Zelfleiderschap
Doelstellingen begin PPT
Je bewust worden van wie je bent (hoe je denkt/ wat je voelt/wat je
belangrijk vindt, wat je wil/ hoe je handelt)
Jezelf kennen/ jezelf zijn/jezelf richten (ik als hulpverlener)
Weten dat jouw eigenheid, invloed heeft op anderen en dat deze logica
in beide richtingen geldt.
Maw: je bewust worden van het feit dat je vaak een aandeel hebt in het
gedrag van anderen (cliënten/teamleden) en omgekeerd. (circulair denken)
- Je moet niet aan je valkuil werken, maar in je uitdaging sterker te worden
- Weet wat de bedoeling is van je doen en van je werken
- Ik moet zorgen dat ik bijdraag in het welbevinden van mijn client
- Jezelf richten = durven keuzes maken, wat is er belangrijk? -> op stage,
uw tijd optimaal benutten
- Hoe je je gedraagt heeft altijd een effect op anderen, wat je wel moet
weten is doe de ander reageert dat ook iets zegt over de andere bv als
mvr wacht tot wnr iedereeen er is kan er gedacht worden aja ze wacht
toch 10 min ik kom ook wel later
Denk niet te snel dat jij weet wat goed is voor de cliënt (=
krachtgericht werken)
Je moet mandaat krijgen van de cliënt en van zijn/haar context (=
verbindend werken en meerzijdige partijdigheid)
Probeer zicht te krijgen op/begrip te hebben voor beïnvloedende
factoren.(circulair denken/meerzijdige partijdigheid)
- Denk niet te snel dat jij weet wat goed is voor de cliënt (=
krachtgericht werken)
- Je moet mandaat krijgen van de cliënt en van zijn/haar context (=
verbindend werken en meerzijdige partijdigheid)
- Probeer zicht te krijgen op/begrip te hebben voor beïnvloedende factoren.
(circulair denken/meerzijdige partijdigheid)
Zelfleiderschap gaat over weten waar je wel/geen invloed op hebt en
daar je verantwoordelijkheid in nemen
Pro-actief zijn (= het verschil kennen tussen jouw cirkel van
betrokkenheid en jouw cirkel van invloed en actie ondernemen in jouw cirkel
van invloed) (stimuleren van welbevinden en betrokkenheid: de
aanpakfactoren)
THEMA 1: GROEIEN IN IDENTITEIT ALS PRAKTIJKGERICHTE
ORTHOPEDAGOOG
1
,Deel 1: het circulair denken
“EEN MENS IS EEN MENS DOOR ZIJN MEDEMENS”
Vraag : Wat zou de betekenis hiervan zijn?
- = jouw context geeft mee vorm aan wie je wordt
- = het bepaalt jouw referentiekader, dus hoe je kijkt naar de dingen
- = je kan ook leren door jouw medemens
- = het is niet enkel die jij leert van de medemens, maar de medemens
leert ook van jou
Kan je leren van kinderen?
- = als je iets doet bij een kind om een doel te bereiken en het lukt niet dan
weet je dat je je begeleidingsstijl gaat moeten aanpassen en je kan dit
afstemmen met je collega’s
- = bv een kind schopt je omdat hij geen woorden meer heeft, je kan 2
manieren kiezen om te reageren; ofwel wordt je boos ofwel ja oke dat mag
niet maar het is een teken dat het niet werkt jouw begeleiding
OEFENING: MINNE (3-4 J) ZEGT VOORTDUREND ‘NEEN’ ALS JE HAAR IETS VRAAGT, HOE ZOU DIT
KOMEN?
Omdat je ze niet op de juiste manier benadert
Ze begrijpt mss niet wat je vraaft
Ze is niet gewoon dat haar mening gevraagd wordt
Ze heeft geen zin om in gesprek te gaan
Kan normaal zijn voor haar emotionele ontwikkeling
= lineair denken = enkel vanuit de persoon zelf = oorzaak-gevolg
Ze heeft een moeilijke periode
Wat je vraagt aan haar is niet direct wat ze wil
Ze wil die begeleider niet
= circulair denken = vanuit meerdere brillen = de hele context
CIRCULAIR DENKEN
Lineair versus circulair denken
Wat is lineair denken?
