FYSIOLOGISCHE ARBEID & BEVALLING
Inhoudsopgave
1. Baringskanaal..................................................................................................... 2
1.1 Definitie......................................................................................................... 2
1.2 Anatomie....................................................................................................... 3
1.3 Bekkenvlakken.............................................................................................. 3
1.4 Bekkenafmetingen........................................................................................ 3
1.5 Bekkenas....................................................................................................... 4
1.6 Vlakken van Hodge....................................................................................... 4
1.7 Bekkenevaluatie............................................................................................ 4
1.8 Schema van Pschyrembel............................................................................. 5
2. Foetaal caput...................................................................................................... 6
2.1 Anatomie....................................................................................................... 6
2.2 Schedelnaden................................................................................................ 6
2.3 Fontanellen................................................................................................... 6
2.4 Craniometrie................................................................................................. 6
2.5 Diameters van de romp................................................................................. 6
3. Ligging, houding & plaatsing van de foetus.......................................................6
3.1 Ligging.......................................................................................................... 7
3.2 Houding......................................................................................................... 7
3.3 Plaatsing of stand.......................................................................................... 7
4. Prodromale fase................................................................................................. 7
4.1 Voortekens van de baring............................................................................. 8
5. Hormonale regeling van het baringsproces........................................................8
5.1 Factoren........................................................................................................ 8
5.2 Basisschema................................................................................................. 9
5.3 Vrijgekomen hormonen................................................................................. 9
5.4 Rol vd vroedvrouw...................................................................................... 10
5.5 Besluit......................................................................................................... 10
6. Opname van de parturiënte............................................................................. 10
6.1 Omschrijving ontsluitingsfase.....................................................................10
6.2 Begeleiding ontsluitingsfase........................................................................11
6.3 Wat is normale baring................................................................................. 11
6.4 Onthaal........................................................................................................ 11
6.5 Verzamelen gegevens door anamnese.......................................................11
6.6 Verzamelen gegevens via opname-onderzoeken........................................12
6.7 Hygiënsiche zorgen..................................................................................... 12
1
Marleen Boel
,FYSIOLOGISCHE ARBEID & BEVALLING
6.8 Informatie toekomstige ouders...................................................................12
6.9 Gegevensverzameling verwerken/coördineren...........................................12
7. Ontsluitingsfase................................................................................................ 13
7.1 Contracties.................................................................................................. 13
7.2 Vertraagde ontsluitingsfase........................................................................14
7.3 Foetaal welzijn............................................................................................. 15
7.4 Vaginaal onderzoek..................................................................................... 15
7.5 Amniotomie................................................................................................. 16
8. Moederlijk welzijn............................................................................................. 17
8.1 Vitale tekens............................................................................................... 17
8.2 Houdingen................................................................................................... 17
8.3 Pijnbestrijding.............................................................................................. 18
8.4 Voorbereiden verlos- & babykamer.............................................................18
9. Uitdrijvingsfase................................................................................................. 19
9.1 Begeleiding tijdens uitdrijving.....................................................................19
9.2 Mechanisme van de uitdrijving....................................................................20
9.3 Hands-on & hands-off.................................................................................. 21
10. Rupturen en episiotomieën............................................................................ 21
10.1 Episiotomie................................................................................................ 21
10.2 Ruptuur..................................................................................................... 21
