100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting - deel neurologie

Rating
-
Sold
-
Pages
218
Uploaded on
11-02-2025
Written in
2024/2025

Samenvatting van het deel neurologie van het vak 'neuro en cognitieve wetenschappen'. Gemaakt aan de hand van de slides en eigen notities.

Institution
Course

















Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
February 11, 2025
Number of pages
218
Written in
2024/2025
Type
Summary

Subjects

Content preview

Neurologie
Embryologie ................................................................................................................................16

Neurulatie ..................................................................................................................................... 16
Anencefalie ............................................................................................................................ 16
Spina bifida ............................................................................................................................ 16
Encephalocele ....................................................................................................................... 17

Verdere embryologische ontwikkeling ............................................................................................. 17
Spinale zenuwen .................................................................................................................... 18

Verdere embryologische ontwikkeling ............................................................................................. 18
Lissencephalie ....................................................................................................................... 19

Neuroanatomie: cerebrale topografie...........................................................................................20

Oppervlakte anatomie .................................................................................................................... 20
Basisbegrippen ...................................................................................................................... 20
Componenten van het zenuwstelsel ........................................................................................ 20
Anatomische vlakken ............................................................................................................. 20
Cerebrum .............................................................................................................................. 21
Gyri en sulci ....................................................................................................................... 21
Insula ................................................................................................................................ 21
Hersenkwabben (lobben) .................................................................................................... 22
Functionele anatomie ..................................................................................................... 22
Frontale kwab ................................................................................................................. 22
Pariëtale kwab ................................................................................................................ 23
Hemispatieel neglect .................................................................................................. 23
Occipitale kwab .............................................................................................................. 23
Hemianopsie .............................................................................................................. 24
Temporale kwab ............................................................................................................. 24
Prosopagnosie ............................................................................................................ 24
Limbische kwab of limbisch systeem ............................................................................... 24
Cerebellum ............................................................................................................................ 24
Cerebellaire pedunkels ....................................................................................................... 25
Functie .............................................................................................................................. 26
Hersenvliezen ........................................................................................................................ 26
Dura mater ......................................................................................................................... 26
Arachnoïdea....................................................................................................................... 27
Pia mater ........................................................................................................................... 27

Interne anatomie cerebrum ............................................................................................................ 27
Thalamus ............................................................................................................................... 27
Hypothalamus ....................................................................................................................... 28
Basale ganglia ........................................................................................................................ 28
Capsula interna ...................................................................................................................... 29
Hippocampus ........................................................................................................................ 30
Fornix .................................................................................................................................... 30



1

, Associatie en commissurale vezels ......................................................................................... 31
Lange associatievezels ....................................................................................................... 31
Commissurale vezels ......................................................................................................... 31
Corpus callosum ............................................................................................................ 32
Anterieure commissuur ................................................................................................... 32
Ventrikelsysteem ................................................................................................................... 32
Cerebrospinaal vocht ......................................................................................................... 33
Hydrocephalus ............................................................................................................... 33

Neuroanatomie: hersenstam & medulla spinalis...........................................................................34

Hersenstam ................................................................................................................................... 34
Mesencephalon ..................................................................................................................... 34
Cerebrale pedunkels .......................................................................................................... 34
Tegmentum............................................................................................................................ 35
Pons ...................................................................................................................................... 35
Colliculus facialis ............................................................................................................... 35
Medulla oblongata.................................................................................................................. 35
Cerebellaire pedunkels ........................................................................................................... 36
Nucleus dentatus ................................................................................................................... 36

Medulla spinalis ............................................................................................................................. 37
Functies................................................................................................................................. 38

