,Voorwoord
Beste lezer,
Voor u ligt de toets 4.2.1 Advies en ontwerp. Deze toets is uitgevoerd in opdracht van de opleiding
Social Work aan de Hogeschool Inholland te Alkmaar door studente naam (studentnummer).
Ik wil graag mijn waardering uitspreken voor degenen die hebben bijgedragen aan het tot stand
komen, uitwerken en testen van mijn ontwerp. Ten eerste wil ik naam organisatie bedanken voor het
mogelijk maken van mijn afstudeeropdracht. Daarnaast wil ik in het bijzonder x bedanken voor haar
tijd, ruimte, inzichten en feedback. Hoewel ik vanwege privacyredenen verder geen namen zal
noemen, wil ik ook graag mijn dank uitspreken aan de manager, casemanagers en behandelaren van
team x, die de tijd hebben genomen om mijn vragen te beantwoorden, mee te denken en mijn
ontwerp te testen. Ik wil ook graag mijn dank uitspreken aan de onderzoeker binnen de organisatie
die zich bezighoudt met het doorlezen van alle stukken van afstudeerstudenten en die mijn
onderzoek heeft gecontroleerd. Dankzij jullie waardevolle bijdragen heb ik een ontwerp kunnen
neerzetten waar ik trots op ben.
Hoewel ik deze keer weinig begeleiding vanuit school nodig had, wil ik toch mijn coaches x en x
bedanken voor hun waardevolle uitleg tijdens de leerwerkplaats. Telkens brachten zij nieuwe
inzichten naar voren die mijn proces hebben verrijkt. Dank ook voor het snel en zorgvuldig
beantwoorden van mijn vragen.
Als laatste wil ik mijn vriend bedanken voor zijn steun tijdens de stressvolle momenten die
samenhingen met het schrijven van dit onderzoek.
Ik ben tevreden met het resultaat en hoop dat u veel leesplezier beleeft aan mijn werk.
Naam
x, mei 2024
1
,Samenvatting
Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe casemanagers kunnen worden ondersteund bij het
activeringsproces van cliënten met een psychische aandoening. De interesse in het integreren van
een gezonde levensstijl in de behandeling binnen de geestelijke gezondheidszorg groeit de laatste
jaren (Hoenders et al., 2020). Bovendien wijst steeds meer wetenschappelijk onderzoek op de rol van
lichaamsbeweging in de preventie en behandeling van psychische aandoeningen (Deenik et al., 2022).
Desondanks ervaren casemanagers binnen een team van naam organisatie moeilijkheden bij het
activeren van cliënten met een psychische aandoening, wat het behandelingstraject belemmert.
Het doel van dit onderzoek is het verbeteren van het activeringsproces, wat zou moeten resulteren in
een verbetering van de algehele gezondheid en het welzijn van de cliënten, en daarmee bijdragen
aan hun herstelproces. Om dit te bereiken, is literatuuronderzoek uitgevoerd en is een analyse
gemaakt binnen het team. Hierbij zijn verschillende belanghebbende stakeholders geïnterviewd,
waaronder de psychiater, psychologen, casemanagers, cliënten, de partner van een cliënt en de
manager van het team.
Uit de gesprekken blijkt dat casemanagers aangeven te weinig tijd te hebben en tekortkomingen
ervaren in het toepassen van gerichte kennis over het activeren van cliënten. Daarnaast geven
cliënten aan dat ze vaak niet begrijpen waarom ze worden gestimuleerd tot beweging, waardoor ze
het nut er niet van inzien en het daarom niet doen. Echter, een geïnterviewde cliënt geeft aan juist
baat te hebben bij meer actie in plaats van alleen maar praten over mogelijkheden.
De onderzoeksresultaten van dit onderzoek zijn geformuleerd tot twee ontwerpscenario’s, waarvan
één duidelijk is gekozen door het team. Dit gekozen ontwerp omvat een activiteitenspel dat cliënten
aanmoedigt tot actie door concrete mogelijkheden te bieden. Bovendien ondersteunt het
casemanagers bij het integreren van meer lichaamsbeweging in de behandeling, wat vaak wordt
belemmerd door tijdsgebrek.
