1 Wat is positieve psychologie?
Leerdoelen
Een correcte definitie van de belangrijkste begrippen uit de positieve psychologie
geven.
3.2. De belangrijkste theorieën (Seligman, Czikszentmihalyi…) uit de positieve
psychologie in eigen woorden uitleggen.
3.3. De invloed van de positieve psychologie op het werken met
probleemgerichte en oplossingsgerichte psychotherapeutische kaders schetsen.
3.4. De verschillende vormen van stress en het verband met veerkracht in eigen
woorden uitleggen
3.5. In een casus vanuit de belangrijkste theorieën van de positieve psychologie
suggesties voor interventies geven.
3.6. De principes van de positieve psychologie op het werken met verschillende
doelgroepen (kinderen, ouderen, werknemer, organisatie, …) toepassen.
3.7. In een (school- of werk- of gezondheidsgerelateerde) casus de principes van
stressmanagement toepassen.
De geboorte van Positieve Psychologie
Voorloper: William Grant Study (1937)
Grondlegger: Martin Seligman ( 1998)
Positieve psychologie volgens Seligman
= de wetenschappelijke studie van optimaal menselijk functioneren, die probeert
om die factoren te ontdekken en te vergroten waardoor mensen en
gemeenschappen floreren
Voor WOII -> focus van psychologie
- Geestelijke stoornissen
- Normale levens verbeteren
- Bijzonder talent identificeren en versterken
Na WOII -> crisis
- Enkel focus op genezen van mentale problemen
= ziektemodel (gevaar: schuld – inducerend)
- Schrik hebben voor naar psycholoog te gaan -> schuldige en slachtoffer
Nu -> focus op normale en florerende levens
Traditionele psychologie versus positieve psychologie
Traditionele psychologie
Vragen:
- Wat werkt niet?
- Wat is er mis met deze persoon?
Focus op verminderen van moeilijkheden
Hoe kunnen we de moeilijkheden naar beneden halen?
Positieve psychologie
Vragen:
- Wat werkt?
- Wat is er goed aan deze persoon?
Focus op vergroten van mogelijkheden
Wat maakt het leven
de moeite waard?
,Positieve psychologie
Hoe kunnen we mensen die een 5 gaven, een 8 laten geven?
Belangrijk: geluk, veerkracht en verbondenheid
Doel: schaal opschuiven door aandacht te besteden en mensen duidelijk te
maken hoe belangrijk geluk, veerkracht, verbondenheid, hoop,… zijn.
Verschil: Mensen die -6 of -3 gaven, zijn mensen die niet oké zijn en niet kunnen
functioneren, dus traditionele psychologie wil het naar 0 brengen zodat ze terug
in de maatschappij kunnen functioneren.
= beeld over de verdeling van algemeen welbevinden van de bevolking.
Verschillende zones
Psychische stoornis
Wegkwijnend
Ze zijn niet oké, maar niet in die mate dat ze medicatie of opname nodig
hebben. Ze hebben gewoon depressieve klachten.
Gemiddelde psychische gezondheid
Florerend
Vanaf een 8 score
- Met positieve psychologie willen we de curve verschuiven.
- Als we de curve verschuiven gaat de oranje groep kleiner worden en de
florerende groep wordt groter.
- Hoe meer mensen we hebben die oké zijn, maar niet top, hoe meer we die
mensen kennis kunnen laten maken met die positieve psychologie.
Floreren
To flourish
Synoniem = bloeien
- In een toestand van volle ontwikkeling zijn of komen, zich geheel of rijk
ontplooien.
- Tot bloei komen, optimaal functioneren
- Je goed voelen en goed doen voor jezelf, voor anderen en voor de
samenleving.
PERMA -> Seligman
Positieve psychologie is….
,Aanvulling op de klinische psychologie, geen vervanging.
