Universiteit van Amsterdam
Publiekrecht: strafrecht (master)
Literatuursamenvatting Militair straf- en tuchtrecht
Inhoud
Week 1 – Algemene bepalingen en Rechtsmacht..................................................................3
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 2 en 3 en 16.1-16.3...............3
Hoofdstuk 2: op wie is het militaire strafrecht van toepassing?....................3
Hoofdstuk 3: de toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet op militairen
.................................................................................................................5
Hoofdstuk 16: de politietaak van de Koninklijke Marechaussee...................7
Verplichte artikelen..................................................................................................10
J.E.D. Voetelink, Rechtshandhaving tijdens oefeningen in het buitenland;
een vergeten groente uit het operationeel-rechtelijke moestuintje?,
MRT 2016, afl. 2...................................................................................10
B. van den Bosch, Jurisdictie over Nederlandse militairen in Duitsland, een
nieuwe wending?, MRT 2008, p. 193-196............................................12
Verplichte jurisprudentie..........................................................................................14
Rb Gelderland 13 juni 2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:3150.......................14
Rb Gelderland 19 februari 2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:954...................16
Week 2 – Materieel militair strafrecht.................................................................................18
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 4, 5, 7 t/m 10.......................18
Hoofdstuk 4: Strafbaar feit en strafbare dader.............................................18
Hoofdstuk 5: Straffen en maatregelen..........................................................21
Hoofdstuk 7: Afwezigheidsdelicten.............................................................26
Hoofdstuk 8: Schending van het dienstbevel...............................................29
Hoofdstuk 9: Niet-naleving van het dienstvoorschrift.................................31
Hoofdstuk 10: verkeersdelicten....................................................................32
Verplichte artikelen..................................................................................................35
J.S. van Duurling, Delictgedrag militairen - Ontwikkelingen en trends; Niet
alles wat telt, is te tellen, MRT 2012, afl. 3, p. 112 – 120....................35
Week 3 – Formeel Militair strafrecht...................................................................................38
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstuk 12, 13.1-13.2, 14.1-14.3, 15.1-
15.7....................................................................................................................38
Hoofdstuk 12: De voorgeschiedenis van de Wet militaire strafrechtspraak 38
Hoofdstuk 13: De organisatie van de militaire strafrechtspraak..................41
Hoofdstuk 14: Over wie strekt de rechtsmacht van de militaire rechter zich
uit?.........................................................................................................42
Hoofdstuk 15: Strafvordering in eerste aanleg.............................................43
Verplichte artikelen..................................................................................................47
Tweede Kamer, zittingsjaar 1965-1966, 8706, nr. 3, p. 4 en 5 (Nota over
een nieuw militair strafprocesrecht)......................................................47
Tweede Kamer, zitting 1982-1983, 17 804 (R 1228), nr. 5, p. 6 en 7
(organisatie van de militaire strafrechtspraak)......................................48
‘Er wordt ook voor het militair (straf)proces- en tuchtrecht nooit een punt
bereikt waarop je zegt: nu zijn we “uitveranderd”.”, Interview met
Bram Stemerdink in: Research Paper Militaire Justitie in uitvoering,
A.F. Vink, pp. 145-158.........................................................................49
1
, Militaire justitie in cijfers, in: Research Paper Militaire Justitie in
uitvoering, A.F. Vink, pp. 159-175.......................................................52
G. Souer, de officier-jurist als officier-raadsman, MRT 2021, afl. 1...........53
M.D. Fink, de officier-raadsman. Een reactie, MRT 2021, afl. 1................56
Week 4 – Oorlogsstrafrecht..................................................................................................59
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................59
Hoofdstuk 6: oorlog en vrede.......................................................................59
Hoofdstuk 11: oorlogsstrafrecht...................................................................61
Verplichte artikelen..................................................................................................65
Fink, Inleiding Militair Recht, 2016, vierde druk hoofdstuk 15 (pp. 281-
