Kwalitatief Onderzoek
Kwalitatieve interviews
Het doel van een kwalitatief interview is het inzien van data vanuit de ogen van de participant.
• Ongestructureerd interview: je gaat open het interview in, je laat je geheel leiden door de
participant.
• Semi-gestructureerd interview: je hebt voorbereidingen getroffen maar gedurende het.
Interview laat je je leiden door de participant.
• Gestructureerd: een survey.
Vormen van interviews:
• Face to face: + grote opbrengst, - grote tijdsinvestering.
• Telefonisch: + kleine tijdsinvestering, - gemis van informatie.
• Online: + kleine tijdsinvestering, - gemis van informatie, - gebrek aan controle.
• Go-along (meerdere uren/dagdeel): + dynamisch, + enorm informatief, - lastig te
managen.
• Etnografisch* (meerdere dagen/weken meelopen met een gemeenschap): + dynamisch,
+ enorm informatief, - lastig te managen, - tijdrovend, - going native.
*Bij etnografisch onderzoek loop je een langere periode mee met een groep respondenten,
een insider point of view. Gatekeepers kunnen je toegang geven en ontzeggen tot het
onderzoeksveld. Key-informants spelen een cruciale rol in het onderzoek, deze mensen
hebben vaak een hoog aanzien binnen de onderzoekspopulatie. Het is belangrijk om rapport,
vertrouwen, op te bouwen bij de populatie. Ook moeten er ethische afwegingen genomen
worden over hoe ver je gaat in het onderzoek. Een gevaar van etnografisch onderzoek is
going native: te sterk identificeren met de populatie waardoor je niet meer in staat bent om
objectief te zijn. Etnografisch onderzoek is per definitie een manier van methode triangulatie
door de diversen vormen van onderzoek die aan bod komen in het onderzoeksproces.
Het vraag-antwoord model van Tourangeau:
1. Comprehension: respondent moet de gestelde vraag begrijpen.
2. Retrieval: respondent moet de nuttige informatie ophalen.
3. Judgement: respondent moet selecteren wat relevant is om te delen.
4. Response: respondent verbaliseert wat hij/zij wilt delen.
,Onderdelen van een interview:
1. Aankomst en introductie: respondent beoordeeld jou op het eerste gezicht, dit heeft
invloed op de dataverzameling.
2. Introductie van het onderzoek: informed consent wordt afgenomen, dit betekent dat er
uitleg over het onderzoek en de dataverzameling wordt gegeven.
3. Start interview: opname start, in de “flow” komen, vermijd gesloten vragen: “Kan je iets
over jezelf vertellen?”
4. Interview: spanningsboog opbouwen, het stellen van de vragen die je nodig hebt voor het
onderzoek.
5. Einde interview: spanningsboog afbouwen, het stellen van minder relevante vragen om de
setting weer “normaal” te laten worden, je kruipt uit je rol als interviewer.
6. Na het interview: napraten en afscheid nemen, hier kan het doorknob effect*
plaatsvinden.
*Het doorknob effect vind plaats wanneer er relevante informatie naar boven komt wanneer
het interview al geëindigd is. Dit is redelijk te voorkomen door stage 5 uitgebreid te laten
verlopen.
Als interviewer ben je verantwoordelijk voor het proces. Je moet de juiste vragen stellen en
een rapport opbouwen waardoor je de juiste data kan verzamelen. Tevens moet de relatie
tussen interviewer en respondent duidelijk blijven, na het onderzoek stopt de relatie.
Focusgroepen
We gebruiken focusgroepen wanneer we geïnteresseerd zijn naar de interactie tussen
respondenten. Een focusgroep is geen groepsinterview, het gesprek loopt niet tussen de
interviewer en de respondenten maar tussen de respondenten.
• Een focusgroep kan zowel heterogeen als homogeen zijn aan achtergrond/ervaringen.
• Dit kunnen vreemden, bekenden of een bestaande groep zijn.
