Europees Recht – Werkgroepen
SLIDES CASUSCOLLEGE
Week 1
Opdracht 1
Is de Italiaanse uitvoerheffing (tarifaire heffingen) verenigbaar met EU recht?
Art. 28 en 30 VWEU: heffingen zijn verboden.
Stap 1: De eerste vraag gaat over welke vrijheid in het geding is. Uit HVJ-commissie t. Italië volgt de
rechtsregel dat goederen alle op geld waardeerbare zaken zijn, die voorwerp kunnen vormen van
handelstransacties. Ook runderen, die als zaken kunnen worden beschouwd volgens art. 3:2a lid 2 BW
vallen hieronder en zijn dus goederen.
Stap 2: Hierna kijken we of het gaat om een interne situatie of een grensoverschrijdend element (geen
zuiver interne situatie), dus Europees recht is van toepassing. Het transport van slachtrijpe runderen
van Italië naar Oostenrijk is interstatelijk en dus is het unierecht van toepassing.
Stap 3: Daarna de vraag of er sprake is van harmonisatie, zijn er Europese regels, is er secundaire
regelgeving (alles behalve de verdragen, dus richtlijnen). Belangrijk voor welke regels van toepassing
zijn. De harmonisatie gaat alleen over de inspectie (non-tarifaire belemmering). De harmonisatie ziet
dus niet op de heffingen.
Stap 4: Daarna kijken of er sprake is van een belemmering. Het gaat hier om een tarifaire
belemmering, want er is sprake van een eenzijdig opgelegde geldelijke last. Tarifaire heffing, want er
wordt gewoon gezegd wat je moet betalen.
Deze moet getoetst worden aan art. 30 VWEU (concrete direct werkende verbod). Heffing van gelijke
werking: elke eenzijdig opgelegde geldelijke last, ongeacht de benaming of de structuur ervan, die
wegens grensoverschrijding over goederen wordt geheven en geen douanerecht stricto sensu is (Haahr
Petroleum). Het gaat om een 5% heffing van gelijke werking als uitvoerheffing en dus in beginsel
verboden. In beginsel zijn tarifaire heffingen dus verboden op grond van art. 30 VWEU. Maar er kan
een rechtvaardiging zijn en dat moet de lidstaat bewijzen, degene die hem aanvecht alleen dat het een
belemmering is.
Stap 5: Er zijn twee uitzonderingen wanneer geen sprake is van art. 30 VWEU en de heffing wel
verenigbaar is met het EU recht. De eerste uitzondering vloeit voort uit HvJ Commissie t. Luxemburg.
Maar het gaat hier niet om een service (dienst verlenen) die de lidstaat biedt, dus van de eerste
uitzondering is geen sprake. Vrijwillige dienst en dan vergoeding voor vragen.
De tweede uitzondering volgt uit HvJ Bauhuis. Er zijn twee cumulatieve criteria. Er is sprake van een
uniforme toepassing van een verplichte regel van EU recht, dit betekent dat de heffing door iedereen
gelijk wordt toegepast, hiervan is sprake want het gaat om een Europese richtlijn. En de vergoeding is
enkel kostendekkend. De vergoeding mag de gemaakte kosten niet overschrijden en als dat wel het
geval is is de hele heffing verboden. Uit de casus kan je opmaken dat het geinde bedrag meer is dan de
gemaakte kosten, dus aan dit criterium is niet voldaan. Wel een verplichte controle maar de
vergoeding heeft daar niks mee te maken. De kosten die Italië in rekening brengt, overschrijden de
werkelijke kosten van de inspecties.
Stap 6: Dus het is een tarifaire heffing en in strijd met art. 30 VWEU. De uitvoerheffing is niet
verenigbaar met EU-recht.
Opdracht 2
Stap 1: Het gaat om het vrije verkeer van goederen, want evenhoevigen zijn op geld waardeerbaar en
kwalificeren dus als goederen (Commissie tegen Italië).
Stap 2: Het gaat om transport van lidstaten naar Frankrijk en het is dus interstatelijk en een
grensoverschrijdende situatie, het EU recht is dus van toepassing.
Stap 3: Het gaat om een richtlijn die het uitvoeren van de inspecties op 10% harmoniseert, maar niet
de hoogte van de vergoeding of controle op alle te importeren evenhoevigen. De Europese regel
harmoniseert alleen de inspectie en niet de kosten. De vraag is of de betaling geharmoniseerd is en dat
is niet het geval. Dus geen harmonisatie.