Stijgende en dalende banen ............................................................................................................ 38
Dalende motorische banen ..................................................................................................... 38
Corticospinale baan ........................................................................................................... 38
Corona radiata ............................................................................................................... 39
Spinomedullaire junctie .................................................................................................. 39
Transversale coupes: tractus corticospinalis .................................................................... 39
Medulla spinalis – motorische voorhoorncel ........................................................................ 40
Stijgende sensorische banen .................................................................................................. 40
Bewuste (corticaal) ............................................................................................................. 41
Spinothalamische banen ................................................................................................ 41
Lemniscaal systeem ....................................................................................................... 41
Transversale coupes: lemniscus medialis (onder naar boven) ....................................... 41
Overeenkomsten spinothalamische baan en lemniscaal systeem ..................................... 42
Incomplete dwarslaesie ‘Brown-Séquard syndroom’ ............................................................ 43
Tetraplegie vs. paraplegie.................................................................................................... 43
Onbewuste (cerebellair)...................................................................................................... 43
Dorsale/posterieure spinocerebellaire tractus ................................................................. 43
Cuneocerebellaire tractus............................................................................................... 44
Cerebellaire banen ................................................................................................................. 44
Integratie van sensorische input – motorische output ............................................................... 45
Sensorische input: spinothalaam en lemniscaal systeem ..................................................... 45
Cerebellaire controle: spinocerebellair systeem .................................................................. 45
Motorische output: corticospinale baan .............................................................................. 45
Cerebellaire respons .......................................................................................................... 46

Neuroanatomie: craniale zenuwen ...............................................................................................47


2

, Hersenstam ................................................................................................................................... 47

N. I – olfactorius ............................................................................................................................. 48

N. II – opticus ................................................................................................................................. 48
Letsels visuele banen ............................................................................................................. 49

N. III – oculomotorius ..................................................................................................................... 49
Parasympathische vezels ....................................................................................................... 50
N. III parese ............................................................................................................................ 50
Pupillaire lichtreflex (N. II & III)................................................................................................. 50

N. IV – trochlearis ........................................................................................................................... 51

N. VI – abducens ............................................................................................................................ 51
N. VI parese ........................................................................................................................... 51

Sympathische innervatie oog .......................................................................................................... 52

Pupillaire constrictie en dilatatie ..................................................................................................... 52

N. V – trigeminus ............................................................................................................................ 52

N. VII – facialis ............................................................................................................................... 53
N. facialis pars intermedius .................................................................................................... 54

N. VIII – vestibulocochlearis ............................................................................................................ 54
Auditieve tractus .................................................................................................................... 55
Vestibulo-oculaire reflex ......................................................................................................... 55

N. IX – glossopharyngeus ................................................................................................................ 56

N. X – vagus ................................................................................................................................... 56

N. XI – accessorius ......................................................................................................................... 57

N. XII – hypoglossus ....................................................................................................................... 58

Neuroanatomie: bloedvoorziening hersenen & ruggenmerg ...........................................................59

Arteriële bloedvoorziening van de hersenen ..................................................................................... 59
Anteriorcirculatie ................................................................................................................... 59
Posteriorcirculatie .................................................................................................................. 59
Cirkel van Willis ...................................................................................................................... 60
Centrale perforerende takken ................................................................................................. 60
Arteria cerebri anterior ............................................................................................................ 61
Centrale takken .................................................................................................................. 62
Arterie cerebri media .............................................................................................................. 62
Centrale takken .................................................................................................................. 62
Bloedvoorziening capsula interna ............................................................................................ 63
Arteria cerebri posterior .......................................................................................................... 63
Centrale takken .................................................................................................................. 64
Bloedvoorziening plexus choroïdeus laterale ventrikels ............................................................ 64
Arteria vertebralis ................................................................................................................... 65
Arteria basilaris ...................................................................................................................... 65
Arteriële territoria ................................................................................................................... 66
Cerebrum .......................................................................................................................... 66


3

, Hersenstam en cerebellum ................................................................................................. 66
Waterscheidingsgebieden ...................................................................................................... 67
Collateralen ........................................................................................................................... 67

Veneuze drainage van de hersenen ................................................................................................. 68
Oppervlakkige drainerende venen ........................................................................................... 68
Diepe drainerende venen ........................................................................................................ 68
Collateralen ........................................................................................................................... 69
Sinus cavernosus ................................................................................................................... 69

Bloedvaten van het ruggenmerg ...................................................................................................... 70
Arteriën.................................................................................................................................. 70
Venen .................................................................................................................................... 70

