Bijzondere heelkunde en anesthesie van de gezelschapsdieren
Weke delen
De maag
Terminologie:
- Gastrotomie: incisie doorheen maagwand tot in lumen
- Gastrectomie: resec6e van een deel van de maagwand
- Gastrostomie: (6jdelijke) opening tot in maaglumen
- Gastropexie: vasthechten maagwand aan buikwand
o Bij volvulus maag
Herhaling celiotomie:
- Hechten buikwand:
o Craniaal van navel: volledige linea alba
o Caudaal van navel: enkel uitwendige peesplaat
o Geen peritoneum
o Enkelvoudig of doorlopend
o Niet te strak!
o Traag resorbeerbaar hechtmateriaal, ronde of visi black naald
o
o Hech6ngen 5 to 10 mm uit elkaar
o Beiderzijds 5 to 10 mm fascie in elke steek
o Indien doorlopend:
§ 4-6 worpen bij beginknoop
§ 6-8 worpen bij eindknoop
- Subcu6s: resorbeerbaar, rond of visi black
- Huid: (niet-)resorbeerbaar, omgekeerd snijdend
Gastrotomie
Indica6es:
- Maagulcera8e of -erosie
- Bioptname
- Vreemd voorwerp
o Herhaal beeldvorming vlak voor chirurgie!
o Lineaire vreemde voorwerpen (draad, stof):
§ Snelle interven6e noodzakelijk
1
, § Kijk al6jd onder de tong!
- Belang steunhech8ngen
o
o HeQ maag op à maaginhoud blijQ beneden à geen contamina6e
- Belang bevoch8gde kompressen: bij uithalen vvw à absorberen de contamina6e
- Hechtmateriaal:
o Fijn (2/0-4/0)
o Resorbeerbaar
o Monofilament (tegen capillariteit)
o Ronde ⁄ of visi-black naald
Gastrectomie
- Profylac6sch an6bio6cum bij induc6e ‘mag’
- Chirurgie
o Pa6ënt in ruglig
o Incisie van xiphoid tot navel
o Plaatsen meerdere steunhech6ngen op toekoms6ge incisielijn
§ Op stukje maag dat in de pa8ënt zal blijven
§ Ook hier dient dit tegen contamina6e
o Incisie a^ankelijk van pathologie (hangt ervan af wat je zal wegnemen)
§ Steekincisie (bistouri)
§ Verlengen (schaar)
o Verwijderen aangetast deel
o Hechten:
§ Fijn (2/0-4/0)
§ Resorbeerbaar
§ Monofilament (tegen capillariteit)
§ Ronde ⁄ of visi-black naald
§ Slui6ng in 1 laag
• Serosa, muscularis, submucosa en mucosa
(apposi6oneel/inverterend)
§ Slui6ng in 2 lagen (vaak makkelijker)
• Submucosa en mucosa (apposi6oneel)
• Muscularis & serosa (apposi6oneel/inverterend)
- Zolang je cardia en pylorus laat ziben, kan je een heel groot deel van de maag
wegnemen à zal telkens remoddeleren tot iets dat min of meer de vorm van de
maag heeQ + zal geen func6onele problemen geven
Nazorg gastrotomie/gastrectomie
- Drinken mag zodra goed wakker
- Eten mag indien drinken OK
2
, - Ev maagbeschermers, maagzuurremmers (bv. bij ulcera6e) en/of prokine6ca
Complica3es gastrotomie/gastrectomie
- UITZONDERLIJK
- Wondheling SNEL dankzij
o Uitzonderlijk rijke bloedtoevoer
o Laag aantal bacteriën (maagzuur)
o Snelle regenera6e van het epitheel
- Complica6es:
o Dehiscen6e vd gastrotomie (zelden)
o Peritoni6s (zelden)
o Melena
§ Maagwand dikker dan darmwand: bloedingen minder goed onder
controle
o + alle mogelijke complica6es van celiotomie
Maagdilata3e/volvulus
- Grote rassen met diepe thorax
- Middelbare leeQijd
- Enkele uren na eten
- +/- Torsie van de milt
- (Hyper)acute toestand
- Mortaliteit : 30-45%
Pathogenese:
- Compressie v. cava caudalis en v. portae (maag zal extreem opzeben) →
verminderde veneuze terugvloei en cardiac output → myocard ischemie
- Obstruc8eve shock → slechte weefseldoorbloeding van verschillende organen
(nieren, hart, pancreas, maag en dunne darm)
à hoofdbevinding in dit geval: tympanische klank
Undula6e = golvende beweging bij stoten tegen buikwand (buikvocht)
3
, à op het moment van vaststellen heb je eigenlijk geen 6jd/meerwaarde om beeldvorming
te doen!!
