Parodontologie
Les 1
Inleiding
Peri= rond
Odontos= tand
Parodontologie = erkend specialisme binnen de tandheelkunde dat zich richt op de
steunweefsels rondom tanden en kiezen (parodontium).
Primaire preventie = voorkomen van parodontale aandoeningen bij gezonde mensen.
Secundaire preventie = het voorkomen van progressie of recidief van een ziekte die werd
vastgesteld
Tertiaire preventie = het herstellen van de gevolgen van vergevorderde ziekteproces
Mondhygiënist: primaire en secundaire preventie
Een mondhygiënist richt zich op preventie en mondverzorging om tandbederf en
tandvleesaandoeningen te voorkomen én te bestrijden.
• In kaart brengen van de conditie van het tandvlees en nemen van RX
• Geven van advies en voorlichting over cariës, rookgedrag, drugs, voeding,
tandvleesaandoeningen…
• Verwijderen van tandplak, tandsteen, tandplak en verkleuring
• Aanbrengen van fluoride, aanbrengen van sealant en polijsten van vullingen
• Reinigen van worteloppervlakken onder het tandvlees
• Maken van gebitsafdrukken
Parodontoloog- implantoloog: secundaire en tertiaire preventie
Behandeling ontstoken tandvlees (gingivitis en parodontitis)
Gesloten veld: Scaling & rootplaning= (verwijderen van plaque en tandsteen langsheen het
worteloppervlak)
Open veld: Chirurgisch
• Gingivectomie: wegsnijden van een hoeveelheid tandvlees
• Flapoperatie +/- botcorrecties
• Esthetische tandvleescorrecties (recessies, kroonverlenging)
• Plaatsen van implantaten in gezonde mond en behandelen van peri-implantitis
1
,Doelstellingen van het beroep
FDI = WORLD DENTAL FEDERATION = Federal Definitie mondgezondheid (september 2016)
Mondgezondheid betekent de mogelijkheid om te spreken, lachen, ruiken, proeven, aan te
raken, kauwen en het uitdrukken van emoties via de gezichtsuitdrukking met zelfvertrouwen
en zonder pijn, ongemak en craniofaciale ziektes.
Mondgezondheid omvat eigenschappen die essentieel zijn voor de kwaliteit van leven.
Het parodontium: een gezond fundament.
Gezonde mond:
• Geen cariës
• Geen erosie
• Geen gevoelige tanden
• Geen halitose
• Geen droge mond
• Geen mondletsels
• Geen gingivitis
• Geen parodontitis
De mondhygiënist:
• Verleent kwalitatieve mondzorg vanuit een correcte beroepshouding.
• Stelt de behoefte aan mondzorg vast, indiceert, verleent en evalueert mondzorg op
basis van klinisch redeneren.
• Biedt mondzorg vanuit specifieke deskundigheid binnen de eigen bevoegdheid in
complexe situaties.
• Zorgt voor continuïteit in mondzorg door het toepassen van een mondzorgtraject.
• Redeneert over gezondheidsproblemen van de patiënt, over interventies en doelen
om tot de best mogelijke mondzorg te komen voor de patiënt.
• Verzamelt gegevens over de mond van een patiënt en bespreekt de werkresultaten
in team en met de patiënt.
• Werkt teamgericht en communiceert helder in een professionele taal mondeling en
schriftelijk.
• Kan deskundigheid m.b.t. mondzorg evidenced based inzetten conform de richtlijnen
en protocollen binnen de grenzen van haar eigen bevoegdheid (Paro-protocol- een
vaste behandelroute).
• Reflecteert over eigen kunnen en blijft zich bijscholen.
2
,4 pijlers voor een goede mondhygiënist
• Verlangen
o Intens verlangen om goed te worden in de parodontologie zodat niets je kan
stoppen om je doel te bereiken
o EEN GEZOND PARODONTIUM en van je patiënten en verwijzers
AMBASSADEURS maken (dixit Jos Burgers)
• Beslissing
o Beslissing nemen dat je alle moeite gaat doen om elk obstakel te overwinnen
en alles gaat doen wat nodig is om goed te worden in dit vakgebied
• Discipline
o Je moet discipline hebben om je studie-uren in te plannen, voor te bereiden,
steeds opnieuw tot je de perfectie bereikt en weten dat lezen belangrijk is
• Vastberadenheid
o Je moet vastberaden zijn om vol te houden in eventuele tegenslagen of
gênante situaties die je kunt tegenkomen
Mondhygiënist in de paro-praktijk
Specificaties
• Afwisseling
o Meer dan schoonmaken van de worteloppervlakken
o Doelgericht plannen om parodontitis onder controle te krijgen
o Eerst denken dan doen
o Het is wat je er zelf van maakt
• Geestelijk inspannend
o Veel medisch gecompromitteerde patiënten
o 2 klachten: de patiënt en de verwijzer (verslaggeving)
• Vaardigheden
o Ruimtelijk inzicht: onzichtbare weefsels
o Technische vaardigheden: tempo
o Verbaal sterk: communicatievermogen
o Motiverend vermogen: motivational interview
Leerstoel parodontologie
Eindcompetenties Bachelor in de mondzorg
• Verleent kwalitatieve mondzorg vanuit een correcte beroepshouding.
