SAMENVATTING BS 3&4
Integrale toets
12 FEBRUARI 2025
HOGESCHOOL LEIDEN
,INHOUDSOPGAVE
Medische biologie BS3 .......................................................................................................................................... 3
Anatomie en fysiologie van het spijsverteringsstelsel .............................................................................................. 3
De maag: .......................................................................................................................................................... 3
De dunne darm en dikke darm: .......................................................................................................................... 4
De lever, galblaas en alvleesklier: ....................................................................................................................... 5
spijsverteringsenzymen + functies...................................................................................................................... 6
gezonde voeding en voedingsstoffen ...................................................................................................................... 7
Richtlijnen gezonde voeding............................................................................................................................... 7
Verschillende voedingsstoffen en de functies en bronnen ................................................................................... 7
Overgewicht: cardiometabool risico ...................................................................................................................... 8
Overgewicht en cardiometabool risico ............................................................................................................... 8
Energiebalans en overgewicht ............................................................................................................................ 8
Co-morbiditeit met overgewicht ......................................................................................................................... 9
Behandelingen overgewicht ..............................................................................................................................10
Hormoonstelsel...................................................................................................................................................11
Algemene werking van de hormonen .................................................................................................................11
Hormonale regeling ..........................................................................................................................................12
hormonen afgegeven door de hypofyse..............................................................................................................13
Schildklier en bijschildklierhormonen ................................................................................................................14
Hormonen van de bijnieren ...............................................................................................................................15
Stressreactie ...................................................................................................................................................16
Hypofysehypothalamussysteem .......................................................................................................................16
Pubertijd en hormoonstoornissen .........................................................................................................................17
Groeihormoonstoornissen ................................................................................................................................18
Hyper en hypothyreoidie ...................................................................................................................................18
Hypo- en hyperparathyreoidie ...........................................................................................................................19
Syndromen van Cushing of Addison ..................................................................................................................19
Medische biologie BS4 .........................................................................................................................................21
Cardiovasculaire ziektenbeelden ..........................................................................................................................21
Artherosclerose ...............................................................................................................................................21
Intracraniele drukverhoging ..............................................................................................................................21
Verhoogde bloedingsneiging .............................................................................................................................22
CVA symptomen en gevolgen ............................................................................................................................23
oorzaken en behandeling van een CVA ..............................................................................................................24
preventieve medicatie CVA ...............................................................................................................................25
hersenvliezen en liquor .....................................................................................................................................25
Anatomie en fysiologie van het cardiovasculair systeem ........................................................................................26
Hormonale regeling nierfunctie en bloeddruk.....................................................................................................26
Foetale bloedsomloop......................................................................................................................................27
Coronaire circulatie..........................................................................................................................................28
Bloedvaten ......................................................................................................................................................29
het hart ............................................................................................................................................................30
1
, geleidingsysteem en hartsyctus ........................................................................................................................31
Diabetes mellitus ................................................................................................................................................32
Alvleesklier ......................................................................................................................................................32
Diabetes type 1 en 2 & zwangerschapsdiabetes .................................................................................................33
ontregelde glucosespiegel ................................................................................................................................34
Diabetes en medicatie ......................................................................................................................................36
Osteoporose en fracturen ....................................................................................................................................38
Botten, gewrichten en indeling van botten .........................................................................................................38
beenderstelsel botweefsel................................................................................................................................41
botgroei en veroudering ....................................................................................................................................41
osteoporose ....................................................................................................................................................42
Fracturen .........................................................................................................................................................43
verbening, appositie en herstel van fracturen .....................................................................................................44
COVA ..................................................................................................................................................................45
aandachtspunten bij anamnese gesprek en professionele rapportage en overdracht...............................................45
Anamnese gesprek ...........................................................................................................................................45
professionele overdracht en rapportage ............................................................................................................46
VTV .....................................................................................................................................................................47
vitale parameters .............................................................................................................................................47
toedienen van medicatie ..................................................................................................................................47
bloedglucose ...................................................................................................................................................48
algemeen ............................................................................................................................................................49
zelfmanagement en coping strategieen .............................................................................................................49
verschillende vormen van gezondheidsbescherming en preventie .......................................................................50
triage en complexiteit .......................................................................................................................................51
complexiteit in de zorg ......................................................................................................................................52
Veiligheid van de zorg .......................................................................................................................................52
kwaliteit van de zorg .........................................................................................................................................54
indiceren van wijkzorg ......................................................................................................................................54
onderzoeksdesings ..........................................................................................................................................55
2
, MEDISCHE BIOLOGIE BS3
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VAN HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL
Het spijsverteringsstelsel bestaat uit het maagdarmkanaal en hulporganen die helpen bij de vertering en opname van
voedingsstoffen.
