SAMENLEVING: VELD VAN TEGENGESTELDE KRACHTEN
VIER TEGENGESTELDE KRACHTEN
1. Individu – samenleving
2. Mogelijkheid – beperking
3. Solidariteit – strijd
4. Ongelijkheid – gelijkheid
INDIVIDU – SAMENLEVING
Actor factor dilemma: weerspiegelt spanning tussen individu & samenleving
Persoonlijke zit vervat in het bredere gemeenschappelijke idee
Persoon kan invloed hebben op samenleving (in beperkte maten)
Tekenwaarden veranderen voortdurend
Mens als mangelwezen:
We maken onvermijdelijk deel uit van samenleving
Nemen samenleving stapsgewijs in ons op
Samenleving
Gecreeerd door interacterende individueen
Beinvloed mens
Verduidelijkt betekenis menselijk handelen
VERVREEMDING ARBEID
Samenleving kan negatieve invloed hebben op individu:
Marx : vervreemding van arbeid = typisch kenmerk kapitalisme
- Arbeider vervreemd van: product, proces, medemensen & zichzelf
- toegevoegde waarde aan product wordt afgestaan aan kapitaalbezitter
KRACHT VAN INDIVIU & SAMENLEVING
iedereen maakt deel uit van de samenleving
wanneer je je wilt afzonderen kan dit alleen maar door de dingen die je geleerd hebt
van de samenleving
nature – nurture debat: mens is sociaal wezen: je wordt pas echt mens in sociale omgeving:
De beauvoir -> men wordt tot vrouw gemaakt
nature: genetisch aanleg, erfelijkheid, aanleg voor ziekte,…..
nurture: maatschappelijk opgroeien van persoon , invloed sociale omgeving,..
MOGELIJKHEDEN – BEPERKINGEN
KRACHT : SAMENLEVING – VAT VOL MOGELIJKHEDEN
mogelijkheden die we hebben zijn enorm & hierin is een grote ontwikkeling
, gezondheidszorg
verzorgingsstaat (sociale zekerheid)
onderwijsmogelijkheden
kinderwens
geografische mobiliteit
digitale communicatie
voorbeeld: sonar enquête
verband onderzocht tussen opleidingsniveau & tewerkstelling ouders en studies kind
- mattheuse ect: diegenen die veel hebben krijgen nog meer
conclusie: structuur waarin je geboren wordt heeft invloed op je kansen
KRACHT : SAMENLEVING – VAT VOL BEPERKINGEN
beperkingen scheppen ruimte voor vrijheid, voorspelbaarheid & veiligheid
sommige bewerkingen liggen dieper -> sociale krachten verkleinen of vergroten
speelruimte van mensen
buiten persoon (extern): institutioneel & situationele drempels
bij de persoon: dispositionele (attitude, mening) drempels
SOLIDARITEIT – STRIJD
solidariteit & strijd komen vaak samen voor (extreem of microniveau)
VERTROUWEN
belangrijk voor sociale cohesie
arbeidsindeling heeft gezorgd voor een veralgemeende afhankelijkheid om te overleven:
maatschappelijke welvaart gaat samen met individuele hulpeloosheid
sociale zekerheid = koude solidariteit (op groot schaal & afstandelijker)
,Figuur 1: typologie Durkheim
VAN TRADITIONELE NAAR INDUSTRIELE SAMENLEVING:
solidariteit houdt groepen samen & biedt geborgenheid
maar kan ook mensen opsluiten: sekte -> sterk opzichzelf gekeerde etnische groep
- door te sterke cohesie in een groep
STRIJD & CONFLICT
, strijd tussen individuen – groepen : over schaarse sociale goederen
onvermijdelijk & nodig:
sociale actoren hebben andere & tegengestelde belangen,
streven uiteenlopende doelstelling na
hebben andere kijk op de wereld
ONGELIJKHEID – GELIJKHEID
onderzoek: landen met hogere inkomensongelijkheid hebben veel meer sociale
problemen
ONGELIJKHEID GEEN PROBLEEM
Functioneel voor economie & samenleving
Inkomensongelijkheid is functioneel bij belonen voor prestatie, talent & innovatie
Te grote verschillen begrijgen samenhang
ONGELIJKHEID GROOT PROBLEEM
Landen met grotere inkomensongelijkheid : veel meer sociale problemen dan landen
met gelijkere inkomensverdeling
