AANNEMING VAN WERK
DEFINITIE
Het fundamentele onderscheid tussen lastgeving en aanneming van werk bestaat in de soort van
handeling. Lastgeving heeft betrekking op rechtshandelingen, aanneming van werk heeft betrekking
op materiele handelingen.
▪ Een contract strekkend tot uitvoering van welbepaald werk, door stellen van materiële
handelingen, waarmee aannemer, tegen betaling, door opdrachtgever wordt gelast, in
volledige onafhankelijkheid maar zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid.
‘in volledige onafhankelijkheid’ = het onderscheid met een arbeidsovereenkomst.
‘zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid’ = onderscheid met lastgeving waar dit wel nodig is
▪ Terminologie:
o Aanneming van werk, aannemingsovereenkomst.
Veel mensen hebben de neiging te denken aan een aanneming van bouwwerk, maar zeker niet alles is
een bouwwerk. Alle materiele handelingen waarvoor opdracht wordt gegeven en waarvoor wordt
betaald valt onder de noemer aanneming.
Vb politici die de opdracht geeft een boek te schrijven = aanneming van werk < materiele handeling →
dus zelfs als er intellectueel werk aan de pas komt zitten we in aanneming van werk.
o Opdrachtgever: medecontractant van de aannemer.
o Bouwheer: bij bouw- of architectuurcontract.
o Aannemer: verbindt zich tot de uitvoering van het werk.
▪ Definitie belicht criteria voor onderscheid andere contracten:
o Werken in volledige onafhankelijkheid, zonder band van ondergeschiktheid met de
opdrachtgever (≠ arbeidsovereenkomst).
Schijnzelfstandigheid = als de band van ondergeschiktheid er wel is. je krijgt op het
moment zelf de indruk een zeer hoge loon te verdienen maar je moet alle kosten mee
in rekening brengen als zelfstandige. Dan verdien je niet meer als een normale
bediende netto en je hebt geen pensioenrechten.
1
, o Verrichten van materiële handelingen, zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid (≠
lastgeving).
o Materiële handelingen omvatten niet alleen tastbare, stoffelijke bewerkingen, maar
ook intellectuele prestaties. Materieel = nadruk op tegenstelling met rechtshandeling.
▪ Eindeloos scala aan aannemingen van werk (zie boek).
TERMINOLOGIE
▪ Aanneming van werk wordt in Oud BW niet gedefinieerd.
o Verouderd: huurcontract waarvan arbeid het voorwerp is i.p.v. goederen (art. 1708 en
1710 Oud BW).
o In Oud BW drie soorten huur van werk en diensten (art. 1779 Oud BW):
1) werklieden die in iemands dienst treden; → = voorbijgestreefd + is
verschoven, wordt nu gerekend tot arbeidsovereenkomstenrecht
2) vervoerders, te land en te water, van personen en goederen; (= praktisch zo
goed als dood recht)
3) aannemers van werken, krachtens bestekken of aannemingen.
▪ Indeling is onvolledig en gebrekkig. Huur van werk en huur van diensten staan naast elkaar en
worden als synoniemen gebruikt, wat ze niet zijn. Terminologie niet goed vertaald.
▪ Aanneming van werk dekt in de terminologie van het Oud BW twee verschillende begrippen:
o Aanneming van bouwwerk (art. 1779, lid 3 Oud BW): Daar zitten een aantal algemene
regels bij die je kan extrapoleren naar aanneming in het algemeen, maar het is zeer
summier
o Aanneming van eender welk bepaald werk.
Onvolledig omdat slechts twee soorten aanneming van werk uitdrukkelijk worden vermeld in Oud BW:
vervoersovereenkomst en bouwcontract.
TOEPASSELIJK RECHT
1) Aanneming van werk in oud BW
Je valt in grote mate terug op het algemene contractenrecht.
▪ Zeer beperkte regels betreffende vervoer (art. 1782-1786 Oud BW). Bijna dood recht.
2
, ▪ Overige regelgeving: bestekken en aannemingen, namelijk bouwcontracten (art. 1787-1799
Oud BW), met grote lacunes.
▪ Daarom belangrijke rol algemeen contractenrecht, en gebruiken (art. 5.71 BW).