287).......................................................................................................65
Watts & Garraway, “Accountability for Violations of the Laws of Armed
Conflict: A Duty to Investigate and Prosecute”, 5 juli 2012, p. 7 en 8.68
Cherry, Tinkler and Schmitt, Avoiding Collateral Damage on the
Battlefield, 11 February 2021...............................................................69
Week 5 – Onderzoek naar militair geweldgebruik...............................................................71
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................71
Hoofdstuk 15.9 Beklag.................................................................................71
Hoofdstuk 16.3.4 Onderzoek naar geweldsaanwendingen..........................71
Verplichte artikelen..................................................................................................73
J.J.M. van Hoek, Uitdagingen Openbaar Ministerie tijdens internationale
operaties, MRT 2012, afl. 3, p. 137-145...............................................73
Instructie handelwijze bij geweldsaanwending door militairen...................75
Aanwijzing geweldsaanwending opsporingsambtenaren.............................77
Tweede Kamer zitting 2016/17, 34 641, nr. 3. Lees: §1, 2.2, 3, Artikel II,
onderdeel A (artikel 27, derde lid, Sv) en Artikel II, onderdeel C
(artikelen 511a, 511aa en 511ab Sv).....................................................79
Week 6 – Militair Tuchtrecht...............................................................................................84
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................84
Hoofdstuk 20: Het stelsel van de WMT.......................................................84
Hoofdstuk 21: Toepassing tuchtrecht...........................................................85
Hoofdstuk 22: militair tuchtrecht en grondrechten......................................86
Hoofdstuk 23: het tuchtrechtelijk strafstelsel...............................................89
Hoofdstuk 24: dwangmiddelen....................................................................90
Verplichte artikelen..................................................................................................92
A.F. Vink, De wet militair tuchtrecht is aan herziening toe, MRT 2017 afl. 5
...............................................................................................................92
Kamerstuk: het militair tuchtrecht nader bezien in verhouding tot het
medisch tuchtrecht................................................................................95
2
,Week 1 – Algemene bepalingen en Rechtsmacht
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 2 en 3 en 16.1-16.3
Hoofdstuk 2: op wie is het militaire strafrecht van toepassing?
Het toepassingsgebied
Het wetboek van Militair Strafrecht (WvMS), Wet militaire strafrechtspraak (WMSR) en Wet Militair
tuchtrecht zijn rijkswetten en van toepassing op in het gehele Koninkrijk der Nederlanden. Het
Wetboek van Militair Strafrecht is aanvullend voor de militairen en geldt dus naast en in aanvulling
op het gewone strafrecht. Het omvat misdrijven en overtredingen die een inbreuk betekenen op de
primaire taak van de krijgsmacht, zie HR 23 december 1980, MRT 1981, p. 300.
De krijgsmacht
De krijgsmacht is belast met de handhaving van de onafhankelijkheid en de verdediging van het
koninkrijk. De krijgsmacht telt vier delen:
1. Koninklijke Marine;
2. Koninklijke Landmacht;
3. Koninklijke Luchtmacht;
4. Koninklijke Marechausseeh.
Het militaire personeel kan worden verdeeld in:
Beroepsmilitairen = Doorlopend in dienst teneinde in hun levensonderhoud te
voorzien;
Reservisten = reservepersoneel van de krijgsmacht. Bewaking en beveiliging
Nederlands grondgebied of taken bij internationale operaties met specifieke
deskundigheid (jurist, medische specialisten). Reservisten kunnen worden
opgeroepen, volgens art. 121 MAW, voor de gevallen waarin en voor zo lang als zij
daartoe bij hun aanstelling een verplichting op zich hebben genomen en in geval
van buitengewone omstandigheden zolang dit vanwege die buitengewone
omstandigheden nodig wordt geoordeeld;
Dienstplichtigen;
Burgerambtenaren.
Militairen
Wie wordt verstaan onder ‘militair’ in het wetboek van militair strafrecht wordt besproken
in een tal van artikelen:
Art. 60 WvMS, noemt drie categorieën:
o Beroepsmilitairen
Zij wier vrijwillig dienstverband tot doorlopende werkelijke dienst verplicht.
Dus ook militairen die op non-actief zijn of met buitengewoon verlof.
o Andere vrijwilligers
Reservisten wanneer zij in werkelijke dienst zijn en wanneer zij, buiten
werkelijke dienst, een der feiten plegen omschreven in artt. 109 en 110
WvMS (opzettelijk resp. culpoos niet voldoen aan wettige oproep).
o Dienstplichtigen
Wanneer zij in werkelijke dienst zijn, alsmede wanneer zij, buiten werkelijke
dienst, een der feiten plegen omschreven in artt. 109 en 110 WvMS
(opzettelijk resp. culpoos niet voldoen aan wettige oproep).