• Stelt de behoefte aan mondzorg vast, indiceert, verleent en evalueert mondzorg op
basis van klinisch redeneren.
3
, • Biedt mondzorg vanuit specifieke deskundigheid binnen de eigen bevoegdheid in
complexe situaties.
• Zorgt voor continuïteit in mondzorg door het toepassen van een mondzorgtraject.
• Redeneert over gezondheidsproblemen van de patiënt, over interventies en doelen
om tot de best mogelijke mondzorg te komen voor de patiënt.
Er zijn geen grenzen aan wat je kunt doen!
De grootste vijanden zijn je eigen twijfels en de grenzen die je jezelf oplegt!
Let’s go perio
Deel 1 bouw en functie
Bouw en functie van het parodontium (anatomie)
1. Inleiding
2. De gingiva
3. Het parodontaal ligament → verbindt de wortel van de tand met het alveolair bot.
4. Vascularisatie
5. Innervatie en neurofysiologie
6. Het wortelcement
7. Processus alveolaris
De inleiding
Peri = rondom
Odontos = tand
Embryonaal stadium: 6 weken na bevruchting
Tandkiem met follikel (DF) en Dentale orgaan (DO) Epitheliale uitlopers
van DO vormen de Schede van Hertwig (RS)
RS valt uiteen bij dentinevorming en amelogeninen worden geproduceerd
met inductie van
• Cement
• Bindweefsel
• Alveolair bot
• Wortelformatie
• Steunweefsel voor verankeren
Amelogeninen ook gebruikt voor regeneratie parodontale schade
(Emdogain®) = gel dat amelogine eiwit dat wordt geproduceerd door varkens
follikels
4
Les 1
Inleiding
Peri= rond
Odontos= tand
Parodontologie = erkend specialisme binnen de tandheelkunde dat zich richt op de
steunweefsels rondom tanden en kiezen (parodontium).
Primaire preventie = voorkomen van parodontale aandoeningen bij gezonde mensen.
Secundaire preventie = het voorkomen van progressie of recidief van een ziekte die werd
vastgesteld
Tertiaire preventie = het herstellen van de gevolgen van vergevorderde ziekteproces
Mondhygiënist: primaire en secundaire preventie
Een mondhygiënist richt zich op preventie en mondverzorging om tandbederf en
tandvleesaandoeningen te voorkomen én te bestrijden.
• In kaart brengen van de conditie van het tandvlees en nemen van RX
• Geven van advies en voorlichting over cariës, rookgedrag, drugs, voeding,
tandvleesaandoeningen…
• Verwijderen van tandplak, tandsteen, tandplak en verkleuring
• Aanbrengen van fluoride, aanbrengen van sealant en polijsten van vullingen
• Reinigen van worteloppervlakken onder het tandvlees
• Maken van gebitsafdrukken
Parodontoloog- implantoloog: secundaire en tertiaire preventie
Behandeling ontstoken tandvlees (gingivitis en parodontitis)
Gesloten veld: Scaling & rootplaning= (verwijderen van plaque en tandsteen langsheen het
worteloppervlak)
Open veld: Chirurgisch
• Gingivectomie: wegsnijden van een hoeveelheid tandvlees
• Flapoperatie +/- botcorrecties
• Esthetische tandvleescorrecties (recessies, kroonverlenging)
• Plaatsen van implantaten in gezonde mond en behandelen van peri-implantitis
1
,Doelstellingen van het beroep
FDI = WORLD DENTAL FEDERATION = Federal Definitie mondgezondheid (september 2016)
Mondgezondheid betekent de mogelijkheid om te spreken, lachen, ruiken, proeven, aan te
raken, kauwen en het uitdrukken van emoties via de gezichtsuitdrukking met zelfvertrouwen
en zonder pijn, ongemak en craniofaciale ziektes.
Mondgezondheid omvat eigenschappen die essentieel zijn voor de kwaliteit van leven.
Het parodontium: een gezond fundament.