▪ Belangrijk, ook in praktijk (!):
o bijzondere regels over beëindiging overeenkomst (art. 1794-1796 Oud BW): je moet
echter oppassen met deze regels van beëindiging. 1794 voornamelijk!
o aannemer staat in voor zijn hulppersonen (art. 1797 Oud BW). = Belangrijk artikel,
wordt zelfs beschouwd als een regel die in het algemeen verbintenissenrecht moet
gelden waarbij een medecontractant moet instaan voor zijn hulppersoon en zijn
materiaal dat wordt gebruikt
2) Varia
▪ Consumentenbescherming is magertjes geregeld, zie hiervoor koop (art. 1649bis Oud BW,
uitgebreid tot sommige aannemingen) en regels WER (b2b) (algemene inleiding).
Consumentenbescherming als dusdanig zoals er is bij koop is er niet bij aanneming. De regels van
consumentenkoop gelden voor sommige vormen van aanneming wanneer de aannemer ook het
materieel meelevert, dan wordt dat beschouwd als een koop.
▪ Bescherming van de ondernemer tegen onrechtmatige contractuele bedingen.
▪ Overheidsopdrachten: zeer specifieke en complexe wetgeving, nog maar weinig gemeen met
burgerlijk recht.
Bij overheidsopdrachten wordt niet van aanneming gesproken, wel over de levering van diensten.
Specifieke regels over in de overheidsopdrachtenwet van 2016 en in de koninklijke besluiten
betreffende de plaatsing van overheidsopdrachten waar veel veel gedetailleerder regels worden
gegeven over de uitvoering van werk dan de regels uit BW en waar ook aanmerkelijke verschillen mee
zijn. Overheidsopdrachten worden vaak gerekend tot het administratief recht maar eigenlijk zijn dat
contracten en moet je dat vanuit een contractuele hoek bekijken. Dat is een materie die altijd maar is
uitgebreid en blijft uitbreiden. Die regeling geld niet alleen voor de overheid in het algemeen maar ook
voor speciale sectoren.
Bv de ziekenhuissector: omdat daar zo veel geld van de overheid naartoe gaat wordt dat beschouwd
als een sector waarop de overheidsopdrachtenwetgeving ook van toepassing is.
▪ Internationale aanneming: FIDIC (niet te kennen).
3
, ▪ Algemeen contractenrecht (zie nota’s): deze zijn erg doorslaggevend omdat er zo weinig
specifieke regels zijn
o Wederkerig contract, onder bezwarende titel (prijs moet niet vaststaan bij sluiting
overeenkomst) , inspannings- of resultaatsverbintenis geval per geval.
o Niet persoonsgebonden contract: daarom bijzondere regel over tenietgaan bij
overlijden van de aannemer (art. 1795 Oud BW). Moest het gaan om een
persoonsgebonden contract zou je de regel van tenietgaan bij overlijden van de
aannemer niet nodig hebben ↔ Anderen vinden het wel een persoonsgebonden
contract (prof is het daar niet mee eens)
3) Aanverwante overeenkomsten
▪ Aanneming en lastgeving (mandaat)
o Beide contracten betreffen leveren, in opdracht van medecontractant, van prestatie.
Kwalificatie door onderscheid tussen materiële handelingen en rechtshandelingen.
o Opdrachtgever is niet persoonlijk gebonden tegenover derden waarmee de aannemer
overeenkomsten sloot ↔ lastgever wel, want mandataris handelt in zijn naam.
In aanneming heb je een tweepersoons overeenkomst!
o Opdrachtgever staat niet in voor schade die aannemer oploopt ↔ lastgever wel
(vertegenwoordiging).
o Loon lasthebber kan door rechter worden verminderd ↔ kan in beginsel niet bij
andere overeenkomsten.
! het fundamenteel verschil zit dus ook in de verhoudingen tussen de partijen. De
matigingsbevoegdheid bij lastgeving bestaat in geen enkel contract, zeker niet bij aanneming.
▪ Aanneming en bewaargeving
o Bezoldigde bewaargeving (art. 1928 Oud BW) lijkt op aanneming van werk.
Bewaarnemer verricht eigenlijk materiële handeling (bewaring) tegen betaling.
o Gelijkenis geeft problemen in de praktijk. Bv. auto in garage voor herstelling:
aanneming van werk of mogelijk bijkomende bewaarneming - rechtspraak gaat in
beide richtingen. → daar bestaat veel rechtspraak over omdat dat in de praktijk wel
regelmatig kwalificatieproblemen met zich meebrengt.
o Accessoire bewaargeving kan worden gezien als kosteloos: dan verminderde
aansprakelijkheid voor bewaarnemer (art. 1927 Oud BW).