Art. 60a WvMS
3
, O Vreemde militairen ie in bondgenootschap zich bevinden binnen de
Nederlandse krijgsmacht, worden door afzonderlijk koninklijk besluit
gelijkgesteld met ‘militairen’ voor toepassing van het WvMS
Art. 61 WvMS
o Iemand die feitelijk bij de krijgsmacht dient, wordt van rechtswege als militair
aangemerkt.
Art. 62 WvMS, van een ‘werkelijke dienst’ voor reservisten en dienstplichtige is sprake:
o Zodra hij, voor de werkelijke dienst opgeroepen of vrijwillig gekomen, op de
plaats van bestemming is aangekomen, heeft aangemeld, of is
overgenomen, totdat hij met groot verlof vertrekt.
o Zolang hij deelneemt aan militaire oefening, aan militair onderricht of enige
andere militaire werkzaamheid verricht
O Zolang hij als grootverlofganger of als verdachte in een militaire strafzaak
bij enig onderzoek tegenwoordig is;
O Zolang hij uniformkleding of het voor hem vastgestelde kenteken of
onderscheidingsteken draagt;
Uitzondering = gewezen reservisten of gewezen dienstplichtigen of gewezen
beroepsmilitair die bevoegdelijk in uniform gekleed gaat.
O Zolang hij in een militaire inrichting of aan boord van een vaartuig der krijgsmacht
straf ondergaat.
Art. 63 WvMS
o Gewezen militairen die tot enige militaire dienst worden gebruikt, zijn ook
militairen in de zin van het WvMS. Gewezen militairen = gepensioneerde of
ontslagen militairen. Het gaat dan voornamelijk om
ontslagen/gepensioneerde beroepsmilitairen.
Art. 65 WvMS
O Krijgsgevangenen die strafbare feiten plegen of hebben gepleegd. Wie
krijgsgevangenen zijn, valt te lezen in art. 4 Verdrag van Genève
betreffende Behandeling Krijgsgevangenen. Krijgsgevangen militairen
behouden wel hun rang en kunnen dus insubordinatie plegen tegen een
Nederlandse hogere rang. Onder krijgsgevangenen valt ook degene die
onder belofte of voorwaarde zijn vrijgelaten.
GEEN militair = geestelijke verzorgers. Zij zijn burgerambtenaar volgens Burgerlijk
ambtenarenreglement defensie. Oorlogsrechtelijk zijn zij strijdkrachten. Maar geen
combattant en dus geen militair en geen krijgsgevangenen.
‘De militair die…’ en ‘hij die…’
Het Wetboek van Militair Strafrecht is dus mede van toepassing op militairen, zoals
genoemd in de artt. 60-65, maar wanneer een strafbaar feit begint met ‘hij die…’ heeft
dat feit betrekking op ieder persoon, genoemd in art. 2 Wet militaire Strafrechtspraak
(WMSR). Het gaat hierbij de personen, vallende onder de rechtsmacht van de bij de Wet
Oorlogsstrafrecht aangewezen gerechten.
