IE-wetten kennen beperkingen, bijvoorbeeld ten behoeve van de vrijheid van meningsuiting. Er moet
een evenwicht bestaan tussen de belangen van merkhouders en de maatschappelijke vrijheid.
4
College 1: Inleiding
Soorten IE-rechten
1. Octrooirechten: Deze rechten beschermen technische uitvindingen op diverse gebieden zoals
werktuigbouwkunde, chemie, farmacie en informatica. Een octrooi biedt exclusieve
bescherming voor een periode van 20 jaar.
2. Modellenrecht: Dit recht beschermt tekeningen en modellen, zoals industrieel design. Het
gaat hierbij om de visuele kenmerken van een product, zoals lijnen, contouren, kleuren,
vormen en textuur. De maximale beschermingsduur is 25 jaar, verdeeld in periodes van vijf
jaar, waarbij na elke periode een verlenging vereist is. Na afloop van deze termijn mag het
ontwerp vrij worden gebruikt door derden.
3. Auteursrecht: Beschermt culturele prestaties zoals boeken, films, muziek en kunst. Het recht
omvat zowel morele als exploitatierechten: de maker behoudt zeggenschap over hoe het
werk wordt gebruikt en kan financiële voordelen halen uit de exploitatie ervan. De
bescherming blijft geldig tot 70 jaar na de dood van de maker.
4. Merkenrecht: Het merkenrecht beschermt tekens die een onderneming of product
onderscheiden van concurrenten, zoals logo’s, namen en slogans. Een merkregistratie geeft
de houder het exclusieve recht om het merk te gebruiken en derden te verbieden een
identiek of verwarrend gelijkend merk te hanteren. Merken kunnen onbeperkt worden
verlengd, mits tijdige vernieuwing plaatsvindt (doorgaans elke 10 jaar).
5. Handelsnaamrecht: Dit recht beschermt de naam waaronder een onderneming opereert en
voorkomt dat anderen een identieke of sterk gelijkende naam voeren als dit tot verwarring
kan leiden bij het publiek. Het handelsnaamrecht ontstaat door het feitelijk gebruik van de
naam in het handelsverkeer, zonder dat registratie vereist is. De bescherming blijft bestaan
zolang de naam actief wordt gebruikt.
6. Databankenrecht: Het databankrecht beschermt de investering in het opzetten, structureren
en onderhouden van databanken, mits er sprake is van een substantiële investering in tijd,
geld of moeite. Dit recht geldt 15 jaar en biedt de maker het exclusieve recht om
(substantiële delen van) de databank te kopiëren of beschikbaar te stellen.
7. Kwekersrecht: Dit recht beschermt nieuwe plantenrassen die door middel van veredeling zijn
ontwikkeld. De houder van het kwekersrecht krijgt exclusieve rechten op de productie,
verkoop en distributie van het nieuwe ras. De beschermingsduur is 25 tot 30 jaar, afhankelijk
van het gewastype.
1
,Het is mogelijk dat op een enkel object meerdere IE-rechten rusten, zoals een combinatie van
auteursrechten, octrooien en modellenrechten. Dit gebeurt wanneer een product verschillende
beschermingswaardige elementen bevat die onder verschillende vormen van intellectuele eigendom
vallen.
- Voorbeeld ‘een slimme speaker, Amazon Echo’: De spraakherkenningstechnologie en de
manier waarop de speaker reageert op commando’s (octrooirecht). Het unieke design en de
vorm van de speaker (modellenrecht). De software-interface, stemgeluiden en standaard
geïnstalleerde software (auteursrecht). De naam "Amazon Echo" en het logo (merkenrecht).
Intellectuele prestaties: auteursrechten, octrooi, modellenrechten, naburige rechten, etc.
Onderscheidingstekens: zorgen ervoor dat producten, diensten en ondernemingen herkenbaar
blijven en zich onderscheiden van concurrenten.
Belangrijke soorten onderscheidingstekens:
Merken: Onderscheiden namen, logo’s, kleurencombinaties of andere kenmerken van
producten en diensten van andere aanbieders.
Een merk kan bijvoorbeeld een bedrijfsnaam zijn (zoals "Nike"), een beeldmerk (zoals het
swoosh-logo) of een slagzin (zoals "Just Do It").
Handelsnamen: Beschermen de naam waaronder een onderneming opereert. Dit zorgt
ervoor dat bedrijven zich in het handelsverkeer van elkaar onderscheiden.
- Domeinnamen: Een internetadres dat vaak samenhangt met een handelsnaam of
merk. Een domeinnaam op zich geeft geen exclusief IE-recht, maar kan in bepaalde
gevallen wel beschermd worden tegen misleidend gebruik of domeinnaamkaping.
