Samenvatting RZL
Geen cijfers vanbuiten leren, als illustratie
Les 1: Ongelijkheid
Ongelijke verdeling van rijkdom
Rijkste 1% bezitten 43% van de globale rijkdom
2010: 388 rijksten bezitten even veel als armste wereldhelft
2015: 62 rijksten bezitten evenveel armste wederhelft
=> rijken worden rijker, armen worden armer
Ongelijkheid is wel degelijk sterk toegenomen
Groeiende ongelijkheid heeft verregaande gevolgen voor het welzijn
van de mens en de planeet
o Bv gezondheidszorgen)
Oxfamrapport ongelijkheid 2019 + 2023
2153 rijkste miljardairs bezitten meer rijkdom dan 60% van de
wereldbevolking (4,6mld mensen)
Afgelopen 10 jaar verdubbelde aantal miljardairs en hun vermogen
nam met 7,4% toe
Economische groei komt niet terecht bij diegene die het effectief
nodig hebben
Kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter
o Tijdens corona
o Superarmen stierven doordat ze geen geld hadden om hen te
beschermen
Inkomen uit kapitaal is vele malen groter dan inkomen uit arbeid
=> eventuele oplossing: rijken meer belasten
Cabon billionaires
Ultrarijken per persoon dragen het meeste bij aan de klimaatcrisis
Ze hebben grotere ecologische voetafdruk door luxegoederen zoals
privejet en investeringen in industriën
Ze stoten 1 miljoen keer meer uit dan de gemiddelde persoon
Vermogen en ongelijkheid in België
Cijfers zijn voornamelijk gebasseerd op enquetes
, In België is er geen vermogenkadaster: in veel gevallen weten we
niet hoeveel de rijkste bezitten
o Vermogenkadaster: mogelijkheid om met 1 oogwenk te kijken
wat iemand van vermogen bezit
Reële ongelijkheid is wss veel groter
o Recent onderzoek: 1% van de rijksten bezit 24% en 10%
rijksten bezit 54% van het nettovermogen
Ongelijkheid en macht
Hoe rijker de rijken zijn, hoe meer macht ze krijgen
o Waarom?
Hoe verder het nieuwe geld verwijderd is van een
bepaalde behoeftegrens, hoe meer het beschikbaar is
om aan macht uit te besteden
Hoe meer ze geld besteden aan macht, hoe meer ze de
prijs kunnen opdrijven en verder uit het bereik van de
armen kunnen gaan
IMF (internationaal monetair fonds) en WTO
(wereldhandelsorganisatie) verdedigen privékapitaal
o Moedigen financiële speculatie aan en leggen
belastingshervormingen en handelstarieven op
Wat is armoede
Extreme armoede = <2,15$ per dag
o Wordt bepaald door wereldbank
o Het vertegenwoordigt het gemiddelde niveau van consumptie
of uitgaven die minimaal nodig zijn om te overleven in landen
met lage inkomens.
o Armoedegrens wordt door onderzoek in vraag gesteld
o Grens is verlaagd om vooropgestelde UN doelstellingen te
bereiken
Welke armoede grens?
2,15$ per dag => 714 miljoen mensen (9% van de wereldbevolking)
Absolute armoedegrens VS/Europa = 6,85$ per dag: 3,63 miljard
mensen in armoede (46% van wereldbevolking)
Ethische grens = 8,40$ per dag (grens waarop de mens een normaal
voedingspatroon en levensverwachting heeft: 4,4 miljard (57% van
wereldbevolking
Minimumloon België: 1400 euro per maand
Armoede en de schaamteloosheid ervan
Armoede is afgenomen
Maar de capaciteit om armoede te beëindigen is nog nooit zo groot
geweest
o Kost om armoede te stoppen als een percentage van het
inkomen van de niet-armen
o Is vele keren sneller gestegen dan procentuele daling van
armoedecijfer
o Hoe komt dat?