▪ Aanneming en arbeidsovereenkomst
4
DEFINITIE
Het fundamentele onderscheid tussen lastgeving en aanneming van werk bestaat in de soort van
handeling. Lastgeving heeft betrekking op rechtshandelingen, aanneming van werk heeft betrekking
op materiele handelingen.
▪ Een contract strekkend tot uitvoering van welbepaald werk, door stellen van materiële
handelingen, waarmee aannemer, tegen betaling, door opdrachtgever wordt gelast, in
volledige onafhankelijkheid maar zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid.
‘in volledige onafhankelijkheid’ = het onderscheid met een arbeidsovereenkomst.
‘zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid’ = onderscheid met lastgeving waar dit wel nodig is
▪ Terminologie:
o Aanneming van werk, aannemingsovereenkomst.
Veel mensen hebben de neiging te denken aan een aanneming van bouwwerk, maar zeker niet alles is
een bouwwerk. Alle materiele handelingen waarvoor opdracht wordt gegeven en waarvoor wordt
betaald valt onder de noemer aanneming.
Vb politici die de opdracht geeft een boek te schrijven = aanneming van werk < materiele handeling →
dus zelfs als er intellectueel werk aan de pas komt zitten we in aanneming van werk.
o Opdrachtgever: medecontractant van de aannemer.
o Bouwheer: bij bouw- of architectuurcontract.
o Aannemer: verbindt zich tot de uitvoering van het werk.
▪ Definitie belicht criteria voor onderscheid andere contracten:
o Werken in volledige onafhankelijkheid, zonder band van ondergeschiktheid met de
opdrachtgever (≠ arbeidsovereenkomst).
Schijnzelfstandigheid = als de band van ondergeschiktheid er wel is. je krijgt op het
moment zelf de indruk een zeer hoge loon te verdienen maar je moet alle kosten mee
in rekening brengen als zelfstandige. Dan verdien je niet meer als een normale
bediende netto en je hebt geen pensioenrechten.
1
, o Verrichten van materiële handelingen, zonder vertegenwoordigingsbevoegdheid (≠
lastgeving).
o Materiële handelingen omvatten niet alleen tastbare, stoffelijke bewerkingen, maar
ook intellectuele prestaties. Materieel = nadruk op tegenstelling met rechtshandeling.
▪ Eindeloos scala aan aannemingen van werk (zie boek).
TERMINOLOGIE
▪ Aanneming van werk wordt in Oud BW niet gedefinieerd.
o Verouderd: huurcontract waarvan arbeid het voorwerp is i.p.v. goederen (art. 1708 en
1710 Oud BW).
o In Oud BW drie soorten huur van werk en diensten (art. 1779 Oud BW):
1) werklieden die in iemands dienst treden; → = voorbijgestreefd + is
verschoven, wordt nu gerekend tot arbeidsovereenkomstenrecht
2) vervoerders, te land en te water, van personen en goederen; (= praktisch zo
goed als dood recht)
3) aannemers van werken, krachtens bestekken of aannemingen.
▪ Indeling is onvolledig en gebrekkig. Huur van werk en huur van diensten staan naast elkaar en
worden als synoniemen gebruikt, wat ze niet zijn. Terminologie niet goed vertaald.
▪ Aanneming van werk dekt in de terminologie van het Oud BW twee verschillende begrippen:
o Aanneming van bouwwerk (art. 1779, lid 3 Oud BW): Daar zitten een aantal algemene
regels bij die je kan extrapoleren naar aanneming in het algemeen, maar het is zeer
summier
o Aanneming van eender welk bepaald werk.
Onvolledig omdat slechts twee soorten aanneming van werk uitdrukkelijk worden vermeld in Oud BW:
vervoersovereenkomst en bouwcontract.
TOEPASSELIJK RECHT
1) Aanneming van werk in oud BW
Je valt in grote mate terug op het algemene contractenrecht.
▪ Zeer beperkte regels betreffende vervoer (art. 1782-1786 Oud BW). Bijna dood recht.
2
, ▪ Overige regelgeving: bestekken en aannemingen, namelijk bouwcontracten (art. 1787-1799
Oud BW), met grote lacunes.
▪ Daarom belangrijke rol algemeen contractenrecht, en gebruiken (art. 5.71 BW).