Wetenschappelijk onderbouwd
- Onderzoek
- Positief Psychologische Interventies (PPI’s)
PPI
= eenvoudige, intentionele en regelmatig herhaalde oefeningen die bedoeld zijn
om de verschillende gezonde gedachten en gedragingen die geassocieerd zijn
met van nature gelukkige mensen, te imiteren
Meer positieve emoties ervaren
Welke eigenschappen en elementen bezitten de mensen
Elementen verzamelen en daar interventies rond ontwikkelen, zodat die
eigenschappen groeien en situaties optimistischer gaan bekijken
Belangrijk: person-activity fit
= de activiteit moet goed passen bij de persoon die het uitvoert
Verhoogt de kans dat het effectief is
Belangrijke aspecten:
Eigen autonomie:
Persoon moet zelf kiezen om activiteit te doen, zonder druk van bovenaf
Intrinsieke motivatie:
Persoon moet activiteit leuk of betekenisvol vinden
Sociale steun:
Helpt als activiteit steun of betrokkenheid van anderen bevat
Afwisseling:
Variatie is belangrijk om het interessant te houden en verveling te voorkomen
Positief psychologische interventies
Voorbeelden
Schrijven van dankbaarheidsbrieven
Schrijf een dankbaarheidsbrief aan iemand die bijzonder goed voor je was,
maar die je nooit expliciet hebt bedankt. Overhandig die brief persoonlijk of
lees hem in een spraakbericht.
Bijhouden van ‘ 3 goede dingen’
Schrijf elke dag 3 goede dingen op die jou overkomen zijn of waarover je blij
bent dat ze in je leven zijn. Probeer bij elk van die dingen te noteren wat de
oorzaak ervan is en wat jouw inbreng daarbij was. Doe dat elke avond,
minstens een week lang.
Kritiek op positieve psychologie
- Eenzijdige focus (‘happyology’)
Schaduwzijde, moeilijke zaken kwamen in het begin niet aan bod
- Naam ‘positieve psychologie’ niet goed gekozen
Duidt op zwart-witte kijk, positief-negatief
- Te overdreven, eenzijdige focus op geluk
- Jonge tak van wetenschap, gebrek aan langdurig onderzoek
- Onderzoeksgroep vaak hoogopgeleid, Westers, democratische landen
Positieve psychologie 2.0 en 3.0
- Niet enkel welbevinden verhogen, maar ook veerkracht ontwikkelen als het
tegenzit
- Niet enkel gefocust op individu, ook uitbreiding naar groepen, organisaties,
culturen, …
Uitdagingen voor de toekomst
, - Dialectische benadering ipv dichotoom
Dichotoom is het zwart-wit denken, we willen er vanaf
- Welbevinden op lange termijn wordt bereikt door ook de donkere kanten van
het bestaan te omarmen
- PP kan ook betekenis hebben in zware menselijke omstandigheden nood aan
onderzoek!
- Nood aan nieuwe focus op onderzoek in verschillende culturen en gevarieerde
demografische groepen
Wat is dan positieve psychologie?
= De wetenschappelijke studie van optimaal menselijk functioneren, die probeert
om die factoren te ontdekken en te vergroten waardoor mensen en
gemeenschappen floreren.
Belangrijke vragen binnen de pp
- Hoe kunnen we floreren?
- Hoe kunnen we ons tevreden voelen?
- Hoe vinden we een studie/job die bij onze talenten past?
- Hoe komen we tot krachtige relaties?.
- Hoe gaan we om met moeilijke situaties en kunnen we hiervan groeien?
- Wat zijn mijn sterke kanten, talenten...?
Sterke kanten benadering
Sterke kanten/ talenten
Onmogelijk om de perfecte versie van een mens te zijn
Doel: Probeer de beste versie van jezelf te zijn
Hoe?: Door in je talenten te staan
Gevolgen?:
- Betere levenstevredenheid
- Grotere werkmotivatie
- Meer plezier in je activiteiten
- Kleinere kans op depressie
Tools om talenten in kaart te brengen.
De VIA van Seligman en Peterson
Overzicht van wereldwijd aanvaarde waarden en normen die 'een goed mens'
kan hebben (https://www.viacharacter.org/)
De Strength Finder van Buckingham en Clifton
Gericht op prestatie en sterktes op het werk
(www.gallupstrengthscenter.com/home/en-us/strengthsfinder)
De Strengths Profile van Linley
www.strengthsprofile.com)
De talenten volgens Luk Dewulf
(www.kiezenvoortalent.be/tool
Interventie: zet je talent aan het werk
1. Ontdek eerst je sterke punten of talenten, aan de hand van de vragenlijst.
Met de top 5 die je bekomt, voer je de volgende stappen uit.
2. Kies een moment uit in de komende week waarin je een of meer van je
sterke punten op een nieuwe manier zal inzetten. Dat kan thuis zijn, op je
werk, of in je vrije tijd
Leerdoelen
Een correcte definitie van de belangrijkste begrippen uit de positieve psychologie
geven.