Maagdarmkanaal:
1. Mond: voedsel wordt gekauwd en gemengd met speeksel.
2. Slokdarm: voedsel wordt via peristaltiek naar de maag geleid.
3. Maag: mengt voedsel met maagzuur en enzymen voor
eiwitvertering.
4. Dunne darm: hier vind de opname van voedingsstoffen plaats.
5. Dikke darm: wateropname en ontlasting.
6. Endeldarm en anus: uitscheiding van afvalstoffen.
Hulporganen:
1. Speekselklieren: Produceren speeksel met enzymen voor
koolhydraatvertering.
2. Lever: produceert gal voor de vetvertering
3. Galblaas: slaat gal op en geeft het af aan de dunne darm.
4. Alvleesklier: Produceert enzymen voor de vertering van
koolhydraten, eiwitten en vetten.
DE MAAG:
Anatomie:
1. Cardia: de overgang van de slokdarm naar de maag.
2. Maagfundus: bovenste deel van de maag wat voedsel
tijdelijk opstaat.
3. Corpus (maaglichaam); grootste deel van de maag waar
de meeste vertering plaatsvind.
4. Antrum: onderste deel van de maag wat voedsel mengt en
richting de dunne darm duwt.
5. Pylorus: de maaguitgang met een spuitspier
De maagwand bestaat uit verschillende lagen, waaronder:
- Slijmvlies (mucosa) – Bevat klieren die maagsap
produceren.
- Spierlaag (muscularis) – Zorgt voor de knedende
bewegingen.
- Buitenste laag (serosa) – Beschermt de maag en
vermindert wrijving met andere organen
Fysiologie van de maag :
De maag speelt een belangrijke rol in de spijsvertering door zowel
mechanische als chemische processen:
1. Mechanische vertering
- De maagspieren maken peristaltische bewegingen om voedsel te mengen en te kneden.
- Dit zorgt voor de vorming van chymus (een halfvloeibare voedselbrij).
2. Chemische vertering
- Maagzuur (HCl) doodt bacteriën en activeert enzymen.
- Pepsine breekt eiwitten af tot kleinere polypeptiden.
- Intrinsic factor is nodig voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm.
3. Regulatie van de maagfunctie
- Het zenuwstelsel en hormonen (zoals gastrine) regelen de aanmaak van maagsappen en de bewegingen van
de maag.
- De pylorussfincter opent zich alleen wanneer de voedselbrij klaar is om naar de dunne darm te gaan.
3
Integrale toets
12 FEBRUARI 2025
HOGESCHOOL LEIDEN
,INHOUDSOPGAVE
Medische biologie BS3 .......................................................................................................................................... 3
Anatomie en fysiologie van het spijsverteringsstelsel .............................................................................................. 3
De maag: .......................................................................................................................................................... 3
De dunne darm en dikke darm: .......................................................................................................................... 4
De lever, galblaas en alvleesklier: ....................................................................................................................... 5
spijsverteringsenzymen + functies...................................................................................................................... 6
gezonde voeding en voedingsstoffen ...................................................................................................................... 7
Richtlijnen gezonde voeding............................................................................................................................... 7
Verschillende voedingsstoffen en de functies en bronnen ................................................................................... 7
Overgewicht: cardiometabool risico ...................................................................................................................... 8
Overgewicht en cardiometabool risico ............................................................................................................... 8
Energiebalans en overgewicht ............................................................................................................................ 8
Co-morbiditeit met overgewicht ......................................................................................................................... 9
Behandelingen overgewicht ..............................................................................................................................10
Hormoonstelsel...................................................................................................................................................11
Algemene werking van de hormonen .................................................................................................................11
Hormonale regeling ..........................................................................................................................................12
hormonen afgegeven door de hypofyse..............................................................................................................13
Schildklier en bijschildklierhormonen ................................................................................................................14
Hormonen van de bijnieren ...............................................................................................................................15
Stressreactie ...................................................................................................................................................16
Hypofysehypothalamussysteem .......................................................................................................................16
Pubertijd en hormoonstoornissen .........................................................................................................................17
Groeihormoonstoornissen ................................................................................................................................18
Hyper en hypothyreoidie ...................................................................................................................................18
Hypo- en hyperparathyreoidie ...........................................................................................................................19
Syndromen van Cushing of Addison ..................................................................................................................19
Medische biologie BS4 .........................................................................................................................................21
Cardiovasculaire ziektenbeelden ..........................................................................................................................21
Artherosclerose ...............................................................................................................................................21
Intracraniele drukverhoging ..............................................................................................................................21
Verhoogde bloedingsneiging .............................................................................................................................22
CVA symptomen en gevolgen ............................................................................................................................23
oorzaken en behandeling van een CVA ..............................................................................................................24
preventieve medicatie CVA ...............................................................................................................................25
hersenvliezen en liquor .....................................................................................................................................25
Anatomie en fysiologie van het cardiovasculair systeem ........................................................................................26