• De groep moet klein genoeg zijn om iedereen aan het woord te laten komen, maar groot
genoeg zijn om verschillende interacties te kunnen verkrijgen.
Als onderzoeker maak je deze keuzes op basis van context, sensitiviteit, complexiteit en de
betrokkene populatie. Een focusgroep kan 2/3 uur duren.
, Fasen van een focusgroep:
• Forming: bij elkaar komen, gemeenschappelijk belang identificeren.
• Storming: de groep werkt nog niet optimaal, er zijn conflicten/stiltes.
• Norming: normen worden vastgesteld, het verloop wordt impliciet/expliciet vastgesteld.
• Performing: aan de slag met de vragen van de onderzoeker, dit verloopt meestal niet
meteen soepel.
Na/tijdens performing zal de groep terug gaan naar storming om vervolgens weer via norming
naar performing te gaan.
• Adjurning: nadat de groep goed gepresteerd heeft wordt het einde bereikt.
Het verloop van een focusgroep:
1. Introductie en basisregels vaststellen (forming/norming).
2. Individuele introducties (forming/norming).
3. Een oefeningtopic, respondenten weten niet dat dit een oefening is. De onderzoeker kan
beoordelen of de groep al in de performing fase zit.
4. Discussie (performing).
5. Afronden van de discussie (adjurning).
Vormen van focusgroepen:
• Two-way: de respondenten in twee groepen, de ene groep discussieert, de andere groep
kijkt toe, vervolgens afwisselen.
• Dual moderator: twee moderatoren met verschillende functies.
• Dualing moderator: twee moderatoren die het voortouw nemen in de discussie als
voorbeeld, respondenten nemen dit over.
• Respondent moderator: de respondenten gaan zelf de groep leiden.
• Online focusgroepen: chatroom, bulleting board (discussie-forum), etc.
Topic list en eliciteren
Een outline van hoofdvragen, subonderwerpen, prompts en probes, met als doel om
consistentie te krijgen met de dataverzameling. Scope creep, het ongewild verleggen van de
focus, wordt hierdoor vermeden.
Kwalitatieve interviews
Het doel van een kwalitatief interview is het inzien van data vanuit de ogen van de participant.
• Ongestructureerd interview: je gaat open het interview in, je laat je geheel leiden door de
participant.
• Semi-gestructureerd interview: je hebt voorbereidingen getroffen maar gedurende het.
Interview laat je je leiden door de participant.
• Gestructureerd: een survey.
Vormen van interviews:
• Face to face: + grote opbrengst, - grote tijdsinvestering.
• Telefonisch: + kleine tijdsinvestering, - gemis van informatie.
• Online: + kleine tijdsinvestering, - gemis van informatie, - gebrek aan controle.
• Go-along (meerdere uren/dagdeel): + dynamisch, + enorm informatief, - lastig te
managen.
• Etnografisch* (meerdere dagen/weken meelopen met een gemeenschap): + dynamisch,
+ enorm informatief, - lastig te managen, - tijdrovend, - going native.
*Bij etnografisch onderzoek loop je een langere periode mee met een groep respondenten,
een insider point of view. Gatekeepers kunnen je toegang geven en ontzeggen tot het
onderzoeksveld. Key-informants spelen een cruciale rol in het onderzoek, deze mensen
hebben vaak een hoog aanzien binnen de onderzoekspopulatie. Het is belangrijk om rapport,
vertrouwen, op te bouwen bij de populatie. Ook moeten er ethische afwegingen genomen
worden over hoe ver je gaat in het onderzoek. Een gevaar van etnografisch onderzoek is
going native: te sterk identificeren met de populatie waardoor je niet meer in staat bent om
objectief te zijn. Etnografisch onderzoek is per definitie een manier van methode triangulatie
door de diversen vormen van onderzoek die aan bod komen in het onderzoeksproces.
