Samenvatting Directe restauraties
Inhoudsopgave
Samenvatting Directe restauraties................................................................................................. 1
Samenvatting week 1.................................................................................................................... 2
Composiet 1: polymerisatie & Composiet 2: samenstelling................................................................ 2
HC Bewegingsleer ................................................................................................................................ 8
HC Occlusie en articulatie .................................................................................................................. 12
Samenvatting week 2.................................................................................................................. 20
HC Basisprincipes van hechten aan tandweefsels ............................................................................. 20
Composiet 3: biocompatibiliteit ........................................................................................................ 33
Composiet 4: krimp en krimpspanning ............................................................................................. 35
Composiet 5: innovaties .................................................................................................................... 40
Samenvatting week 3.................................................................................................................. 42
WC Adhesiefsystemen ....................................................................................................................... 42
HC Amalgaam .................................................................................................................................... 50
HC Glasionomeer cement.................................................................................................................. 54
Samenvatting week 4.................................................................................................................. 59
HC Procedures 1: Droogleggen.......................................................................................................... 59
HC Procedures 2: preparaties ............................................................................................................ 61
HC procedures 3: matrijssystemen .................................................................................................... 67
HC procedures 4: restauratie aanbrengen ........................................................................................ 75
HC procedures 5: Polymerisatie ........................................................................................................ 78
HC procedures 6: afwerken ............................................................................................................... 79
HC procedures 7: Kleur ...................................................................................................................... 84
Samenvatting week 6.................................................................................................................. 88
WC Levensduur van directe restauraties ........................................................................................... 88
WC Practicum .................................................................................................................................... 93
1
, Samenvatting week 1
Composiet 1: polymerisatie & Composiet 2: samenstelling
Directe restauraties
Stappen: Prepareren → restaureren in de mond → afwerken
Gebruikte materialen:
- composiet
- glasionomeer cement (kunnen fluoride ionen vrijlaten)
- hybride materialen (combinatie van glasionomeer en composiet)
- amalgaam
Nadeel amalgaam: plakt niet aan tandweefsel. Je moet retentieplekken prepareren waardoor
meer gezond tandweefsel weggaat. De oplossing is adhesieve tandheelkunde, dit gebruikt
materialen die plakken aan tandweefsel door adhesief.
Indirecte restauraties
Stappen: prepareren → afdrukken → restauratie maken in lab → cementeren → afwerken
Voorkennis additiepolymerisatie
Polymerisatie bestaat uit drie reacties:
1. initiatie
Eerst worden radicalen gevormd, dit kan worden gedaan door verschillende initiator systemen:
- initiator + warmte
- initiator + katalysator
- initiator + UV licht
Vervolgens bindt de radicaal aan de monomeer
2. propagatie
Meer monomeren hechten aan de radicaal, warmte komt vrij.
3. terminatie
Radicalen hechten aan elkaar. Hoe minder monomeren hoe groter de kans dat radicalen aan
elkaar hechten.
2
,Samenstelling composiet
Composiet is een samengesteld materiaal, het bestaat uit:
- kunsthars
- vuldeeltjes, bijvoorbeeld barium of glas
- stabilisatoren: verlengt levensduur. Een nadeel is dat polymerisatie langer duurt doordat dit
systeem eerst moet polymeriseren.
- initiator systeem
- pigmenten, bijvoorbeeld ijzeroxides
NB: koppelingsagenten (bijv. MEMO) zijn ook aanwezig, maar in kleine hoeveelheden.
Krimp
Bij polymerisatie wordt de afstand tussen atomen kleiner, het polymeer krimpt. Grote
moleculen veroorzaken minder krimping dan kleine moleculen.
Om krimp te minimaliseren bestaat composiet uit twee soorten monomeren:
1. Groot monomeer zodat er weinig krimp is, meestal heeft zo’n molecuul een MMA-groep.
Een voorbeeld is Bis-GMA, het rode stuk is de MMA-groep waardoor het polymeriseert:
2. Kleiner molecuul zoals EDMA of TEGDMA. Dit zorgt voor:
- lagere viscositeit van het materiaal
- hogere polymerisatiegraad (minder restmonomeren)
- meer crosslinking (netwerkvorming waardoor materiaal versterkt)
- meer krimping van de composiet
Bis-GMA met TEGDMA is de standaard samenstelling van een composiet.
Vuldeeltjes
Vuldeeltjes zorgen ervoor dat een composiet minder krimpt. Daarnaast houden ze
röntgenstraling tegen waardoor ze radio-opaak zijn. Vuldeetljes moeten gehecht zijn in de
matrix van de composiet, anders kunnen ze uit de restauratie gaan bij slijtage.
