INLEIDING INTERNATIONAAL
RECHT
Eerste Bachelor Rechten
2023-2024
ANEMOON SOETE
,Inleiding ................................................................................................................................ 7
Rechtstheorie perspectief................................................................................................... 7
Wat is internationaal recht .................................................................................................. 7
Achtergrond en rol........................................................................................................... 7
Rechtsleer ...................................................................................................................... 8
recht van coexistentie VS recht van cooperatie ............................................................. 8
primaire VS secundaire rechtsregels ............................................................................ 8
Definitie.......................................................................................................................... 9
Funtionele definitie...................................................................................................... 9
Formele definitie ......................................................................................................... 9
Historische evolutie ...................................................................................................... 10
Oudheid .................................................................................................................... 10
Middeleeuwen........................................................................................................... 10
17e eeuw ................................................................................................................... 10
18e en 19e eeuw ......................................................................................................... 10
18e eeuw................................................................................................................ 10
19e eeuw ............................................................................................................... 10
20ste eeuw ................................................................................................................. 11
Een horizontaal en onvolmaakt systeem ........................................................................ 12
Relevantie van het internationaal recht .......................................................................... 13
Bronnen van het internationaal recht .................................................................................... 15
Verdragen......................................................................................................................... 15
Algemeen ..................................................................................................................... 15
Wat is een verdrag ......................................................................................................... 16
Definitie .................................................................................................................... 16
bindende gevolgen .................................................................................................... 16
Tussen meerdere subjecten ....................................................................................... 17
Beheerst door het volkenrecht ................................................................................... 17
Vorm ......................................................................................................................... 17
Types verdragen ............................................................................................................ 18
Publicatie en registratie ................................................................................................. 18
Gewoonterecht ................................................................................................................ 19
Algemeen ..................................................................................................................... 19
Statenpraktijk ............................................................................................................... 19
Constitutieve voorwaarden ........................................................................................ 20
Densiteit................................................................................................................ 20
, Uniformiteit en consistentie ................................................................................... 20
Algemeenheid ....................................................................................................... 20
Duur ...................................................................................................................... 21
Communicerende vaten ......................................................................................... 21
Wiens statenpraktijk .................................................................................................. 21
Opinio juris ................................................................................................................... 23
Bewijs ....................................................................................................................... 23
Persistent objector ........................................................................................................ 24
Regionaal en lokaal ....................................................................................................... 24
Identificatie .................................................................................................................. 25
Verhouding tussen verdragsrecht en gewoonterecht ....................................................... 26
algemeen .................................................................................................................. 26
Belang van codificatie................................................................................................ 26
Blijvende relevantie ................................................................................................... 27
Algemene rechtsbeginselen .............................................................................................. 27
Quid ............................................................................................................................. 27
Belang .......................................................................................................................... 28
Voorbeelden ................................................................................................................. 28
Billijkheid...................................................................................................................... 28
Rechtspraak ..................................................................................................................... 28
Rechtsleer ....................................................................................................................... 29
Andere bronnen naast art. 38 IGH ..................................................................................... 29
Beslissingen en resoluties van internationale organisaties .............................................. 29
Eenzijdige handelingen en verklaringen .......................................................................... 30
Soft law ........................................................................................................................ 31
Hiërarchie ........................................................................................................................ 32
Verdragsrecht ...................................................................................................................... 33
begrip .............................................................................................................................. 33
Totstandkoming en inwerkingtreding ................................................................................. 34
Sluiten van het verdrag .................................................................................................. 34
Onderhandelingen..................................................................................................... 34
Instemming ............................................................................................................... 35
voorbehouden .............................................................................................................. 36
Inwerkingtreding ........................................................................................................... 38
basis ......................................................................................................................... 38
Voorlopige toepassing ............................................................................................... 39
, Focus op België en verdragen ........................................................................................ 39
Toepassing en interpretatie ............................................................................................... 40
Illustraties .................................................................................................................... 41
Wijziging van verdragen ..................................................................................................... 42
Nietigheid van verdragen ................................................................................................... 43
Relatieve nietigheidsgronden......................................................................................... 43
Absolute nietigheidsgronden ......................................................................................... 44
Beëindiging en schorsing van verdragen ............................................................................ 44
Collectief opzeggen ...................................................................................................... 45
Unilateraal opzeggen..................................................................................................... 45
Illustraties .................................................................................................................... 45
Bijzondere situaties ....................................................................................................... 46
Staten.................................................................................................................................. 48
Subjecten van internationaal recht .................................................................................... 48
Staten en hun totstandkoming .......................................................................................... 49
Wat is een staat?........................................................................................................... 49
(1) Grondgebied......................................................................................................... 49
(2) Permanente bevolking .......................................................................................... 50
(3) Regering die effectief gezag uitoefent..................................................................... 50
(4) Onafhankelijkheid................................................................................................. 51
Hoe komt een Staat tot stand?....................................................................................... 51
Vroeger ..................................................................................................................... 51
Nu ............................................................................................................................ 52
(1) zelfbeschikking in de koloniale context............................................................... 52
(2) Secessie buiten de koloniale context?................................................................ 54
(3) Dismembratio ................................................................................................... 55
(4) Fusie ................................................................................................................ 55
Rol van erkenning .......................................................................................................... 55
Feiten ....................................................................................................................... 55
Gevolgen................................................................................................................... 56
Verwerving en verlies van grondgebied ........................................................................... 58
Statenopvolging ............................................................................................................ 60
Positie van Staten ............................................................................................................. 62
Algemeen ..................................................................................................................... 62
Soevereine gelijkheid ................................................................................................. 62
Geweldverbod ........................................................................................................... 63
