Samenvatting onderwijsassistent

THEMA 1: DE LEERLING VOLGEN

Voortgangsregistratie
Het vastleggen van de voortgang van de leerling.

Doel van registreren
Het doel van het registreren van leerling gegevens is het inzichtelijk maken van de leerweg die de
leerling aflegt. Dit geeft de leerkracht de mogelijkheid om tussentijds bij te sturen als hij ziet dat
iets niet helemaal volgens plan verloopt.

Wat wordt er geregistreerd?
 Resultaat
 Ontwikkeling
 Gedrag
 Verzuim

Kwalificatieplicht
Leerlingen zijn in het voortgezet onderwijs leerplichtig tot ze 16 jaar zijn.
Daarna hebben ze een kwalificatieplicht; ze zijn verplicht om de beginselen van een beroep te
leren, zodat ze kunnen starten op de arbeidsmarkt.

Individueel en klassikaal
Naast het vastleggen van leerlingengegevens in groepsplannen, worden er ook leerlingengegevens
klassikaal en schoolbreed vastgelegd in plannen. Zo ontstaat er een overzicht.
Met dit overzicht is ook te meten hoe de school functioneert in vergelijking met alle andere
scholen in Nederland. Dit geeft een school de kans het lesprogramma of pedagogisch klimaat te
verbeteren als dat nodig is.

Leerlingvolgsysteem (LVS)
Een digitaal systeem waarin een school alle benodigde gegevens kan opslaan.
 Het geeft een overzicht per leerling en per klas en zelfs per school. Het maakt deel uit van
een leerlingdossier.

Methodeonafhankelijke toets
Ook wel genormeerde toets of standaardtoets die bij een LVS hoort.
Er is geen methode (bijv. taal of rekenen) nodig om toetsstof eruit te halen.
Het zijn vaardigheidstoetsen die alle leerlingen in heel het land maken, betreffende vaardigheden
die elke basisschoolleerling aan het einde van de basisschool moet beheersen.
Meestal eens in het half jaar en de resultaten worden vergeleken met leerlingen in heel
Nederland.
 Deze toetsen zijn cumulatief: opstapelend / toenemend toetsen.
In deze toets wordt alle kennis van de verschillende vakken samen getoetst.

Methodeafhankelijke toets
Deze toetsen horen wél bij een methode.
Beheersingstoetsen met als doel om te kijken of leerlingen de net geleerde lesstof voldoende
beheersen. De mogelijkheid tot vergelijken van resultaten met andere klassen of scholen is kleiner
dan bij methodeonafhankelijke toetsen.

,Verschillende vormen van monitoren
 Observeren
 Vragen stellen
 Werk bekijken
 Toetsen
 Schoolrapport en onderwijskundig rapport

Observeren
Actief, bewust en doelgericht waarnemen.
Observeren doe je objectief: je benoemt of beschrijft alleen wat je ziet en hoort, zonder een
oordeel over wat je waarneemt.

Vragen stellen
Een vorm van observeren, maar je interacteert met degene waarvan je iets in kaart wilt brengen,
je maakt contact met de ander zodat er een dialoog is.

Werk bekijken
Aan het gemaakte werk kun je goed zien wat de leerling wel en niet beheerst.

Toetsen
De meeste officiële manier van monitoren. Deze gegevens resulteren direct in voldoende of
onvoldoende, waardoor de voortgang duidelijk wordt.

Schoolrapport en onderwijskundig rapport
Een schoolrapport bevat vaak verschillende onderdelen: hoe gedraagt een leerling zich, hoe
creatief is hij, hoe beweegt hij, wat was zijn inzet? Wordt vaak gemaakt door de leerkracht.
In een onderwijskundig rapport worden vorderingen rondom het leren van de leerling
opgenomen; niveau, of leerling extra ondersteuning nodig heeft, informatie over zijn werkhouding
en sociaal-emotioneel functioneren. Wordt volgens de wet opgemaakt door de directeur van de
school.

Systematisch werken
Werken volgens vaste stappen.

Een goede werkhouding bij het monitoren van leerlingen
 Objectief observeren
 Open vragen stellen
 Onafhankelijke opstelling bij het nakijken
 Waken voor een voorkeursbehandeling

Objectief observeren
Je laat je eigen interpretatie niet meewegen bij wat je ziet.
 Observeer je subjectief, dan laat je je eigen mening en referentiekader wél meebewegen in
wat je ziet.

Open vragen stellen
Open vragen beginnen vaak met ‘hoe, wat, waar, wanneer en welke’.
Hierdoor is de kans groter dat je uitgebreid antwoord krijgt.

