DEEL 4: GENEESMIDDELEN IN VERBAND MET CARDIOVASCULAIRE STELSEL
Diuretica
= Diurese verhogen = geproduceerde urine verhogen = daling ECV = negatieve vochtbalans
KOOLZUURANHYDRASE-INHIBITOREN
= Sulfonamidederivaten
® Koolzuuranhydrase: sleutelrol in absorptie van NaHCO3
® Minder transport van NaHCO3 van lumen naar interstitium ® minder beweging van H2O naar interstitium
® Systemisch acidose + alkalische urine bij lang gebruik
ACETAZOLAMIDE
FARMACOKINETIEK Indicaties TOXICITEIT
- Goede absorptie oraal - Open hoek glaucoom Gevolg van alkalinisatie van de urine en metabole acidose
- Renale excretie - Gedecompenseerd hartfalen - Acidose
- Metabole alkalose - Nierstenen
- Alkalinisatie van urine - Hypokaliëmie
- Acute mountain sickness - Encefalopathie (verhoogde NH3)
- Overgevoeligheidsreacties
- Slaperigheid en paresthesieën
THIAZIDEN
® Werken op zouttransport in distale kronkelbuisje: blokkeren elektroneutrale Na/Cl-symporter aan luminale zijde
ð Verhoogd aanbod van Na+ ® meer K+ verlies (hypokaliëmie)
HYDROCHLOORTHIAZIDE, CHLOORTALIDON, INDAPAMIDE
FARMACOKINETIEK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Competitie met urinezuur - Hypertensie (vasodilatatie) Metabole bijwerkingen
- Onderhoudstherapie - Hartfalen - Hypokaliëmie
- Niet wanneer GFR < 30 ml/min - Nefrolithiase tgv hypercalciurie - Hyperuricemie ® jicht
- In combi met zoutbeperking - Nefrogene diabetes-insipidus: paradoxaal effect - Hyperglycemie
® niet ADH gevoelig - Hyponatriëmie
LISDIURETICA
® inhiberen selectief reabsorptie van NaCl in dikke opstijgende tak van de lis van Henle
® inhibitie van gekoppelde carrier Na+/K+/2Cl-
® K+ opstapeling in de cel + terugdiffusie K+ naar lumen + lumenpositieve potentiaal (excretie Mg2+, Ca2+ ® hypomagnesemie, Ca2+ reabsorptie ook ergens anders)
1
, DEEL 4: GENEESMIDDELEN IN VERBAND MET CARDIOVASCULAIRE STELSEL
FUROSEMIDE, BUMETANIDE, TORASEMIDE (AFGELEID VAN SULFOAMIDEN
FARMACOKINETIEK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Snelle absorptie oraal - Hartfalen (acuut longoedeem) ® tgv verstoring water en zoutbalans
- Eliminatie door glomerulaire filtratie en secretie - Nierziekten - Hypokaliëmie
- Levercirrose - Hypomagnesiëmie
- Hypercalciëmie (+zoutoplossing) - Dehydratatie
- Hyperkaliëmie - Hyponatriëmie
KALIUMSPARENDE DIURETICA
Spironolacton ® competitieve antagonist van aldosteron
Aldosteron regelt absorptie van Na+ en secretie van K+
Epleneron ® vermindert binding aldosteron
Amiloride ® inhibitor Na+ kanalen
INDICATIES BIJWERKINGEN CONTRA-INDICATIES
- Bij overmaat mineralocorticoïden - Hyperkaliëmie - K+ supplementen
- Diureticum wanneer kaliumverlies niet onder - Gymnaecomastie, impotentie - Nierlijden
controle gebracht kan worden - Metabole acidose - NSAID, ACE-inhibitoren
- Lage dosis: hartfalen
OSMOTISCHE DIURETICA
MANNITOL
GEBRUIK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Glomerulaire filtratie - Verminderen van intracraniale en intraoculaire druk - Longoedeem