Stap 4: Het gaat in de casus om twee maatregelen.
,Maatregel 1: de kosten die worden verhaald op importeurs wegens verplichte controles op de import
van evenhoevigen (10%)
Het gaat hier om een tarifaire belemmering art. 30 VWEU. Want je moet betalen om de goederen de
grens over te krijgen. Het gaat hier om een heffing van gelijke werking, want het is geen strikt douane
recht maar geldelijke last vanwege een grensovergang.
Dus in beginsel is het verboden, maar kijken of er sprake is van een uitzondering rechtvaardiging,
Bauhuis uitzonderingen. Reële kosten die door de Europese wetgeving zijn opgelegd. Het gaat om een
controle op basis van een uniforme regel, een Europese richtlijn. En de vergoeding mag enkel
kostendekkend zijn. Hieraan is ook voldaan want enkel de kosten verbonden aan de inspecteurs
worden doorberekend aan de importeurs. De 10% en de kosten daarvan zijn verenigbaar met Europees
recht Deze maatregel is geen heffing van gelijke werking als bedoeld in art. 30 VWEU en dus
toegestaan.
Maatregel 2: de extra kosten worden verhaald op de importeurs wegens het besluit van de Franse
regering om uitgebreidere controles uit te voeren (100%).
Ze beslissen het zelfstandig dus niet conform de richtlijn. De inspectie gaat verder dan dat de richtlijn
vereist, Europa zegt 10% en Frankrijk zegt 100%. De vereiste van Bauhuis is al niet voldaan want
Europa verplicht niet dat 100% gecontroleerd wordt, dus er is geen uitzondering en geen
rechtvaardiging dus verboden. Het gaat niet om een door de EU verplichte maatregel.
Extra vraag: moeten de binnenlandse producten ook betalen of niet. Bepalen of je naar art. 30 VWEU
of 110 VWEU. Want als het ook wordt verhaald op de nationale veehouders dan gelden er twee andere
uitzonderingen, sluit art. 30 VWEU uit en gaat misschien om een binnenlandse belasting.
Iets valt onder art. 30 of art. 110 VWEU. Kan niet allebei. Als je art. 30 op alle belastingen toepast dan
zou je alle belastingen verbieden en die heb je wel nodig. Als belasting op iedereen gelijk drukt dan
heeft het geen druk op de interne markt, concurrentie vermogen en dus niet gevaarlijk voor het vrije
verkeer. Maar interne belastingen kan je ook gebruiken om je eigen handel te beschermen en te
discrimineren.
Art. 110 VWEU heeft twee verboden
- Discriminatieverbod: verbieden dat lidstaten een hogere belasting heffen voor buitenlandse
goederen. Directe discriminatie tussen dezelfde producten. Buitenlandse auto’s 40% en
binnenlandse 20%.
- Protectionismeverbod: bepaalde producten minder aantrekkelijk die je zelf minder produceert.
Producten die met elkaar concurreren dan verschillend behandelen, bijvoorbeeld bier en wijn.
10% heffen voor bier en 20% voor wijn. Als wijn heel veel duurder wordt ga je meer bier
drinken en dit beschermen via belastingen mag ook niet (indirecte discriminatie).
Zit je onder art. 30 of art. 110 VWEU: heffing alleen of meer rust op buitenlanders dan op art. 30
VWEU. Als heffing volstrekt gelijk is voor beide partijen zit je onder 110 VWEU. Zodra de heffing
alleen rust op buitenlanders dan art. 30. Rust het op allebei maar is het niet eerlijk dan op art. 110
VWEU.
1e buitenlandse boeren en binnenlandse boeren betalen precies hetzelfde voor de inspectie, dan art. 110
VWEU.
2e hoeven binnenlandse boeren de inspectie niet te betalen dan zit je onder art. 30 VWEU.
Extra vraag
Vraag: zijn de kosten die Nederland in rekening brengt voor de inspecties verenigbaar met EU recht.
1. Het gaat om import van olijfbomen. Dit zijn geld op waardeerbare zaken (Commissie tegen Italië)
en dus gaat het om goederen.
2. Het gaat niet om een zuiver interne situatie. Want het gaat om de import vanaf andere lidstaten naar
Nederland.
