Media- en auteursrecht
LES 2
DEEL I: Algemeen kader media-en auteursrecht
Hoofdstuk 1: Mediarecht
1. Internationaal niveau
1.1. Raad van Europa
1949: Raad van Europa opgericht
Geen onderdeel van de Europese Unie
47 lidstaten
o EU + Turkije, Rusland, ..
Doel = het bevorderen van de eenheid tussen de lidstaten door het sluiten van
onderlinge verdragen.
Belangrijkste verdrag = Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
o Burgers kunnen zich beroepen op bepalingen van het EVRM bij het Europees
Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg
o Recht op privacy en de vrijheid van expressie en informatie
o Rechtstreekse werking en individueel klachtrecht
Verdrag ter voorkomingen van Marteling
1.1.1. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens = permanente rechtsorgaan van de Raad
van Europa.
Moet erop toezien dat het Europees verdrag inzake de mensenrechten en de
bijhorende Protocollen worden nageleefd.
47 rechters
1.2. Europese Unie
28 lidstaten (- Brexit)
Ontstaan
o Na WO II
o Economische samenwerking
=> landen die handel drijven met elkaar worden afhankelijk van elkaar en
zullen minder snel in conflict met elkaar raken => EEG => BE, D, FR, IT, LUX, NL
Handvest van de grondrechten
o Mensenrechten worden beschermd door het Handvest van de grondrechten
1
, o Recht om gevrijwaard te blijven van discriminatie op grond van geslacht,
ras, etnische afstamming, godsdienst, overtuiging, beperking, leeftijd of
seksuele geaardheid
o Het recht op de bescherming van persoonsgegevens
o Het recht op toegang tot de rechter
Europees Parlement = wetgevende orgaan
o Het goedkeuren van de EU-wetgeving samen met de Raad van de EU o.b.v.
voorstellen van de Europese Commissie
o Het houden van democratisch toezicht op alle EU-instellingen
o Het vaststellen van de begroting samen met de Raad
Europese Raad
o Politieke agenda bepalen
o Bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU
Europese Commissie = uitvoerende taak
o Opstellen van voorstellen voor nieuwe Europese wetgeving
o Voert de besluiten van het Europees Parlement en de Raad van de EU uit.
Europese Richtlijnen-> omzetten in nationaal recht
o Wettekst van Europa waar een bepaalde bepalingen in staan => moet in elke
lidstaat omgezet worden in nationaal recht => sommige bepalingen moeten
verplicht omgezet worden, sommige vrijblijvend => resultaat moet in elke
lidstaat hetzelfde zijn, maar hoe niet
Hof Van Justitie van de Europese Unie (HJEU) in Luxemburg
o Interpretatie wetgeving: prejudiciële beslissing (arrest)
- Houdt zich bezig met de interpretatie van de wetgeving=> bij twijfel
over de interpretatie of geldigheid van een EU-besluit = kan een
rechter het Hof om uitleg vragen.
- Er kan ook worden gevraag om een prejudiciële beslissing te bepalen
of de nationale wetgeving en praktijken verenigbaar zijn met de EU-
wetgeving.
o Zorgt ervoor dat het EU-recht in alle EU-landen op dezelfde manier
geïnterpreteerd en toegepast wordt.
o Zien erop toe dat alle EU-landen en instellingen zich aan de EU-wetgeving
houden.
1.2.1. Het HJEU
Interpretatie wetgeving
Handhaving van wetgeving
o Deze procedure wordt gestart tegen de regering van een EU-land die de EU-
wetgeving niet toepast.
Nietigverklaring van de EU-wetgeving
o Als een EU-land, de Raad van de EU, de Europese Commisie of het Europees
Parlement meent dat bepaalde EU-wetgeving in strijd is met de EU-verdragen
of grondrechten, kunnen zij het Hof verzoeken deze nietig verklaren.