3.2. De belangrijkste theorieën (Seligman, Czikszentmihalyi…) uit de positieve
psychologie in eigen woorden uitleggen.
3.3. De invloed van de positieve psychologie op het werken met
probleemgerichte en oplossingsgerichte psychotherapeutische kaders schetsen.
3.4. De verschillende vormen van stress en het verband met veerkracht in eigen
woorden uitleggen
3.5. In een casus vanuit de belangrijkste theorieën van de positieve psychologie
suggesties voor interventies geven.
3.6. De principes van de positieve psychologie op het werken met verschillende
doelgroepen (kinderen, ouderen, werknemer, organisatie, …) toepassen.
3.7. In een (school- of werk- of gezondheidsgerelateerde) casus de principes van
stressmanagement toepassen.
De geboorte van Positieve Psychologie
Voorloper: William Grant Study (1937)
Grondlegger: Martin Seligman ( 1998)
Positieve psychologie volgens Seligman
= de wetenschappelijke studie van optimaal menselijk functioneren, die probeert
om die factoren te ontdekken en te vergroten waardoor mensen en
gemeenschappen floreren
Voor WOII -> focus van psychologie
- Geestelijke stoornissen
- Normale levens verbeteren
- Bijzonder talent identificeren en versterken
Na WOII -> crisis
- Enkel focus op genezen van mentale problemen
= ziektemodel (gevaar: schuld – inducerend)
- Schrik hebben voor naar psycholoog te gaan -> schuldige en slachtoffer
Nu -> focus op normale en florerende levens
Traditionele psychologie versus positieve psychologie
Traditionele psychologie
Vragen:
- Wat werkt niet?
- Wat is er mis met deze persoon?
Focus op verminderen van moeilijkheden
Hoe kunnen we de moeilijkheden naar beneden halen?
Positieve psychologie
Vragen:
- Wat werkt?
- Wat is er goed aan deze persoon?
Focus op vergroten van mogelijkheden
Wat maakt het leven
de moeite waard?
,Positieve psychologie
Hoe kunnen we mensen die een 5 gaven, een 8 laten geven?
Belangrijk: geluk, veerkracht en verbondenheid
Doel: schaal opschuiven door aandacht te besteden en mensen duidelijk te
maken hoe belangrijk geluk, veerkracht, verbondenheid, hoop,… zijn.
Verschil: Mensen die -6 of -3 gaven, zijn mensen die niet oké zijn en niet kunnen
functioneren, dus traditionele psychologie wil het naar 0 brengen zodat ze terug
in de maatschappij kunnen functioneren.
= beeld over de verdeling van algemeen welbevinden van de bevolking.
Verschillende zones
Psychische stoornis
Wegkwijnend
Ze zijn niet oké, maar niet in die mate dat ze medicatie of opname nodig
hebben. Ze hebben gewoon depressieve klachten.
Gemiddelde psychische gezondheid
Florerend
Vanaf een 8 score
- Met positieve psychologie willen we de curve verschuiven.
- Als we de curve verschuiven gaat de oranje groep kleiner worden en de
florerende groep wordt groter.
- Hoe meer mensen we hebben die oké zijn, maar niet top, hoe meer we die
mensen kennis kunnen laten maken met die positieve psychologie.
Floreren
To flourish
Synoniem = bloeien
- In een toestand van volle ontwikkeling zijn of komen, zich geheel of rijk
ontplooien.
- Tot bloei komen, optimaal functioneren
- Je goed voelen en goed doen voor jezelf, voor anderen en voor de
samenleving.
PERMA -> Seligman
Positieve psychologie is….
,Aanvulling op de klinische psychologie, geen vervanging.