▪ Belangrijk, ook in praktijk (!):
o bijzondere regels over beëindiging overeenkomst (art. 1794-1796 Oud BW): je moet
echter oppassen met deze regels van beëindiging. 1794 voornamelijk!
o aannemer staat in voor zijn hulppersonen (art. 1797 Oud BW). = Belangrijk artikel,
wordt zelfs beschouwd als een regel die in het algemeen verbintenissenrecht moet
gelden waarbij een medecontractant moet instaan voor zijn hulppersoon en zijn
materiaal dat wordt gebruikt
2) Varia
▪ Consumentenbescherming is magertjes geregeld, zie hiervoor koop (art. 1649bis Oud BW,
uitgebreid tot sommige aannemingen) en regels WER (b2b) (algemene inleiding).
Consumentenbescherming als dusdanig zoals er is bij koop is er niet bij aanneming. De regels van
consumentenkoop gelden voor sommige vormen van aanneming wanneer de aannemer ook het
materieel meelevert, dan wordt dat beschouwd als een koop.
▪ Bescherming van de ondernemer tegen onrechtmatige contractuele bedingen.
▪ Overheidsopdrachten: zeer specifieke en complexe wetgeving, nog maar weinig gemeen met
burgerlijk recht.
Bij overheidsopdrachten wordt niet van aanneming gesproken, wel over de levering van diensten.
Specifieke regels over in de overheidsopdrachtenwet van 2016 en in de koninklijke besluiten
betreffende de plaatsing van overheidsopdrachten waar veel veel gedetailleerder regels worden
gegeven over de uitvoering van werk dan de regels uit BW en waar ook aanmerkelijke verschillen mee
zijn. Overheidsopdrachten worden vaak gerekend tot het administratief recht maar eigenlijk zijn dat
contracten en moet je dat vanuit een contractuele hoek bekijken. Dat is een materie die altijd maar is
uitgebreid en blijft uitbreiden. Die regeling geld niet alleen voor de overheid in het algemeen maar ook
voor speciale sectoren.
Bv de ziekenhuissector: omdat daar zo veel geld van de overheid naartoe gaat wordt dat beschouwd
als een sector waarop de overheidsopdrachtenwetgeving ook van toepassing is.
▪ Internationale aanneming: FIDIC (niet te kennen).
3
, ▪ Algemeen contractenrecht (zie nota’s): deze zijn erg doorslaggevend omdat er zo weinig
specifieke regels zijn
o Wederkerig contract, onder bezwarende titel (prijs moet niet vaststaan bij sluiting
overeenkomst) , inspannings- of resultaatsverbintenis geval per geval.
o Niet persoonsgebonden contract: daarom bijzondere regel over tenietgaan bij
overlijden van de aannemer (art. 1795 Oud BW). Moest het gaan om een
persoonsgebonden contract zou je de regel van tenietgaan bij overlijden van de
aannemer niet nodig hebben ↔ Anderen vinden het wel een persoonsgebonden
contract (prof is het daar niet mee eens)
3) Aanverwante overeenkomsten
▪ Aanneming en lastgeving (mandaat)
o Beide contracten betreffen leveren, in opdracht van medecontractant, van prestatie.
Kwalificatie door onderscheid tussen materiële handelingen en rechtshandelingen.
o Opdrachtgever is niet persoonlijk gebonden tegenover derden waarmee de aannemer
overeenkomsten sloot ↔ lastgever wel, want mandataris handelt in zijn naam.
In aanneming heb je een tweepersoons overeenkomst!
o Opdrachtgever staat niet in voor schade die aannemer oploopt ↔ lastgever wel
(vertegenwoordiging).
o Loon lasthebber kan door rechter worden verminderd ↔ kan in beginsel niet bij
andere overeenkomsten.
! het fundamenteel verschil zit dus ook in de verhoudingen tussen de partijen. De
matigingsbevoegdheid bij lastgeving bestaat in geen enkel contract, zeker niet bij aanneming.
▪ Aanneming en bewaargeving
o Bezoldigde bewaargeving (art. 1928 Oud BW) lijkt op aanneming van werk.
Bewaarnemer verricht eigenlijk materiële handeling (bewaring) tegen betaling.
o Gelijkenis geeft problemen in de praktijk. Bv. auto in garage voor herstelling:
aanneming van werk of mogelijk bijkomende bewaarneming - rechtspraak gaat in
beide richtingen. → daar bestaat veel rechtspraak over omdat dat in de praktijk wel
regelmatig kwalificatieproblemen met zich meebrengt.
o Accessoire bewaargeving kan worden gezien als kosteloos: dan verminderde
aansprakelijkheid voor bewaarnemer (art. 1927 Oud BW).
▪ Aanneming en arbeidsovereenkomst
4
