Hoofdstuk 0: Inleiding
Waarom dit vak/waarom werken we?
- Kwantitatief
Veel mensen werken (76,4%)
Deelname/bijdrage aan de maatschappij
Veel mensen spenderen veel tijd op het werk (37u/week gemiddeld)
Interferentie met andere levensdomeinen
Mensen werken steeds langer (45 jaar voor volledige beroepsloopbaan)
In evolutie
vb. huismoeders tot de jaren 80, gewijzigde norm naar deeltijds werken (bvb als
poetsvrouw)
- Kwalitatief
Manifeste functie = financiële zekerheid
Loon
Latente functie = welzijn
Structuur
Sociaal contact
Sociale identiteit/status
Zinvol
Actief bezig
Dus
- Werk staat centraal in het leven en in de maatschappij
- Werk heeft sterk psychologische invulling
Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt
Inhoud van de lessen:
1.1 De arbeidsmarkt
,Markt
- = Functie van vraag en aanbod
- Doel: prijssetting, bepalen van de prijs
- Aanbieder vs vrager
Belang aanbieder: een zo hoog mogelijke prijs
Belang vrager: een zo laag mogelijke prijs
Bij een grote prijs is de vraag niet hoog
Tegengestelde belangen, dus moeten elkaar tegemoet komen
- De prijs zal dalen zodat het product verkocht geraakt, het moet dalen tot een prijs die de
vrager aanvaardbaar vindt
- Als er een grote vraag is, dan zal de prijs stijgen, want ze kunnen de productie niet bijhouden
- De vraag kan stijgen als men meer koopkracht heeft (het gemiddelde dat een huishouden
kan kopen)
- Aanbod groter dan vraag? Vrager/koper meer macht, prijzen dalen
- Vraag hoger dan aanbod? Prijs bepaald door aanbieder, dus hoger
- Er kan een verschuiving optreden in de prijsbepaling
De vraag kan stijgen door trends/hypes
vb. fidgettoys, gezelschapsspellen tijdens de lockdown
, Aanbod kan verschuiven
Arbeids
- = Geheel van vraag naar en aanbod van arbeid
Vrager = werkgever
Vraag naar = werkgelegenheid
Aanbod = beroepsbevolking (mensen die op de leeftijd zijn dat ze kunnen werken)
- Functie van vraag en aanbod
Werkgever wilt lagere lonen
Werknemer wilt hogere lonen
Conflicterende belangen
Spel van onderhandeling, compromis = betaalde loon
- Loonsbepaling hangt af van de soort arbeidsmarkt
Ruime arbeidsmarkt
Meer aanbod dan vraag
Meer mensen die een job zoeken dan dat er vacatures zijn
= duwt lonen omlaag
Krappe arbeidsmarkt
Meer vraag dan aanbod
Lonen stijgen
Veel vraag naar werknemers, maar weinig werklozen
Vandaag de dag zitten we in dit
Leidt tot war for talent: werkgevers concurreren met elkaar, ze willen meer
betalen dan andere werkgevers om u te pakken te krijgen
- Er kan ook verschuiving optreden in de loonsbepaling
Verschuiving in vraag
, Werkgevers vragen meer, hebben meer nood aan mensen in bepaalde sectoren
door vb. technologische veranderingen, vergrijzing (verpleegkundigen)
Verschuiving in aanbod
Structureel meer of minder mensen op de arbeidsmarkt
- Vandaag: krappe arbeidsmarkt
Er zijn minder mensen op de arbeidsmarkt
Oorzaken:
Vergrijzing: de babyboomgeneratie is nu allemaal op pensioen
o Dit zorgt voor een grote vervangingsvraag, veel jobs komen ter
beschikking (daling aanbod)
o Ook is er meer nood aan zorg, want ze worden oud en beginnen te
sukkelen, dus ook hier komen er meer jobs ter beschikking (stijging
vraag)
Ontgroening: we hebben niet voldoende mensen die die lege jobplaatsen
kunnen bezetten
o Onze generatie is met minder
o Onze generatie komt veel later op de arbeidsmarkt door de lange studies
Vervangen computers de mens?
- Er wordt gezegd dat er minder vraag is naar jobs door de technologische vooruitgang
- Dit blijkt niet te kloppen, computers maken de mens niet overbodig
- Er ontstaan nieuwe jobs door die vooruitgang
1.2 De vraagzijde
Werkgevers
- Primair: aanleveren van grondstoffen en voedsel
Landbouw