PSYCHOLOGIE: H3 gewaarwording en
waarneming
1. Inleiding
Alle info uit de buitenwereld verzamelen we met zintuigen, die elke een specifiek
centrum in de hersenen hebben
Gewaarwording (sensatie)= opnemen van info van buitenwereld via zintuigen
Waarneming (perceptie)= interpreteren, organiseren en begrijpen van de stimuli
Gebeurd vaak onbewust
2. Gewaarwording
5 zintuigen: horen, zien, ruiken, smaken en voelen
Verschil tussen hoe wij sensatie ervaren en hoe deze tot stand komt
Ervaren: de wereld rondom ons ervaren we direct
Tot stand komen: externe stimuli bereikt niet rechtstreeks onze hersenen
zenuwen geven elektrische of chemische signalen door (= transductie= omzetten
energie in andere soort energie, vindt plaats in receptoren) via sensorische
zenuwbaan naar thalamus in hersenen bewerking naar cortex +
waarneming gewaarwording
Net alle zintuigen zijn even effectief, vooral gezicht, horen en tast
Bereiken cortex via thalamus
Info in cortex= representaties van buitenwereld= contralateraal
Info komt toe in primaire cortex in andere regio’s (= associatiecortex)
worden ze in verband gebracht met info die we al wisten
Receptoren reageren vooral op verandering in prikkeling: gevolg van sensorische
adaptie= receptoren passen zich aan aan de omgeving en zijn minder gevoelig voor
stimuli die al even het zelfde zijn
2.1. Pijn
Weinig over gewaarwording geweten
Aparte receptoren aan de zenuwuiteinden
Pijngewaarwording sterk afhankelijk van de persoon die het ervaart
Pijn niet altijd door effectief schade aan lichaam bv. fantoompijn
Waarneming pijn beïnvloed door subjectieve factoren bv. verwachtingen
Gewaarwording pijn verminderen door
Morfine
Heroïne
Endorfine: lichaamseigen pijnstiller
3. waarneming
organisatie van waarnemingen wordt bestudeerd in
gestaltpsychologie : wat we waarnemen zijn georganiseerde delen die samen als
geheel eigenschappen heeft die niet verklaard kunnen worden door de
eigenschappen van de delen samen te nemen= het geheel is meer dan de som
van de dingen
belangrijkste manier om zintuigelijke info tot een geheel te organiseren:
onderscheid tussen figuur (deel van visuele veld dat betekenis heeft) en
achtergrond
waarneming
1. Inleiding
Alle info uit de buitenwereld verzamelen we met zintuigen, die elke een specifiek
centrum in de hersenen hebben
Gewaarwording (sensatie)= opnemen van info van buitenwereld via zintuigen
Waarneming (perceptie)= interpreteren, organiseren en begrijpen van de stimuli
Gebeurd vaak onbewust
2. Gewaarwording
5 zintuigen: horen, zien, ruiken, smaken en voelen
Verschil tussen hoe wij sensatie ervaren en hoe deze tot stand komt
Ervaren: de wereld rondom ons ervaren we direct
Tot stand komen: externe stimuli bereikt niet rechtstreeks onze hersenen
zenuwen geven elektrische of chemische signalen door (= transductie= omzetten
energie in andere soort energie, vindt plaats in receptoren) via sensorische
zenuwbaan naar thalamus in hersenen bewerking naar cortex +
waarneming gewaarwording
Net alle zintuigen zijn even effectief, vooral gezicht, horen en tast
Bereiken cortex via thalamus
Info in cortex= representaties van buitenwereld= contralateraal
Info komt toe in primaire cortex in andere regio’s (= associatiecortex)
worden ze in verband gebracht met info die we al wisten
Receptoren reageren vooral op verandering in prikkeling: gevolg van sensorische
adaptie= receptoren passen zich aan aan de omgeving en zijn minder gevoelig voor
stimuli die al even het zelfde zijn
2.1. Pijn
Weinig over gewaarwording geweten
Aparte receptoren aan de zenuwuiteinden
Pijngewaarwording sterk afhankelijk van de persoon die het ervaart
Pijn niet altijd door effectief schade aan lichaam bv. fantoompijn
Waarneming pijn beïnvloed door subjectieve factoren bv. verwachtingen
Gewaarwording pijn verminderen door
Morfine
Heroïne
Endorfine: lichaamseigen pijnstiller
3. waarneming
organisatie van waarnemingen wordt bestudeerd in
gestaltpsychologie : wat we waarnemen zijn georganiseerde delen die samen als
geheel eigenschappen heeft die niet verklaard kunnen worden door de
eigenschappen van de delen samen te nemen= het geheel is meer dan de som
van de dingen
belangrijkste manier om zintuigelijke info tot een geheel te organiseren:
onderscheid tussen figuur (deel van visuele veld dat betekenis heeft) en
achtergrond