11. Placentaire fase.............................................................................................. 22
11.1 Fysiologisch mechanisme..........................................................................22
11.2 Beleidsopties............................................................................................. 23
11.3 Welk beleid toepassen.............................................................................. 23
11.4 Handelingen.............................................................................................. 23
11.5 Controle..................................................................................................... 23
11.6 Verzamelen van gegevens........................................................................24
11.7 Verwerking van gegevens.........................................................................24
11.8 Rapportage & hygiënische zorgen.............................................................24
12. Postplacentaire fase....................................................................................... 25
12.1 Principes.................................................................................................... 25
12.2 Verzamelen van gegevens........................................................................25
12.3 Zorgen pasgeborene................................................................................. 25
12.4 Verwerking van gegevens.........................................................................26
12.5 Rapportage & hygiënische zorgen.............................................................26
1. BARINGSKANAAL
1.1 DEFINITIE
2
Marleen Boel
, FYSIOLOGISCHE ARBEID & BEVALLING
= kanaal waardoor foetus wordt uitgedreven bij de geboorte beenderig: botten
week: cervix, vagina, vulva,
spieren
Beschikbare ruimte voor doorgang wordt bepaald door beenderig baringskanaal
1.2 ANATOMIE
Pelvis Bekken Tuber Ischiadicum Zitbeenknobbel
Os sacrum Heiligbeen Spina ischiadica
Os coccyx Staartbeen Linea innominata Scheiding groot & klein
bekken
Os pubis Schaambeen
Os coxa Heupbeen
Os ilium Darmbeen
Os ischium Zitbeen
Symfyse
Articulatio sacro-iliaca
Articulatio sacro-coccygea
1.3 BEKKENVLAKKEN
Bekkeningang = bovenste begrenzing vh kleine bekken
= vormt grens met grote bekken
= vlak begrensd door linea innominata
= ovaal/dwars
Bekkenuitgang = onderste begrenzing vh kleine bekken
= laagste niveau waar foetus volledig is omgeven met beenderen
= begrenzing: - onderrand symfyse
- onderrand ischio-pubische tak
- onderrand tuber ischiadicum
- onderste deel zijrand os sacrum
- zijrand os coccygis
= 2 driehoekige vlakken: - tuber ischiadica & symfyse
- os coccygis & symfyse
Bekkenholte = ruimte tussen BI & BU
= uterus, colon, rectum, blaas & voortplantingsorganen
Bekkenwijdte = vlak doorheen midden symfyse & midden sacrale wervel 3
Bekkenengte = vlak doorheen onderrand symfyse, spinale ischiadica & articulatio
sacrococcygea
1.4 BEKKENAFMETINGEN
Vorm Voor- Dwars Schuin
achterwaarts
BI 11 cm 13 cm 12 cm
BW 12 cm 12 cm 12 cm
BE 11 cm 10,5 cm ---
BU 11-12 cm 11 cm ---
3
Marleen Boel
Inhoudsopgave
1. Baringskanaal..................................................................................................... 2
1.1 Definitie......................................................................................................... 2
1.2 Anatomie....................................................................................................... 3
1.3 Bekkenvlakken.............................................................................................. 3
1.4 Bekkenafmetingen........................................................................................ 3
1.5 Bekkenas....................................................................................................... 4
1.6 Vlakken van Hodge....................................................................................... 4
1.7 Bekkenevaluatie............................................................................................ 4
1.8 Schema van Pschyrembel............................................................................. 5
2. Foetaal caput...................................................................................................... 6
2.1 Anatomie....................................................................................................... 6
2.2 Schedelnaden................................................................................................ 6
2.3 Fontanellen................................................................................................... 6
2.4 Craniometrie................................................................................................. 6
2.5 Diameters van de romp................................................................................. 6
3. Ligging, houding & plaatsing van de foetus.......................................................6
3.1 Ligging.......................................................................................................... 7
3.2 Houding......................................................................................................... 7
3.3 Plaatsing of stand.......................................................................................... 7
4. Prodromale fase................................................................................................. 7
4.1 Voortekens van de baring............................................................................. 8
5. Hormonale regeling van het baringsproces........................................................8
5.1 Factoren........................................................................................................ 8
5.2 Basisschema................................................................................................. 9
5.3 Vrijgekomen hormonen................................................................................. 9
5.4 Rol vd vroedvrouw...................................................................................... 10
5.5 Besluit......................................................................................................... 10