Gezonde mond:
• Geen cariës
• Geen erosie
• Geen gevoelige tanden
• Geen halitose
• Geen droge mond
• Geen mondletsels
• Geen gingivitis
• Geen parodontitis
De mondhygiënist:
• Verleent kwalitatieve mondzorg vanuit een correcte beroepshouding.
• Stelt de behoefte aan mondzorg vast, indiceert, verleent en evalueert mondzorg op
basis van klinisch redeneren.
• Biedt mondzorg vanuit specifieke deskundigheid binnen de eigen bevoegdheid in
complexe situaties.
• Zorgt voor continuïteit in mondzorg door het toepassen van een mondzorgtraject.
• Redeneert over gezondheidsproblemen van de patiënt, over interventies en doelen
om tot de best mogelijke mondzorg te komen voor de patiënt.
• Verzamelt gegevens over de mond van een patiënt en bespreekt de werkresultaten
in team en met de patiënt.
• Werkt teamgericht en communiceert helder in een professionele taal mondeling en
schriftelijk.
• Kan deskundigheid m.b.t. mondzorg evidenced based inzetten conform de richtlijnen
en protocollen binnen de grenzen van haar eigen bevoegdheid (Paro-protocol- een
vaste behandelroute).
• Reflecteert over eigen kunnen en blijft zich bijscholen.
2
,4 pijlers voor een goede mondhygiënist
• Verlangen
o Intens verlangen om goed te worden in de parodontologie zodat niets je kan
stoppen om je doel te bereiken
o EEN GEZOND PARODONTIUM en van je patiënten en verwijzers
AMBASSADEURS maken (dixit Jos Burgers)
• Beslissing
o Beslissing nemen dat je alle moeite gaat doen om elk obstakel te overwinnen
en alles gaat doen wat nodig is om goed te worden in dit vakgebied
• Discipline
o Je moet discipline hebben om je studie-uren in te plannen, voor te bereiden,
steeds opnieuw tot je de perfectie bereikt en weten dat lezen belangrijk is
• Vastberadenheid
o Je moet vastberaden zijn om vol te houden in eventuele tegenslagen of
gênante situaties die je kunt tegenkomen
Mondhygiënist in de paro-praktijk
Specificaties
• Afwisseling
o Meer dan schoonmaken van de worteloppervlakken
o Doelgericht plannen om parodontitis onder controle te krijgen
o Eerst denken dan doen
o Het is wat je er zelf van maakt
• Geestelijk inspannend
o Veel medisch gecompromitteerde patiënten
o 2 klachten: de patiënt en de verwijzer (verslaggeving)
• Vaardigheden
o Ruimtelijk inzicht: onzichtbare weefsels
o Technische vaardigheden: tempo
o Verbaal sterk: communicatievermogen
o Motiverend vermogen: motivational interview
Leerstoel parodontologie
Eindcompetenties Bachelor in de mondzorg
• Verleent kwalitatieve mondzorg vanuit een correcte beroepshouding.
• Stelt de behoefte aan mondzorg vast, indiceert, verleent en evalueert mondzorg op
basis van klinisch redeneren.
3
, • Biedt mondzorg vanuit specifieke deskundigheid binnen de eigen bevoegdheid in
complexe situaties.
• Zorgt voor continuïteit in mondzorg door het toepassen van een mondzorgtraject.
• Redeneert over gezondheidsproblemen van de patiënt, over interventies en doelen
om tot de best mogelijke mondzorg te komen voor de patiënt.
Er zijn geen grenzen aan wat je kunt doen!
De grootste vijanden zijn je eigen twijfels en de grenzen die je jezelf oplegt!
Let’s go perio
Deel 1 bouw en functie
Bouw en functie van het parodontium (anatomie)
1. Inleiding
2. De gingiva
3. Het parodontaal ligament → verbindt de wortel van de tand met het alveolair bot.
4. Vascularisatie
5. Innervatie en neurofysiologie
6. Het wortelcement
7. Processus alveolaris
De inleiding
Peri = rondom
Odontos = tand
Embryonaal stadium: 6 weken na bevruchting
Tandkiem met follikel (DF) en Dentale orgaan (DO) Epitheliale uitlopers
van DO vormen de Schede van Hertwig (RS)
RS valt uiteen bij dentinevorming en amelogeninen worden geproduceerd
met inductie van
• Cement
• Bindweefsel
• Alveolair bot
• Wortelformatie
• Steunweefsel voor verankeren
Amelogeninen ook gebruikt voor regeneratie parodontale schade
(Emdogain®) = gel dat amelogine eiwit dat wordt geproduceerd door varkens
follikels
4