= is een manier van denken die gericht is op oorzaak-gevolg
Deze manier van denken is mogelijks gericht op de pathologie van
een individu. -> bv Jeanine van stage met het syndroom van Kortsakov
In de westerse cultuur zijn we van nature geneigd te denken in
oorzaak-gevolg. We kijken hierbij vooral wie, wie wat aandeed.
Voorbeeld : Ella schopt Roza. Ella is de schuldige.
Bij circulair denken ga je niet kijken naar 1 oorzaak, maar ga je kijken
naar de interactie
Het is niet altijd makkelijk om circulair te denken, bijvoorbeeld iemand
die een moord gepleegd heeft gaan wij altijd kijken naar hem als schuldige en
moet die naar de gevangenis -> maar wij als orthopedagoog gaan kijken naar
de context, want niemand wordt geboren met de intentie om iemand te gaan
doden (het recht daarentegen is wel met de bedoeling om iemand daarvoor
te straffen)
In onze opleiding kiezen we om circulair te denken, dus niet eenzijdig
en lineair
Lineair en circulair denken zijn 2 verschillende visies om naar de
praktijk te kijken
Beslis zelf voor welke visie je kiest! Er bestaat geen goede of foute visie!
2
,WELKE GEVOELENS KUNNEN ER HIERBIJ KOMEN KIJKEN?
Je gaat ook gaan kijken naar de effecten van wat je doet, hoe heeft die CL
gereageerd
OEFENING: VOORBEREIDING NIET MEE NAAR DE ONDERWIJSGROEP
Lineair denken: Je krijgt als reactie: heb je were je voorbereiding niet
mee
- gevoel: ze moet mij niet hebben, ik kan niks goed doen
- Irritatie
- Onbegrip
- Demotiverend
- Vanuit schrik voor grotere gevolgen ergens opgelucht
- Teleurgesteld
Circulair denken: Je hebt je voorbereiding niet mee, het is niet de
eerste keer, hoe komt het?
- Waardering
- Beluistert worden
- Opluchting en hoop voor de hulp
- Begrepen gevoelen worden
- Verbondenheid
- Erkenning
- Gevoel dat je belangrijk bent
Watzlawick: axioma 1 = verschil tussen de intenties en effecten -> bv
ik heb een goede daad gedaan, maar hij heeft iedereen gedood bv ik dweil
de vloer heel nat, maar het is proper maar de effecten is dat er iemand
uitsliert en zijn nek breekt
WAT LEREN WE UIT DEZE GEVOELENS?
Vanuit het kijken of bekijken van het effect van ons handelen ( axioma
1)
Vanuit het reflecteren, dit leermoment, …
We leren hieruit dat we als praktijkgericht orthopedagoog circulair
proberen te denken
We zorgen voor onze medemens door niet te stigmatiseren
Waarden en normen kunnen ook een invloed hebben op het circulair
denken bv respect kan in strijd gaan met bv situaties waar er
grensoverschrijdend gedrag is respect weinig te zoeken
Er is een permanente gelijktijdige beïnvloeding
Bij het circulair denken wordt niet gezocht naar een mogelijke oorzaak
in de levensgeschiedenis van iemand, maar wordt er een beeld gevormd van
alle beïnvloedbare factoren die het probleem in stand houden.
Er zijn meerdere waarheden (interpuncties) . DE waarheid bestaat niet.
Het ordenen van de werkelijkheid kan op verschillende manieren.
