Hoorcollege 4 Vennootschapsrecht en rechtspersonenrecht

Hoorcollege week 4 Vennootschaps- en rechtspersonenrecht


Onderwerpen

• Functioneren van rechtspersonen

• Organen, taken en bevoegdheden

• De algemene vergadering

• Het bestuur

• De RvC/RvT

• De Ondernemingsraad

• De Praktijk

Nodig voor functioneren rechtspersonen

• Deelnemen aan het rechtsverkeer

• Beleid maken en uitvoeren

• Administratie/financieel beheer

• Controle uitoefenen/toezicht houden

• Leden toelaten/uitstoten

• Aandelen uitgeven/intrekken

• Bestuurders benoemen/ontslaan

• Kader voor het functioneren bepalen; toedeling van bevoegdheden. Wet geeft een
basisstructuur hiervoor

– Statuten wijzigen

– Reglementen vaststellen/wijzigen

• Ontbinding/fusie/splitsing van de rechtspersoon

• Etc.

Hoe functioneert de rechtspersoon?

• door (intern en extern) handelen van de bij zijn organisatie betrokkenen

– beslissingen (waaronder besluiten)

– feitelijke (uitvoerings)handelingen

– externe rechtshandelingen (vertegenwoordigingshandelingen)

• Op basis van een toedeling van taken en bevoegdheden aan organen (organisatie)

• Die toedeling geschiedt door (i) de wet en (ii) de statuten

, Vervolg

• De wet staat in rang boven de statuten

– Een statutaire regeling in strijd met de wet is onverbindend

• De wettelijke en statutaire toedeling van taken is bindend voor alle organen van de
rechtspersoon

– De bevoegdheid tot statutenwijziging geeft geen bevoegdheid van de statuten af te
wijken

– Forumbank arrest

Wat is een orgaan? Deel van de rechtspersoon waaraan in de statuten een zelfstandige bevoegdheid
wordt toegekend om besluiten te nemen. Mist die zelfstandige bevoegdheid, dan is het vaak een
commissie. Een commissie kun je daarom wel bij een reglement instellen, organen enkel via wet en
statuten. Iedereen binnen rechtspersoon is eraan gebonden. Forumbank-arrest: belangrijk arrest,
binnen de rechtspersoon is ieder orgaan gebonden aan de wet en de statuten. Binnen de grenzen
van de wet en statuten is ieder orgaan bevoegd. Forumbank was een oude NV, conflict bestuur en
aandeelhouders. Aandeelhouders stelden dat zij het hoogste orgaan waren. Zij stelden dat zij
opdracht of instructies konden geven aan bestuur. HR: nee, geen hiërarchie tussen AvA en bestuur,
je moet je houden aan wet en statuten. Bevoegdheden rusten in casu bij bestuur en niet bij de
aandeelhouders. Ook al hebben aandeelhouders geen instructiebevoegdheid, ze hebben wel de
macht. Zij hebben de bevoegdheid om het bestuur te ontslaan.

Twee typen rechtspersonen (1)

• Corporatieve rechtspersonen:

– NV, BV, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Dualistisch
stelsel. Dwingendrechtelijk verdeling bevoegdheden over aantal organen.

– Gebaseerd op samenwerking (leden/aandeelhouders)

– Wettelijke structuur: het bestuur + een algemene vergadering van
leden/aandeelhouders

– algemene vergadering heeft aantal dwingendrechtelijke bevoegdheden

– andere organen zijn statutair mogelijk (soms dwingendrechtelijk RvC)

• Dualistische structuur: verplicht twee organen, bestuur en AvA

Twee typen rechtspersonen (2)

• De stichting

– gebaseerd op de wil van de oprichter(s)

• bestuur voert wensen oprichter(s) uit

• statuten en doel in beginsel niet te wijzigen

– wettelijke structuur: alleen bestuur

– andere organen zijn statutair mogelijk