,Onafhankelijk opstellen bij nakijken
Stel je onafhankelijk en objectief op. Je bent immers op zoek naar de feiten.
Kijk alleen naar wat zichtbaar is en laat de relatie die je hebt met de leerling niet meewegen.

Waken voor een voorkeursbehandeling
Een voorkeursbehandeling geven betekent dat je de leerling graag mag en daarom geneigd bent
meer foutjes of ongewenst gedrag door de vingers te zien.
Dit effect wordt ook wel het halo-effect genoemd: wanneer je iemand aardig vindt, zul je eerder
iets positiefs zien, de minder goede eigenschappen vallen dn veel minder op.
 het tegenovergestelde is het horn-effect: je vindt iemand niet sympathiek en daardoor
vallen juist de minder goede eigenschappen op.

Verschillende leervolgsystemen

 Cito:
Schoolbreed bruikbaar.

Het Cito-systeem heeft een aantal kenmerken:
 Cito werkt met genormeerde, methodeonafhankelijke toetsen.
 Leerlingen kunnen op verschillende ontwikkelingsgebieden worden gemonitord en
getoetst, zoals taal, rekenen, sociaal-emotionele ontwikkeling en studievaardigheden.
 Cito heeft een toetskalender, waarop staat wanneer en wat je moet toetsen in een
schooljaar.
 Cito heeft speciale kleutertoetsen, waarmee je jonge kleuters kunt volgen in hun
ontwikkeling.
 Cito heeft toetsen voor leerlingen die speciale zorg nodig hebben, wat het systeem ook
geschikt maakt voor het speciaal onderwijs.
 Cito heeft toetsen voor leerlingen die slecht zien of braille lezen.
 Het computerprogramma CITO-LOVS maakt het mogelijk om na het invoeren van de
uitslagen een analyse te maken – per leerling, klas of schoolbreed.

 Schoolvaardigheidstoetsen (SVT’S):
Voorheen DLE-LVS en Boom-toetsen.
Toetsen waarmee een school vaardigheden van leerlingen rondom verschillende vakkenkunnen
toetsen en volgen.

Het SVT-systeem heeft een aantal kenmerken:
 Het systeem is geschikt voor groep 3 t/m 8 van de basisschool.
 De SVT’s zijn genormeerde en methodeonafhankelijke toetsen.
 De SVT’s zijn ook systeemonafhankelijk; de resultaten van de toetsen kunnen ook in andere
LVS-systemen worden ingevoerd.
 De SVT’s zijn een doorontwikkeling van het DLE-LVS-systeem.
 Met de SVT’s kun je leerlingen op verschillende ontwikkelingsgebieden monitoren.
 Met de SVT’s kun je als leerkracht zelf bepalen wanneer de toetsen afgenomen worden,
waardoor er aangesloten kan worden bij de ontwikkeling van het kind. De toetsen kunnen
worden afgenomen wanneer het kind eraan toe is.

,  Pravoo:
Is een LVS voor groep 1 en 2, speciaal voor de kleuters.

Het Pravoo-systeem heeft een aantal kenmerken:
 Pravoo bevat tien verschillende observatie-items:
- kring
- spelen
- werken
- taal
- motoriek
- rekenen
- auditieve waarneming
- visuele waarneming
- redzaamheid
- afscheid nemen
 Pravoo volgt de leerlingen ook op het gebied van taal en rekenen.
 Het is een volledig digitaal systeem.
 Het is mogelijk om automatisch een handelingsplan of groepsplan aan te maken na het
invoeren van leergegevens.
 Het systeem is geschikt om opbrengstgericht te werken.

 Andere systemen:
Er zijn nog meer leerlingvolgsystemen:
 Parnassys
 Educator (voortgezet en hoger onderwijs)
 Magister
 LVS2000
 Dotcomschool
 Schoolfit (PO tot HBO)
 EDUscope

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
De wet die erop toeziet dat scholen zorgvuldig omgaan met de gegevens van leerlingen.
Men moet rekening houden met:
 Gegevens verzamelen
 Duidelijk doel
 Grenzen
 Transparantie
 Toestemming
 Medezeggenschapsraad

Didactische leeftijd (DL)
Hoelang een leerling onderwijs heeft gevolgd en wat zijn gemiddelde niveau (vergeleken met de
rest van NL) zou moeten zijn.

Didactische leeftijdsequivalent (DLE)
De DLE van een leerling toont pas echt zijn niveau. Een DLE-score kan dus afwijken van een
DL-score.