Krachtlijnen ........................................................................................................................................... 13
Belgische Staat .................................................................................................................................. 13
Een democratische rechtstaat .............................................................................................................. 16
De scheiding der machten ................................................................................................................ 17
De Rechtsstaat .................................................................................................................................. 19
Meergelaagde Staat in Europa .............................................................................................................. 21
De federale Staat Belgie .................................................................................................................... 21
Federalisering................................................................................................................................ 23
Vlaamse en andere deelstaten ......................................................................................................... 23
De europese Unie ............................................................................................................................. 26
De gemeenten en provincies ............................................................................................................ 27
Grondwettelijke teksten............................................................................................................................ 28
Inleiding ................................................................................................................................................ 28
Begrip Democratie ............................................................................................................................ 28
Grondwet als juridisch instrument ................................................................................................... 28
De grondwet als expressief instrument ............................................................................................ 29
De Belgische Grondwet ........................................................................................................................ 30
De grondwetgevende bevoegdheid .................................................................................................. 30
Formele Grondwet ........................................................................................................................ 30
Materiële Grondwet ..................................................................................................................... 31
De grondwetgevende procedure ...................................................................................................... 32
Formele Grondwet ........................................................................................................................ 32
Materiële Grondwet ..................................................................................................................... 34
De constitutieve autonomie van de deelstaten .................................................................................... 34
De basisverdragen van de EU................................................................................................................ 35
De wetgevende instellingen ...................................................................................................................... 37
Debatteren en organiseren ................................................................................................................... 37
Zelfbeslissen .......................................................................................................................................... 39
Directe democratie ........................................................................................................................... 39
Federaal ........................................................................................................................................ 40
Deelstaten ..................................................................................................................................... 41
Europese Unie ............................................................................................................................... 41
Lokaal ............................................................................................................................................ 41
Verkiezen en vertegenwoordigen ..................................................................................................... 42
, Het federale niveau ....................................................................................................................... 44
Kamer van volksvertegenwoordigers ........................................................................................ 44
verkiezingen .......................................................................................................................... 44
Samenstelling ........................................................................................................................ 46
Indeling ................................................................................................................................. 46
zitting .................................................................................................................................... 47
Ontbinding ............................................................................................................................ 47
Senaat ....................................................................................................................................... 48
Samenstelling ........................................................................................................................ 48
Ontbinding ............................................................................................................................ 48
Rechtspositie ............................................................................................................................. 48
Onverenigbaarheden ............................................................................................................ 48
Immuniteiten ............................................................................................................................ 49
Onverantwoordelijkheid ....................................................................................................... 49
Onschendbaarheid ................................................................................................................ 50
Het deelstatelijke niveau............................................................................................................... 51
Het Vlaams Parlement .............................................................................................................. 51
Het Waals Parlement ................................................................................................................ 52
Parlement Franse Gemeenschap .............................................................................................. 52
Parlement Duitstalige Gemeenschap........................................................................................ 52
Brussels Hoofdstedelijk Parlement ........................................................................................... 52
Het europees niveau ..................................................................................................................... 52
Europees Parlement.................................................................................................................. 52
Europese Raad .......................................................................................................................... 53
Raad van ministers .................................................................................................................... 53
Lokale niveau ................................................................................................................................ 54
De Vlaamse lokale gemeenten ................................................................................................. 54
De vlaamse provincies .............................................................................................................. 55
Wetgeven .................................................................................................................................................. 56
Het federale niveau............................................................................................................................... 56
Bevoegdheden .................................................................................................................................. 57
Procedure.......................................................................................................................................... 58
Monocameralisme en bicameralisme ........................................................................................... 58
Het tweekamerstelsel ............................................................................................................... 58
Aangelegenheden ..................................................................................................................... 59
, Procedureconflicten .................................................................................................................. 60
Wetgevingsprocedure ................................................................................................................... 60
Begin van initiatief .................................................................................................................... 60
Advies van de Raad van State ................................................................................................... 60
Inhoud van advies ..................................................................................................................... 61
Gevolgen van advies ................................................................................................................. 61
Behandeling in de Commissie ................................................................................................... 61
De behandeling in de plenaire vergadering .............................................................................. 62
Goedkeuring bij gewone meerderheid ..................................................................................... 62
Versterkte meerderhedeno ...................................................................................................... 62
De alarmbelprocedure .............................................................................................................. 62
Behandeling in de andere Kamer.............................................................................................. 63
De bekrachtiging en afkondiging .............................................................................................. 63
De bekendmaking en de inwerkingtreding ............................................................................... 64
De uitvoering............................................................................................................................. 64
Overdracht bevoegdheden ............................................................................................................... 64
Gewone opdrachtwetten .............................................................................................................. 64
Bijzonderemachtenwetten ............................................................................................................ 66
Buitengewonemachtenwetten ..................................................................................................... 66
Deelstatelijk niveau ............................................................................................................................... 66
Decreten en ordonnanties ................................................................................................................ 66
Wetgevingsprocedure ....................................................................................................................... 67
Overdracht van wetgevende bevoegdheden .................................................................................... 68
De Europese Unie ................................................................................................................................. 68
Verordeningen................................................................................................................................... 68
Richtlijn ............................................................................................................................................. 68
Wetgevingsprocedure ....................................................................................................................... 69
Overdracht van wetgevende bevoegdheden .................................................................................... 69
De Vlaamse gemeenten en provincies.................................................................................................. 69
Behoorlijk wetgeven ............................................................................................................................. 70
Algemene principes .......................................................................................................................... 70
Geen algemene principes ................................................................................................................. 70
De uitwerking de wet in de tijd ......................................................................................................... 70
Voor de toekomst.......................................................................................................................... 70
Voor het verleden ......................................................................................................................... 70
, Interpretatieve wetgeving................................................................................................................. 71
De uitvoerende instellingen ...................................................................................................................... 72
Op federaal niveau ................................................................................................................................ 72
De Koning .......................................................................................................................................... 72
Persoon van de Koning.................................................................................................................. 72
Rechtspositie Koning ..................................................................................................................... 72
Onschendbaarheid .................................................................................................................... 72
Onverantwoordelijkheid ........................................................................................................... 73
Federale regering .............................................................................................................................. 73
Rechtspositie regering .................................................................................................................. 75
Onverenigbaarheden ................................................................................................................ 75
Immuniteiten ............................................................................................................................ 76
Onverantwoordelijkheid ....................................................................................................... 76
Onschendbaarheid ................................................................................................................ 76
Controle op regering ......................................................................................................................... 77
Vertrouwen in de regering ............................................................................................................ 77
Algemene controle........................................................................................................................ 78
Interpellatie + moties .................................................................................................................... 78
Resoluties ...................................................................................................................................... 79
Bijzondere controle op regering ....................................................................................................... 80
Parlementair onderzoek ............................................................................................................... 80
Lopende zaken .............................................................................................................................. 81
Op deelstatelijk niveau ......................................................................................................................... 82
Europees niveau.................................................................................................................................... 84
Europese Commissie ......................................................................................................................... 84
Lokaal niveau ........................................................................................................................................ 84
Gemeente ......................................................................................................................................... 84
Burgemeester................................................................................................................................ 85
OCMW........................................................................................................................................... 85
Rechtspositie ................................................................................................................................. 85
Controle ........................................................................................................................................ 86
Provincies .......................................................................................................................................... 86
Besturen .................................................................................................................................................... 88
Op federaal niveau ................................................................................................................................ 88
Algemene bevoegdheden ................................................................................................................. 88