Samenvatting - Sociale psychologie (S0A14a)

Sociale psychologie

SOCIALE PSYCHOLOGIE
INLEIDING
De negativiteitsdenkfout = wij zijn als mensen meer gefocust op het negatieve

 Bias: soort vooroordeel waardoor wij niet meer objectief gaan denken
o Logisch: vroeger was het belangrijkste om te focus op het gevaar
o Media spelen grote rol in negativiteit bias
 Vooral vertellen wat niet goed loopt

Links: buba

Rechts: kiki

Als wij iets horen maken wij heel snel associatie met iets dat we
zien

 Wij doen dat ook bij elkaar als mensen
o Op basis van een naam bestaat er heel veel beelden in ons hoofd over die persoon
 Vooroordelen

Vb. olifanten

Baby olifant wordt vastgehangen aan paal

 Niks lukt om zich hiervan los te maken (dit gebeurt heel lang)
 Aangeleerde roekeloosheid
o Als jij probeert om hieruit te raken maar het niet lukt




INLEIDING

Brug waar veel mensen zelfmoord plegen

 Mooie foto’s en quotes op gezet
 MAAR uiteindelijk meer zelfdodingen
o We krijgen het omgekeerde
 Hoe: brug kwam meer onder de aandacht (priming)
 Hoe: je kan nooit complexiteit van mensen kennen door gewoon wat foto’s te
plaatsen
o Toont aan dat wij andere mensen nodig hebben = sociaal

Sociale deprivatie = sommige mensen hebben de middelen niet om tot dingen te komen

 Engels: social isolation
 Zonder gezonde mensen rondom ons  eenzaam

Studie hersenontwikkeling kinderen in weeshuis vs pleeggezin

 Pleeggezin: meer connecties in hersenen
o Mensen nodig



1

,Sociale psychologie
Sociale paradox: langs de ene kant willen we in contact zijn maar aan de andere kant trekken wij ons
terug

 Vb. wachtzaal: je houdt altijd een stoel tussen

Invloed  kan impliciete druk voelen

 Mensen vinden het niet leuk als iedereen in zijn intieme ruimte
komt
o Doen zij dat wel  invloed op jouw gedrag
o Hangt ook van cultuur af
o Neurologisch
 Wanneer je angst voelt  emoties, onveilig
 Mensen met hersenschade kunnen soms er
niet meer toe in staat om de juiste afstand
te houden

WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?

Sociale psychologie = de wetenschappelijke studie van de manier waarop de gedachten,
gevoelens en handelingen van mensen beïnvloed, worden door de feitelijke, voorgestelde of
geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen (Gordon Allpart)

 Sociale invloeden vooral op individueel gedrag
 Gedrag van individuen met, voor of tegen elkaar
 Overt vs covert gedrag
o Overt: uiterlijk waarneembaar
o Covert: niet rechtstreeks waarneembaar (gedachten, gevoelens,…)
1) Gedachten, gevoelens, handelingen
a. Op hoe we ons gedragen
b. Op hoe we ons voelen
c. Op hoe we over onszelf denken
2) Drie soorten invloed
a. Fysiek/feitelijk
i. Vb. scheur een papiertje voor een prof
b. Voorgesteld
i. Vb. kleedhokje: hoe mijn ouders denken als ik weer met rode trui thuiskomt
c. Impliciet
i. Vb. supermarkt: wat je koopt hangt ook van de manier waarop het gepresenteerd
af
ii. Vb. Ikea: pijlen op grond die zeggen hoe we zouden moeten stappen, niemand die
echt zegt dat je zo moet lopen

UITGANGSPUNTEN VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE

Situationele gedragsdeterminanten

 Differentiële psychologie/ dispositionisme
o We gaan het gedrag van mensen verklaren aan de hand van hun
gedragsdeterminanten
 Sociale psychologie/ situationisme
o Vb. reden waarom die persoon niet wordt geholpen is omdat er veel mensen zijn
o Zoeken naar context factoren
 Interactionisme
o Gedrag verklaren door karakter en sociale factoren

2

,Sociale psychologie


Experimenteel onderzoek

 Zeer veel te weten komen over mensen
 Vaak dierenonderzoek
o Andere manier dan bij medische wereld
o Zinvol: gedragingen bij dieren en mensen  niet te verklaren vanuit cognitieve
determinanten
 Kennisopbouw
o Niet baseren op 1 experiment
 Beschrijven, uitleggen, verklaren, begrijpen

Mensenkennis

 Intuïtieve kennis vs wetenschappelijke kennis
o Eenzijdige selectie  systematisch
o Subjectief  objectief
o Onderhevig  gecontroleerd

Niet het ene is waar het andere onwaar

 Manier van kennisverwerving en kritische reflectie op de methodes

H1: METHODES
3 mogelijke manieren

 Manier wordt bepaald door wat je wil weten
1) Beschrijvende methode = enkel gedrag beschrijven
a. Observatie
b. Zelfbeschrijvingen
2) Correlationeel onderzoek
3) Experimentele methode

BESCHRIJVENDE METHODE


OBSERVATIE
Vb. wachtverzachters : weten we wanneer licht op rood gaat springen

 Bolletjes tonen aan wnr ze kunnen oversteken
 Cognitieve psychologie: brein heeft niet graag onzekerheid
o We willen graag weten wnr we over kunnen steken
 Hierdoor makkelijker voor ons om te wachten
 Wachttijd overschatten omdat ons brein niet goed kan omgaan met onzekerheid

Dit kan je observeren

 Ook wel bij plek waar er geen wachtverzachters staan

Verzamelen van feiten  krijgt gegevens

 Niet veel meer mee doen

Ecologische validiteit = mate waarin het onderzoek conclusies toelaat over het natuurlijk
voorkomende gedrag van mensen in situaties die ze in het echte leven ook tegenkomen

3

, Sociale psychologie
Nadelen

 Duurt lang
o Vb. wat is de kans dat iemand van een brug springt (lang op wachten)
 Geen conclusies over oorzaak en gevolg


ZELFBESCHRIJVINGEN
Gewoon vragen maar addertje

 Sociale wenselijk: mensen gedrag zich zoals verwacht wordt

Wordt veel gebruik van gemaakt

Coverte processen en zeldzame overte gedragingen

 Waarom vraag

Beperkingen

Anekdote: The yellow walkman

 Muziek apparaat
 Traditioneel zwart  maken een gele
o Via zelfbeschrijving vragen of ze het zouden kopen
 Zelfbeschrijving: geel maar echt pakken ze zwart

Discrepantie tussen attitude en gedrag

 Verschil tussen gedrag en wat ze zeiden
 We kunnen niet altijd beschrijven wat we doen
 Bewust en onbewust

Gelegenheid niet krijgen

Vb. jij stelt bepaalde vragen niet

Niet willen beschrijven

 Niet willen
 Taboe

Aanwezigheid van sociale normen

 Sociale norm = wat wij normaal vinden (onuitgeschreven regel)
o Is niet ergens geschreven
o Breken = gezien worden als abnormaal

Het nut

Inspiratie opdoen

 Kunnen hiermee hypothesen stellen

Aanwezigheid van sociale norm

 Doordat mensen zich zo gedragen  nieuwe sociale normen
1) Event sampling
o Aan mensen dingen vragen op verschillende tijdstippen van een dag

4