LK2 – Structuurblad Les 1
Deel 1: Psychologie als wetenschap
LEERDOELEN
- In eigen woorden omschrijven via welke stappen men in psychologie tot
wetenschappelijke bevindingen komt.
- Correlatie en causaliteit van elkaar kunnen onderscheiden in concrete voorbeelden.
- De rol van experimenten en instrumenten duiden in psychologisch onderzoek.
- In eigen woorden een randomized controlled trial (RTC) uitleggen a.d.h.v. een concreet
voorbeeld.
- De rol van natuurlijke observaties, vragenlijsten/surveyonderzoek en casestudies
beschrijven in psychologisch onderzoek.
- A.d.h.v. concrete voorbeelden het onderscheid maken tussen
dwarsdoorsnedeonderzoek/cohorteonderzoek en longitudinale onderzoeken
- Triangulatie uitleggen in eigen woorden a.d.h.v. een concreet voorbeeld.
- De gevolgen van de replicatiecrisis in de psychologie in eigen woorden uitleggen.
HOE WETEN WE IETS IN PSYCHOLOGIE?
OBSERVEREN + VERLOOP IN DE WETENSCHAP
2 uitdagingen
Uitdaging 1: afstand bewaren: hij heeft een band met het kind dus alles is beter
Uitdaging 2: hoe algemeen geldt wat je ziet
Verloop wetenschappelijke methode (4 stappen)
Stap 1: hypothese op basis van
Observaties of doordenken van de bestaande theorieën
Stap 2: dataverzameling
Stap 3: analyse van resultaat -> klopt de hypothese of niet?
Stap 4: nood aan controle via peer review of replicatie (= hetzelfde doen maar met
andere groep)
CORRELATIE EN CAUSAAL VERBAND
Correlatie: twee of meerdere dingen gebeuren op hetzelfde moment maar hebben niet
noodzakelijk een oorzakelijk verband
Causaal: twee of meerdere dingen gebeuren op hetzelfde moment maar hebben wel
noodzakelijk een oorzakelijk verband
, EXPERIMENTEREN, ALS HET KAN EN ANDERE METHODEN
- RCT: Randomized controlled trail: Dit is een onderzoeksmethode waarbij
deelnemers willekeurig (random) worden toegewezen aan een interventiegroep
(die een behandeling of ingreep krijgt) of een controlegroep (die een placebo of
standaardzorg krijgt).
Hoe risico op fouten verkleinen?
1. Werken met meerdere groepen ( controlegroepen)
2. Niet weten wie tot de controlegroep behoort
Instrumenten – verschillende soorten
- Observatie
Bv. kijken in een klasslokaal, wat zie je?
- Vragenlijst/ surveyonderzoek
Bv. waddist (app met vragen)
- interview
Dwarssnedeonderzoek en longitudinaal onderzoek
1. dwarsdoorsnedeonderzoek (cohorte-effecten)
= bevragen van verschillende groepen van verschillende leeftijden op dezelfde
tijdstippen
Vb. PISA-onderzoek
Cohort = groep die historische of sociale ervaringen delen
Cohorte-effect= onderzoekresultaten dat optreedt vanwege de kenmerken van het
onderzochte cohort
Spreken cohorte onderzoeken elkaar tegen?
Vb. Hoe gelukkig zijn Vlaamse jongeren?
Drie onderzoeken en drie antwoorden
Hoe komt dit?
- De vraagstelling van de interviewer
- Andere instrumenten gebruikt
2. longitudinaal onderzoek
= bevragen van dezelfde groep over verschillende tijdstippen
Vb. TRAILS
Triangulatie (+ Heckman)
= verschillende methodes combineren met elkaar + de eerste vijf jaar van een kind zijn
cruciaal
Deel 1: Psychologie als wetenschap
LEERDOELEN
- In eigen woorden omschrijven via welke stappen men in psychologie tot
wetenschappelijke bevindingen komt.
- Correlatie en causaliteit van elkaar kunnen onderscheiden in concrete voorbeelden.
- De rol van experimenten en instrumenten duiden in psychologisch onderzoek.
- In eigen woorden een randomized controlled trial (RTC) uitleggen a.d.h.v. een concreet
voorbeeld.
- De rol van natuurlijke observaties, vragenlijsten/surveyonderzoek en casestudies
beschrijven in psychologisch onderzoek.
- A.d.h.v. concrete voorbeelden het onderscheid maken tussen
dwarsdoorsnedeonderzoek/cohorteonderzoek en longitudinale onderzoeken
- Triangulatie uitleggen in eigen woorden a.d.h.v. een concreet voorbeeld.
- De gevolgen van de replicatiecrisis in de psychologie in eigen woorden uitleggen.
HOE WETEN WE IETS IN PSYCHOLOGIE?
OBSERVEREN + VERLOOP IN DE WETENSCHAP
2 uitdagingen
Uitdaging 1: afstand bewaren: hij heeft een band met het kind dus alles is beter
Uitdaging 2: hoe algemeen geldt wat je ziet
Verloop wetenschappelijke methode (4 stappen)
Stap 1: hypothese op basis van
Observaties of doordenken van de bestaande theorieën
Stap 2: dataverzameling
Stap 3: analyse van resultaat -> klopt de hypothese of niet?
Stap 4: nood aan controle via peer review of replicatie (= hetzelfde doen maar met
andere groep)
CORRELATIE EN CAUSAAL VERBAND
Correlatie: twee of meerdere dingen gebeuren op hetzelfde moment maar hebben niet
noodzakelijk een oorzakelijk verband
Causaal: twee of meerdere dingen gebeuren op hetzelfde moment maar hebben wel
noodzakelijk een oorzakelijk verband
, EXPERIMENTEREN, ALS HET KAN EN ANDERE METHODEN
- RCT: Randomized controlled trail: Dit is een onderzoeksmethode waarbij
deelnemers willekeurig (random) worden toegewezen aan een interventiegroep
(die een behandeling of ingreep krijgt) of een controlegroep (die een placebo of
standaardzorg krijgt).
Hoe risico op fouten verkleinen?
1. Werken met meerdere groepen ( controlegroepen)
2. Niet weten wie tot de controlegroep behoort
Instrumenten – verschillende soorten
- Observatie
Bv. kijken in een klasslokaal, wat zie je?
- Vragenlijst/ surveyonderzoek
Bv. waddist (app met vragen)
- interview
Dwarssnedeonderzoek en longitudinaal onderzoek
1. dwarsdoorsnedeonderzoek (cohorte-effecten)
= bevragen van verschillende groepen van verschillende leeftijden op dezelfde
tijdstippen
Vb. PISA-onderzoek
Cohort = groep die historische of sociale ervaringen delen
Cohorte-effect= onderzoekresultaten dat optreedt vanwege de kenmerken van het
onderzochte cohort
Spreken cohorte onderzoeken elkaar tegen?
Vb. Hoe gelukkig zijn Vlaamse jongeren?
Drie onderzoeken en drie antwoorden
Hoe komt dit?
- De vraagstelling van de interviewer
- Andere instrumenten gebruikt
2. longitudinaal onderzoek
= bevragen van dezelfde groep over verschillende tijdstippen
Vb. TRAILS
Triangulatie (+ Heckman)
= verschillende methodes combineren met elkaar + de eerste vijf jaar van een kind zijn
cruciaal