Casussen neuroanatomie ............................................................................................................71

Casus 1 ......................................................................................................................................... 71

Casus 2 ......................................................................................................................................... 71

Casus 3 ......................................................................................................................................... 71

Casus 4 ......................................................................................................................................... 72

Casus 5 ......................................................................................................................................... 72

Casus 6 ......................................................................................................................................... 72

Casus 7 ......................................................................................................................................... 72

Casus 8 ......................................................................................................................................... 73

Innervatie van de huid ..................................................................................................................74

De huid.......................................................................................................................................... 74
Bezenuwing ........................................................................................................................... 74

Sensorische eenheden ................................................................................................................... 74

Receptoren – opgedeeld in functie .................................................................................................. 75

Receptoren – opgedeeld volgens morfologie .................................................................................... 75

Behaarde vs onbehaarde huid ........................................................................................................ 75
Innervatie van de behaarde huid .............................................................................................. 76
Innervatie van de onbehaarde (naakte) huid ............................................................................. 76

Vrij zenuwuiteinden ........................................................................................................................ 76
Axon reflex ............................................................................................................................. 77

Merkel-cell neurite complexen........................................................................................................ 77

Folliculaire zenuwuiteinden (behaarde huid) .................................................................................... 77

Meissner lichaampjes .................................................................................................................... 77

Ruffini uiteinden ............................................................................................................................. 78

Pacini lichaampjes ......................................................................................................................... 78

Sensorische integratie .................................................................................................................... 78


4

, Lepra ..................................................................................................................................... 78

Take home ..................................................................................................................................... 79

Transmitters en receptoren..........................................................................................................80

Synapsen ...................................................................................................................................... 80
Elektrische synapsen .............................................................................................................. 80
Chemische synapsen ............................................................................................................. 80
Eiwitten betrokken in transmitter transport en vesikel recyclage ............................................ 81

Auto- en heteroreceptoren ............................................................................................................. 81
Ionotrope receptoren .............................................................................................................. 81
Metabotrope receptoren ......................................................................................................... 81
Second messenger-systemen ............................................................................................. 82
Sensibilisatie en de-sensibilisatie ........................................................................................ 82
Neurotransmitters .................................................................................................................. 82

Wat is een transmitter? .................................................................................................................. 82
Aminozuur neurotransmitters ................................................................................................. 83
AMPA (kortwerkend) – NMDA (langwerkend) ......................................................................... 83
NMDA receptor................................................................................................................... 84
Glutamaat .......................................................................................................................... 84
GABA ................................................................................................................................. 84
GABA agonisten .............................................................................................................. 84
Glycine .............................................................................................................................. 85
Biogene amines ...................................................................................................................... 85
Acetylcholine ..................................................................................................................... 85
Muscarine receptoren ..................................................................................................... 86
Acetylcholine ................................................................................................................. 86
Monoamines ...................................................................................................................... 86
Dopamine ...................................................................................................................... 86
Dopamine receptoren ................................................................................................. 86
Dopamine en norepinefrine ............................................................................................. 87
Dopamine .................................................................................................................. 87
Norepinefrine ................................................................................................................. 87
Epinefrine ....................................................................................................................... 88
Serotonine ..................................................................................................................... 88
Histamine .............................................................................................................................. 89

Transmitters en receptoren ............................................................................................................ 89

Elektrische fenomenen ................................................................................................................90

Elektrochemische communicatie in het zenuwstelsel ...................................................................... 90

Isolerende celmembraan – ionenkanalen ........................................................................................ 90
Types ionen kanalen ............................................................................................................... 90

Evenwichtspotentiaal – rust membraan potentiaal ........................................................................... 90

Synaptische transmissie zorgt voor ontstaan postsynaptische potentialen ........................................ 91
Temporele summatie.............................................................................................................. 91



5

, Spatiële summatie ................................................................................................................. 91

Locatie van trigger point.................................................................................................................. 92

Kenmerken van de actiepotentiaal .................................................................................................. 92
AP gegenereerd door veranderingen in Na+ en K+ conductantie .................................................. 92