6. Opname van de parturiënte............................................................................. 10
6.1 Omschrijving ontsluitingsfase.....................................................................10
6.2 Begeleiding ontsluitingsfase........................................................................11
6.3 Wat is normale baring................................................................................. 11
6.4 Onthaal........................................................................................................ 11
6.5 Verzamelen gegevens door anamnese.......................................................11
6.6 Verzamelen gegevens via opname-onderzoeken........................................12
6.7 Hygiënsiche zorgen..................................................................................... 12
1
Marleen Boel
,FYSIOLOGISCHE ARBEID & BEVALLING
6.8 Informatie toekomstige ouders...................................................................12
6.9 Gegevensverzameling verwerken/coördineren...........................................12
7. Ontsluitingsfase................................................................................................ 13
7.1 Contracties.................................................................................................. 13
7.2 Vertraagde ontsluitingsfase........................................................................14
7.3 Foetaal welzijn............................................................................................. 15
7.4 Vaginaal onderzoek..................................................................................... 15
7.5 Amniotomie................................................................................................. 16
8. Moederlijk welzijn............................................................................................. 17
8.1 Vitale tekens............................................................................................... 17
8.2 Houdingen................................................................................................... 17
8.3 Pijnbestrijding.............................................................................................. 18
8.4 Voorbereiden verlos- & babykamer.............................................................18
9. Uitdrijvingsfase................................................................................................. 19
9.1 Begeleiding tijdens uitdrijving.....................................................................19
9.2 Mechanisme van de uitdrijving....................................................................20
9.3 Hands-on & hands-off.................................................................................. 21
10. Rupturen en episiotomieën............................................................................ 21
10.1 Episiotomie................................................................................................ 21
10.2 Ruptuur..................................................................................................... 21
11. Placentaire fase.............................................................................................. 22
11.1 Fysiologisch mechanisme..........................................................................22
11.2 Beleidsopties............................................................................................. 23
11.3 Welk beleid toepassen.............................................................................. 23
11.4 Handelingen.............................................................................................. 23
11.5 Controle..................................................................................................... 23
11.6 Verzamelen van gegevens........................................................................24
11.7 Verwerking van gegevens.........................................................................24
11.8 Rapportage & hygiënische zorgen.............................................................24
12. Postplacentaire fase....................................................................................... 25
12.1 Principes.................................................................................................... 25
12.2 Verzamelen van gegevens........................................................................25
12.3 Zorgen pasgeborene................................................................................. 25
12.4 Verwerking van gegevens.........................................................................26
12.5 Rapportage & hygiënische zorgen.............................................................26
1. BARINGSKANAAL
1.1 DEFINITIE
2
Marleen Boel
, FYSIOLOGISCHE ARBEID & BEVALLING
= kanaal waardoor foetus wordt uitgedreven bij de geboorte beenderig: botten
week: cervix, vagina, vulva,
spieren
Beschikbare ruimte voor doorgang wordt bepaald door beenderig baringskanaal
1.2 ANATOMIE
Pelvis Bekken Tuber Ischiadicum Zitbeenknobbel
Os sacrum Heiligbeen Spina ischiadica
Os coccyx Staartbeen Linea innominata Scheiding groot & klein
bekken
Os pubis Schaambeen
Os coxa Heupbeen
Os ilium Darmbeen
Os ischium Zitbeen
Symfyse
Articulatio sacro-iliaca
Articulatio sacro-coccygea
1.3 BEKKENVLAKKEN
Bekkeningang = bovenste begrenzing vh kleine bekken
= vormt grens met grote bekken
= vlak begrensd door linea innominata
= ovaal/dwars
Bekkenuitgang = onderste begrenzing vh kleine bekken
= laagste niveau waar foetus volledig is omgeven met beenderen
= begrenzing: - onderrand symfyse
- onderrand ischio-pubische tak
- onderrand tuber ischiadicum
- onderste deel zijrand os sacrum
- zijrand os coccygis
= 2 driehoekige vlakken: - tuber ischiadica & symfyse
- os coccygis & symfyse
Bekkenholte = ruimte tussen BI & BU
= uterus, colon, rectum, blaas & voortplantingsorganen
Bekkenwijdte = vlak doorheen midden symfyse & midden sacrale wervel 3
Bekkenengte = vlak doorheen onderrand symfyse, spinale ischiadica & articulatio
sacrococcygea
1.4 BEKKENAFMETINGEN
Vorm Voor- Dwars Schuin
achterwaarts
BI 11 cm 13 cm 12 cm
BW 12 cm 12 cm 12 cm
BE 11 cm 10,5 cm ---
BU 11-12 cm 11 cm ---
3
Marleen Boel