Overgrote meerderheid van opbrengsten van onze
wereldeconomie wordt ingenomen door de rijken
Onze morele schaamteloosheid 3 keer toegenomen ivm 1990
, Globale economie werkt niet voor meerderheid van mensheid => ze
slaagt er niet in om in de basisnoden van wereldbevolking te
voorzien, ondanks de overvloed
Het zou tussen 123 en 209 jaar duren vooraleer iedereen op aarde
kan leven aan 5$ per dag
Honger is opnieuw aan het stijgen
Aantal mensen dat honger lijdt langzaamaan toegenomen
Meer dan 820 miljoen mensen nog honger
Zero hunger: niemand meer honger
Honger volgens VN
2018: 1 op 9 honger, 2020: 1op 10 honger
26,4 % van wereldbevolking kent matige of ernstig
voedselonzekerheid
1 op 7 pasgeboren baby’s hebben laag geboortegewicht
149 miljoen kinderen onder de 5 jaar hebben last van
dwerggroei/chronische ondervoeding
49,5 miljoen kinderen onder de 5 hebben last van acute
ondervoeding
Voedselonzekerheid
In armere landen meer voedselonzekerheid (Afrika, latijn-amerika..)
In rijkere landen minder voedselonzekerheid (Europa, Noord-
Amerika,..)
Honger in een wereld van overproductie
We zouden met gemak 8 tot 10 keer de huidige wereldbevolking
kunnen voeden
Rijkere landen kampen met systematische voedseloverschotten
Honger is geen kwestie van landbouwopbrengsten, maar
ongelijkheid en globaal economisch beleid
Conclusie
Meer genuanceerde blik toont dat wereldeconomie structurele
probleem heeft
Pessimisme van het intellect, optimisme van de wil
o Pessimise van het intellect
Eerlijk en kritisch durven kijken naar de wereld
o Optimisme van de wil
Geloven dat er een betere toekomst mogelijk is en dat
we het systeem wel degelijk kunnen veranderen
Geen cijfers vanbuiten leren, als illustratie
Les 1: Ongelijkheid
Ongelijke verdeling van rijkdom
Rijkste 1% bezitten 43% van de globale rijkdom
2010: 388 rijksten bezitten even veel als armste wereldhelft
2015: 62 rijksten bezitten evenveel armste wederhelft
=> rijken worden rijker, armen worden armer
Ongelijkheid is wel degelijk sterk toegenomen
Groeiende ongelijkheid heeft verregaande gevolgen voor het welzijn
van de mens en de planeet
o Bv gezondheidszorgen)
Oxfamrapport ongelijkheid 2019 + 2023
2153 rijkste miljardairs bezitten meer rijkdom dan 60% van de
wereldbevolking (4,6mld mensen)
Afgelopen 10 jaar verdubbelde aantal miljardairs en hun vermogen
nam met 7,4% toe
Economische groei komt niet terecht bij diegene die het effectief
nodig hebben
Kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter
o Tijdens corona
o Superarmen stierven doordat ze geen geld hadden om hen te
beschermen
Inkomen uit kapitaal is vele malen groter dan inkomen uit arbeid
=> eventuele oplossing: rijken meer belasten
Cabon billionaires
Ultrarijken per persoon dragen het meeste bij aan de klimaatcrisis
Ze hebben grotere ecologische voetafdruk door luxegoederen zoals
privejet en investeringen in industriën
Ze stoten 1 miljoen keer meer uit dan de gemiddelde persoon
Vermogen en ongelijkheid in België
Cijfers zijn voornamelijk gebasseerd op enquetes
, In België is er geen vermogenkadaster: in veel gevallen weten we
niet hoeveel de rijkste bezitten
o Vermogenkadaster: mogelijkheid om met 1 oogwenk te kijken
wat iemand van vermogen bezit
Reële ongelijkheid is wss veel groter
o Recent onderzoek: 1% van de rijksten bezit 24% en 10%
rijksten bezit 54% van het nettovermogen
Ongelijkheid en macht
Hoe rijker de rijken zijn, hoe meer macht ze krijgen
o Waarom?