Het vraag-antwoord model van Tourangeau:
1. Comprehension: respondent moet de gestelde vraag begrijpen.
2. Retrieval: respondent moet de nuttige informatie ophalen.
3. Judgement: respondent moet selecteren wat relevant is om te delen.
4. Response: respondent verbaliseert wat hij/zij wilt delen.
,Onderdelen van een interview:
1. Aankomst en introductie: respondent beoordeeld jou op het eerste gezicht, dit heeft
invloed op de dataverzameling.
2. Introductie van het onderzoek: informed consent wordt afgenomen, dit betekent dat er
uitleg over het onderzoek en de dataverzameling wordt gegeven.
3. Start interview: opname start, in de “flow” komen, vermijd gesloten vragen: “Kan je iets
over jezelf vertellen?”
4. Interview: spanningsboog opbouwen, het stellen van de vragen die je nodig hebt voor het
onderzoek.
5. Einde interview: spanningsboog afbouwen, het stellen van minder relevante vragen om de
setting weer “normaal” te laten worden, je kruipt uit je rol als interviewer.
6. Na het interview: napraten en afscheid nemen, hier kan het doorknob effect*
plaatsvinden.
*Het doorknob effect vind plaats wanneer er relevante informatie naar boven komt wanneer
het interview al geëindigd is. Dit is redelijk te voorkomen door stage 5 uitgebreid te laten
verlopen.
Als interviewer ben je verantwoordelijk voor het proces. Je moet de juiste vragen stellen en
een rapport opbouwen waardoor je de juiste data kan verzamelen. Tevens moet de relatie
tussen interviewer en respondent duidelijk blijven, na het onderzoek stopt de relatie.
Focusgroepen
We gebruiken focusgroepen wanneer we geïnteresseerd zijn naar de interactie tussen
respondenten. Een focusgroep is geen groepsinterview, het gesprek loopt niet tussen de
interviewer en de respondenten maar tussen de respondenten.
• Een focusgroep kan zowel heterogeen als homogeen zijn aan achtergrond/ervaringen.
• Dit kunnen vreemden, bekenden of een bestaande groep zijn.
• De groep moet klein genoeg zijn om iedereen aan het woord te laten komen, maar groot
genoeg zijn om verschillende interacties te kunnen verkrijgen.
Als onderzoeker maak je deze keuzes op basis van context, sensitiviteit, complexiteit en de
betrokkene populatie. Een focusgroep kan 2/3 uur duren.
, Fasen van een focusgroep:
• Forming: bij elkaar komen, gemeenschappelijk belang identificeren.
• Storming: de groep werkt nog niet optimaal, er zijn conflicten/stiltes.
• Norming: normen worden vastgesteld, het verloop wordt impliciet/expliciet vastgesteld.
• Performing: aan de slag met de vragen van de onderzoeker, dit verloopt meestal niet
meteen soepel.
Na/tijdens performing zal de groep terug gaan naar storming om vervolgens weer via norming
naar performing te gaan.
• Adjurning: nadat de groep goed gepresteerd heeft wordt het einde bereikt.
Het verloop van een focusgroep:
1. Introductie en basisregels vaststellen (forming/norming).
2. Individuele introducties (forming/norming).
3. Een oefeningtopic, respondenten weten niet dat dit een oefening is. De onderzoeker kan
beoordelen of de groep al in de performing fase zit.
4. Discussie (performing).
5. Afronden van de discussie (adjurning).
Vormen van focusgroepen:
• Two-way: de respondenten in twee groepen, de ene groep discussieert, de andere groep
kijkt toe, vervolgens afwisselen.
• Dual moderator: twee moderatoren met verschillende functies.
• Dualing moderator: twee moderatoren die het voortouw nemen in de discussie als
voorbeeld, respondenten nemen dit over.
• Respondent moderator: de respondenten gaan zelf de groep leiden.
• Online focusgroepen: chatroom, bulleting board (discussie-forum), etc.
Topic list en eliciteren
Een outline van hoofdvragen, subonderwerpen, prompts en probes, met als doel om
consistentie te krijgen met de dataverzameling. Scope creep, het ongewild verleggen van de
focus, wordt hierdoor vermeden.