Niet voldoen aan een wettige oproep
De artt. 109 en 110 WvMS stellen strafbaar het niet voldoen aan een wettige oproep voor de
werkelijke dienst. Art. 109 eist opzet, art. 110 enkel schuld in de zin van culpa. Wettig = wanneer in
overeenstemming met hetgeen in en steunt op de Militaire Ambtenaren Wet (MAW). Het gaat hier
om afgelopen delicten. De reservist of dienstplichtige bezit slechts op het ogenblik van het plegen
van het strafbare feit de hoedanigheid van militair. Hoog Militair Gerechtshof (HMG) 19 mei 1931,
MRT 1932/33, p. 77 Op het moment dat een dienstplichtige opzettelijk geen gehoor geeft aan een
wettelijke oproep en zich met geweld verzet tegen aanhouding, heeft de militaire rechter geen
4
Publiekrecht: strafrecht (master)
Literatuursamenvatting Militair straf- en tuchtrecht
Inhoud
Week 1 – Algemene bepalingen en Rechtsmacht..................................................................3
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 2 en 3 en 16.1-16.3...............3
Hoofdstuk 2: op wie is het militaire strafrecht van toepassing?....................3
Hoofdstuk 3: de toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet op militairen
.................................................................................................................5
Hoofdstuk 16: de politietaak van de Koninklijke Marechaussee...................7
Verplichte artikelen..................................................................................................10
J.E.D. Voetelink, Rechtshandhaving tijdens oefeningen in het buitenland;
een vergeten groente uit het operationeel-rechtelijke moestuintje?,
MRT 2016, afl. 2...................................................................................10
B. van den Bosch, Jurisdictie over Nederlandse militairen in Duitsland, een
nieuwe wending?, MRT 2008, p. 193-196............................................12
Verplichte jurisprudentie..........................................................................................14
Rb Gelderland 13 juni 2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:3150.......................14
Rb Gelderland 19 februari 2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:954...................16
Week 2 – Materieel militair strafrecht.................................................................................18
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 4, 5, 7 t/m 10.......................18
Hoofdstuk 4: Strafbaar feit en strafbare dader.............................................18
Hoofdstuk 5: Straffen en maatregelen..........................................................21
Hoofdstuk 7: Afwezigheidsdelicten.............................................................26
Hoofdstuk 8: Schending van het dienstbevel...............................................29
Hoofdstuk 9: Niet-naleving van het dienstvoorschrift.................................31
Hoofdstuk 10: verkeersdelicten....................................................................32
Verplichte artikelen..................................................................................................35
J.S. van Duurling, Delictgedrag militairen - Ontwikkelingen en trends; Niet
alles wat telt, is te tellen, MRT 2012, afl. 3, p. 112 – 120....................35
Week 3 – Formeel Militair strafrecht...................................................................................38
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstuk 12, 13.1-13.2, 14.1-14.3, 15.1-
15.7....................................................................................................................38
Hoofdstuk 12: De voorgeschiedenis van de Wet militaire strafrechtspraak 38
Hoofdstuk 13: De organisatie van de militaire strafrechtspraak..................41
Hoofdstuk 14: Over wie strekt de rechtsmacht van de militaire rechter zich
uit?.........................................................................................................42
Hoofdstuk 15: Strafvordering in eerste aanleg.............................................43
Verplichte artikelen..................................................................................................47
Tweede Kamer, zittingsjaar 1965-1966, 8706, nr. 3, p. 4 en 5 (Nota over
een nieuw militair strafprocesrecht)......................................................47
Tweede Kamer, zitting 1982-1983, 17 804 (R 1228), nr. 5, p. 6 en 7
(organisatie van de militaire strafrechtspraak)......................................48
‘Er wordt ook voor het militair (straf)proces- en tuchtrecht nooit een punt
bereikt waarop je zegt: nu zijn we “uitveranderd”.”, Interview met
Bram Stemerdink in: Research Paper Militaire Justitie in uitvoering,
A.F. Vink, pp. 145-158.........................................................................49
1
, Militaire justitie in cijfers, in: Research Paper Militaire Justitie in
uitvoering, A.F. Vink, pp. 159-175.......................................................52
G. Souer, de officier-jurist als officier-raadsman, MRT 2021, afl. 1...........53
M.D. Fink, de officier-raadsman. Een reactie, MRT 2021, afl. 1................56