Wetenschappelijk onderbouwd
- Onderzoek
- Positief Psychologische Interventies (PPI’s)
PPI
= eenvoudige, intentionele en regelmatig herhaalde oefeningen die bedoeld zijn
om de verschillende gezonde gedachten en gedragingen die geassocieerd zijn
met van nature gelukkige mensen, te imiteren
Meer positieve emoties ervaren
Welke eigenschappen en elementen bezitten de mensen
Elementen verzamelen en daar interventies rond ontwikkelen, zodat die
eigenschappen groeien en situaties optimistischer gaan bekijken
Belangrijk: person-activity fit
= de activiteit moet goed passen bij de persoon die het uitvoert
Verhoogt de kans dat het effectief is
Belangrijke aspecten:
Eigen autonomie:
Persoon moet zelf kiezen om activiteit te doen, zonder druk van bovenaf
Intrinsieke motivatie:
Persoon moet activiteit leuk of betekenisvol vinden
Sociale steun:
Helpt als activiteit steun of betrokkenheid van anderen bevat
Afwisseling:
Variatie is belangrijk om het interessant te houden en verveling te voorkomen
Positief psychologische interventies
Voorbeelden
Schrijven van dankbaarheidsbrieven
Schrijf een dankbaarheidsbrief aan iemand die bijzonder goed voor je was,
maar die je nooit expliciet hebt bedankt. Overhandig die brief persoonlijk of
lees hem in een spraakbericht.
Bijhouden van ‘ 3 goede dingen’
Schrijf elke dag 3 goede dingen op die jou overkomen zijn of waarover je blij
bent dat ze in je leven zijn. Probeer bij elk van die dingen te noteren wat de
oorzaak ervan is en wat jouw inbreng daarbij was. Doe dat elke avond,
minstens een week lang.
Kritiek op positieve psychologie
- Eenzijdige focus (‘happyology’)
Schaduwzijde, moeilijke zaken kwamen in het begin niet aan bod
- Naam ‘positieve psychologie’ niet goed gekozen
Duidt op zwart-witte kijk, positief-negatief
- Te overdreven, eenzijdige focus op geluk
- Jonge tak van wetenschap, gebrek aan langdurig onderzoek
- Onderzoeksgroep vaak hoogopgeleid, Westers, democratische landen
Positieve psychologie 2.0 en 3.0
- Niet enkel welbevinden verhogen, maar ook veerkracht ontwikkelen als het
tegenzit
- Niet enkel gefocust op individu, ook uitbreiding naar groepen, organisaties,
culturen, …
Uitdagingen voor de toekomst
, - Dialectische benadering ipv dichotoom
Dichotoom is het zwart-wit denken, we willen er vanaf
- Welbevinden op lange termijn wordt bereikt door ook de donkere kanten van
het bestaan te omarmen
- PP kan ook betekenis hebben in zware menselijke omstandigheden nood aan
onderzoek!
- Nood aan nieuwe focus op onderzoek in verschillende culturen en gevarieerde
demografische groepen
Wat is dan positieve psychologie?
= De wetenschappelijke studie van optimaal menselijk functioneren, die probeert
om die factoren te ontdekken en te vergroten waardoor mensen en
gemeenschappen floreren.
Belangrijke vragen binnen de pp
- Hoe kunnen we floreren?
- Hoe kunnen we ons tevreden voelen?
- Hoe vinden we een studie/job die bij onze talenten past?
- Hoe komen we tot krachtige relaties?.
- Hoe gaan we om met moeilijke situaties en kunnen we hiervan groeien?
- Wat zijn mijn sterke kanten, talenten...?
Sterke kanten benadering
Sterke kanten/ talenten
Onmogelijk om de perfecte versie van een mens te zijn
Doel: Probeer de beste versie van jezelf te zijn
Hoe?: Door in je talenten te staan
Gevolgen?:
- Betere levenstevredenheid
- Grotere werkmotivatie
- Meer plezier in je activiteiten
- Kleinere kans op depressie
Tools om talenten in kaart te brengen.
De VIA van Seligman en Peterson
Overzicht van wereldwijd aanvaarde waarden en normen die 'een goed mens'
kan hebben (https://www.viacharacter.org/)
De Strength Finder van Buckingham en Clifton
Gericht op prestatie en sterktes op het werk
(www.gallupstrengthscenter.com/home/en-us/strengthsfinder)
De Strengths Profile van Linley
www.strengthsprofile.com)
De talenten volgens Luk Dewulf
(www.kiezenvoortalent.be/tool
Interventie: zet je talent aan het werk
1. Ontdek eerst je sterke punten of talenten, aan de hand van de vragenlijst.
Met de top 5 die je bekomt, voer je de volgende stappen uit.
2. Kies een moment uit in de komende week waarin je een of meer van je
sterke punten op een nieuwe manier zal inzetten. Dat kan thuis zijn, op je
werk, of in je vrije tijd