Absolute en relatieve refractaire periode ......................................................................................... 93
Propagatie van de actie potentiaal ........................................................................................... 93
Saltatoire geleiding in gemyelineerde zenuwen ........................................................................ 93

Voorbeelden van klinische relevantie .............................................................................................. 93

Bewustzijn ..................................................................................................................................94

Wat is bewustzijn? ......................................................................................................................... 94

Formatio reticularis ........................................................................................................................ 94

Het ascenderende reticulaire activerende systeem (ARAS) ............................................................... 94

Arousal circuits .............................................................................................................................. 94
Ascending arousal system ...................................................................................................... 95
Arousal system: neuromodulatoir systeem .............................................................................. 95

Nog systemen van belang voor waakzaamheid? ............................................................................... 95

Inhoud van bewustzijn: cortex ......................................................................................................... 96

Bewustzijnsstoornis ....................................................................................................................... 96
Verlaagd bewustzijn ............................................................................................................... 96
Glasgow coma scale = EMV score........................................................................................ 97
FOUR = Full Outline of UnResponsiveness score .................................................................. 97
Locked-in-syndroom: géén coma ........................................................................................ 98
Veranderd bewustzijn ............................................................................................................. 98

Neuromusculaire transmissie .................................................................................................... 100

Beweging ..................................................................................................................................... 100

Myasthenia Gravis ........................................................................................................................ 100
Pathofysiologie .................................................................................................................... 100
Neuromusculaire junctie (motorische eindplaat) ................................................................ 100
Klinisch beeld ...................................................................................................................... 100
Dysfagie + moeite kauwen ................................................................................................. 101
Dysartrie .......................................................................................................................... 101
Vermoeibaarheid .............................................................................................................. 101
Krachtverlies .................................................................................................................... 101
Ademhalingsinsufficiëntie ................................................................................................. 102
Myasthene crisis .............................................................................................................. 102
Diagnose ............................................................................................................................. 102
Behandeling ......................................................................................................................... 103

Lambert-Eaton syndroom ............................................................................................................. 103
Klinisch beeld ...................................................................................................................... 104
Diagnose ............................................................................................................................. 104



6

, Behandeling ......................................................................................................................... 104

Botulisme .................................................................................................................................... 104
Symptomen ......................................................................................................................... 104
Behandeling ......................................................................................................................... 105

Congenitale myasthenia ............................................................................................................... 105

Neuronen en glia ....................................................................................................................... 106

Inleiding ...................................................................................................................................... 106

Neuronen .................................................................................................................................... 106
Synapsen ............................................................................................................................. 107
Neurotransmitter vrijstelling .............................................................................................. 107
Receptor activatie ................................................................................................................ 107
Exciterende versus inhiberende neurotransmitters ............................................................. 107
Volume transmissie .............................................................................................................. 108
Inhibitie vs disinhibitie .......................................................................................................... 108
Zeldzamere vormen van transmissie...................................................................................... 108

Neuroglia..................................................................................................................................... 109
Astrocyten ........................................................................................................................... 109
Gliale tumoren ................................................................................................................. 109
Oligodendrocyten ................................................................................................................. 110
Myelinevorming ................................................................................................................ 110
Demyelinisatie ................................................................................................................. 110
Ependymcellen .................................................................................................................... 111
Andere epdenym-geassocieerde celtypes .......................................................................... 111

Take home messages ................................................................................................................... 111

Perifere zenuwen en innervatie van spieren en gewrichten .......................................................... 112

Waarom relevant voor de kliniek?.................................................................................................. 112

Perifere zenuwen ......................................................................................................................... 112
Waar begint het perifeer zenuwstelsel? ................................................................................. 112
Zenuwwortels ...................................................................................................................... 112
Microscopische structuur ..................................................................................................... 113
Myelinevorming .................................................................................................................... 113
Conductie van axonen .......................................................................................................... 113
CNS-PNS transitiezone ......................................................................................................... 114
Degeneratie – regeneratie PNS .............................................................................................. 114
Regeneratie ...................................................................................................................... 114
Degeneratie – regeneratie CNS .............................................................................................. 114
Het perifere zenuwstelsel omvat: .......................................................................................... 114