DE EFFECTEN OP DE HULPVERLENINGSRELATIE
3
, De effecten voor de hulpverlening bij LINEAIR DENKEN:
Eenzijdig: wat de persoon zegt die zich uitspreekt denkt dat hij alleen
juist is, is niet geïnteresseerd in de ander
Oordelend: je geeft een oordeel over wat je ziet bv de jongeren van
tegenwoordig zijn …. , het is niet meer zoals vroeger
Hiërarchisch: je stelt jezelf boven de andere
Creëert afstand: tussen de personen, meestal met de uitspraak ja
plots …
Werkelijkheid wordt statisch: 1 keer een ambetante Cl is altijd een
ambetante CL
- Bijvoorbeeld: DSM V waar ze alle pathologie zijn gecategoriseerd, is
ontstaan voor de communicatie tussen HV maar ze zeggen die persoon
heeft ADHD en het gesprek stopt, maar eigenlijk start het gesprek dan
pas, het is belangrijk om naar de volledige context te kijken van die client
Er wordt niet meer gezocht naar diepere oorzaken, naar
persoonlijke en sociale levensverhalen of gebrek aan zorg en
opvoeding
De classificatie als de oorzaak aangewezen wordt, dus de
symptomen van de pathologie
Complex nature-nurture factoren
Er is dus een foute toepassing van de DSM
De effecten voor de hulpverlening bij het CIRCULAIR DENKEN:
Effect 1:
Hoopgevend: door de erkenning die ze krijgen wordt er hoop
gecreëerd
Beweging: het is vandaag anders dan gisteren, een goed gesprek kan
mensen in beweging zetten
Perspectief: het heeft een doel, ze krijgen weer goesting
Creëert samenwerking; er is een verbondenheid, je doet het samen
WKH niet statisch: ook al lijkt het hetzelfde, het is niet hetzelfde
BESLUIT: ieder moment is anders of kan ander zijn. Hulpverlenen en
begeleiden is een dynamisch gebeuren
Effect 2:
Als hulpverlener staan we stil bij onze attitudes en vaardigheden:
- De dialoog staat centraal -> dit op gang zetten is niet altijd simpel bv
mensen die zich verbaal niet kunnen uiten, wij gaan hiermee aan de slag
- Oprechte EMPATHIE -> moeilijk, zeker als je al lang in het werkveld staat
- Dit denken veronderstelt een authentieke interesse in -> je kunnen
instellen in de ander zijn perspectief, maar het gedrag afkeuren op het
juiste moment
- Het perspectief van de ander
- Respect voor andermans perspectief-> hierover spreken
- Transparantie over het eigen relevante denken en voelen -> jezelf niet
vergeten
-
Het uitgangspunt in de hulpverlening is niet de waarheid, macht en
zekerheid maar de dialoog.
“HET VEROORDELEN VAN MENSEN STOPT DE DIALOOG”
4
Doelstellingen begin PPT
Je bewust worden van wie je bent (hoe je denkt/ wat je voelt/wat je
belangrijk vindt, wat je wil/ hoe je handelt)
Jezelf kennen/ jezelf zijn/jezelf richten (ik als hulpverlener)
Weten dat jouw eigenheid, invloed heeft op anderen en dat deze logica
in beide richtingen geldt.
Maw: je bewust worden van het feit dat je vaak een aandeel hebt in het
gedrag van anderen (cliënten/teamleden) en omgekeerd. (circulair denken)
- Je moet niet aan je valkuil werken, maar in je uitdaging sterker te worden
- Weet wat de bedoeling is van je doen en van je werken
- Ik moet zorgen dat ik bijdraag in het welbevinden van mijn client
- Jezelf richten = durven keuzes maken, wat is er belangrijk? -> op stage,
uw tijd optimaal benutten
- Hoe je je gedraagt heeft altijd een effect op anderen, wat je wel moet
weten is doe de ander reageert dat ook iets zegt over de andere bv als
mvr wacht tot wnr iedereeen er is kan er gedacht worden aja ze wacht
toch 10 min ik kom ook wel later
Denk niet te snel dat jij weet wat goed is voor de cliënt (=
krachtgericht werken)
Je moet mandaat krijgen van de cliënt en van zijn/haar context (=
verbindend werken en meerzijdige partijdigheid)
Probeer zicht te krijgen op/begrip te hebben voor beïnvloedende
factoren.(circulair denken/meerzijdige partijdigheid)
- Denk niet te snel dat jij weet wat goed is voor de cliënt (=
krachtgericht werken)
- Je moet mandaat krijgen van de cliënt en van zijn/haar context (=
verbindend werken en meerzijdige partijdigheid)
- Probeer zicht te krijgen op/begrip te hebben voor beïnvloedende factoren.