, 3. Harmonisatie: verplicht om 15% van de olijfbomen te inspecteren harmonisatie maar geen
harmonisatie op de kosten. Wel harmonisatie op de controle. Daarna besluit NL zelfstandig om alle
olijfbomen te inspecteren.
4. Dus tarifaire heffing voor de 15%.
art. 110 of art. 30 VWEU.
5. De kosten worden hiervoor verhaald en het is verplicht door EU recht, dus de Bauhuis uitzondering
gaat op. 100% inspectie valt niet onder de Bauhuis uitzondering dus verder kijken.
Als alleen buitenlandse importeurs betalen dan kijken naar art. 30 VWEU, is de heffing verboden of
niet. Stel dat Nederlandse importeurs ook moeten betalen, dan kijk je naar art. 110 VWEU. Komt de
heffing dan in strijd met art. 110 VWEU of niet. Olijfbomen zijn gelijke producten en kijken naar 110
lid 1 VWEU. In principe betalen de Nederlandse importeurs ook, maar er zit een terugbetaling in en
daardoor is het een discriminatoire belasting. Dus eigenlijk betalen buitenlanders dubbel zo veel.
Als Nederland 100% zou terugkrijgen en dus eigenlijk niks betaald dan kijk je onder aan de streep
en dan betalen Nederlandse producenten niks en gaat het om een invoerheffing en kijk je naar art. 30
VWEU. Als je 99% teruggeeft kijk je weer naar 110 VWEU.
Week 2
Opdracht 1
Inventarisatie van maatregelen
1. Donateur dienen woonachtig te zijn op max 50 km afstand van het ziekenhuis
Stap 1: Goederen alle op geld waardeerbare zaken welke voorwerp kunnen vormen van
handelstransacties (commissie tegen Italië). Bloed/bloedplasma kwalificeren als goederen
Stap 2: Ja de maatregel beïnvloed de mate waarin bloedbanken uit andere lidstaten bloed/bloedplasma
kunnen aanbieden op de Chocowaakse markt
Stap 3: Nee, dus de verdragsbepalingen zijn van toepassing
Stap 4: Ja, er is hier sprake van een non-tarifaire belemmering van het vrij verkeer van goederen die
moet worden getoetst aan art. 34 VWEU. Maatregel van gelijke werking is iedere overheidsmaatregel
die direct of indirect, daadwerkelijk of potentieel de intracommunautaire handel kan belemmeren
(Dassonville). Het is een maatregel van gelijke werking zonder onderscheid, aangezien de maatregel
rechtens geldt voor alle marktdeelnemers
Stap 5: Rechtvaardiging op basis van art. 36 VWEU of de rule of reason (cassis de Dijon). In casu
vormt de volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want
niet noodzakelijk. De kwaliteit/versheid van het bloed kan ook op minder vergaande manieren
gegarandeerd worden.
Stap 6: MGW zonder onderscheid die art. 34 VWEU schendt
2. Certificaat wordt enkel afgegeven door het instituut voor bloedtransfusie in KROKO
Stap 1-3 zie maatregel 1
Stap 4: Ja, het certificaat kan enkel worden verkregen bij het instituut voor bloedtransfusie in de
hoofdstad van Chocowakije, Kroko. Het zal voor buitenlandse producenten moeilijk zijn het certificaat
te verkrijgen. Het is een maatregel van gelijke werking zonder onderscheid, aangezien de maatregel
rechtens geldt voor alle marktdeelnemers
Stap 5: Rechtvaardiging op basis van art. 36 VWEU of rule of reason (Cassis de Dijon). In casus
vormt de volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want
niet noodzakelijk. Een mogelijk alternatief zou zijn afgifte door vergelijkbare instanties in andere
lidstaten
Stap 6: MGW zonder onderscheid die art. 34 schendt
3. Etiket waarop staat ‘door echte chocowaken voor echte chocowaken’
Stap 1-3 zie maatregel 1
Stap 4: Ja, het is een maatregel van gelijke werking met onderscheid, aangezien er formeel
onderscheid wordt gemaakt op basis van nationaliteit.
Stap 5: Rechtvaardiging enkel mogelijk op basis van art. 36 VWEU. In casus vormt de
volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want niet
geschikt. De maatregel draagt niet bij aan de bevordering van de volksgezondheid
SLIDES CASUSCOLLEGE
Week 1
Opdracht 1
Is de Italiaanse uitvoerheffing (tarifaire heffingen) verenigbaar met EU recht?