2
, Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................................5
H.1 Vraagdefinitie...................................................................................................................................6
1.1 De organisatie............................................................................................... 6
1.2 Probleemanalyse........................................................................................... 6
1.2.1 Het probleem.........................................................................................................................6
1.2.2 Aanleiding..............................................................................................................................7
1.2.3 Oorzaken................................................................................................................................7
1.2.4 Gevolgen................................................................................................................................8
1.2.5 Maatschappelijke discussie..................................................................................................10
1.3 Stakeholderanalyse..................................................................................... 10
1.3.1 Tegenstrijdige belangen.......................................................................................................11
1.4 Doelstelling................................................................................................. 11
1.5 Vraagstelling............................................................................................... 11
H.2 Onderzoek......................................................................................................................................12
2.1 Methode van onderzoek.............................................................................. 12
2.2 Literatuuronderzoek.................................................................................... 13
2.2.1 Het belang van het activeren van een gezonde levensstijl...................................................13
2.2.2 Positieve effecten van bewegen op de mentale gezondheid...............................................14
2.2.3 Bewegingsinterventies bij diverse psychische aandoeningen: wat weten we al?................15
2.2.4 Maar als we dit allemaal al weten, waarom passen we het dan niet toe?...........................17
2.3 Analyse........................................................................................................ 17
H.3 Programma van eisen.....................................................................................................................21
.......................................................................................................................... 21
3.1 Functionele wensen..................................................................................... 21
3.2 Gebruikerswensen....................................................................................... 22
3.3 Randvoorwaarden....................................................................................... 22
3.4 Ontwerpbeperkingen................................................................................... 22
H.4 Ontwerpscenario’s.........................................................................................................................24
4.1 Ontwerpscenario één: Handleiding tot activatie.........................................24
4.1.1 Voor- en nadelen ontwerpscenario één...............................................................................24
4.2 Ontwerpscenario twee: Activatiespel..........................................................25
4.2.1 Voor- en nadelen ontwerpscenario twee.............................................................................26
4.3 Feedback ontwerpscenario’s.......................................................................26
H.5 Definitieve ontwerp........................................................................................................................28
3
Beste lezer,
Voor u ligt de toets 4.2.1 Advies en ontwerp. Deze toets is uitgevoerd in opdracht van de opleiding
Social Work aan de Hogeschool Inholland te Alkmaar door studente naam (studentnummer).
Ik wil graag mijn waardering uitspreken voor degenen die hebben bijgedragen aan het tot stand
komen, uitwerken en testen van mijn ontwerp. Ten eerste wil ik naam organisatie bedanken voor het
mogelijk maken van mijn afstudeeropdracht. Daarnaast wil ik in het bijzonder x bedanken voor haar
tijd, ruimte, inzichten en feedback. Hoewel ik vanwege privacyredenen verder geen namen zal
noemen, wil ik ook graag mijn dank uitspreken aan de manager, casemanagers en behandelaren van
team x, die de tijd hebben genomen om mijn vragen te beantwoorden, mee te denken en mijn
ontwerp te testen. Ik wil ook graag mijn dank uitspreken aan de onderzoeker binnen de organisatie
die zich bezighoudt met het doorlezen van alle stukken van afstudeerstudenten en die mijn
onderzoek heeft gecontroleerd. Dankzij jullie waardevolle bijdragen heb ik een ontwerp kunnen
neerzetten waar ik trots op ben.
Hoewel ik deze keer weinig begeleiding vanuit school nodig had, wil ik toch mijn coaches x en x
bedanken voor hun waardevolle uitleg tijdens de leerwerkplaats. Telkens brachten zij nieuwe
inzichten naar voren die mijn proces hebben verrijkt. Dank ook voor het snel en zorgvuldig
beantwoorden van mijn vragen.
Als laatste wil ik mijn vriend bedanken voor zijn steun tijdens de stressvolle momenten die
samenhingen met het schrijven van dit onderzoek.
Ik ben tevreden met het resultaat en hoop dat u veel leesplezier beleeft aan mijn werk.