(circulair denken/meerzijdige partijdigheid)
Zelfleiderschap gaat over weten waar je wel/geen invloed op hebt en
daar je verantwoordelijkheid in nemen
Pro-actief zijn (= het verschil kennen tussen jouw cirkel van
betrokkenheid en jouw cirkel van invloed en actie ondernemen in jouw cirkel
van invloed) (stimuleren van welbevinden en betrokkenheid: de
aanpakfactoren)
THEMA 1: GROEIEN IN IDENTITEIT ALS PRAKTIJKGERICHTE
ORTHOPEDAGOOG
1
,Deel 1: het circulair denken
“EEN MENS IS EEN MENS DOOR ZIJN MEDEMENS”
Vraag : Wat zou de betekenis hiervan zijn?
- = jouw context geeft mee vorm aan wie je wordt
- = het bepaalt jouw referentiekader, dus hoe je kijkt naar de dingen
- = je kan ook leren door jouw medemens
- = het is niet enkel die jij leert van de medemens, maar de medemens
leert ook van jou
Kan je leren van kinderen?
- = als je iets doet bij een kind om een doel te bereiken en het lukt niet dan
weet je dat je je begeleidingsstijl gaat moeten aanpassen en je kan dit
afstemmen met je collega’s
- = bv een kind schopt je omdat hij geen woorden meer heeft, je kan 2
manieren kiezen om te reageren; ofwel wordt je boos ofwel ja oke dat mag
niet maar het is een teken dat het niet werkt jouw begeleiding
OEFENING: MINNE (3-4 J) ZEGT VOORTDUREND ‘NEEN’ ALS JE HAAR IETS VRAAGT, HOE ZOU DIT
KOMEN?
Omdat je ze niet op de juiste manier benadert
Ze begrijpt mss niet wat je vraaft
Ze is niet gewoon dat haar mening gevraagd wordt
Ze heeft geen zin om in gesprek te gaan
Kan normaal zijn voor haar emotionele ontwikkeling
= lineair denken = enkel vanuit de persoon zelf = oorzaak-gevolg
Ze heeft een moeilijke periode
Wat je vraagt aan haar is niet direct wat ze wil
Ze wil die begeleider niet
= circulair denken = vanuit meerdere brillen = de hele context
CIRCULAIR DENKEN
Lineair versus circulair denken
Wat is lineair denken?
= is een manier van denken die gericht is op oorzaak-gevolg
Deze manier van denken is mogelijks gericht op de pathologie van
een individu. -> bv Jeanine van stage met het syndroom van Kortsakov
In de westerse cultuur zijn we van nature geneigd te denken in
oorzaak-gevolg. We kijken hierbij vooral wie, wie wat aandeed.
Voorbeeld : Ella schopt Roza. Ella is de schuldige.
Bij circulair denken ga je niet kijken naar 1 oorzaak, maar ga je kijken
naar de interactie
Het is niet altijd makkelijk om circulair te denken, bijvoorbeeld iemand
die een moord gepleegd heeft gaan wij altijd kijken naar hem als schuldige en
moet die naar de gevangenis -> maar wij als orthopedagoog gaan kijken naar
de context, want niemand wordt geboren met de intentie om iemand te gaan
doden (het recht daarentegen is wel met de bedoeling om iemand daarvoor
te straffen)
In onze opleiding kiezen we om circulair te denken, dus niet eenzijdig
en lineair
Lineair en circulair denken zijn 2 verschillende visies om naar de
praktijk te kijken
Beslis zelf voor welke visie je kiest! Er bestaat geen goede of foute visie!
2
,WELKE GEVOELENS KUNNEN ER HIERBIJ KOMEN KIJKEN?
Je gaat ook gaan kijken naar de effecten van wat je doet, hoe heeft die CL
gereageerd
OEFENING: VOORBEREIDING NIET MEE NAAR DE ONDERWIJSGROEP
Lineair denken: Je krijgt als reactie: heb je were je voorbereiding niet
mee
- gevoel: ze moet mij niet hebben, ik kan niks goed doen
- Irritatie
- Onbegrip
- Demotiverend
- Vanuit schrik voor grotere gevolgen ergens opgelucht
- Teleurgesteld
Circulair denken: Je hebt je voorbereiding niet mee, het is niet de
eerste keer, hoe komt het?