Week 4 – Oorlogsstrafrecht..................................................................................................59
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................59
Hoofdstuk 6: oorlog en vrede.......................................................................59
Hoofdstuk 11: oorlogsstrafrecht...................................................................61
Verplichte artikelen..................................................................................................65
Fink, Inleiding Militair Recht, 2016, vierde druk hoofdstuk 15 (pp. 281-
287).......................................................................................................65
Watts & Garraway, “Accountability for Violations of the Laws of Armed
Conflict: A Duty to Investigate and Prosecute”, 5 juli 2012, p. 7 en 8.68
Cherry, Tinkler and Schmitt, Avoiding Collateral Damage on the
Battlefield, 11 February 2021...............................................................69
Week 5 – Onderzoek naar militair geweldgebruik...............................................................71
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................71
Hoofdstuk 15.9 Beklag.................................................................................71
Hoofdstuk 16.3.4 Onderzoek naar geweldsaanwendingen..........................71
Verplichte artikelen..................................................................................................73
J.J.M. van Hoek, Uitdagingen Openbaar Ministerie tijdens internationale
operaties, MRT 2012, afl. 3, p. 137-145...............................................73
Instructie handelwijze bij geweldsaanwending door militairen...................75
Aanwijzing geweldsaanwending opsporingsambtenaren.............................77
Tweede Kamer zitting 2016/17, 34 641, nr. 3. Lees: §1, 2.2, 3, Artikel II,
onderdeel A (artikel 27, derde lid, Sv) en Artikel II, onderdeel C
(artikelen 511a, 511aa en 511ab Sv).....................................................79
Week 6 – Militair Tuchtrecht...............................................................................................84
Verplichte hoofdstukken studiepocket.....................................................................84
Hoofdstuk 20: Het stelsel van de WMT.......................................................84
Hoofdstuk 21: Toepassing tuchtrecht...........................................................85
Hoofdstuk 22: militair tuchtrecht en grondrechten......................................86
Hoofdstuk 23: het tuchtrechtelijk strafstelsel...............................................89
Hoofdstuk 24: dwangmiddelen....................................................................90
Verplichte artikelen..................................................................................................92
A.F. Vink, De wet militair tuchtrecht is aan herziening toe, MRT 2017 afl. 5
...............................................................................................................92
Kamerstuk: het militair tuchtrecht nader bezien in verhouding tot het
medisch tuchtrecht................................................................................95
2
,Week 1 – Algemene bepalingen en Rechtsmacht
Verplichte hoofdstukken studiepocket Hoofdstukken 2 en 3 en 16.1-16.3
Hoofdstuk 2: op wie is het militaire strafrecht van toepassing?
Het toepassingsgebied
Het wetboek van Militair Strafrecht (WvMS), Wet militaire strafrechtspraak (WMSR) en Wet Militair
tuchtrecht zijn rijkswetten en van toepassing op in het gehele Koninkrijk der Nederlanden. Het
Wetboek van Militair Strafrecht is aanvullend voor de militairen en geldt dus naast en in aanvulling
op het gewone strafrecht. Het omvat misdrijven en overtredingen die een inbreuk betekenen op de
primaire taak van de krijgsmacht, zie HR 23 december 1980, MRT 1981, p. 300.
De krijgsmacht
De krijgsmacht is belast met de handhaving van de onafhankelijkheid en de verdediging van het
koninkrijk. De krijgsmacht telt vier delen:
1. Koninklijke Marine;
2. Koninklijke Landmacht;
3. Koninklijke Luchtmacht;
4. Koninklijke Marechausseeh.
Het militaire personeel kan worden verdeeld in:
Beroepsmilitairen = Doorlopend in dienst teneinde in hun levensonderhoud te
voorzien;
Reservisten = reservepersoneel van de krijgsmacht. Bewaking en beveiliging
Nederlands grondgebied of taken bij internationale operaties met specifieke
deskundigheid (jurist, medische specialisten). Reservisten kunnen worden
opgeroepen, volgens art. 121 MAW, voor de gevallen waarin en voor zo lang als zij
daartoe bij hun aanstelling een verplichting op zich hebben genomen en in geval
van buitengewone omstandigheden zolang dit vanwege die buitengewone
omstandigheden nodig wordt geoordeeld;
Dienstplichtigen;
Burgerambtenaren.
Militairen
Wie wordt verstaan onder ‘militair’ in het wetboek van militair strafrecht wordt besproken
in een tal van artikelen:
Art. 60 WvMS, noemt drie categorieën:
o Beroepsmilitairen
Zij wier vrijwillig dienstverband tot doorlopende werkelijke dienst verplicht.