Om vuldeeltjes vast te krijgen in de matrix wordt de koppelingsagent MEMO gebruikt:
NB: dit is een voorbeeld van een silaan koppelingsagent
Naast vuldeeltjes en gebruik van grote monomeren kan krimping worden verminderd door
de intensiteit van het uithardende licht geleidelijk te laten toenemen.
3
, Radiopaciteit
Voorbeelden van vulstofdeeltjes en hun radio-opaciteit zijn:
- Zirkonia: hoog atoomnummer. Het houdt daarom straling tegen en is daardoor radio-opaak
(zichtbaar op röntgenfoto’s).
- Barium: nog hoger atoomnummer en zie je dus ook goed op een röntgenfoto.
- kwarts (SiO2), oftewel glas: laag atoomnummer en is dus niet radio-opaak.
Soorten composiet
Composieten kan je indelen op basis van de grootte van vuldeeltjes:
Tegenwoordig worden nano-hybride composieten gebruikt. De grootste deeltjes zijn
1-2 micrometer (μm), deze zijn in combinatie met nanodeeltjes.
Of nanodeeltjes op lange termijn veilig zijn is onbekend. Bij het boren kunnen ze in je longen
komen door inademing. Cellen kunnen deze deeltjes niet opruimen. Ontstekingsreacties
ontstaan wat uiteindelijk kan leiden tot longkanker.
Sterkte composiet
Hoe groter de vuldeeltjes hoe hoger de vulgraad. Er zijn dan veel vuldeeltjes verwerkt in de
composiet. Dit komt omdat:
- Grote deeltjes nemen relatief weinig oppervlakte
in t.o.v. hun inhoud.
- Kleine deeltjes nemen relatief meer oppervlak in
t.o.v. hun inhoud.
Er geldt: Grote deeltjes → hoge vulgraad → grote buig-, druk- en treksterkte van composiet.
Ook heeft een hoog gevuld composiet betere resistentie tegen slijtage.
Toepassen composiet
De soort composiet die je bij een restauratie toepast hangt af van:
- De patiënt: je gebruikt bijvoorbeeld sterker composiet bij een patiënt met bruxisme
- Waar in het gebit je hem zet (front of molaarstreek)
Eigenschappen posterior (molaren) composiet
- Sterkte: de molaren ontvangen grote krachten door de kaakspier
- Klinisch bewezen: de toegepaste composieten moeten grote krachten aan kunnen, je wil
dus zeker weten dat je werkt met een kwalitatieve composiet
- Slijtvast
- Eenvoudig verwerkbaar: anders ontstaan bijv. luchtbelletjes
4
Inhoudsopgave
Samenvatting Directe restauraties................................................................................................. 1
Samenvatting week 1.................................................................................................................... 2
Composiet 1: polymerisatie & Composiet 2: samenstelling................................................................ 2
HC Bewegingsleer ................................................................................................................................ 8
HC Occlusie en articulatie .................................................................................................................. 12
Samenvatting week 2.................................................................................................................. 20
HC Basisprincipes van hechten aan tandweefsels ............................................................................. 20
Composiet 3: biocompatibiliteit ........................................................................................................ 33
Composiet 4: krimp en krimpspanning ............................................................................................. 35
Composiet 5: innovaties .................................................................................................................... 40
Samenvatting week 3.................................................................................................................. 42
WC Adhesiefsystemen ....................................................................................................................... 42
HC Amalgaam .................................................................................................................................... 50
HC Glasionomeer cement.................................................................................................................. 54
Samenvatting week 4.................................................................................................................. 59
HC Procedures 1: Droogleggen.......................................................................................................... 59
HC Procedures 2: preparaties ............................................................................................................ 61
HC procedures 3: matrijssystemen .................................................................................................... 67
HC procedures 4: restauratie aanbrengen ........................................................................................ 75
HC procedures 5: Polymerisatie ........................................................................................................ 78
HC procedures 6: afwerken ............................................................................................................... 79
HC procedures 7: Kleur ...................................................................................................................... 84
Samenvatting week 6.................................................................................................................. 88
WC Levensduur van directe restauraties ........................................................................................... 88
WC Practicum .................................................................................................................................... 93
1
, Samenvatting week 1
Composiet 1: polymerisatie & Composiet 2: samenstelling
Directe restauraties
Stappen: Prepareren → restaureren in de mond → afwerken
Gebruikte materialen:
- composiet
- glasionomeer cement (kunnen fluoride ionen vrijlaten)
- hybride materialen (combinatie van glasionomeer en composiet)
- amalgaam
Nadeel amalgaam: plakt niet aan tandweefsel. Je moet retentieplekken prepareren waardoor
meer gezond tandweefsel weggaat. De oplossing is adhesieve tandheelkunde, dit gebruikt
materialen die plakken aan tandweefsel door adhesief.