Behandeling
- Dringend!!!
- Zo snel mogelijk: infuus en decompressie
- Daarna: permanente gastropexie +/- splenectomie
Wat doe je onmiddellijk (ook vooraleer door te sturen voor chirurgie):
- IV katheter
o Grote diameter
o In v. cephalica en/of v. jugularis (!)
§ Katheter moet vooraan (niet aan achterpoten), anders raakt het door
de opgezebe maag gewoon niet tot aan het hart
o Infuus aan hoge infuussnelheid: 90-120 ml/kg
- Decompressie
o Orogastrische sondage: sondes en bijtblokje (opdat hond tube niet kapotbijt)
§ Flexibele tube met (grote) diameter
§ Lengte muil-xiphoid afmeten: zo weet je op welke lengte je in de maag
zou moeten ziben
§ Gelijkma6ge progressieve beweging
• Weerstand einde slokdarm (cardia)
• Duw en draai tegelijker6jd (wijzerzin)
• Als je goed zit: slechtruikende geur of voedsel!
§ Eigenschappen maaginhoud
• Bloederig → necrose maagwand → stop
• Bloed → mogelijks maagruptuur à maag niet spoelen!
§ Je laat lucht en deel vocht eruit à vervolgens maag spoelen d.m.v.
lauw water à terug aflaten à zo worden alle toxines verwijderd
§ Maagspoeling
• 5-10 ml/kg lauw water per keer
• ‘sifon’ principe
4
Weke delen
De maag
Terminologie:
- Gastrotomie: incisie doorheen maagwand tot in lumen
- Gastrectomie: resec6e van een deel van de maagwand
- Gastrostomie: (6jdelijke) opening tot in maaglumen
- Gastropexie: vasthechten maagwand aan buikwand
o Bij volvulus maag
Herhaling celiotomie:
- Hechten buikwand:
o Craniaal van navel: volledige linea alba
o Caudaal van navel: enkel uitwendige peesplaat
o Geen peritoneum
o Enkelvoudig of doorlopend
o Niet te strak!
o Traag resorbeerbaar hechtmateriaal, ronde of visi black naald
o
o Hech6ngen 5 to 10 mm uit elkaar
o Beiderzijds 5 to 10 mm fascie in elke steek
o Indien doorlopend:
§ 4-6 worpen bij beginknoop
§ 6-8 worpen bij eindknoop
- Subcu6s: resorbeerbaar, rond of visi black
- Huid: (niet-)resorbeerbaar, omgekeerd snijdend
Gastrotomie
Indica6es:
- Maagulcera8e of -erosie
- Bioptname
- Vreemd voorwerp
o Herhaal beeldvorming vlak voor chirurgie!
o Lineaire vreemde voorwerpen (draad, stof):
§ Snelle interven6e noodzakelijk
1
, § Kijk al6jd onder de tong!