Afdwingen van maatregelen
2
, o Volgens het Verdrag moeten Parlement, Raad en Commissie in bepaalde
omstandigheden bepaalde beslissingen nemen. Doen ze dat niet, dan
kunnen EU-landen, andere EU-instellingen en partculieren of ondernemingen
dit bij het Hof aanklagen
Sanctionering van een EU-instelling
o Personen of bedrijven die schade hebben geleden als gevolg van een
handeling of nalatigheid van de EU of haar personeel kunnen bij het Gerecht
een vordering tot schadevergoeding instellen
2. Nationaal niveau
Media bevoegdheid van de Gemeenschappen
- Belangrijkste wetgeving terug te vinden in het Mediadecreet
Vlaamse regering Jambon I: bevoegd voor media
Vlaams regeerakkoord 2019-2024
- Strakkere VRT (besparen)
- Meer middelen voor VAF
- Vlaamse Netflix
- Omzetting AVMD-RL
- Aanpassing stimuleringsregeling
- Sterke mediaregulator
- Digitaal radiolandschap
- Uitrol 5G
- …
Heel veel vragen rond de relatie van Streamz en de VRT
Hoofdstuk 2: Auteursrecht
3
, 1. Internationaal niveau
1.1. Berner Conventie
Doel = de auteurs een minimale bescherming garanderen
Internationalisering ingezet van het auteursrecht
Regelde voor het eerst de erkenning van auteursrechten tussen soevereine landen
Gevolg van conventie => de auteur hoefde zijn werk niet laten registreren en ook geen
aanvraag meer te doen voor eigendomsbescherming
1.2. Europees niveau
Europese richtlijnen => doel = harmonisering van de wetgeving in de verschillende lidstaten
op vlak van auteursrecht en een vrij verkeer van goederen en diensten in de cultuur- en
informatiesector
toetsing door HJEU
2. Nationaal niveau
Federale materie
Bevoegdheid Minister van Economische Zaken
Boek XI van Wetboek Economisch Recht (=WER)
DEEL II: Mediarecht
4
LES 2
DEEL I: Algemeen kader media-en auteursrecht
Hoofdstuk 1: Mediarecht
1. Internationaal niveau
1.1. Raad van Europa
1949: Raad van Europa opgericht
Geen onderdeel van de Europese Unie
47 lidstaten
o EU + Turkije, Rusland, ..
Doel = het bevorderen van de eenheid tussen de lidstaten door het sluiten van
onderlinge verdragen.
Belangrijkste verdrag = Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
o Burgers kunnen zich beroepen op bepalingen van het EVRM bij het Europees
Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg
o Recht op privacy en de vrijheid van expressie en informatie
o Rechtstreekse werking en individueel klachtrecht
Verdrag ter voorkomingen van Marteling
1.1.1. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens = permanente rechtsorgaan van de Raad
van Europa.
Moet erop toezien dat het Europees verdrag inzake de mensenrechten en de
bijhorende Protocollen worden nageleefd.
47 rechters
1.2. Europese Unie
28 lidstaten (- Brexit)
Ontstaan
o Na WO II
o Economische samenwerking
=> landen die handel drijven met elkaar worden afhankelijk van elkaar en
zullen minder snel in conflict met elkaar raken => EEG => BE, D, FR, IT, LUX, NL
Handvest van de grondrechten
o Mensenrechten worden beschermd door het Handvest van de grondrechten
1
, o Recht om gevrijwaard te blijven van discriminatie op grond van geslacht,
ras, etnische afstamming, godsdienst, overtuiging, beperking, leeftijd of
seksuele geaardheid
o Het recht op de bescherming van persoonsgegevens
o Het recht op toegang tot de rechter
Europees Parlement = wetgevende orgaan
o Het goedkeuren van de EU-wetgeving samen met de Raad van de EU o.b.v.
voorstellen van de Europese Commissie
o Het houden van democratisch toezicht op alle EU-instellingen
o Het vaststellen van de begroting samen met de Raad
Europese Raad
o Politieke agenda bepalen
o Bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU
Europese Commissie = uitvoerende taak
o Opstellen van voorstellen voor nieuwe Europese wetgeving
o Voert de besluiten van het Europees Parlement en de Raad van de EU uit.