- Verhogen van urinevolume - Dehydratatie en hypernatriëmie
2
Diuretica
= Diurese verhogen = geproduceerde urine verhogen = daling ECV = negatieve vochtbalans
KOOLZUURANHYDRASE-INHIBITOREN
= Sulfonamidederivaten
® Koolzuuranhydrase: sleutelrol in absorptie van NaHCO3
® Minder transport van NaHCO3 van lumen naar interstitium ® minder beweging van H2O naar interstitium
® Systemisch acidose + alkalische urine bij lang gebruik
ACETAZOLAMIDE
FARMACOKINETIEK Indicaties TOXICITEIT
- Goede absorptie oraal - Open hoek glaucoom Gevolg van alkalinisatie van de urine en metabole acidose
- Renale excretie - Gedecompenseerd hartfalen - Acidose
- Metabole alkalose - Nierstenen
- Alkalinisatie van urine - Hypokaliëmie
- Acute mountain sickness - Encefalopathie (verhoogde NH3)
- Overgevoeligheidsreacties
- Slaperigheid en paresthesieën
THIAZIDEN
® Werken op zouttransport in distale kronkelbuisje: blokkeren elektroneutrale Na/Cl-symporter aan luminale zijde
ð Verhoogd aanbod van Na+ ® meer K+ verlies (hypokaliëmie)
HYDROCHLOORTHIAZIDE, CHLOORTALIDON, INDAPAMIDE
FARMACOKINETIEK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Competitie met urinezuur - Hypertensie (vasodilatatie) Metabole bijwerkingen
- Onderhoudstherapie - Hartfalen - Hypokaliëmie
- Niet wanneer GFR < 30 ml/min - Nefrolithiase tgv hypercalciurie - Hyperuricemie ® jicht
- In combi met zoutbeperking - Nefrogene diabetes-insipidus: paradoxaal effect - Hyperglycemie
® niet ADH gevoelig - Hyponatriëmie
LISDIURETICA
® inhiberen selectief reabsorptie van NaCl in dikke opstijgende tak van de lis van Henle
® inhibitie van gekoppelde carrier Na+/K+/2Cl-
® K+ opstapeling in de cel + terugdiffusie K+ naar lumen + lumenpositieve potentiaal (excretie Mg2+, Ca2+ ® hypomagnesemie, Ca2+ reabsorptie ook ergens anders)
1
, DEEL 4: GENEESMIDDELEN IN VERBAND MET CARDIOVASCULAIRE STELSEL
FUROSEMIDE, BUMETANIDE, TORASEMIDE (AFGELEID VAN SULFOAMIDEN
FARMACOKINETIEK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Snelle absorptie oraal - Hartfalen (acuut longoedeem) ® tgv verstoring water en zoutbalans
- Eliminatie door glomerulaire filtratie en secretie - Nierziekten - Hypokaliëmie
- Levercirrose - Hypomagnesiëmie
- Hypercalciëmie (+zoutoplossing) - Dehydratatie
- Hyperkaliëmie - Hyponatriëmie
KALIUMSPARENDE DIURETICA
Spironolacton ® competitieve antagonist van aldosteron
Aldosteron regelt absorptie van Na+ en secretie van K+
Epleneron ® vermindert binding aldosteron
Amiloride ® inhibitor Na+ kanalen
INDICATIES BIJWERKINGEN CONTRA-INDICATIES
- Bij overmaat mineralocorticoïden - Hyperkaliëmie - K+ supplementen
- Diureticum wanneer kaliumverlies niet onder - Gymnaecomastie, impotentie - Nierlijden
controle gebracht kan worden - Metabole acidose - NSAID, ACE-inhibitoren
- Lage dosis: hartfalen
OSMOTISCHE DIURETICA
MANNITOL
GEBRUIK INDICATIES BIJWERKINGEN
- Glomerulaire filtratie - Verminderen van intracraniale en intraoculaire druk - Longoedeem
- Verhogen van urinevolume - Dehydratatie en hypernatriëmie
2