- Belang steunhech8ngen
o
o HeQ maag op à maaginhoud blijQ beneden à geen contamina6e
- Belang bevoch8gde kompressen: bij uithalen vvw à absorberen de contamina6e
- Hechtmateriaal:
o Fijn (2/0-4/0)
o Resorbeerbaar
o Monofilament (tegen capillariteit)
o Ronde ⁄ of visi-black naald
Gastrectomie
- Profylac6sch an6bio6cum bij induc6e ‘mag’
- Chirurgie
o Pa6ënt in ruglig
o Incisie van xiphoid tot navel
o Plaatsen meerdere steunhech6ngen op toekoms6ge incisielijn
§ Op stukje maag dat in de pa8ënt zal blijven
§ Ook hier dient dit tegen contamina6e
o Incisie a^ankelijk van pathologie (hangt ervan af wat je zal wegnemen)
§ Steekincisie (bistouri)
§ Verlengen (schaar)
o Verwijderen aangetast deel
o Hechten:
§ Fijn (2/0-4/0)
§ Resorbeerbaar
§ Monofilament (tegen capillariteit)
§ Ronde ⁄ of visi-black naald
§ Slui6ng in 1 laag
• Serosa, muscularis, submucosa en mucosa
(apposi6oneel/inverterend)
§ Slui6ng in 2 lagen (vaak makkelijker)
• Submucosa en mucosa (apposi6oneel)
• Muscularis & serosa (apposi6oneel/inverterend)
- Zolang je cardia en pylorus laat ziben, kan je een heel groot deel van de maag
wegnemen à zal telkens remoddeleren tot iets dat min of meer de vorm van de
maag heeQ + zal geen func6onele problemen geven
Nazorg gastrotomie/gastrectomie
- Drinken mag zodra goed wakker
- Eten mag indien drinken OK
2
, - Ev maagbeschermers, maagzuurremmers (bv. bij ulcera6e) en/of prokine6ca
Complica3es gastrotomie/gastrectomie
- UITZONDERLIJK
- Wondheling SNEL dankzij
o Uitzonderlijk rijke bloedtoevoer
o Laag aantal bacteriën (maagzuur)
o Snelle regenera6e van het epitheel
- Complica6es:
o Dehiscen6e vd gastrotomie (zelden)
o Peritoni6s (zelden)
o Melena
§ Maagwand dikker dan darmwand: bloedingen minder goed onder
controle
o + alle mogelijke complica6es van celiotomie
Maagdilata3e/volvulus
- Grote rassen met diepe thorax
- Middelbare leeQijd
- Enkele uren na eten
- +/- Torsie van de milt
- (Hyper)acute toestand
- Mortaliteit : 30-45%
Pathogenese:
- Compressie v. cava caudalis en v. portae (maag zal extreem opzeben) →
verminderde veneuze terugvloei en cardiac output → myocard ischemie
- Obstruc8eve shock → slechte weefseldoorbloeding van verschillende organen
(nieren, hart, pancreas, maag en dunne darm)
à hoofdbevinding in dit geval: tympanische klank
Undula6e = golvende beweging bij stoten tegen buikwand (buikvocht)
3
, à op het moment van vaststellen heb je eigenlijk geen 6jd/meerwaarde om beeldvorming
te doen!!
Behandeling
- Dringend!!!
- Zo snel mogelijk: infuus en decompressie
- Daarna: permanente gastropexie +/- splenectomie
Wat doe je onmiddellijk (ook vooraleer door te sturen voor chirurgie):
- IV katheter
o Grote diameter
o In v. cephalica en/of v. jugularis (!)
§ Katheter moet vooraan (niet aan achterpoten), anders raakt het door
de opgezebe maag gewoon niet tot aan het hart
o Infuus aan hoge infuussnelheid: 90-120 ml/kg
- Decompressie
o Orogastrische sondage: sondes en bijtblokje (opdat hond tube niet kapotbijt)
§ Flexibele tube met (grote) diameter
§ Lengte muil-xiphoid afmeten: zo weet je op welke lengte je in de maag
zou moeten ziben
§ Gelijkma6ge progressieve beweging
• Weerstand einde slokdarm (cardia)
• Duw en draai tegelijker6jd (wijzerzin)
• Als je goed zit: slechtruikende geur of voedsel!
§ Eigenschappen maaginhoud
• Bloederig → necrose maagwand → stop
• Bloed → mogelijks maagruptuur à maag niet spoelen!
§ Je laat lucht en deel vocht eruit à vervolgens maag spoelen d.m.v.
lauw water à terug aflaten à zo worden alle toxines verwijderd
§ Maagspoeling
• 5-10 ml/kg lauw water per keer
• ‘sifon’ principe
4