Naam
x, mei 2024
1
,Samenvatting
Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe casemanagers kunnen worden ondersteund bij het
activeringsproces van cliënten met een psychische aandoening. De interesse in het integreren van
een gezonde levensstijl in de behandeling binnen de geestelijke gezondheidszorg groeit de laatste
jaren (Hoenders et al., 2020). Bovendien wijst steeds meer wetenschappelijk onderzoek op de rol van
lichaamsbeweging in de preventie en behandeling van psychische aandoeningen (Deenik et al., 2022).
Desondanks ervaren casemanagers binnen een team van naam organisatie moeilijkheden bij het
activeren van cliënten met een psychische aandoening, wat het behandelingstraject belemmert.
Het doel van dit onderzoek is het verbeteren van het activeringsproces, wat zou moeten resulteren in
een verbetering van de algehele gezondheid en het welzijn van de cliënten, en daarmee bijdragen
aan hun herstelproces. Om dit te bereiken, is literatuuronderzoek uitgevoerd en is een analyse
gemaakt binnen het team. Hierbij zijn verschillende belanghebbende stakeholders geïnterviewd,
waaronder de psychiater, psychologen, casemanagers, cliënten, de partner van een cliënt en de
manager van het team.
Uit de gesprekken blijkt dat casemanagers aangeven te weinig tijd te hebben en tekortkomingen
ervaren in het toepassen van gerichte kennis over het activeren van cliënten. Daarnaast geven
cliënten aan dat ze vaak niet begrijpen waarom ze worden gestimuleerd tot beweging, waardoor ze
het nut er niet van inzien en het daarom niet doen. Echter, een geïnterviewde cliënt geeft aan juist
baat te hebben bij meer actie in plaats van alleen maar praten over mogelijkheden.
De onderzoeksresultaten van dit onderzoek zijn geformuleerd tot twee ontwerpscenario’s, waarvan
één duidelijk is gekozen door het team. Dit gekozen ontwerp omvat een activiteitenspel dat cliënten
aanmoedigt tot actie door concrete mogelijkheden te bieden. Bovendien ondersteunt het
casemanagers bij het integreren van meer lichaamsbeweging in de behandeling, wat vaak wordt
belemmerd door tijdsgebrek.
2
, Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................................5
H.1 Vraagdefinitie...................................................................................................................................6
1.1 De organisatie............................................................................................... 6
1.2 Probleemanalyse........................................................................................... 6
1.2.1 Het probleem.........................................................................................................................6
1.2.2 Aanleiding..............................................................................................................................7
1.2.3 Oorzaken................................................................................................................................7
1.2.4 Gevolgen................................................................................................................................8
1.2.5 Maatschappelijke discussie..................................................................................................10
1.3 Stakeholderanalyse..................................................................................... 10
1.3.1 Tegenstrijdige belangen.......................................................................................................11
1.4 Doelstelling................................................................................................. 11
1.5 Vraagstelling............................................................................................... 11
H.2 Onderzoek......................................................................................................................................12
2.1 Methode van onderzoek.............................................................................. 12
2.2 Literatuuronderzoek.................................................................................... 13
2.2.1 Het belang van het activeren van een gezonde levensstijl...................................................13
2.2.2 Positieve effecten van bewegen op de mentale gezondheid...............................................14
2.2.3 Bewegingsinterventies bij diverse psychische aandoeningen: wat weten we al?................15
2.2.4 Maar als we dit allemaal al weten, waarom passen we het dan niet toe?...........................17
2.3 Analyse........................................................................................................ 17
H.3 Programma van eisen.....................................................................................................................21
.......................................................................................................................... 21
3.1 Functionele wensen..................................................................................... 21
3.2 Gebruikerswensen....................................................................................... 22
3.3 Randvoorwaarden....................................................................................... 22
3.4 Ontwerpbeperkingen................................................................................... 22
H.4 Ontwerpscenario’s.........................................................................................................................24
4.1 Ontwerpscenario één: Handleiding tot activatie.........................................24
4.1.1 Voor- en nadelen ontwerpscenario één...............................................................................24
4.2 Ontwerpscenario twee: Activatiespel..........................................................25
4.2.1 Voor- en nadelen ontwerpscenario twee.............................................................................26
4.3 Feedback ontwerpscenario’s.......................................................................26
H.5 Definitieve ontwerp........................................................................................................................28
3