Europese Richtlijnen-> omzetten in nationaal recht
o Wettekst van Europa waar een bepaalde bepalingen in staan => moet in elke
lidstaat omgezet worden in nationaal recht => sommige bepalingen moeten
verplicht omgezet worden, sommige vrijblijvend => resultaat moet in elke
lidstaat hetzelfde zijn, maar hoe niet
Hof Van Justitie van de Europese Unie (HJEU) in Luxemburg
o Interpretatie wetgeving: prejudiciële beslissing (arrest)
- Houdt zich bezig met de interpretatie van de wetgeving=> bij twijfel
over de interpretatie of geldigheid van een EU-besluit = kan een
rechter het Hof om uitleg vragen.
- Er kan ook worden gevraag om een prejudiciële beslissing te bepalen
of de nationale wetgeving en praktijken verenigbaar zijn met de EU-
wetgeving.
o Zorgt ervoor dat het EU-recht in alle EU-landen op dezelfde manier
geïnterpreteerd en toegepast wordt.
o Zien erop toe dat alle EU-landen en instellingen zich aan de EU-wetgeving
houden.
1.2.1. Het HJEU
Interpretatie wetgeving
Handhaving van wetgeving
o Deze procedure wordt gestart tegen de regering van een EU-land die de EU-
wetgeving niet toepast.
Nietigverklaring van de EU-wetgeving
o Als een EU-land, de Raad van de EU, de Europese Commisie of het Europees
Parlement meent dat bepaalde EU-wetgeving in strijd is met de EU-verdragen
of grondrechten, kunnen zij het Hof verzoeken deze nietig verklaren.
Afdwingen van maatregelen
2
, o Volgens het Verdrag moeten Parlement, Raad en Commissie in bepaalde
omstandigheden bepaalde beslissingen nemen. Doen ze dat niet, dan
kunnen EU-landen, andere EU-instellingen en partculieren of ondernemingen
dit bij het Hof aanklagen
Sanctionering van een EU-instelling
o Personen of bedrijven die schade hebben geleden als gevolg van een
handeling of nalatigheid van de EU of haar personeel kunnen bij het Gerecht
een vordering tot schadevergoeding instellen
2. Nationaal niveau
Media bevoegdheid van de Gemeenschappen
- Belangrijkste wetgeving terug te vinden in het Mediadecreet
Vlaamse regering Jambon I: bevoegd voor media
Vlaams regeerakkoord 2019-2024
- Strakkere VRT (besparen)
- Meer middelen voor VAF
- Vlaamse Netflix
- Omzetting AVMD-RL
- Aanpassing stimuleringsregeling
- Sterke mediaregulator
- Digitaal radiolandschap
- Uitrol 5G
- …
Heel veel vragen rond de relatie van Streamz en de VRT
Hoofdstuk 2: Auteursrecht
3
, 1. Internationaal niveau
1.1. Berner Conventie
Doel = de auteurs een minimale bescherming garanderen
Internationalisering ingezet van het auteursrecht
Regelde voor het eerst de erkenning van auteursrechten tussen soevereine landen
Gevolg van conventie => de auteur hoefde zijn werk niet laten registreren en ook geen
aanvraag meer te doen voor eigendomsbescherming
1.2. Europees niveau
Europese richtlijnen => doel = harmonisering van de wetgeving in de verschillende lidstaten
op vlak van auteursrecht en een vrij verkeer van goederen en diensten in de cultuur- en
informatiesector
toetsing door HJEU
2. Nationaal niveau
Federale materie
Bevoegdheid Minister van Economische Zaken
Boek XI van Wetboek Economisch Recht (=WER)
DEEL II: Mediarecht
4