Innervatie van spieren en gewrichten ............................................................................................. 115
Opbouw spier....................................................................................................................... 115
Skeletspier ........................................................................................................................... 115
Motore innervatie ............................................................................................................. 115
Opbouw spiervezels ......................................................................................................... 115



7

, Motorische eindplaat ............................................................................................................ 116
Skeletspier ........................................................................................................................... 116
Excitatie-contractie coupling............................................................................................. 116
Vezeltypes ....................................................................................................................... 116
Skeletspier en motor units: ageing ..................................................................................... 116
Sensore informatie uit skeletspier ..................................................................................... 116
Spierspoeltjes ...................................................................................................................... 117
Golgi-peeslichaampjes ......................................................................................................... 117

Innervatie van gewrichten ............................................................................................................. 118

Het autonoom zenuwstelsel ...................................................................................................... 119

Functionele organisatie van het AZS .............................................................................................. 119

Orthosympathisch zenuwstelsel ................................................................................................... 120
Fight-or-flight ....................................................................................................................... 120
Klinische relevantie .............................................................................................................. 121

Parasympathisch zenuwstelsel ..................................................................................................... 121
Preganglionaire neuronen ..................................................................................................... 121
Postganglionaire neuronen ................................................................................................... 121
Rest-and-digest.................................................................................................................... 122

Neurotransmissie in autonoom zenuwstelsel ................................................................................ 122
Neurotransmitters in postganglionaire neuronen ................................................................... 122

Effect van AZS in respons organen ................................................................................................. 123

Autonoom zenuwstelsel – agonisten en antagonisten ..................................................................... 124
Medicatie en het PS zenuwstelsel .......................................................................................... 124

Enterisch zenuwstelsel ................................................................................................................. 124

Controle van blaaswerking – autonoom zenuwstelsel..................................................................... 125

Autonome innervatie van mannelijke genitale tractus ..................................................................... 125

Overzicht autonome zenuwstelsel ................................................................................................ 125

Orthosympathisch vs. parasympathisch zenuwstelsel ................................................................... 126

Basale ganglia ........................................................................................................................... 127

Neuro-anatomie .......................................................................................................................... 127

Controle van motoriek in CZS........................................................................................................ 127

Basale ganglia – verschillende circuits .......................................................................................... 128
Motorische loop ................................................................................................................... 128
Directe en indirecte route.................................................................................................. 129
Motorisch circuit bij de ziekte van Parkinson ...................................................................... 129
Limbische loop..................................................................................................................... 129

Klinisch belang ............................................................................................................................ 130
Ziekte van Parkinson ............................................................................................................. 130
Symptomen ..................................................................................................................... 130



8

, Behandeling ..................................................................................................................... 130
Hyperkinetische aandoeningen ......................................................................................... 130
Ziekte van Huntington ........................................................................................................... 131
Pathogenese .................................................................................................................... 131

Hemiballisme .............................................................................................................................. 131

Take home messages ................................................................................................................... 132

Neuroimmunologie: inflammatie en auto-immuniteit .................................................................. 133

Inleiding in de neuroimmunologie ................................................................................................. 133
Mogelijke mechanismen die leiden tot neuroinflammatie ....................................................... 133
Cellen van het CZS parenchym.............................................................................................. 133
Functies cellen in het CZS ................................................................................................. 133
Wat is neuro-immunologie? .................................................................................................. 134
Neuroimmunologische aandoeningen ............................................................................... 134
Immuunsysteem: 3 niveaus van verdediging .......................................................................... 134
Bloed-hersen-barrière ...................................................................................................... 134
Regio’s zonder functionele BHB ..................................................................................... 134
Transport mechanismen over de BHB ............................................................................ 135
Lokalisatie van de meningeale lymfevaten ............................................................................. 135
Communicatie tussen CZS en perifere immuunsysteem ......................................................... 135
Auto-immuniteit ................................................................................................................... 135
Paroxysmale koude hemoglobinurie .................................................................................. 136
Mechanismen van tolerantie en (auto-)immuniteit .............................................................. 136
Definitie van autoimmuunziekte ........................................................................................ 136
Kruisreacties waardoor auto-immuniteit ontstaat: molecular mimicry ................................. 136