Hormonale regeling nierfunctie en bloeddruk.....................................................................................................26
Foetale bloedsomloop......................................................................................................................................27
Coronaire circulatie..........................................................................................................................................28
Bloedvaten ......................................................................................................................................................29
het hart ............................................................................................................................................................30
1
, geleidingsysteem en hartsyctus ........................................................................................................................31
Diabetes mellitus ................................................................................................................................................32
Alvleesklier ......................................................................................................................................................32
Diabetes type 1 en 2 & zwangerschapsdiabetes .................................................................................................33
ontregelde glucosespiegel ................................................................................................................................34
Diabetes en medicatie ......................................................................................................................................36
Osteoporose en fracturen ....................................................................................................................................38
Botten, gewrichten en indeling van botten .........................................................................................................38
beenderstelsel botweefsel................................................................................................................................41
botgroei en veroudering ....................................................................................................................................41
osteoporose ....................................................................................................................................................42
Fracturen .........................................................................................................................................................43
verbening, appositie en herstel van fracturen .....................................................................................................44
COVA ..................................................................................................................................................................45
aandachtspunten bij anamnese gesprek en professionele rapportage en overdracht...............................................45
Anamnese gesprek ...........................................................................................................................................45
professionele overdracht en rapportage ............................................................................................................46
VTV .....................................................................................................................................................................47
vitale parameters .............................................................................................................................................47
toedienen van medicatie ..................................................................................................................................47
bloedglucose ...................................................................................................................................................48
algemeen ............................................................................................................................................................49
zelfmanagement en coping strategieen .............................................................................................................49
verschillende vormen van gezondheidsbescherming en preventie .......................................................................50
triage en complexiteit .......................................................................................................................................51
complexiteit in de zorg ......................................................................................................................................52
Veiligheid van de zorg .......................................................................................................................................52
kwaliteit van de zorg .........................................................................................................................................54
indiceren van wijkzorg ......................................................................................................................................54
onderzoeksdesings ..........................................................................................................................................55
2
, MEDISCHE BIOLOGIE BS3
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VAN HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL
Het spijsverteringsstelsel bestaat uit het maagdarmkanaal en hulporganen die helpen bij de vertering en opname van
voedingsstoffen.
Maagdarmkanaal:
1. Mond: voedsel wordt gekauwd en gemengd met speeksel.
2. Slokdarm: voedsel wordt via peristaltiek naar de maag geleid.
3. Maag: mengt voedsel met maagzuur en enzymen voor
eiwitvertering.
4. Dunne darm: hier vind de opname van voedingsstoffen plaats.
5. Dikke darm: wateropname en ontlasting.
6. Endeldarm en anus: uitscheiding van afvalstoffen.
Hulporganen:
1. Speekselklieren: Produceren speeksel met enzymen voor
koolhydraatvertering.
2. Lever: produceert gal voor de vetvertering
3. Galblaas: slaat gal op en geeft het af aan de dunne darm.
4. Alvleesklier: Produceert enzymen voor de vertering van
koolhydraten, eiwitten en vetten.
DE MAAG:
Anatomie:
1. Cardia: de overgang van de slokdarm naar de maag.
2. Maagfundus: bovenste deel van de maag wat voedsel
tijdelijk opstaat.
3. Corpus (maaglichaam); grootste deel van de maag waar
de meeste vertering plaatsvind.
4. Antrum: onderste deel van de maag wat voedsel mengt en
richting de dunne darm duwt.
5. Pylorus: de maaguitgang met een spuitspier
De maagwand bestaat uit verschillende lagen, waaronder:
- Slijmvlies (mucosa) – Bevat klieren die maagsap
produceren.
- Spierlaag (muscularis) – Zorgt voor de knedende
bewegingen.
- Buitenste laag (serosa) – Beschermt de maag en
vermindert wrijving met andere organen
Fysiologie van de maag :
De maag speelt een belangrijke rol in de spijsvertering door zowel
mechanische als chemische processen:
1. Mechanische vertering
- De maagspieren maken peristaltische bewegingen om voedsel te mengen en te kneden.
- Dit zorgt voor de vorming van chymus (een halfvloeibare voedselbrij).
2. Chemische vertering
- Maagzuur (HCl) doodt bacteriën en activeert enzymen.
- Pepsine breekt eiwitten af tot kleinere polypeptiden.
- Intrinsic factor is nodig voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm.
3. Regulatie van de maagfunctie
- Het zenuwstelsel en hormonen (zoals gastrine) regelen de aanmaak van maagsappen en de bewegingen van
de maag.
- De pylorussfincter opent zich alleen wanneer de voedselbrij klaar is om naar de dunne darm te gaan.
3