DRIE PERSEPCTIEVEN OP ONGELIJKHEID
VIER TEGENGESTELDE KRACHTEN
1. Individu – samenleving
2. Mogelijkheid – beperking
3. Solidariteit – strijd
4. Ongelijkheid – gelijkheid
INDIVIDU – SAMENLEVING
Actor factor dilemma: weerspiegelt spanning tussen individu & samenleving
Persoonlijke zit vervat in het bredere gemeenschappelijke idee
Persoon kan invloed hebben op samenleving (in beperkte maten)
Tekenwaarden veranderen voortdurend
Mens als mangelwezen:
We maken onvermijdelijk deel uit van samenleving
Nemen samenleving stapsgewijs in ons op
Samenleving
Gecreeerd door interacterende individueen
Beinvloed mens
Verduidelijkt betekenis menselijk handelen
VERVREEMDING ARBEID
Samenleving kan negatieve invloed hebben op individu:
Marx : vervreemding van arbeid = typisch kenmerk kapitalisme
- Arbeider vervreemd van: product, proces, medemensen & zichzelf
- toegevoegde waarde aan product wordt afgestaan aan kapitaalbezitter
KRACHT VAN INDIVIU & SAMENLEVING
iedereen maakt deel uit van de samenleving
wanneer je je wilt afzonderen kan dit alleen maar door de dingen die je geleerd hebt
van de samenleving
nature – nurture debat: mens is sociaal wezen: je wordt pas echt mens in sociale omgeving:
De beauvoir -> men wordt tot vrouw gemaakt
nature: genetisch aanleg, erfelijkheid, aanleg voor ziekte,…..
nurture: maatschappelijk opgroeien van persoon , invloed sociale omgeving,..
MOGELIJKHEDEN – BEPERKINGEN
KRACHT : SAMENLEVING – VAT VOL MOGELIJKHEDEN
mogelijkheden die we hebben zijn enorm & hierin is een grote ontwikkeling
, gezondheidszorg
verzorgingsstaat (sociale zekerheid)
onderwijsmogelijkheden
kinderwens
geografische mobiliteit
digitale communicatie
voorbeeld: sonar enquête
verband onderzocht tussen opleidingsniveau & tewerkstelling ouders en studies kind
- mattheuse ect: diegenen die veel hebben krijgen nog meer
conclusie: structuur waarin je geboren wordt heeft invloed op je kansen
KRACHT : SAMENLEVING – VAT VOL BEPERKINGEN
beperkingen scheppen ruimte voor vrijheid, voorspelbaarheid & veiligheid
sommige bewerkingen liggen dieper -> sociale krachten verkleinen of vergroten
speelruimte van mensen
buiten persoon (extern): institutioneel & situationele drempels
bij de persoon: dispositionele (attitude, mening) drempels
SOLIDARITEIT – STRIJD
solidariteit & strijd komen vaak samen voor (extreem of microniveau)
VERTROUWEN
belangrijk voor sociale cohesie
arbeidsindeling heeft gezorgd voor een veralgemeende afhankelijkheid om te overleven:
maatschappelijke welvaart gaat samen met individuele hulpeloosheid
sociale zekerheid = koude solidariteit (op groot schaal & afstandelijker)
,Figuur 1: typologie Durkheim
VAN TRADITIONELE NAAR INDUSTRIELE SAMENLEVING:
solidariteit houdt groepen samen & biedt geborgenheid
maar kan ook mensen opsluiten: sekte -> sterk opzichzelf gekeerde etnische groep
- door te sterke cohesie in een groep
STRIJD & CONFLICT
, strijd tussen individuen – groepen : over schaarse sociale goederen
onvermijdelijk & nodig:
sociale actoren hebben andere & tegengestelde belangen,
streven uiteenlopende doelstelling na
hebben andere kijk op de wereld
ONGELIJKHEID – GELIJKHEID
onderzoek: landen met hogere inkomensongelijkheid hebben veel meer sociale
problemen
ONGELIJKHEID GEEN PROBLEEM
Functioneel voor economie & samenleving
Inkomensongelijkheid is functioneel bij belonen voor prestatie, talent & innovatie
Te grote verschillen begrijgen samenhang
ONGELIJKHEID GROOT PROBLEEM
Landen met grotere inkomensongelijkheid : veel meer sociale problemen dan landen
met gelijkere inkomensverdeling
DRIE PERSEPCTIEVEN OP ONGELIJKHEID