Soms kan een naam zowel als handelsnaam en als merk worden gebruikt. Een voorbeeld hiervan is
KLM: Als handelsnaam verwijst KLM naar het luchtvaartbedrijf als onderneming. Als merk is KLM
geregistreerd om producten en diensten te beschermen en te onderscheiden van concurrenten.
Registratie is verplicht voor merken, maar niet voor handelsnamen.
Onderscheidingstekens is oneindig. Dit voorkomt verwarring op de markt, aangezien meerdere
ondernemingen niet dezelfde handelsnaam kunnen gebruiken zonder onderscheidend vermogen te
verliezen.
Reden voor het bestaan van IE-recht:
Vrije concurrentie is het uitgangspunt, waarbij nabootsing in principe is toegestaan. Echter, IE-wetten
bieden bescherming tegen namaken, kopiëren, na-apen en parasitair meeliften.
De ratio achter het IE-recht kent twee hoofddoelstellingen:
1. Eerlijkheid in de handel (normering van de concurrentie en bescherming tegen oneerlijke
praktijken.)
2. Stimuleren van innovatie en creatie.
Sub 1. Eerlijkheid in de handel:
Intellectuele prestaties:
- Investeringen beschermen tegen goedkope namaak Voorkomt dat bedrijven oneigenlijk
profiteren van andermans investeringen.
- Auteurs/uitvinders erkennen en belonen voor hun werk voor de investeringen die zijn
gedaan. Dit stimuleert om verder te innoveren.
Onderscheidingstekens :
- Transparantie van de markt garanderen (bescherming tegen verwarringsgevaar)
Consumenten kunnen vertrouwen op de herkomst en kwaliteit van producten en diensten
(herkomstaanduiding).
- Voorkomen dat derden onrechtmatig profiteren van investeringen en goodwill van een merk.
2
,Sub 2. Stimuleren van innovatie en creatie:
Intellectuele prestaties:
- Exclusieve rechten zorgen ervoor dat investeringen lonend blijven. Zonder bescherming
zouden bedrijven minder snel investeren in onderzoek en ontwikkeling.
- Innovatie en diversiteit worden gestimuleerd door bescherming tegen ongeoorloofd gebruik.
Door ongeoorloofde kopieën te verbieden, blijven bedrijven gemotiveerd om te vernieuwen.
Onderscheidingstekens:
- Goodwill van bekende merken wordt beschermd Merken kunnen waarde opbouwen
zonder dat concurrenten hier onrechtmatig van profiteren.
- Merkenrecht fungeert als een strategisch marketinginstrument Sterke merken creëren
vertrouwen en loyaliteit bij consumenten, wat concurrentie stimuleert op basis van kwaliteit
en reputatie.
Actueel: Intellectuele eigendom (IE) speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van duurzame en
digitale innovaties. Door bescherming via octrooien, modellen- en merkenrecht worden investeringen
in groene technologieën en digitale toepassingen gestimuleerd.
Duurzaamheid: Octrooien beschermen innovaties zoals waterstoftechnologie en circulaire
productiemethoden. Merken en modellenrecht ondersteunen herkenbaarheid en duurzame
ontwerpen.
Digitalisering: Auteursrecht en databankrechten beschermen software, AI en data, terwijl
merken en handelsnamen online misbruik tegengaan.
IE-recht behoort tot het privaatrecht en valt onder de regels van ongeoorloofde mededinging.
- IE-recht valt onder het privaatrecht omdat het betrekking heeft op de juridische
verhoudingen tussen private partijen, zoals bedrijven, ondernemers en individuele uitvinders
of auteurs. Het stelt deze partijen in staat om hun rechten te claimen en te handhaven,
bijvoorbeeld door juridische stappen te ondernemen tegen inbreuk op hun IE-rechten. In dit
kader kunnen eigenaars van IE-rechten hun prestaties beschermen tegen onrechtmatig
gebruik of verveelvoudiging door derden.
- Daarnaast valt IE-recht ook onder de regels van ongeoorloofde mededinging, een belangrijk
onderdeel van het mededingingsrecht binnen het privaatrecht. Ongeoorloofde mededinging
betreft situaties waarin bedrijven of personen zich schuldig maken aan onrechtmatige
concurrentie, bijvoorbeeld door het kopiëren van producten, het misleiden van consumenten
of het profiteren van de inspanningen van anderen zonder toestemming. In dit kader biedt
het IE-recht bescherming tegen praktijken zoals namaak, verwarringsgevaar en meeliften.
IE-recht verschaft een exclusief/uitsluitend recht waarmee de eigenaar het gebruik door derden kan
beperken. Dit recht kan worden overgedragen of via een licentie beschikbaar worden gesteld aan
derden. De eigenaar kan het tegen ieder geldend maken (het is absoluut). Maar het is niet meest
omvattende recht zoals genoemd in art. 5:1 BW, want de eigenaar van de zaak kan doen wat hij wil
met de zaak en de maker kan daar niks over zeggen.