Art. 28 en 30 VWEU: heffingen zijn verboden.
Stap 1: De eerste vraag gaat over welke vrijheid in het geding is. Uit HVJ-commissie t. Italië volgt de
rechtsregel dat goederen alle op geld waardeerbare zaken zijn, die voorwerp kunnen vormen van
handelstransacties. Ook runderen, die als zaken kunnen worden beschouwd volgens art. 3:2a lid 2 BW
vallen hieronder en zijn dus goederen.
Stap 2: Hierna kijken we of het gaat om een interne situatie of een grensoverschrijdend element (geen
zuiver interne situatie), dus Europees recht is van toepassing. Het transport van slachtrijpe runderen
van Italië naar Oostenrijk is interstatelijk en dus is het unierecht van toepassing.
Stap 3: Daarna de vraag of er sprake is van harmonisatie, zijn er Europese regels, is er secundaire
regelgeving (alles behalve de verdragen, dus richtlijnen). Belangrijk voor welke regels van toepassing
zijn. De harmonisatie gaat alleen over de inspectie (non-tarifaire belemmering). De harmonisatie ziet
dus niet op de heffingen.
Stap 4: Daarna kijken of er sprake is van een belemmering. Het gaat hier om een tarifaire
belemmering, want er is sprake van een eenzijdig opgelegde geldelijke last. Tarifaire heffing, want er
wordt gewoon gezegd wat je moet betalen.
Deze moet getoetst worden aan art. 30 VWEU (concrete direct werkende verbod). Heffing van gelijke
werking: elke eenzijdig opgelegde geldelijke last, ongeacht de benaming of de structuur ervan, die
wegens grensoverschrijding over goederen wordt geheven en geen douanerecht stricto sensu is (Haahr
Petroleum). Het gaat om een 5% heffing van gelijke werking als uitvoerheffing en dus in beginsel
verboden. In beginsel zijn tarifaire heffingen dus verboden op grond van art. 30 VWEU. Maar er kan
een rechtvaardiging zijn en dat moet de lidstaat bewijzen, degene die hem aanvecht alleen dat het een
belemmering is.
Stap 5: Er zijn twee uitzonderingen wanneer geen sprake is van art. 30 VWEU en de heffing wel
verenigbaar is met het EU recht. De eerste uitzondering vloeit voort uit HvJ Commissie t. Luxemburg.
Maar het gaat hier niet om een service (dienst verlenen) die de lidstaat biedt, dus van de eerste
uitzondering is geen sprake. Vrijwillige dienst en dan vergoeding voor vragen.
De tweede uitzondering volgt uit HvJ Bauhuis. Er zijn twee cumulatieve criteria. Er is sprake van een
uniforme toepassing van een verplichte regel van EU recht, dit betekent dat de heffing door iedereen
gelijk wordt toegepast, hiervan is sprake want het gaat om een Europese richtlijn. En de vergoeding is
enkel kostendekkend. De vergoeding mag de gemaakte kosten niet overschrijden en als dat wel het
geval is is de hele heffing verboden. Uit de casus kan je opmaken dat het geinde bedrag meer is dan de
gemaakte kosten, dus aan dit criterium is niet voldaan. Wel een verplichte controle maar de
vergoeding heeft daar niks mee te maken. De kosten die Italië in rekening brengt, overschrijden de
werkelijke kosten van de inspecties.
Stap 6: Dus het is een tarifaire heffing en in strijd met art. 30 VWEU. De uitvoerheffing is niet
verenigbaar met EU-recht.
Opdracht 2
Stap 1: Het gaat om het vrije verkeer van goederen, want evenhoevigen zijn op geld waardeerbaar en
kwalificeren dus als goederen (Commissie tegen Italië).
Stap 2: Het gaat om transport van lidstaten naar Frankrijk en het is dus interstatelijk en een
grensoverschrijdende situatie, het EU recht is dus van toepassing.
Stap 3: Het gaat om een richtlijn die het uitvoeren van de inspecties op 10% harmoniseert, maar niet
de hoogte van de vergoeding of controle op alle te importeren evenhoevigen. De Europese regel
harmoniseert alleen de inspectie en niet de kosten. De vraag is of de betaling geharmoniseerd is en dat
is niet het geval. Dus geen harmonisatie.