- Waardering
- Beluistert worden
- Opluchting en hoop voor de hulp
- Begrepen gevoelen worden
- Verbondenheid
- Erkenning
- Gevoel dat je belangrijk bent
Watzlawick: axioma 1 = verschil tussen de intenties en effecten -> bv
ik heb een goede daad gedaan, maar hij heeft iedereen gedood bv ik dweil
de vloer heel nat, maar het is proper maar de effecten is dat er iemand
uitsliert en zijn nek breekt
WAT LEREN WE UIT DEZE GEVOELENS?
Vanuit het kijken of bekijken van het effect van ons handelen ( axioma
1)
Vanuit het reflecteren, dit leermoment, …
We leren hieruit dat we als praktijkgericht orthopedagoog circulair
proberen te denken
We zorgen voor onze medemens door niet te stigmatiseren
Waarden en normen kunnen ook een invloed hebben op het circulair
denken bv respect kan in strijd gaan met bv situaties waar er
grensoverschrijdend gedrag is respect weinig te zoeken
Er is een permanente gelijktijdige beïnvloeding
Bij het circulair denken wordt niet gezocht naar een mogelijke oorzaak
in de levensgeschiedenis van iemand, maar wordt er een beeld gevormd van
alle beïnvloedbare factoren die het probleem in stand houden.
Er zijn meerdere waarheden (interpuncties) . DE waarheid bestaat niet.
Het ordenen van de werkelijkheid kan op verschillende manieren.
DE EFFECTEN OP DE HULPVERLENINGSRELATIE
3
, De effecten voor de hulpverlening bij LINEAIR DENKEN:
Eenzijdig: wat de persoon zegt die zich uitspreekt denkt dat hij alleen
juist is, is niet geïnteresseerd in de ander
Oordelend: je geeft een oordeel over wat je ziet bv de jongeren van
tegenwoordig zijn …. , het is niet meer zoals vroeger
Hiërarchisch: je stelt jezelf boven de andere
Creëert afstand: tussen de personen, meestal met de uitspraak ja
plots …
Werkelijkheid wordt statisch: 1 keer een ambetante Cl is altijd een
ambetante CL
- Bijvoorbeeld: DSM V waar ze alle pathologie zijn gecategoriseerd, is
ontstaan voor de communicatie tussen HV maar ze zeggen die persoon
heeft ADHD en het gesprek stopt, maar eigenlijk start het gesprek dan
pas, het is belangrijk om naar de volledige context te kijken van die client
Er wordt niet meer gezocht naar diepere oorzaken, naar
persoonlijke en sociale levensverhalen of gebrek aan zorg en
opvoeding
De classificatie als de oorzaak aangewezen wordt, dus de
symptomen van de pathologie
Complex nature-nurture factoren
Er is dus een foute toepassing van de DSM
De effecten voor de hulpverlening bij het CIRCULAIR DENKEN:
Effect 1:
Hoopgevend: door de erkenning die ze krijgen wordt er hoop
gecreëerd
Beweging: het is vandaag anders dan gisteren, een goed gesprek kan
mensen in beweging zetten
Perspectief: het heeft een doel, ze krijgen weer goesting
Creëert samenwerking; er is een verbondenheid, je doet het samen
WKH niet statisch: ook al lijkt het hetzelfde, het is niet hetzelfde
BESLUIT: ieder moment is anders of kan ander zijn. Hulpverlenen en
begeleiden is een dynamisch gebeuren
Effect 2:
Als hulpverlener staan we stil bij onze attitudes en vaardigheden:
- De dialoog staat centraal -> dit op gang zetten is niet altijd simpel bv
mensen die zich verbaal niet kunnen uiten, wij gaan hiermee aan de slag
- Oprechte EMPATHIE -> moeilijk, zeker als je al lang in het werkveld staat
- Dit denken veronderstelt een authentieke interesse in -> je kunnen
instellen in de ander zijn perspectief, maar het gedrag afkeuren op het
juiste moment
- Het perspectief van de ander
- Respect voor andermans perspectief-> hierover spreken
- Transparantie over het eigen relevante denken en voelen -> jezelf niet
vergeten
-
Het uitgangspunt in de hulpverlening is niet de waarheid, macht en
zekerheid maar de dialoog.
“HET VEROORDELEN VAN MENSEN STOPT DE DIALOOG”
4