RECHT
Eerste Bachelor Rechten
2023-2024
ANEMOON SOETE
,Inleiding ................................................................................................................................ 7
Rechtstheorie perspectief................................................................................................... 7
Wat is internationaal recht .................................................................................................. 7
Achtergrond en rol........................................................................................................... 7
Rechtsleer ...................................................................................................................... 8
recht van coexistentie VS recht van cooperatie ............................................................. 8
primaire VS secundaire rechtsregels ............................................................................ 8
Definitie.......................................................................................................................... 9
Funtionele definitie...................................................................................................... 9
Formele definitie ......................................................................................................... 9
Historische evolutie ...................................................................................................... 10
Oudheid .................................................................................................................... 10
Middeleeuwen........................................................................................................... 10
17e eeuw ................................................................................................................... 10
18e en 19e eeuw ......................................................................................................... 10
18e eeuw................................................................................................................ 10
19e eeuw ............................................................................................................... 10
20ste eeuw ................................................................................................................. 11
Een horizontaal en onvolmaakt systeem ........................................................................ 12
Relevantie van het internationaal recht .......................................................................... 13
Bronnen van het internationaal recht .................................................................................... 15
Verdragen......................................................................................................................... 15
Algemeen ..................................................................................................................... 15
Wat is een verdrag ......................................................................................................... 16
Definitie .................................................................................................................... 16
bindende gevolgen .................................................................................................... 16
Tussen meerdere subjecten ....................................................................................... 17
Beheerst door het volkenrecht ................................................................................... 17
Vorm ......................................................................................................................... 17
Types verdragen ............................................................................................................ 18
Publicatie en registratie ................................................................................................. 18
Gewoonterecht ................................................................................................................ 19
Algemeen ..................................................................................................................... 19
Statenpraktijk ............................................................................................................... 19
Constitutieve voorwaarden ........................................................................................ 20
Densiteit................................................................................................................ 20
, Uniformiteit en consistentie ................................................................................... 20
Algemeenheid ....................................................................................................... 20
Duur ...................................................................................................................... 21
Communicerende vaten ......................................................................................... 21
Wiens statenpraktijk .................................................................................................. 21
Opinio juris ................................................................................................................... 23
Bewijs ....................................................................................................................... 23
Persistent objector ........................................................................................................ 24
Regionaal en lokaal ....................................................................................................... 24
Identificatie .................................................................................................................. 25
Verhouding tussen verdragsrecht en gewoonterecht ....................................................... 26
algemeen .................................................................................................................. 26
Belang van codificatie................................................................................................ 26
Blijvende relevantie ................................................................................................... 27
Algemene rechtsbeginselen .............................................................................................. 27
Quid ............................................................................................................................. 27
Belang .......................................................................................................................... 28
Voorbeelden ................................................................................................................. 28
Billijkheid...................................................................................................................... 28
Rechtspraak ..................................................................................................................... 28
Rechtsleer ....................................................................................................................... 29
Andere bronnen naast art. 38 IGH ..................................................................................... 29
Beslissingen en resoluties van internationale organisaties .............................................. 29
Eenzijdige handelingen en verklaringen .......................................................................... 30
Soft law ........................................................................................................................ 31
Hiërarchie ........................................................................................................................ 32
Verdragsrecht ...................................................................................................................... 33
begrip .............................................................................................................................. 33
Totstandkoming en inwerkingtreding ................................................................................. 34
Sluiten van het verdrag .................................................................................................. 34
Onderhandelingen..................................................................................................... 34
Instemming ............................................................................................................... 35
voorbehouden .............................................................................................................. 36
Inwerkingtreding ........................................................................................................... 38
basis ......................................................................................................................... 38
Voorlopige toepassing ............................................................................................... 39
, Focus op België en verdragen ........................................................................................ 39
Toepassing en interpretatie ............................................................................................... 40
Illustraties .................................................................................................................... 41
Wijziging van verdragen ..................................................................................................... 42
Nietigheid van verdragen ................................................................................................... 43
Relatieve nietigheidsgronden......................................................................................... 43
Absolute nietigheidsgronden ......................................................................................... 44
Beëindiging en schorsing van verdragen ............................................................................ 44
Collectief opzeggen ...................................................................................................... 45
Unilateraal opzeggen..................................................................................................... 45
Illustraties .................................................................................................................... 45
Bijzondere situaties ....................................................................................................... 46
Staten.................................................................................................................................. 48
Subjecten van internationaal recht .................................................................................... 48
Staten en hun totstandkoming .......................................................................................... 49
Wat is een staat?........................................................................................................... 49
(1) Grondgebied......................................................................................................... 49
(2) Permanente bevolking .......................................................................................... 50
(3) Regering die effectief gezag uitoefent..................................................................... 50
(4) Onafhankelijkheid................................................................................................. 51
Hoe komt een Staat tot stand?....................................................................................... 51
Vroeger ..................................................................................................................... 51
Nu ............................................................................................................................ 52
(1) zelfbeschikking in de koloniale context............................................................... 52
(2) Secessie buiten de koloniale context?................................................................ 54
(3) Dismembratio ................................................................................................... 55
(4) Fusie ................................................................................................................ 55
Rol van erkenning .......................................................................................................... 55
Feiten ....................................................................................................................... 55
Gevolgen................................................................................................................... 56
Verwerving en verlies van grondgebied ........................................................................... 58
Statenopvolging ............................................................................................................ 60
Positie van Staten ............................................................................................................. 62
Algemeen ..................................................................................................................... 62
Soevereine gelijkheid ................................................................................................. 62
Geweldverbod ........................................................................................................... 63