Stap 4: Het gaat in de casus om twee maatregelen.
,Maatregel 1: de kosten die worden verhaald op importeurs wegens verplichte controles op de import
van evenhoevigen (10%)
Het gaat hier om een tarifaire belemmering art. 30 VWEU. Want je moet betalen om de goederen de
grens over te krijgen. Het gaat hier om een heffing van gelijke werking, want het is geen strikt douane
recht maar geldelijke last vanwege een grensovergang.
Dus in beginsel is het verboden, maar kijken of er sprake is van een uitzondering rechtvaardiging,
Bauhuis uitzonderingen. Reële kosten die door de Europese wetgeving zijn opgelegd. Het gaat om een
controle op basis van een uniforme regel, een Europese richtlijn. En de vergoeding mag enkel
kostendekkend zijn. Hieraan is ook voldaan want enkel de kosten verbonden aan de inspecteurs
worden doorberekend aan de importeurs. De 10% en de kosten daarvan zijn verenigbaar met Europees
recht Deze maatregel is geen heffing van gelijke werking als bedoeld in art. 30 VWEU en dus
toegestaan.
Maatregel 2: de extra kosten worden verhaald op de importeurs wegens het besluit van de Franse
regering om uitgebreidere controles uit te voeren (100%).
Ze beslissen het zelfstandig dus niet conform de richtlijn. De inspectie gaat verder dan dat de richtlijn
vereist, Europa zegt 10% en Frankrijk zegt 100%. De vereiste van Bauhuis is al niet voldaan want
Europa verplicht niet dat 100% gecontroleerd wordt, dus er is geen uitzondering en geen
rechtvaardiging dus verboden. Het gaat niet om een door de EU verplichte maatregel.
Extra vraag: moeten de binnenlandse producten ook betalen of niet. Bepalen of je naar art. 30 VWEU
of 110 VWEU. Want als het ook wordt verhaald op de nationale veehouders dan gelden er twee andere
uitzonderingen, sluit art. 30 VWEU uit en gaat misschien om een binnenlandse belasting.
Iets valt onder art. 30 of art. 110 VWEU. Kan niet allebei. Als je art. 30 op alle belastingen toepast dan
zou je alle belastingen verbieden en die heb je wel nodig. Als belasting op iedereen gelijk drukt dan
heeft het geen druk op de interne markt, concurrentie vermogen en dus niet gevaarlijk voor het vrije
verkeer. Maar interne belastingen kan je ook gebruiken om je eigen handel te beschermen en te
discrimineren.
Art. 110 VWEU heeft twee verboden
- Discriminatieverbod: verbieden dat lidstaten een hogere belasting heffen voor buitenlandse
goederen. Directe discriminatie tussen dezelfde producten. Buitenlandse auto’s 40% en
binnenlandse 20%.
- Protectionismeverbod: bepaalde producten minder aantrekkelijk die je zelf minder produceert.
Producten die met elkaar concurreren dan verschillend behandelen, bijvoorbeeld bier en wijn.
10% heffen voor bier en 20% voor wijn. Als wijn heel veel duurder wordt ga je meer bier
drinken en dit beschermen via belastingen mag ook niet (indirecte discriminatie).
Zit je onder art. 30 of art. 110 VWEU: heffing alleen of meer rust op buitenlanders dan op art. 30
VWEU. Als heffing volstrekt gelijk is voor beide partijen zit je onder 110 VWEU. Zodra de heffing
alleen rust op buitenlanders dan art. 30. Rust het op allebei maar is het niet eerlijk dan op art. 110
VWEU.
1e buitenlandse boeren en binnenlandse boeren betalen precies hetzelfde voor de inspectie, dan art. 110
VWEU.
2e hoeven binnenlandse boeren de inspectie niet te betalen dan zit je onder art. 30 VWEU.
Extra vraag
Vraag: zijn de kosten die Nederland in rekening brengt voor de inspecties verenigbaar met EU recht.
1. Het gaat om import van olijfbomen. Dit zijn geld op waardeerbare zaken (Commissie tegen Italië)
en dus gaat het om goederen.
2. Het gaat niet om een zuiver interne situatie. Want het gaat om de import vanaf andere lidstaten naar
Nederland.