Hoe verder het nieuwe geld verwijderd is van een
bepaalde behoeftegrens, hoe meer het beschikbaar is
om aan macht uit te besteden
Hoe meer ze geld besteden aan macht, hoe meer ze de
prijs kunnen opdrijven en verder uit het bereik van de
armen kunnen gaan
IMF (internationaal monetair fonds) en WTO
(wereldhandelsorganisatie) verdedigen privékapitaal
o Moedigen financiële speculatie aan en leggen
belastingshervormingen en handelstarieven op
Wat is armoede
Extreme armoede = <2,15$ per dag
o Wordt bepaald door wereldbank
o Het vertegenwoordigt het gemiddelde niveau van consumptie
of uitgaven die minimaal nodig zijn om te overleven in landen
met lage inkomens.
o Armoedegrens wordt door onderzoek in vraag gesteld
o Grens is verlaagd om vooropgestelde UN doelstellingen te
bereiken
Welke armoede grens?
2,15$ per dag => 714 miljoen mensen (9% van de wereldbevolking)
Absolute armoedegrens VS/Europa = 6,85$ per dag: 3,63 miljard
mensen in armoede (46% van wereldbevolking)
Ethische grens = 8,40$ per dag (grens waarop de mens een normaal
voedingspatroon en levensverwachting heeft: 4,4 miljard (57% van
wereldbevolking
Minimumloon België: 1400 euro per maand
Armoede en de schaamteloosheid ervan
Armoede is afgenomen
Maar de capaciteit om armoede te beëindigen is nog nooit zo groot
geweest
o Kost om armoede te stoppen als een percentage van het
inkomen van de niet-armen
o Is vele keren sneller gestegen dan procentuele daling van
armoedecijfer
o Hoe komt dat?
Overgrote meerderheid van opbrengsten van onze
wereldeconomie wordt ingenomen door de rijken
Onze morele schaamteloosheid 3 keer toegenomen ivm 1990
, Globale economie werkt niet voor meerderheid van mensheid => ze
slaagt er niet in om in de basisnoden van wereldbevolking te
voorzien, ondanks de overvloed
Het zou tussen 123 en 209 jaar duren vooraleer iedereen op aarde
kan leven aan 5$ per dag
Honger is opnieuw aan het stijgen
Aantal mensen dat honger lijdt langzaamaan toegenomen
Meer dan 820 miljoen mensen nog honger
Zero hunger: niemand meer honger
Honger volgens VN
2018: 1 op 9 honger, 2020: 1op 10 honger
26,4 % van wereldbevolking kent matige of ernstig
voedselonzekerheid
1 op 7 pasgeboren baby’s hebben laag geboortegewicht
149 miljoen kinderen onder de 5 jaar hebben last van
dwerggroei/chronische ondervoeding
49,5 miljoen kinderen onder de 5 hebben last van acute
ondervoeding
Voedselonzekerheid
In armere landen meer voedselonzekerheid (Afrika, latijn-amerika..)
In rijkere landen minder voedselonzekerheid (Europa, Noord-
Amerika,..)
Honger in een wereld van overproductie
We zouden met gemak 8 tot 10 keer de huidige wereldbevolking
kunnen voeden
Rijkere landen kampen met systematische voedseloverschotten
Honger is geen kwestie van landbouwopbrengsten, maar
ongelijkheid en globaal economisch beleid
Conclusie
Meer genuanceerde blik toont dat wereldeconomie structurele
probleem heeft
Pessimisme van het intellect, optimisme van de wil
o Pessimise van het intellect
Eerlijk en kritisch durven kijken naar de wereld
o Optimisme van de wil
Geloven dat er een betere toekomst mogelijk is en dat
we het systeem wel degelijk kunnen veranderen