Dus ook militairen die op non-actief zijn of met buitengewoon verlof.
o Andere vrijwilligers
Reservisten wanneer zij in werkelijke dienst zijn en wanneer zij, buiten
werkelijke dienst, een der feiten plegen omschreven in artt. 109 en 110
WvMS (opzettelijk resp. culpoos niet voldoen aan wettige oproep).
o Dienstplichtigen
Wanneer zij in werkelijke dienst zijn, alsmede wanneer zij, buiten werkelijke
dienst, een der feiten plegen omschreven in artt. 109 en 110 WvMS
(opzettelijk resp. culpoos niet voldoen aan wettige oproep).
Art. 60a WvMS
3
, O Vreemde militairen ie in bondgenootschap zich bevinden binnen de
Nederlandse krijgsmacht, worden door afzonderlijk koninklijk besluit
gelijkgesteld met ‘militairen’ voor toepassing van het WvMS
Art. 61 WvMS
o Iemand die feitelijk bij de krijgsmacht dient, wordt van rechtswege als militair
aangemerkt.
Art. 62 WvMS, van een ‘werkelijke dienst’ voor reservisten en dienstplichtige is sprake:
o Zodra hij, voor de werkelijke dienst opgeroepen of vrijwillig gekomen, op de
plaats van bestemming is aangekomen, heeft aangemeld, of is
overgenomen, totdat hij met groot verlof vertrekt.
o Zolang hij deelneemt aan militaire oefening, aan militair onderricht of enige
andere militaire werkzaamheid verricht
O Zolang hij als grootverlofganger of als verdachte in een militaire strafzaak
bij enig onderzoek tegenwoordig is;
O Zolang hij uniformkleding of het voor hem vastgestelde kenteken of
onderscheidingsteken draagt;
Uitzondering = gewezen reservisten of gewezen dienstplichtigen of gewezen
beroepsmilitair die bevoegdelijk in uniform gekleed gaat.
O Zolang hij in een militaire inrichting of aan boord van een vaartuig der krijgsmacht
straf ondergaat.
Art. 63 WvMS
o Gewezen militairen die tot enige militaire dienst worden gebruikt, zijn ook
militairen in de zin van het WvMS. Gewezen militairen = gepensioneerde of
ontslagen militairen. Het gaat dan voornamelijk om
ontslagen/gepensioneerde beroepsmilitairen.
Art. 65 WvMS
O Krijgsgevangenen die strafbare feiten plegen of hebben gepleegd. Wie
krijgsgevangenen zijn, valt te lezen in art. 4 Verdrag van Genève
betreffende Behandeling Krijgsgevangenen. Krijgsgevangen militairen
behouden wel hun rang en kunnen dus insubordinatie plegen tegen een
Nederlandse hogere rang. Onder krijgsgevangenen valt ook degene die
onder belofte of voorwaarde zijn vrijgelaten.
GEEN militair = geestelijke verzorgers. Zij zijn burgerambtenaar volgens Burgerlijk
ambtenarenreglement defensie. Oorlogsrechtelijk zijn zij strijdkrachten. Maar geen
combattant en dus geen militair en geen krijgsgevangenen.
‘De militair die…’ en ‘hij die…’
Het Wetboek van Militair Strafrecht is dus mede van toepassing op militairen, zoals
genoemd in de artt. 60-65, maar wanneer een strafbaar feit begint met ‘hij die…’ heeft
dat feit betrekking op ieder persoon, genoemd in art. 2 Wet militaire Strafrechtspraak
(WMSR). Het gaat hierbij de personen, vallende onder de rechtsmacht van de bij de Wet
Oorlogsstrafrecht aangewezen gerechten.
Niet voldoen aan een wettige oproep
De artt. 109 en 110 WvMS stellen strafbaar het niet voldoen aan een wettige oproep voor de
werkelijke dienst. Art. 109 eist opzet, art. 110 enkel schuld in de zin van culpa. Wettig = wanneer in
overeenstemming met hetgeen in en steunt op de Militaire Ambtenaren Wet (MAW). Het gaat hier
om afgelopen delicten. De reservist of dienstplichtige bezit slechts op het ogenblik van het plegen
van het strafbare feit de hoedanigheid van militair. Hoog Militair Gerechtshof (HMG) 19 mei 1931,
MRT 1932/33, p. 77 Op het moment dat een dienstplichtige opzettelijk geen gehoor geeft aan een
wettelijke oproep en zich met geweld verzet tegen aanhouding, heeft de militaire rechter geen
4