, 3. Harmonisatie: verplicht om 15% van de olijfbomen te inspecteren harmonisatie maar geen
harmonisatie op de kosten. Wel harmonisatie op de controle. Daarna besluit NL zelfstandig om alle
olijfbomen te inspecteren.
4. Dus tarifaire heffing voor de 15%.
art. 110 of art. 30 VWEU.
5. De kosten worden hiervoor verhaald en het is verplicht door EU recht, dus de Bauhuis uitzondering
gaat op. 100% inspectie valt niet onder de Bauhuis uitzondering dus verder kijken.
Als alleen buitenlandse importeurs betalen dan kijken naar art. 30 VWEU, is de heffing verboden of
niet. Stel dat Nederlandse importeurs ook moeten betalen, dan kijk je naar art. 110 VWEU. Komt de
heffing dan in strijd met art. 110 VWEU of niet. Olijfbomen zijn gelijke producten en kijken naar 110
lid 1 VWEU. In principe betalen de Nederlandse importeurs ook, maar er zit een terugbetaling in en
daardoor is het een discriminatoire belasting. Dus eigenlijk betalen buitenlanders dubbel zo veel.
Als Nederland 100% zou terugkrijgen en dus eigenlijk niks betaald dan kijk je onder aan de streep
en dan betalen Nederlandse producenten niks en gaat het om een invoerheffing en kijk je naar art. 30
VWEU. Als je 99% teruggeeft kijk je weer naar 110 VWEU.
Week 2
Opdracht 1
Inventarisatie van maatregelen
1. Donateur dienen woonachtig te zijn op max 50 km afstand van het ziekenhuis
Stap 1: Goederen alle op geld waardeerbare zaken welke voorwerp kunnen vormen van
handelstransacties (commissie tegen Italië). Bloed/bloedplasma kwalificeren als goederen
Stap 2: Ja de maatregel beïnvloed de mate waarin bloedbanken uit andere lidstaten bloed/bloedplasma
kunnen aanbieden op de Chocowaakse markt
Stap 3: Nee, dus de verdragsbepalingen zijn van toepassing
Stap 4: Ja, er is hier sprake van een non-tarifaire belemmering van het vrij verkeer van goederen die
moet worden getoetst aan art. 34 VWEU. Maatregel van gelijke werking is iedere overheidsmaatregel
die direct of indirect, daadwerkelijk of potentieel de intracommunautaire handel kan belemmeren
(Dassonville). Het is een maatregel van gelijke werking zonder onderscheid, aangezien de maatregel
rechtens geldt voor alle marktdeelnemers
Stap 5: Rechtvaardiging op basis van art. 36 VWEU of de rule of reason (cassis de Dijon). In casu
vormt de volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want
niet noodzakelijk. De kwaliteit/versheid van het bloed kan ook op minder vergaande manieren
gegarandeerd worden.
Stap 6: MGW zonder onderscheid die art. 34 VWEU schendt
2. Certificaat wordt enkel afgegeven door het instituut voor bloedtransfusie in KROKO
Stap 1-3 zie maatregel 1
Stap 4: Ja, het certificaat kan enkel worden verkregen bij het instituut voor bloedtransfusie in de
hoofdstad van Chocowakije, Kroko. Het zal voor buitenlandse producenten moeilijk zijn het certificaat
te verkrijgen. Het is een maatregel van gelijke werking zonder onderscheid, aangezien de maatregel
rechtens geldt voor alle marktdeelnemers
Stap 5: Rechtvaardiging op basis van art. 36 VWEU of rule of reason (Cassis de Dijon). In casus
vormt de volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want
niet noodzakelijk. Een mogelijk alternatief zou zijn afgifte door vergelijkbare instanties in andere
lidstaten
Stap 6: MGW zonder onderscheid die art. 34 schendt
3. Etiket waarop staat ‘door echte chocowaken voor echte chocowaken’
Stap 1-3 zie maatregel 1
Stap 4: Ja, het is een maatregel van gelijke werking met onderscheid, aangezien er formeel
onderscheid wordt gemaakt op basis van nationaliteit.
Stap 5: Rechtvaardiging enkel mogelijk op basis van art. 36 VWEU. In casus vormt de
volksgezondheid een rechtvaardigingsgrond. De maatregel is echter niet proportioneel, want niet
geschikt. De maatregel draagt niet bij aan de bevordering van de volksgezondheid