Toepassingen – neuropathofysiologie ............................................................................................ 137
Multipele sclerose ................................................................................................................ 137
Immuun respons bij MS .................................................................................................... 137
Pathofysiologie van progressieve MS ................................................................................. 137
NMO(SD).......................................................................................................................... 137
Paraneoplastische syndromen .............................................................................................. 137
Anti-Hu ............................................................................................................................ 138
Anti-NMDAR encephalitis .................................................................................................. 138

Geheugen en gedrag .................................................................................................................. 139

Geheugen .................................................................................................................................... 139
Semiologie ........................................................................................................................... 139
Functionele neuroanatomie .................................................................................................. 139
Consolidatie ........................................................................................................................ 140
Functionele anatomie ........................................................................................................... 140
Klinische en experimentele observaties ................................................................................. 140
Stoornissen van het geheugen ............................................................................................... 141
Dementie ......................................................................................................................... 142
Criteria ......................................................................................................................... 142
Cognitief continuum ..................................................................................................... 142
Onderliggende aandoeningen ........................................................................................ 143


9

, Gedrag ........................................................................................................................................ 143
Gestuurd door frontale kwabben ........................................................................................... 143
Frontale kwab dysfunctie / frontale psychosyndroom ............................................................. 143
Stoornissen gedrag: frontotemporale dementie ..................................................................... 144
Gedragsvariant van frontotemporale dementie (bvFTD) ...................................................... 144
Onderzoek geheugen en gedrag ............................................................................................ 145
Anamnese bij verdenking op cognitieve stoornis ................................................................. 145
Speciële (hetero)anamnese ........................................................................................... 145
Algemene anamnese (andere oorzaken nagaan) ............................................................. 145
Cognitieve screeningstesten ............................................................................................. 145

Elektrodiagnostisch onderzoek .................................................................................................. 146

Opbouw van het zenuwstelsel en de spieren .................................................................................. 146
Zenuw.................................................................................................................................. 146
Het actiepotentiaal ........................................................................................................... 146
Saltatoire geleiding over de knopen van Ranvier ................................................................. 146
Spiervezel en spierspoel ....................................................................................................... 147
Skeletspier ........................................................................................................................... 147
Neuromusculaire overgang ............................................................................................... 147
Motor unit ........................................................................................................................ 147

Neurofysiologische evaluatie van het PZS ...................................................................................... 148
Elektromyogram (EMG) – zenuwgeleiding ............................................................................... 148
Zenuwgeleiding ................................................................................................................ 148
Elektromyogram (EMG) – naaldonderzoek .............................................................................. 149
Myogene versus neurogene afwijking ................................................................................. 149
Spontane spier- of zenuwactiviteit ..................................................................................... 150
Neuromusculaire overgang ............................................................................................... 150

Neurofysiologische evaluatie van het CZS ..................................................................................... 151
Geëvokeerde potentialen (EP) ............................................................................................... 151
Visueel EP = VEP ............................................................................................................... 151
Brain auditory evoked EP = BAEP ....................................................................................... 152
SSEP bovenste ledematen ................................................................................................ 152
SSEP onderste ledematen ................................................................................................. 153
Motorisch EP = MEP .......................................................................................................... 154
Intra-operatieve neuromonitoring .......................................................................................... 154

Hemisferische asymmetrie ........................................................................................................ 155

Neuroanatomische asymmetrie .................................................................................................... 155

Functionele asymmetrie ............................................................................................................... 155
Taalnetwerk ......................................................................................................................... 155
Neuroanatomie ................................................................................................................ 155
Theoretisch ...................................................................................................................... 156
Lezen ............................................................................................................................... 156
Rechterhemisfeer ............................................................................................................. 157
Pathologie ........................................................................................................................ 157
Lexicon ........................................................................................................................ 157


10

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
jolst Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
13
Member since
10 months
Number of followers
1
Documents
22
Last sold
1 week ago

5.0

1 reviews

5
1
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions