Geen verrijking
Corporale studentenverenigingen kennen we. Uit het nieuws, van de jongens die
jasje-dasje door het centrum van studentensteden lopen, misschien van een kennis
of een broer of zus die lid is. Ze zijn onmiskenbaar onderdeel van het
studentenleven, maar zijn absoluut geen idyllische plekken waar je ‘lekker’ student
kan zijn én waar je je ontwikkelt. Corporale studentenverenigingen komen met heel
wat haken en ogen en zijn geen positieve toevoeging aan het studentenleven.
De verhalen zijn bekend. Achter een vaak door zwijgplicht gecreëerde muur vinden
ontgroeningen plaats waarbij respect ver te zoeken is. Het uit de hand lopen van
gevoelens van macht speelt hierin een grote rol. De Volkskrant schrijft over een
rechtszaak rond een ontgroening; ‘Wouter B., voorzitter van de
ontgroeningscommissie van het Groninger studentencorps Vindicat, noemde het
introductieritueel 'een toneelstuk', waarvan intimidatie en vernedering nu eenmaal de
kern vormen.’ Wouter B. had een nieuw lid een schedelfractuur bezorgd door met
zijn schoen op diens hoofd te gaan staan en stond daarvoor terecht. Deze uitspraak
en dit ongeluk geven aan in welke mate er sprake is van een problematische
machtsverhouding tussen oudere en jongere studenten, en hoe die tot bizarre
ongelukken kan leiden. Deze zelfde machtsverhoudingen zijn ook aanwezig tussen
mannelijke en vrouwelijke studenten binnen de verenigingen. Zo zijn er takken van
een vereniging in Leiden waar vrouwelijke leden de mannen in eerste instantie bij
hun achternaam moeten noemen. Een voornaam mag je daar als vrouwelijk lid pas
gebruiken wanneer je seks hebt gehad met die jongeman in kwestie.
Toch zijn er veel studenten die de idee van een studentenvereniging interessant
vinden en die zich erbij aansluiten. Ook zij kennen de verhalen, maar geloven dat
het doorstaan van bijvoorbeeld de ontgroening tot een gevoel van saamhorigheid
leidt. Voor hen weegt het doel van het wij-gevoel zwaarder dan de eventuele
nadelen. Verbinding en ergens bij horen zijn inderdaad aantrekkelijk, maar zijn
elders vindbaar. De sterke focus op de typische studentenverenigingen is misplaatst
als je kijkt naar alle sociale opties die studenten hebben. Er bestaan
sportverenigingen, muziekverenigingen, verenigingen voor toneel, dans, zelfs
reisverenigingen. Waarom zou je bij een door groepsdruk geleide corporale
vereniging gaan, als je je ook bezig kunt houden met gedeelde hobby’s en passies in
een vereniging van gelijkgestemden?
Corporale studentenverenigingen kennen we. Uit het nieuws, van de jongens die
jasje-dasje door het centrum van studentensteden lopen, misschien van een kennis
of een broer of zus die lid is. Ze zijn onmiskenbaar onderdeel van het
studentenleven, maar zijn absoluut geen idyllische plekken waar je ‘lekker’ student
kan zijn én waar je je ontwikkelt. Corporale studentenverenigingen komen met heel
wat haken en ogen en zijn geen positieve toevoeging aan het studentenleven.
De verhalen zijn bekend. Achter een vaak door zwijgplicht gecreëerde muur vinden
ontgroeningen plaats waarbij respect ver te zoeken is. Het uit de hand lopen van
gevoelens van macht speelt hierin een grote rol. De Volkskrant schrijft over een
rechtszaak rond een ontgroening; ‘Wouter B., voorzitter van de
ontgroeningscommissie van het Groninger studentencorps Vindicat, noemde het
introductieritueel 'een toneelstuk', waarvan intimidatie en vernedering nu eenmaal de
kern vormen.’ Wouter B. had een nieuw lid een schedelfractuur bezorgd door met
zijn schoen op diens hoofd te gaan staan en stond daarvoor terecht. Deze uitspraak
en dit ongeluk geven aan in welke mate er sprake is van een problematische
machtsverhouding tussen oudere en jongere studenten, en hoe die tot bizarre
ongelukken kan leiden. Deze zelfde machtsverhoudingen zijn ook aanwezig tussen
mannelijke en vrouwelijke studenten binnen de verenigingen. Zo zijn er takken van
een vereniging in Leiden waar vrouwelijke leden de mannen in eerste instantie bij
hun achternaam moeten noemen. Een voornaam mag je daar als vrouwelijk lid pas
gebruiken wanneer je seks hebt gehad met die jongeman in kwestie.
Toch zijn er veel studenten die de idee van een studentenvereniging interessant
vinden en die zich erbij aansluiten. Ook zij kennen de verhalen, maar geloven dat
het doorstaan van bijvoorbeeld de ontgroening tot een gevoel van saamhorigheid
leidt. Voor hen weegt het doel van het wij-gevoel zwaarder dan de eventuele
nadelen. Verbinding en ergens bij horen zijn inderdaad aantrekkelijk, maar zijn
elders vindbaar. De sterke focus op de typische studentenverenigingen is misplaatst
als je kijkt naar alle sociale opties die studenten hebben. Er bestaan
sportverenigingen, muziekverenigingen, verenigingen voor toneel, dans, zelfs
reisverenigingen. Waarom zou je bij een door groepsdruk geleide corporale
vereniging gaan, als je je ook bezig kunt houden met gedeelde hobby’s en passies in
een vereniging van gelijkgestemden?