Indirecte restauraties
Stappen: prepareren → afdrukken → restauratie maken in lab → cementeren → afwerken
Voorkennis additiepolymerisatie
Polymerisatie bestaat uit drie reacties:
1. initiatie
Eerst worden radicalen gevormd, dit kan worden gedaan door verschillende initiator systemen:
- initiator + warmte
- initiator + katalysator
- initiator + UV licht
Vervolgens bindt de radicaal aan de monomeer
2. propagatie
Meer monomeren hechten aan de radicaal, warmte komt vrij.
3. terminatie
Radicalen hechten aan elkaar. Hoe minder monomeren hoe groter de kans dat radicalen aan
elkaar hechten.
2
,Samenstelling composiet
Composiet is een samengesteld materiaal, het bestaat uit:
- kunsthars
- vuldeeltjes, bijvoorbeeld barium of glas
- stabilisatoren: verlengt levensduur. Een nadeel is dat polymerisatie langer duurt doordat dit
systeem eerst moet polymeriseren.
- initiator systeem
- pigmenten, bijvoorbeeld ijzeroxides
NB: koppelingsagenten (bijv. MEMO) zijn ook aanwezig, maar in kleine hoeveelheden.
Krimp
Bij polymerisatie wordt de afstand tussen atomen kleiner, het polymeer krimpt. Grote
moleculen veroorzaken minder krimping dan kleine moleculen.
Om krimp te minimaliseren bestaat composiet uit twee soorten monomeren:
1. Groot monomeer zodat er weinig krimp is, meestal heeft zo’n molecuul een MMA-groep.
Een voorbeeld is Bis-GMA, het rode stuk is de MMA-groep waardoor het polymeriseert:
2. Kleiner molecuul zoals EDMA of TEGDMA. Dit zorgt voor:
- lagere viscositeit van het materiaal
- hogere polymerisatiegraad (minder restmonomeren)
- meer crosslinking (netwerkvorming waardoor materiaal versterkt)
- meer krimping van de composiet
Bis-GMA met TEGDMA is de standaard samenstelling van een composiet.
Vuldeeltjes
Vuldeeltjes zorgen ervoor dat een composiet minder krimpt. Daarnaast houden ze
röntgenstraling tegen waardoor ze radio-opaak zijn. Vuldeetljes moeten gehecht zijn in de
matrix van de composiet, anders kunnen ze uit de restauratie gaan bij slijtage.
Om vuldeeltjes vast te krijgen in de matrix wordt de koppelingsagent MEMO gebruikt:
NB: dit is een voorbeeld van een silaan koppelingsagent
Naast vuldeeltjes en gebruik van grote monomeren kan krimping worden verminderd door
de intensiteit van het uithardende licht geleidelijk te laten toenemen.
3
, Radiopaciteit
Voorbeelden van vulstofdeeltjes en hun radio-opaciteit zijn:
- Zirkonia: hoog atoomnummer. Het houdt daarom straling tegen en is daardoor radio-opaak
(zichtbaar op röntgenfoto’s).
- Barium: nog hoger atoomnummer en zie je dus ook goed op een röntgenfoto.
- kwarts (SiO2), oftewel glas: laag atoomnummer en is dus niet radio-opaak.
Soorten composiet
Composieten kan je indelen op basis van de grootte van vuldeeltjes:
Tegenwoordig worden nano-hybride composieten gebruikt. De grootste deeltjes zijn
1-2 micrometer (μm), deze zijn in combinatie met nanodeeltjes.
Of nanodeeltjes op lange termijn veilig zijn is onbekend. Bij het boren kunnen ze in je longen
komen door inademing. Cellen kunnen deze deeltjes niet opruimen. Ontstekingsreacties
ontstaan wat uiteindelijk kan leiden tot longkanker.
Sterkte composiet
Hoe groter de vuldeeltjes hoe hoger de vulgraad. Er zijn dan veel vuldeeltjes verwerkt in de
composiet. Dit komt omdat:
- Grote deeltjes nemen relatief weinig oppervlakte
in t.o.v. hun inhoud.
- Kleine deeltjes nemen relatief meer oppervlak in
t.o.v. hun inhoud.
Er geldt: Grote deeltjes → hoge vulgraad → grote buig-, druk- en treksterkte van composiet.
Ook heeft een hoog gevuld composiet betere resistentie tegen slijtage.
Toepassen composiet
De soort composiet die je bij een restauratie toepast hangt af van:
- De patiënt: je gebruikt bijvoorbeeld sterker composiet bij een patiënt met bruxisme
- Waar in het gebit je hem zet (front of molaarstreek)
Eigenschappen posterior (molaren) composiet
- Sterkte: de molaren ontvangen grote krachten door de kaakspier
- Klinisch bewezen: de toegepaste composieten moeten grote krachten aan kunnen, je wil
dus zeker weten dat je werkt met een kwalitatieve composiet
- Slijtvast
- Eenvoudig verwerkbaar: anders ontstaan bijv. luchtbelletjes
4