IE-rechten kunnen op twee manieren worden geëxploiteerd:
1. Goederenrechtelijke overdracht: IE-rechten zijn overdraagbare vermogensrechten, wat
betekent dat ze kunnen worden verkocht of overgedragen aan een andere partij. Bij
overdracht krijgt de nieuwe eigenaar alle rechten die aan het intellectuele eigendom zijn
verbonden, zoals het recht om het product te exploiteren, te licentiëren of te verkopen.
2. Verbintenisrechtelijke toestemming: In plaats van de rechten volledig over te dragen, kan de
rechthebbende toestemming voor gebruik verlenen via een licentieovereenkomst. Dit biedt
de licentiehouder het recht om het intellectuele eigendom te gebruiken, zonder dat het
eigendom van het recht zelf verandert.
3
, Inbreuk op IE-rechten is een ernstige zaak, aangezien deze rechten zijn vastgelegd in specifieke
wetten en de rechthebbende een exclusief recht wordt verleend. Dit betekent dat anderen zonder
toestemming geen gebruik mogen maken van het intellectuele eigendom.
- Wetgeving en bescherming: Alle IE-rechten zijn gebaseerd op wetten die in formele zin zijn
vastgesteld, zoals de octrooiwet, de auteurswet en de merkenwet. Deze wetten geven
rechthebbenden de juridische basis om hun rechten te claimen en te beschermen tegen
ongeoorloofd gebruik door derden.
- Exclusiviteit van het IE-recht: Het IE-recht verschaft de houder het exclusieve recht om het
intellectuele eigendom te exploiteren. Dit houdt in dat de eigenaar alleen het recht heeft om
te beslissen wie toegang heeft tot het gebruik van het werk, ontwerp of technologie.
- Inbreuk als onrechtmatige daad: Wanneer iemand inbreuk maakt op een IE-recht,
bijvoorbeeld door een product te kopiëren, wordt dit gekwalificeerd als een onrechtmatige
daad (er ontstaat recht op schadevergoeding). Dit komt doordat de inbreukmaker het
wettelijk beschermde recht van de eigenaar schendt.
Basisregel: vrijheid van mededinging is het uitgangspunt. IE vormt daarop een uitzondering.
Nabootsen mag (dus), tenzij de wet dit verbiedt.
Hoewel IE-rechten exclusiviteit bieden, zijn er wettelijke beperkingen om monopolieposities te
reguleren:
Begrenzing in duur: De bescherming die door IE-rechten wordt geboden is tijdelijk.
Bijvoorbeeld, een octrooi biedt 20 jaar exclusiviteit, en het auteursrecht blijft geldig tot 70
jaar na de dood van de maker. Na deze perioden vervallen de rechten, waardoor anderen
vrijelijk gebruik kunnen maken van het werk of de uitvinding.
Dwanglicenties: In bepaalde gevallen kan de overheid een gedwongen licentie opleggen,
waardoor een partij het recht krijgt om gebruik te maken van het IE-recht zonder de
toestemming van de rechthebbende. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer het gebruik van een
octrooi van groot openbaar belang is of wanneer het recht de concurrentie ernstig
belemmert.
Uitputting:
o Wanneer een product met toestemming van de rechthebbende op de markt is
gebracht, vervalt het IE-recht voor dat specifieke exemplaar.
o Uitputting geldt alleen voor het verkochte exemplaar, niet voor de rechten in het
algemeen.
Bij de registratie van een merk hoeft er niet direct gebruik van te worden gemaakt. De houder heeft
vijf jaar de tijd om te beslissen hoe het merk ingezet wordt. Dit biedt voordelen zoals zekerheid over
de bescherming, maar kan ook leiden tot misbruik, bijvoorbeeld door het speculatief vastleggen van
merken zonder daadwerkelijk gebruiksintentie of zonder dat je weet wat je ermee gaat doen.
De vraag is of slogans beschermd mogen worden als merk. ”Make America Great Again”.
Als een slogan in strijd is met de openbare orde / goede zeden, dan mag het geweigerd worden.
Derden kunnen bezwaar maken tegen een merkaanvraag. Deze derden worden de oppositie
genoemd.
Daarnaast kan je ook bezwaar maken als er onrechtmatig gebruik wordt gemaakt op jouw merk door
derden (door het na te maken en door te verkopen).
IE-wetten kennen beperkingen, bijvoorbeeld ten behoeve van de vrijheid van meningsuiting. Er moet
een evenwicht bestaan tussen de belangen van merkhouders en de maatschappelijke vrijheid.
4
